N°. 2488.
Vrijdag
20 Maart.
13 11\ N E N L A N D.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden, per 3 maandenf 3.00.
Franco per post3.85.
Afzonderlijke Nommers0.10.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 1-6 regels ƒ0.75; iedere regel meerƒ0.12*
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten van
1-4 regels ƒ0.90; iedere regel meer0.15.
LEIDEN", 19 Maart.
Uit liet eindverslag over de begroo
ting van Nederlandsch Indiè voor het
dienstjaar 1S68 blijkt, dat de meeste leden van
oordeel waren om de koloniale discussion niet
bij de behandeling dezer wet te voeren, opdat
de begrooting spoedig tot stand zou komen.
Men klaagde zeer over het hoog opgedreven
eindcijfer der begrooting, dat ruim 5 millioen
hooger is dan voor 1867. Ook' de verkeerde wer
king der comptabiliteitswet, waardoor de schuld-
eischers van den staat in Indië dikwijls maan
den lang op betaling moeten wachten, werd in
verscheidene afdeelingen besproken.
Tot de onderwerpen van koloniaal regeerings-
beleid, waaromtrent de meeste leden bij de be
handeling van deze begrooting niet dan een
voorbehoud wilden hebben gesteld, behoort dat
der heerediènsten. Men vroeg alleenop wiens
last heeft de bouw der kostbare regentswonin-
gen, waarvan aldaar gewag wordt gemaakt, plaats
gehad En waarom is deze geldverspilling niet
sedert lang tegengegaan, althans voor de toe
komst onmogelijk gemaakt? Eenige leden ver
klaarden uitdrukkelijk, dat indien zij de som
men, op de tegenwoordige begrooting voor het
Kabooh-kanaal en dergelijke waterwerken uit
getrokken, toestonden, zij daardoor geenszins
geacht wilden worden met het denkbeeld tot
gedeeltelijke uitvoering dier werken in heere-
dienst in te stemmen. In strijd hiermede werd
in eene der afdeelingen beweerd, dat waar open
bare werken tot bevordering van de irrigatie
der landerijen, en dus in het onmiddellijk be
lang der inlandsche bevolking, tot stand wor
den gebracht, gedeeltelijke uitvoering in heere-
dienst zich zeer aanbeval.
Het Handelsblad van gisteren wijdt enkele
regels aan het derde deel van Anna Rooze,
dat geenszins even als het eerste geprezen wordt.
De esageratie van detail-schildering, die men
slechts vergeven kon, omdat de lezer toch eeni-
germate in spanning werd gehouden, wordt in
het laatste deel ondraaglijk, omdat men reeds
van den beginne af kan voorzien hoe de zaken
zich zullen redderen. De verslaggever noemt
het boek dan nu ook gerekt en onbevredigend.
//De nemesis komt er niet tot haar volle recht
en onwillekeurig verandert daardoor de beschou
wing van de tooneelen, die aan de ontknoo
ping zijn voorafgegaan. Dit neemt niet weg
dat ook het derde deel menige bladzijde be
vat, die zich aangenaam laat lezen, en wanneer
men de taak om het boek ten einde te brengen
niet al te consciëntieus opvat, kan ook dit deel
onderhoudend worden genoemd. Het komt ons
echter voor, dat eene eventueele tweede uitgaaf
veel zou kunnen winnen, indien de schrijver
eens onbarmhartig het snoeimes ter hand nam."
Gisteren had alhier de eerste jaarlijksche
vergadering van de Leidsche Broodfabriek plaats.
Nadat de rekening was goedgekeurd, bracht de
heer D. Hartevelt, president der maatschappij,
verslag uit over het afgeloopen jaar. Hieruit
bleek dat het debiet langzamerhand, maar ge
stadig toeneemtin Januari waren verkocht
27000 kilo brood, terwijl op het eind van het
vorige jaar het cijfer tot ruim 58300 was ge
klommen. De prijs voor een Ned. tl' gebuild brood
van de fabriek was gedurende 1S67 gemiddeld
22.87 ets. Eene belangrijke berekening houdt
het verslag in, naar aanleiding van dit cijfer
er wordt nagegaan wat de prijs van het brood,
in verhouding tot de prijzen in de laatste jaren,
had moeten zijn. In het jaar 1863 was de mid-
delprijs van 100 gebuild 17.625de mid-
delprijs van het gebuilde brood was 27
centen; aan gemaalbelasting werd destijds be
taald circa 2 te cent per kilo brood: alzoo was
de prijs onbelast 24^ ets. In 1S67 was de meel-
prijs 23.88, terwijl de prijs van een kilo
brood, neemt men den prijs van 1863 tot grond
slag aan, 331/7 ets. zou geweest zijn: in wer
kelijkheid was zij 22.87 ets. gemiddeld.
Eene gelijke berekening maakt de verslagge
ver over 1S64, en zijne uitkomsten zijn niet
minder verrassend de oprichting der broodfa
briek als eenige oorzaak van dit verschil aan
nemende, komt hij tot do conclusie, dat de in
woners van Leiden eene som van ruim ƒ200,000
in het afgeloopen jaar, die zij minder voor het
brood hebben uitgegeven, aan do fabriek te dan
ken hebben.
