BUITENLAND.
een voorwerp in zilver, uitgeloofd door Jlir. Van
Eysinga, lid vaD de Eerste Kamer.
Het voorstel door den heer Messchert van
Vollenhoven in de Eerste Kamer gedaan om in
het antwoord op de troonrede een nieuwe pa
ragraaf omtrent de wet op het lager onderwijs
te voegen, is, gelijk wij reeds meldden, met
groote meerderheid verworpen. "Wij verheugen
er ons zeer over. De woorden, van de paragraaf
waren dezeWij vertrouwen, dat de bijzondere
zorg voor het onderwijs, waarvan Uwe Majes
teit opnieuw de blijken geeft, zich ook moge
uitstrekken tot wegruiming der bezwaren, die
betrekkelijk het lager onderwijs bij velen voort
durend bestaan." Getrouw aan de tactiek, door
de tegenstanders der onderwijswet tot nu toe
gevolgd, gaf de heer Van Vollenhoven, bij de
toelichting dezer paragraaf, niet op welke die
bezwaren waren. Er werd dus niet minder ge
vraagd dan dat alle bezwaren, die zoozeer ver
schillen, uit den weg worden geruimd. Gesteld
de paragraaf ware aangenomen en de regeering
wilde eenmaal in den geest van den heer Van
Vollenhoven handelen, wat zou dan geschieden
Er zouden een aantal bezwaren worden uit den
weg geruimd, maar er zou een even groot aan
tal, zoo niet een grooter aantal bezwaren ver
rijzen.
Dit werd ook door verscheidene leden inge
zien, en de vernieuwde verklaring van den mi
nister van binnenlandsche zaken, dat hij zal
trachten, zonder herziening van de wet, aan
vele, niet aan alle bezwaren te gemoet te komeu,
zal zeker, door velen, die van eene herziening
der onderwijswet niets goeds verwachten, toe
gejuicht worden. Na hetgeen door dezen mi
nister reeds bij de Rotterdamsche schoolquaestie
gedaan is, is het ook overtuigend gebleken, dat
het hem ernst is met deze verklaring.
Gisterenavond te zes uren had de 83ste algo-
meene vergadering plaats van de leden van het ge
nootschap Mathesis Scientiarum Genetrix. De heer
burgemeester en de heer Stoffels vertegenwoor
digende het dagelijksch bestuur onzer stad, en
de heer Dr. Rombach vertegenwoordigende de
plaatselijke commissie van toezicht op de scho
len voor middelbaar onderwijs, woonden deze
vergadering bij. De voorzitter, Dr. De Loos,
bracht verslag uit van den toestand der scho
len en de veranderingen die hadden plaats ge
had zoowel in de inrichting van het onderwijs
als het personeel der onderwijzers. Beginnende
met het schetsen der financieele aangelegenhe
den die bij het begin van dit jaar onrustba
rend werden genoemd, mochten de leden ver
nemen dat door zuinig en goed beheer der
gelden, den grooten toevloed van leerlingen,
en de gunstige resultaten der veranderde maat
staf van de te betalen schoolgelden allo reden
vau onrust was verdwenen, daar de rekening
thans een batig saldo vertoonde.
Over het algemeen bleek de toestand der
inrichting aan de verwachting die men er van
koesterde te beantwoorden. Onderwijzers en
leerlingen kweten zich van hun plicht en eene
ijverige controle op het schoolverzuim werkte
gunstig op het bijwonen der lessen door de
leerlingen.
De bekroning der leerlingen, na de gehouden
tentoonstellingen der teekeningen, die het pu
bliek gelegenheid had te bezichtigen, was mede
een bewijs van betoonden ijver. Veertien
medailles werden uitgereikt aan verschillende
kweekelingen. De groote zilveren medaille kon
niet worden gegeven daar de prijsvraag door
den hoofdonderwijzer in de bouwkunde te laat
was ingezonden.
