N°. 2641.
Zaterdag
A». 1868.
19 September.
BINNENLAND.
LEIDSCH
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden, per 3 maandenf 3.00.
Franco per post3.85.
Afzonderlijke Nommers0.10.
ONZE GEMEENTE-BEGROOTING.
III.
In de tweede afdeeling van Hoofdst. I komen
de verschillende onkosten van het dagelljksch be
stuur voor. Zij zijn voor 1869 begroot op 10,250
tegen ƒ10,715 in het vorige jaar. In dat jaar
was echter eene buitengewone uitgave voor het
verven van het stadhuis enz. a 790 in dit Hoofd
stuk opgenomen, zoodat voor gewone uitgaven
jnog ongeveer f 300 meer gevraagd wordt dan
in het vorige.
Reeds de eerste postlicht en brandstoften,
is 125 hooger dan het vorige jaar, en thans
ƒ900. Is dit werkelijk licht en brandstoffen?
Men zou denken alleen het laatste, want licht
kan de stad zich zelve door hare fabriek ver
schaffen. De memorie van toelichting laat dit
in het duisterin den Haag wordt uitgegeven
800 aan brandstoffen en 200 aan licht. Zijn
het dus alleen brandstoffen, dan betaalt Leiden
meer daarvoor dan de residentiestad.
Wij laten hier eene vergelijking volgen van
eenige der posten dezer afdeeling met die, op de
Haarlemsche begrooting voor 1869 uitgetrokken:
Leiden.
Haarlem.
Licht en brandstoffen
900
f
400.
Schrijf- en bureaubehoeften
400
tl
250.
Druk- en bindwerk
2000
2000.
Briefporten, vrachtloonen en
andere kleine uitgaven
4-50
u
250.
Onderhoud gebouw, voor den
Raad, Burg. en weth. enz.
1200
u
350.
Onderhoudaankoop meu
belen
O
O
u
200.
Burgerlijke stand
900
li
575.
Kadaster
150
II
100.
Bevolkingsregisters (mate
rieel)
150
n
100.
Kiezerslijsten
350
u
150.
Zegels van registers
400
100.
ƒ7400
4475.
Ons dunkt, nog al een belangrijk verschil tus-
schen de uitgaven, noodig voor eene gemeente
van 38,605, en eene van 30,755 zielen!
Belangrijker echter dan Hoofdstuk I is Hoofd
stuk II: Kosten voor werken en in
richtingen tot openbaren dienst be
stemd. Kan men bij het 1ste Hoofdstuk niet
genoeg op spaarzaamheid aandringen, en is alles
wat daarop uitgewonnen wordt, winst, dit is niet
het geval met de kosten in dit Hoofdstuk ver
meld: te groote besparingen in het eene jaar
brengen meerdere uitgaven voor het volgende
jaar mede: is dit jaar eene straat niet bestraat,
die eigenlijk vernieuwing noodig heeft, dan zul
len die kosten op de begrooting van het volgende
jaar komen.
Het bespreken van de cijfers in dit Hoofd-
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagenuitgegeven.
stuk eischt dus voorzichtigheid. Zien wij dat voor
1S69 10,207 meer is voorgedragen dan voor
1868 is toegestaan, dan beteekent dat cijfer op
zich zelf niets. Ook eene vergelijking met be
grootingen van andere gemeenten kan hier vaak
tot valsche conclusiën leiden.
Maar ook blijkt uit het eindcijfer van dit
Hoofdstuk nog niet wat werkelijk voor publieke
werken wordt uitgegeven. Dit ligt aan de in
richting der begrooting.
Een voorname post toch, die in dit Hoofd
stuk zou behooren, komt in het volgende Hoofd
stuk voor: wij bedoelen de kosten van fabri
cage. De eerste post van het Hoofdstuk is
aanleg en onderhoud van straten en pleinen,
maar eene belangrijke uitgave bij dit onderhoud,
de daggelden der werklieden, is hier niet onder
begrepen.
En die post voor daggelden der werklieden
is tocb een van de meest gewichtige van dit
Hoofdstuk. Gewichtig om zijn bedrag, gewich
tig om zijn aard. Zeer veel werk wordt hier
door de stad in eigen beheer gedaan. In ver
gelijking met andere gemeenten zijn de daggel
den, door Leiden aan zijne werklieden betaald,
ontzaglijk hoog.
Niet minder dan 46 werklieden zijn in dienst
van de stad: en die werklieden genieten te
zamen 15,802. Is eene dergelijke wijze van be
heer deze vraag komt bij dit hoofdstuk te pas
met de regelen eener goede huishouding over
een te brengen?