In het geheel zijn er in het afgeloopen jaar
in de fabriek gebakken 549,0S2 brood, die
gezamelijk hebben opgebracht ƒ106,507.12.
De balans wijst een winst aan van 933.02,
nadat 5 pCt. op het kapitaal waren afgeschre
ven; diensvolgens zou eene uitkeering yan 1%
pCt. over het maatschappelijk kapitaal van
50.000 kunnen plaats vinden. Daar echter een
belangrijk verlies door de maatschappij, aan
een harer debiteuren geleden, niet op die balans
reeds opgenomen kon worden, maar later tot
zekerheid is gekomen, werd op voorstel der
vergadering besloten om over het afgeloopen
jaar geene uitdeeling te doen.
Nadat het verslag nog op de ongunstige
omstandigheden gewezen had, waarmede de
maatschappij in haren aanvang te worstelen
hadde hooge prijzen van graan en van melk,
eindigde de verslaggever met de verklaring, dat
de levensvatbaarheid der zaak in het afgeloopen
jaar voldingend is bewezen en dat de verdere
resultaten van den wil der burgerij zelve af
hangen.
Nadat als commissaris in de plaats van den
heer Wolfson was benoemd de heer A. \Y.
Sijthoff, werd de vergadering gesloten.
Het vergrooten van een schoollokaal op de
Breêstraat bij de Fransche kerk, met aanbe-
hoorende werken (het 1ste perceel van de aan
besteding welke 11. Maandag op het raadhuis
alhier heeft plaats gehad) is gegund aan "W.
L. Liget ad 4300.
Hedenmorgen is uit de Binnenvestgracht
nabij de Hoogewoerds-poort opgehaald het lijk
van een manspersoon. Naar men zegt, zou de
man, die knecht bij den heer Stallinga was,
sedert gisterenavond vermist zijn. Men ver
moedt dat hij zelf een eind aan zijn leven
gemaakt heeft.
De commissaris des Konings in de provincie
Z uid-H o 11 a n d heeft bij circulaire van 12 dezer
de gemeentebesturen uitgenoodigd, hem op te
geven het aantal manschappen en paarden,
welke in hunne gemeente kunnen worden in
gekwartierd en gestald. Daarbij worden afzon
derlijke opgaven verlangd voor den zomer- en
voor den wintertijd, alsmede van het tijdstip
waarop het opstallen van het vee in de ge
meente intreedt en afloopt. Niet alleen eigen
lijke stallen behooren in aanmerking te komen,
maar ook alle andere gebouwen of getimmerten,
welke voor stalling bruikbaar zijn.
Tot rapporteurs over de navolgende wets
ontwerpen zijn benoemd, als: a. omtrent de
banken van leening, do heeren Dumbar, De
Bruyn Kops, Yan Yoorthuyzen, Pijpers en
Fokker; b. ontwerp, houdende bepalingen
nopens het begraven van lijken, de heeren Dul-
lert, "Westerhoff, Van Yoorthuyzen, Geertsema
en Bots; c. tot afkoopbaarstelling der tienden,
de heeren Y. d. Linden, Kerstens, Yan Har-
denbroek, Geertsema en De Brauw d. afschaf
fing van de bepalingen van het wetboek van
burg. rechtsv. over de judicieele boeten en scha
deloosstellingen, de heeren Gratama, Dam, Gef-
ken, De Willebois en Pijnappel.
"Wij vernemen, schrijft de Nieuwe Utr.
Courant, dat de terugkeer van mevrouw Mijer,
de echtgenoote van den gouverneur-generaal
van N. Indië, waartoe om redenen van HEd.
gezondheid plan bestond, vooreerst niet zal
plaats hebben, daar zich in dien toestand reeds
eene gunstige wending heeft voorgedaan.
Gisteren heeft de gemeenteraad van A m-
sterdam besloten om directeuren der Maat
schappij van Nijverheid te antwoorden, dat de
raad vooralsnog niet kan voldoen aan hun ver
zoek tot ondersteuning van het plan van den
heer A. Huet, betreflende een open zeegat voor
Amsterdam. Het besluit werd bij acclamatie ge
nomen. Het verslag, door gemelde maatschappij
aangeboden, werd met dankzegging aangenomen.
Tot leden van het historisch genootschap
te Utrecht zijn benoemd en hebben die be
noeming aangenomentot honoraire leden de
HH. Louis de Baecker te Bergues, H. Con
science te Kortrijk, A. Henne te Brussel, Ed.
Osenbriigge te Zürich, E. de Borchgrave te
Brussel, en Ferd. von Hellwald te "VYeenen tot
gewone leden de heeren Mr. L. de Hartog, Mr.
J. A. Hofkes, W. H. v. d. Sando Bakhuyzen,
Mr. W. H. de Watteville en Mr. P. A. L. A.
bar. v. Ittersum te Utrecht, Dr. J. C. van De-
venter te Dordrecht, W. A. Elberts te Zwolle,
Dr. P. P. M. Alberdingk Thijm te Maastricht,
F. A. van Braam Houckgeest te Amsterdam
en Dr. G. J. Dozy te Deventer.