Nog werd door den voorzitter op een aantal
belangrijke punten het oog gevestigd. Hij deelde
mede dat het toelatings-examen voor de ambachts
school had bewezen, dat jongelingen uit den
fatsoenlijken stand, die uitmuntend lager onder
wijs hadden kunnen genieten, niet instaat waren
voorstellen uit de optelling der breuken op te
lossen. Hij achtte deze onteerende onkunde
grootendeels te moeten toeschrijven aan de
onverschilligheid van de ouders, Iets der
gelijks moest hij opmerken omtrent het geringe
gebruik dat tot noch toe van de natuurkun
dige lessen werd gemaakt. Velen denken genoeg
voor hunne kinderen te hebben gedaan als zij
ze laten leeren rekenen en teekenen. Met ver
schillende voorbeelden bewees hij het onont
beerlijke der natuurkundige kennis voor den
werkbaas en hoopte dat zulks meer en meer
zou erkend worden. Die onverschilligheid
en onkunde der ouders rekende hij tot
de voornaamste oorzaken dat de burgeravond
school door slechts 20 leerlingen werd bezocht.
In vergelijking met plaatsen als Haarlem waar
men 109 leerlingen op die inrichting telt, was
dit een bedroevend verschijnsel.
Ten slotte werden vier jongelieden die de
burgeravondschool gingen verlaten diploma's
van bekwaamheid uitgereikt, en alle bekroonden
ernstig en hartelijk toegesproken.
Van de 52 adspiranten, die aan het ad-
missie-examen, op den 24sten en 2osten dezer,
aan de hoogeschool alhier gehouden, hebben deel
genomen, zijn 27 toegelaten.
De Tweede Kamer der Staten-Generaal heeft
hedenmiddag te drie uren eene zitting gehouden
waarin door de commissie, belast met het op
stellen van een adres in antwoord op de troon
rede, haar ontwerp ter tafel is gebracht. Op voor
stel van den heer Van Wassenaer Catwijck is
er besloten om twee adressen uit Friesland over
het lager onderwijs te doen drukken en rond-
deelen.
Eergisterenavond kwam in de Rotterdam-
sche Diergaarde aan een jonge mannelijke Chim-
pansé van Banana, aan de Afrikaansche West
kust, welke aapsoort zoozeer beroemd is door
hare groote gelijkenis op den mensch, waarin
zij alle andere aapsoorten overtreft.
De raad der gemeente Deventer heeft
besloten, om met den lsten Januari a. s. af te
schaffen de heffing van gelden voor staanplaat
sen op de paarden- en beestenmarkten uit over
weging, dat de opbrengst dezer gelden niet in
verhouding staat tot de kosten van invordering
en de belemmering, die de handel van die hef
fing ondervindt.
Voor de landbouw-tentoonstelling te G o r-
kum is veel bezienswaardigs ingezonden.
De uitstekend fraaie gewassen, welke in dit
jaar geoogst zijn, zal men aldaar vertegenwoor
digd vinden, maar vooral zullen vele stoom- en
andere landbouw-werktuigen, waaronder van de
laatste vinding, aldaar worden aangetroffen,
zoodat het te verwachten is, dat deze tentoon
stelling der Hollandsche maatschappij van land
bouw" weder eene der best geslaagden zal zijn,
welke steeds den roem dier maatschappij uit
maakten.
Ook van de vee-tentoonstelling heeft men
groote verwachting.
De tentoonstelling van voortbrengselen en
werktuigen wordt heden geopend en gesloten
Dinsdag 29 September die van vee heeft alleen
op Maandag 28 September plaats. Harddrave
rijen hebben plaats op 25 en 29 September;
de algemeene vergadering der //Hollandsche maat
schappij van landbouw" wordt gehouden op Za
terdag 26 Septemberverder hebben alle dagen
feesten en volksvermaken plaats, zoodat aan het
nuttige het aangename gepaard zal zijn.
Men schrijft in de Prov. Gron. Courant:
Reeds Dinsdag kwam ons het gerucht ter ooren,
dat Ds. E. J. P. Jorissen zijn ontslag had aan
gevraagd als predikant der Ned. Herv. Ge
meente te Groningen. Wij konden het be
zwaarlijk gelooven en hadden dan ook besloten er
voor als nog geene melding van te maken. Nu het
ons heden (Woensdag) evenwel uit zeer betrouw
bare bron nader bevestigd wordt, meenden r,
niet langer het stilzwijgen te gemoet bewj
ren. Dat dit besluit van den talentvolle
man onder zijne vrienden groote sensatie ve:
wekt, dat niemand van hem zoo iets had ver
wacht, behoeven we zeker niet te zeggen.
