Woensdag
No. 2656.
A0. 1868.
7 Oclober.
BLNNENLA N D.
AD.
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden, per 3 maandenf 3.00.
Franco per post3.85.
Afzonderlijke Nommers0.10.
LEIDEN, 6 October.
In de brieven uit Holland aan de Gro
ninger Courant vindt men de volgende beschou
wing over de stemming, bij gelegenheid van de
laatste behandeling der ouderwLjs-quaestie in de
Tweede Kamer, gehouden:
//Om de positie goed te kunnen overzien en
de sterkte der partijen te kennen moet men de
cijfers der stemmingen over de amendementen
in verband brengen met de discussiën.
//Van de 15 katholieke leden der Kamer heb
ben slechts 8 voor het amendement van den
heer Gefken gestemd. Voorts stemden voor dat
amendement 6 anti-revolutionaire en 9 conser
vatieve leden. Van deze laatsten hebben echter
de meesten nadrukkelijk verklaard, dat zij bet
hoofdbeginsel der onderswijswet wenscben be
houden te zien, zoodat voor de herzieningspartij
op deze conservatieve hulp volstrekt niet on
voorwaardelijk te rekenen valt. "Wij zouden ons
zelf sterk bedriegen, indien er onder die 9 leden
2r waren die een stap verder wilden gaan dan
het voorstel van den laatst afgetreden minister
van binnenlandscbe zaken, dat, gelijk men weet,
de eigenlijke bestrijders der bestaande wet ge
heel onbevredigd heeft gelaten. Een voorstel
dus, dat verder ging dan het verplichtend stel
len van schoolgeld-heffing, zou hoogstens op 14
a 16 stemmen in de Kamer kunnen rekenen.
//Men kan dus van dien kant gerust zijn. De
openbare school loopt geen gevaar, zelfs niet
om door een subsidie-stelsel ten behoeve van
het bijzonder onderwijs benadeeld te worden,
gelijk het bekende voorstel van den heer De
Brauw wilde.
//Ook in de stemming over bet amendement
van den heer W. Van Goltstein zien wij niets
dreigends. Wel was daar de verdeeling der par
tijen ongunstiger, want bij de 31 leden, die daar
voor stemden, kan men met zekerheid twee der
afwezige leden (de heeren Simons enVanLidth
de Jeude) voegen, terwijl de heeren Gefken en
Kerstens er alleen tegen gestemd hebben, om
dat zij er den eisch tot herziening der wet niet
duidelijk genoeg in uitgedrukt vonden, maar
men zou eene verkeerde berekening maken,
wanneer men deze 35 leden der Kamer allen
als bereid beschouwde om de tegen de onder
wijswet bestaande grieven te bevredigen. Er is
toch bij vele van die 35 eene zekere diplomatie
in het spel, die de strekking heeft om de voor
standers van herziening der wet in blijde ver
wachting te houden, zonder dat juist het ern
stige voornemen bestaat orn die verwachtingen
te bevredigen.
//Maar al kan nu ook de houding dezer leden
geen vrees inboezemen voor omverwerping der
openbare school, zij is in ander opzicht een
treurig en verontrustend verschijnsel. Zij bewijst,
dat niet algemeen wordt ingezien het hooge
gewicht van de onderwijs-quaestie, minder dan
eenig vraagstuk van den dag geschikt om er
politieke berekeningen aan vast te makenen
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon-en Feestdagen, uitgegeven.
zij is vooral geschikt om aan de agitatie tegen
de onderwijswet voedsel te geven, omdat zij
verwachtingen opwekt. Zij maakt ook het ter
rein onzuiver, schept verwarring en maakt
eene bepaalde beslissing moeielijk.
//Het ontgaat de aandacht niet, dat van alle
conservatieve leden dei' Kamer alleen de heer
J. K. Van Goltstein zich ruiterlijk tegen de
bestrijders der onderwijswet heeft verklaard.
Toch is die wet tot stand gekomen onder een
conservatief ministerie en met de ijverige me
dewerking der conservatieve partij, en waren
er nog zeer weinige jaren geleden velen onder
die partij, die de wet met warmte verdedigden.
Thans heeft zelfs de voorzitter der Kamer, die
in 1856 als minister viel, juist omdat bij eene
vrijzinnige regeling van het lager onderwijs
had voorgesteld, voor het amendement van den
heer \V\ Van Goltstein gestemd. In deze hou
ding der conservatieve partij zal men moeilijk
een bewijs van kracht en zelfstandigheid kun
nen vinden."
Op de tentoonstelling van schilder- en andere
werken van levende kunstenaars te Amsterdam
zijn door het rijk aangekocht eene schilderij
van Mw. Ronner Knip te 's-Hage, getiteld:
//Wat kan een tegen drie uitvoeren?" //een
boschrijk Hollandseh landschap" van J. N. Van
Borselen te 1s-Hage; een //gezicht van de Zui
derzee op het IJ en Amsterdam" van E. Van
Heemskerk van Beest te 's-Hage; en eene
schilderij van W. Gruijter Jr., te Amsterdam.
