N°. 2728. Donderdag 31 December. BINNENLAND. LEIDSCH PRIJS DEZER COURANT. Voor Leiden, per 3 maandenf 3.00. Franco per postn 3.85. Afzonderlijke Nommers0-10. Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen uitgegeven. PRIJS DER ADVERTENTIEN. Van 1-6 regels 0.75iedere regel meerf 0.121 Geboorte-, huwelijks- en doodberichten van 1-4 regels 0.90 iedere regel meer0.15 UITHOOFDE YAN DEN NIEUWJAARSDAG ZAL VRIJ DAG DEZE COURANT NIET WORDEN UITGEGEVEN. LEIDEN, 30 December. Het ontwerp van wet betreffende e maten, gewichten en weegwerk- uigen, het derde van dien aard, hetwelk in de aatste beide jaren aan bet onderzoek der Tweede £amer wordt onderworpen, heeft bij het onder- ;oek in de afdeelingen o. a. tot de navolgende leschouwingen aanleiding gegeven Al dadelijk werd de vraag op den voorgrond ;esteid, of bet goed gezien is, bij deze wet naar e oorspronkelijke Parijsche standaarden als ;rondslagen voor de maten en gewichten te erwijzen. Nagenoeg algemeen werd die vraag ioestemmend beautwoord. Men was het met den legenwoordigen minister van binnenlandsche za- en eens, dat de wet niet gegrond kan zijn op ten koninklijk besluit, en dat geheel haar stel- el met afhankelijk behoort te worden gemaakt lan bij dat besluit aangewezen voorwerpen. Door de meeste leden werd het denkbeeld toegejuicht, om de kosten van het ijken voortaan liet meer door den neringdoende te doen beta- en en dus het tot dusverre geheven ykloon af schaffen. Terwijl enkele leden meenden, dat ook het jken der gasmeters kosteloos moest geschieden, rerd door anderen het gevoelen voorgestaan, lat het ijkloon voor doze meetwerktuigen thans e laag was gesteld. Hier is geen sprake van en in 't algemeen belang genomen voorzorg, maar van een maatregel in het persoonlijk be- ,ng van hem, in of voor wiens woning de gas- neter is geplaatst. Ook het denkbeeld, om de voorschriften van iet tegenwoordige wetsontwerp niet op het aatwerk toe te passen, vond bijval. Met opzicht tot de gewichtige vraag, of het Tenschelijk zij, de bij de invoering van het letrieke stelsel hier te lande aan de nieuwe aaten en gewichten gegeven namen in stand houden, dan wel de thans voorgestelde we- nschappelijke of systematische namen daar- oor in de plaats te stellen, bleven de gevoe- ns zeer verdeeld. Onder een de aandacht trekkenden titel //de lustverstoorders," heeft do heer Anton Boelen geschrift in het licht gegeven, waarin hij ijne denkbeelden over Indië en Indische be- angen mededeelt. In een warmen stijl komt ie heer Boelen tegen misbruik en onrecht op in wijst hij menige verkeerdheid aan. Vooral fat hij zegt omtrent het lot der officieren in ndië is, naar wij meenen, zeer behartigens waard, inzonderheid met het oog op de macht an het leger in Indië, daar, gelijk ook gene- aal Knoop erkend heeft, het Nederlandsche ;ezag staat of valt met het leger. AVelsprekend ichetst hij de daden der officieren. Welsprekend 3 hij ook, wanneer hij met sterke kleuren het lot der inlanders voorstelt, die gedwongen arbeid moeten verrichten, en opkomt tegen het onrecht hetwelk Nederland pleegt door het batig slot op die wijze te verkrijgen De afschaffing van het dwangstelsel acht hij gebiedend noodzake lijk en aan het betoog daarvan is een deel van zijn geschrift gewijd. In verband daarmede vor dert bij het tot stand brengen van een gelijk- j geldenden rechtstoestand voor de ingezetenen j van Nederlandsch Indië. Ook te dezen aanzien bevat het werkje menige belangrijke mededee- ling. De schrijver beeft zich echter niet bepaald om de gebreken van het Indisch bestuur aan te toonen en de middelen tot herstel aan te geven. Hij bestrijdt ook de oorzaken van het kwaad en noemt als zoodanig de reactionnaire beginselen en bovenal den invloed der Jezuïeten, waarvan hij de Tijd" als het orgaan beschouwt. Zijne uitvallen tegen deze zijn zeer heftig. Hen en hun aanhang noemt hij de rustverstoor ders." Naar ons oordeel, zoo voegt de Arnhem- sche Courant bij dit bericht, had zijn geschrift er bij gewonnen wanneer hij de Jezuïeten had laten rusten. Men kan ze-x goed eon orthodor- protestant of zelfs volkomen onverschillig in geloofszaken zijn en toch jegens Indië hetzelfde onrecht plegen, dat de heer Boelen aan de reactie ten laste legt. Laten wij de staatkun dige geschillen niet verbitteren door er geloofs geschillen bij te betrekkener is