Z. M. heeft voor het zittingjaar 1868/69 to
voorzitter van de Tweede Kamer der Staten
Generaal benoemd Mr. G. C. J. Van Reenet
lid dier Kamer.
Z. Z. heeft den gen.-maj. J. H. W. I
Clercq, chef van den generalen staf, op zijn
aanvrage, een pensioen verleend van f 180
'sjaars en genoemden opper-officier hoogstde
zelfs dank betuigd voor de langdurige en goed:
diensten, aan het leger bewezen.
Z. M. heeft benoemd tot chef van den gene
raleu staf hoogstdeszelfs adjudant-generaal, dec
generaal-majoor J. A. Yan den Bosch, van de:
grooten staf.
Z. M. heeft benoemd tot burgemeester de:
gemeenten Vlijmen J. A. Corman Smallinger
land, F. S. Reiding tot comm. bij het depart
van binnenl. zaken Mr. J. De Sittertot notar^
binnen het arr. Brielle, ter standplaats de ge
meente Zuidland, C. M. Loeff, candidaat-notar-:
te Zevenbergentot notaris binnen het ar
Roermond, ter standplaats gemeente Heythu;
zen, P. M. H. S. Cornelis, cand.-not. te Roer
mondtot procureur bij het prov. gerechtsko:
in Friesland en de arr.-rechtb. te Leeuwarden
Mr. J. Zijlstra, adv. te Harlingen.
Z. M. heeft aan G. A. Van den Berg, op
verzoek, eervol outslag verleend als notaris U
Hillegersberg, en benoemd tot not. binnen hel
arr. Rotterdam, ter standplaats de gemeente
Hillegersberg, F. Van den Berg, cand.-not. al
daar; een en ander in te gaan den 15den Oct
1868.
De Thermometer van Fahrenheit teekende al
hier Donderdag des namiddags te 5 uren 61°, Wind,
Z. W., des avonds te S uren 50°, te 10 uren
48°. Vrijdag 's morgens te 5 uren 40°, Z. 0,
te 8 uren 50°, 's namiddags te 12 uren 63".
te 4 uren 60°.
Zwitserland. Het internationale congres vaD
de vrijheids- en vredebond, dat eergisteren te
Bern is bijeengekomen, heeft het volgende pro
gramma vastgesteld. Den eersten dag zal de vraag
besproken worden, welke voordeelen voor de
vrijheid en den vrede de afschaffing van de
staande legers en de invoering van nationale
dienstplichtigheid, of eene algemeene ontwape
ning heeft. Den tweeden dag zal besproken worden
het verband, dat tusschen de economische of so
ciale quaestie bestaat en de vraag omtrent de
bevordering van den vrede door de vrijheid. Den
derden dag zal de scheiding van kerk en staat,
ook in betrekking tot vrijheid en vrede, behan
deld worden. De vierde vraag eindelijk is al
dus gesteldhoe kan het federatieve beginsel
in de onderscheidene landen worden in toepas
sing gebracht, en op welke wijze moet een band
tusschen de Vereenigde Staten en Europa wor
den geknoopt?
Men verwachtte stormachtige debattenook
werden vele vertegenwoordigers der Russische
democratische partij te Bern verwacht, die, naai*
men zegt niets anders beoogen dan het Russische
staatsgebouw tot op den grond te slechten.
Frankrijk. De //Moniteur" deelt mede, dat
de heeren Erlanger en Reuter, concessionarissen
voor den telegraafkabel tusschen Frankrijk en
Amerika, voor 15 September de wettige samen
stelling der maatschappij, met een kapitaal van
27.500,000 fr., alsook de inschrijvingen ten be
drage van dit kapitaal geconstateerd hebbende,
thans definitief de concessie voor den telegraaf
kabel hebben verkregen.
Den heer Wittersheim is het recht van