De Arnh. Courant schrijft het volgende:
Wat het Dagblad mededeelt omtrent den
vrijen overtocht die aan den zoon van den
heer Van Bosse zou verleend zijn is onwaar.
De waarheid is dat de heer Nierstrasz zich
wat al te spoedig door den beer Koorders beeft
laten opstoken om een praatje in het parle
ment ter sprake te brengen, dat in het Dag
blad verder geëxploiteerd moest worden, om de
aandacht van den vrijen overtocht door den
minister Hasselman aan den heer Huefc ver
leend eenigszins af te leiden.
Het Hoofdbestuur van het A n]t i - D a g b 1 a d-
zegel-Verbond heeft dezer dagen den mi
nister van financiën zijne ingenomenheid betuigd
met do toezegging van de troonrede, dat in dit
zittingjaar aan het oordeel der vertegenwoor
diging zal worden onderworpen een wetsont
werp ter afschaffing van het zegel
recht op drukwerken.
Wij zijn in staat gesteld den inhoud van het
adres mede te deelen. Het luidt aldus:
Eenigen tijd geleden mochten wij de optre
ding van Uwe Excellentie aan het hoofd van het
departement van financiën begroeten, als het
vooruitzicht openend op eene spoedige afschaffing
van bet zegelrecht op de dagbladen.
Slechts weinige maanden zijn er sedert ver-
loopen en reeds beeft de troonrede het bewijs
geleverd, dat wij niet zonder grond vertrouw
den van Uwe Excellentie een daartoe strekkend
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 1-6 regels f 0.75; iedere regel meerƒ0.124.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten van
1-4 regels 0.90; iedere regel meer„0.15.
voorstel aan de Staten-Generaai te kunnen ver
wachten.
Schroomden wij toen niet, die verwachting
in een opzettelijk schrijven aan Uwe Excellentie
te kennen te geven, des te meer gevoelen wij
thans de behoefte, om Uwe Excellentie den dank
en de erkentelijkheid over te brengen van ons
//verbond" voor den ijver en den spoed waar
mede de regeling dezer belangrijke aangelegen
heid door u werd ter hand genomen. Uwe plan
nen zijn ons in de bijzonderheden nog onbekend,
en met verlangen zien wij uit naar de indiening
van het aangekondigd wetsontwerp. Zooveel
echter is ons althans gebleken, dat Uwe Excel
lentie zich niet met halve maatregelen tevreden
stelt, geen vermindering voldoende acht,
die onder den schijn van allen dienstig te zijn,
slechts zou komen ten voordeele van enkele
weinigen; maar voor zoover fiscale moeilijk
heden haar nog in den weg staan, de vrije ont
wikkeling der drukpers bevorderlijk wilt zijn,
door volkomen opheffing der moeilijkbeden.
Dat vooral, dwingt ons de betuiging af van
onze hulde.
Moge het Uwe Excell. gegeven zijn in dit
zittingjaar der Staten-Generaai, Uw voorstel
tot wet te zien verheven, en gij de zelfvoldoe
ning smaken van voor altijd Uw naam verbon
den te hebben aan een maatregel, die, hiervan
zijn wij overtuigd, den gunstigstetl invloed zal
uitoefenen op den staatkundigen zoowel als op
den socialen vooruitgang van het Nederland-
sche volk.
Aan het Amstel-Hotel te Amsterdam
zijn Zondag afgestapt hunne hoogheden Hussein
Pacha en Hassan Pacha, zoons van den onder
koning van Egypte; Z. Exc. Mokamed Zeky Bey,
ceremoniemeester van den onder-koning de ko
lonel Gambel, gouverneur van hunne hooghe
den Arakei EfFendi, secretaris van den onder
koning; Dr. Ogelwie, geneesheer der prinsen,
komende van Caïro, laatst van "VV"eenen en
Keulen, met bestemming naar Parijs.
Te Slikkerveer is Zaterdag op de
werf van den scheepsbouwmeester M. v. d. Kuijl
de kiel gelegd van de ijzeren schroefstoomboot
//Volharding N°. 4," bestemd voor den dienst
Gouda-Leiden en tusschen gelegen plaatsen v. v.,
waarmede vermoedelijk Februari e. k. een aan
vang zal worden gemaakt door de directie der
vennootschap //Leidsche Stoombootdienst" te
LeideD. De machine wordt vervaardigd door de
heeren Diepeveen, Leis en Smit, aan den Kin
derdijk.
Als een bewijs van trouwe opkomst ter
stembus meldt men uit Berk el en Roden
rijs, dat bij de verkiezing van een lid voor den
gemeenteraad 93 van de 95 kiezers hebben ge
stemd.
De heer E. J. P. Jorissen, pred. te Gro
ningen, heeft tegen 1 Nov. een eervol ont
slag gevraagd. Als reden voor dit verzoek gaf
hij op, dat hij niet veranderd was van beginse
len, maar alleen heil voor de kerk verwachtte
van //de toenemende verbroedering van de we-.