Wij gelooven zeer zeker dat het antwoord
hierop ontkennend moet zijn: dat alles wat de
stad in eigen beheer doet, duurder verricht
wordt dan wat wordt aanbesteed. Voordat men
aangetoond heeft, dat de gemeente Leiden in
een exceptioneelen toestand verkeert, en dat de
regelen die overal elders gelden, dat namelijk pu
blieke lichamen duurder werken dan bijzondere
personen, hier niet gelden voor dien tijd geloo
ven wij niet, dat dit systeem van eigen beheer kan
verdedigd worden. Alles wat er tegen dit systeem
is te zeggen, is het vorige jaar bij de behandeling
der begrooting op zoo juiste wijze uiteenge
zet, dat wij allen naar die discussicn verwijzen.
Éen feit werd tegenover al die argumenten
gestelddat bij zekere aanbesteding der be
strating van een eind weg, de kosten daarvan
grooter geweest waren, dan men beraamd had dat
zij in eigen beheer zouden geweest zijn. De
vraag werd gedaan of die berekening juist was
geweest; maar al ware zij juist geweest, kan men
dan uit éen feit de onjuistheid van een sys
teem aantoonen En gesteld dat het systeem van
eigen beheer daarmede ware gerechtvaardigd,
dan geldt dit alleen voor de bestrating. Dit
vergaten burgemeester en wethouderser kon
AGBLAD.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 1-6 regels 0.75; iedere regel meer/"O.ISl4.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten van
1-4 regels 0.90; iedere regel meer0.15.
door dit feit niet aangetooud worden, dat er
zooveel werklieden noodig waren, als in dienst
der stad zijn; niet eenmaal dat er zooveel straat
makers noodig waren, maar alleen dat be
strating in eigen beheer moet geschieden. Voor
een deel geschiedt dit, naar wij meenen, ook
in de meeste andere gemeenten. Zoo geeft den
Haag aan vaste straatmakers uit eene som van
ƒ4000 en het andere wordt aanbesteed. Maar
in Leiden bedragen de loonen der straatma
kers ƒ8532. In Haarlem vormen arbeidsloon
en gereedschappen, voor het onderhoud der
straten, éen post, die ƒ7550 bedraagt.
Al gaven wij dan ook toe, dat de stad voor
een deel der bestrating de dagelijksche her
stellingen eigen werkvolk noodig heeft, dan
kunnen wij het groote aantal straatmakers, hier
in dienst, niet billijken en dan blijven nog de
andere werklieden, ten bedrage van 20, over,
die te zamen aan daggelden ontvangen 7270.
Toen verleden jaar op vervanging van het
eigen beheer door aanbesteding werd aangedron
gen, werd in de beantwoording van het sectie-
verslag gewezen op de talrijke aanbestedingen,
die jaarlijks plaats hadden. En met recht; het
jaarlijksch onderhoud van vele zaken wordt hier
aanbesteedhet schoonhouden der plantsoenen,
het reinigen en onderhouden van de waterloo-
zingen enz., de jaarlijksche herstelling der ge
metselde wallen, het onderhoud van een groot
deel van de gebouwen dat alles wordt aan
besteed. Maar met veel recht kon een lid van
den Raad, na deze opgaven, verklaren //Nu be
grijp ik nog minder, waartoe al die werklieden
dienen."
"Wie een timmerman in zijn huis heeft, heeft
altijd iets te herstellen: zoo gaat het ook in
het groot. Waar men dagelijks over 46 werklieden
beschikken kan, daar wordt zeker veel verricht,
wat niet noodzakelijk is.
Reeds in het vorige jaar is de post voor werklie
den door den Raad met ƒ1000 verminderd: burge
meester en wethouders stellen dit jaar eene ver
mindering van 502 voor. Wij hopen dat de
gemeenteraad op den goeden ingeslagen weg
moge voortgaan
LEIDEN, 18 September.
Aan de N. R. C. is het volgende ingezonden De
belangstellenden in de vervulling der vacature,
door bet overlijden van Prof. J. Yan der Hoeven,
bij de Leidsche academie ontstaan, zien met
eenige spanning de naaste toekomst tegen. Im
mers, men fluistert dat er sprake zou zijn, door
de benoeming van een buitenlander, den Utrecht-
schen hoogleeraar op zijde te stellen en den
leerlingen van Van der Hoeven een //brevet
d'incapacité" qit te reiken.