verwarring genoeg. Nederland is zoo vaak beroerd door kerkelijke twistendie aan te wakkeren kan slechts noodlottig zijn. De storm van eergisterenavond heeft de volgende verwoestingen aangebracht Op den hoek der Middellaan en Kerklaan in de Plantage, te Amsterdam, zijn te halfnegen de reeds hoog opgetrokken muren van een nieu wen aanbouw neergestort op de metaalwaren- fabriek van de heeren J. T. Scholte en Comp. Het fabriekgebouw is daardoor voor het groot ste gedeelte verbrijzeld. Ware het onheil on geveer 10 minuten vroeger voorgevallen, dan zouden van het 70tal werklieden, aldaar werk zaam, ongetwijfeld velen ernstig gekwetst zijn geworden. Te Vreeswijk is de schipbrug geheel uit elkan der geslagen. De stukken van deze brug zijn zoowel neer- als opwaarts geslingerd. Van de losgerukte schepen zijn er zes gezonken, 3 zicht baar en 3 nog niet te vinden. Op het oogen- blik, dat de brug werd losgerukt, waren er twee personen op, een bruggeknecht en een burger uit Vianen. Beiden zijn later, toen de storm bedaard was, kunnen gered worden. De schok was zoo hevig, dat zware ijzeren ringen en balken als riet werden verbroken. Uit Vollenhoven meldt men, dat in den Bar- schopperdijk ten gevolge van den storm drie groote gaten gespoeld zijn. Uit Rheden wordt gemeld, dat aldaar, behalve schade aan daken en schoorsteenen, onderschei dene schaapskooien zijn ingestort, onder een waarvan 13 schapen en eene koe zijn verplet terd. In de naburige bosschen zijn een aantal boomen ontworteld en doorgebrokenop het landgoed Middachten stortten zware beuken op het huis van den rentmeester, dat door dien val gedeeltelijk is bezweken. De rivier voor het dorp wast aanhoudend, zoodat communicatie met het dorp Lathum moelijk wordt en het lage land in grooten omvang overstroomd is. De sterkste windstoot, die tijdens den eergisterenavond te Utrecht woedenden storm werd waargenomen, was 110 Ned. ponden op de vierk. el; bij den storm in den nacht van 6 op 7 December was de sterkste waargenomen windstoot 150 Ned. ponden op de vierk. el. De gezondheidstoestand van Nijkerk heeft de bijzondere opmerkzaamheid getrokken van den inspecteur voor het geneeskundig staats toezicht in Gelderland en Utrecht. Het veel vuldig voorkomen van typhus en longtering en het betrekkelijk groot aantal sterfgevallen ten gevolge van die ziekten, hebben hem doen be sluiten om nauwkeurig na te gaan welke de oorzaken dezer ziekten aldaar zijn, en op welke wijze verbetering in den gezondheidstoestand to bron go n io. Reeds meermalen heeft de inspecteur een bezoek aan Nijkerk gebracht, totdat hij nu on langs zijne inspectie aldaar heeft voortgezet en gedurende verscheidene dagen achtereen een onderzoek heeft ingesteld naar alles wat aldaar de volksgezondheid bedreigt. Hij heeft zich overtuigd dat de hygiënische toestand van dat stadje van dien aard is, dat de gezondheid der ingezetenen van vele kanten bedreigd wordt. Een aantal slechte, door arme menschen bewoonde huizen, zijn van dien aard, dat men ze slechts hutten noemen kan; velen bestaan slechts uit een eenig vertrek, hetwelk somtijds niet alleen menschen maar ook dieren tot verblijf dient. Reeds de ruimte dier wonin gen is voor het getal der bewoners onvoldoende. Door armoede en daarmede dikwerf gepaard gaande onreinheid wordt de lucht van die wo ningen op eene wijze bedorven, dat de gezond heid daardoor wel niet eensklaps, maar niette min zeker op den duur ondermijnd wordt. Rondom deze woningen vindt men een on- geloofelijk aantal vuile walgelijke mesthoopen, die door hunne uitwasemingen niet alleen de omringende lucht bederven, maar de ontlede stoffen in den bodem doen indringen en daar door het onmisbaar drinkwater verontreinigen en bederven. Een aantal opzettelijk onderzochte pompen leveren dan ook reeds het droevig bewijs, dat het drinkwater, deze eerste levensbehoefte, hoe langer hoe meer bedorven wordt en in plaats van eene weldaad voor den mensch te zijn, hem tot nadeel strekt. Ook de afloop van het hemelwater en van het gebruikte in de huishoudingen, is op vele plaatsen hoogst gebrekkig, en een aantal vuile, dikwerf verstopte slooten en goten dragen tot het vermeerderen van de nadeelen bij. Geiten- en varkenshokken, vooral de laatste, zijn ook in groote hoeveelheid voorhanden, en

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1868 | | pagina 1