N°. 2457.
Donderdag
A0. 1868.\Eg
13 Februari.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden, per 3 maandenf 3.00.
Franco per post3.85.
Afzonderlijke Nommersn 0.10.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 1-6 regels0.75; iedere regel meer0.42®
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten van
1-4 regels 0.90; iedere regel meer0.15.
Dat het ministerie voor de rechtbank der kie
zers, bij welke hij de liberale meerderheid der
volksvertegenwoordiging had aangeklaagd, zijn
proces verloren heeft, is een onloochenbaar feit,
dat dan ook door niemand betwist wordt.
Maar er wordt getwist over de kracht der
verschillende staatspartijen, zooals die bij de ver
kiezingen gebleken is. Heeft de natie getoond
dat zij over het algemeen liberaal is en naar
liberale staatsbeginselen geregeerd wil worden, of
heeft zij het tegendeel bewezen De Arnhem-
sche Courant, die zich van de meeste barer
zusteren onderscheidt door het uitnemende ta
lent waarmee haar hoofdartikelen geschreven
worden, maar die zich bovendien tracht te on
derscheiden door nu en dan de zaken anders
voor te stellen dan zij zich aan het oog van
gewone stervelingen voordoen de Arnhem-
sche Courant heeft niet ingestemd met het
vreugdebetoon der overige liberale bladen, maar
juist bij gelegenheid van deze waarlijk niet on
gunstig uitgevallen verkiezingen zich beklaagd,
dat onze landgenooten niet meer algemeen en
niet meer van harte liberaal zijn. Zulk een klacht
is op zich zelf niet ongegrondook wij erken
nen wel te wenschen dat het Nederlandsche
volk met meer vuur voor de liberale beginselen
partij trok. Maar men moet zich ook bij bet
wenschen wachten voor overdrijvingmen moet
zich de rechtmatige vreugde over hetgeen men
gewonnen heeft niet bederven door te hunkeren
naar nog meer. Het beste oogenblik om zijn
onvoldaanheid te luchten is zeker niet dat waarop
men meer ontvangt dan men recht had te ho
pen. Door toe te geven aan haar neiging om
iets anders te zeggen dan iedereen, heeft de
Arnhemsche Courant eerst aan de reactionaire
bladen aanleiding gegeven om de overwinning
der liberalen uit te krijten voor een nederlaag,
en vervolgens, toen zij haar meening duidelijker
en minder paradox uiteen ging zetten, tot eene
niet onaardige spotternij met haar gulle doch
zoo spoedig teruggenomen bekentenis van on
macht.
"Waar komt ten slotte de klacht der Arn
hemsche Courant op neer? Van de kiezers heeft
een derde gestemd voor liberale candidaten, een
derde voor de illiberale, een derde is thuis ge
bleven. De Tijd, hiermee nog niet tevreden, cij
fert verder eenige liberale kiezers weg, en be
sluit dat de liberalen blijkbaar in de minderheid
zijn, en dat zij derhalve geen recht hebben om
het land te regeeren. Opmerkelijke bewering
van de TijdSlechts de numerieke meerderheid
geeft recht om te regeerenWij hadden gedacht
dat het staatsrecht van de Tijd, evenzeer als
dat der liberalen, aan een bloote meerderheid
van stemmen zooveel waarde niet hechtte. De
Tijd redeneert verderals er geene kiesdistricten
waren, maar het geheele volk zijn 75 afgevaar
digden onmiddellijk koos, zou er derhalve geen
enkel liberaal in het geheele land gekozen zijn.
Misschien. Maar kan de Tijd ons zeggen, hoe
veel ultramontanen er in dat geval, hoeveel
katholieken er gekozen zouden zijn?
Zooals de zaken nu staan, hebben zich onge
veer evenveel kiezers voor als tegen de liberale
candidaten verklaard wie zich niet verklaard
hebben kunnen natuurlijk niet in aanmerking
komen. Is deze uitkomst bemoedigend of ont
moedigend voor ons Zij zou ontmoedigend zijn,
indien het land in slechts twee partijen verdeeld
was, zoodat gelijke krachten elkander opwogen.
Maar tegenover de éene liberale partij, die over
de helft der stemmen beschikt, staan niet min
der dan drie of vier heterogene partijen over
de conservatieve, de ultramontaansche, de ultra-
protestantsche, en zoo men wil de conciliantie.
Die alle komen slechts in éen opzicht overeen
dat zij iliiberaal zijn. Overigens verschillen zij
van elkander als de dag van den nacht. Slechts
uiterst zelden gebeurt, wat thans het geval is,
dat zij zich alle naast elkander tegenover de
liberalen scharen. Tot nog toe hadden de ultra
montanen steeds bij de liberalen bescherming
gezocht, en met hen gestemd. Zij hebben zich
thans, wij hopen voor goed, van hen afgeschei
den, omdat zij niet konden bedingen wat zij in
strijd met de liberale staatsbegrippen begeeren.
Hunne afscheiding zal ons op den langen weg ten
voordeel verstrekken. Hunne medewerking maakte
de liberalen bij velen in den lande verdacht; hun
overgang tot de conservatieven brengt voortaan
dezen in verdenking. Eerlang zal een goed ge
tal kiezers, dat uit afkeer van de ultramontanen
tegen de liberalen placht te stemmen, zich bij
de liberale tegenstanders der ultramontanen voe
gen. Maar, hoeveel wij voor de toekomst hopen
mogen, voor het oogenblik was het overloopen
der ultramontanen, wij erkennen het gaarne,
een gevoelig verlies. Er kwam nog bij, dat vele ka
tholieke liberalen, die zeer goed weten wat de ul
tramontanen hier en overal elders achter de mouw
hebben en die hun zegepraal waarlijk niet bedoe
len, bij deze gelegenheid echter te gelijk met hen
zich van de liberale partij hadden afgescheiden.Zij
hadden zich geërgerd aan de wijze waarop eenige
liberale bladen zich over de Italiaansche quaestie
hebben uitgelaten. Zij achtten zich daardoor in
hun religieus gevoel beleedigd. Zij onderscheidden
niet tusschen het hoofd der katholieke kerk, van
wien door de liberalen steeds gesproken wordt
met den eerbied die hem ook om zijne persoon
lijke deugden toekomt, en den vorst van een
kleinen staat, die volgens verouderde en met
de onze strijdige beginselen geregeerd, en slecht
geregeerd wordt. Maar gesteld zelfs dat eenige
liberale bladen in hunne beschouwingen over
Italië soms uitdrukkingen hadden gebruikt,
waarover katholieken reden hebben misnoegd
te zijn, is dat reden genoeg om eigen be
ginselen te verloochenen en de tegenpartij te
versterken, op wie de gelijkheid van rechten
zonder onderscheid van godsdienstige belij
denis veroverd is moeten worden. Wij verheu
gen er ons hartelijk over, dat de Roomsch-
katholieke geestelijkheid zich onthouden heeft,
van in deze zaak partij te trekken en aan de
gemeente raad te geven. Wij zien in haar onzij
digheid een goed voorteeken. Wij verwachten
dat de afdwaling onzer katholieke geestverwan
ten slechts tijdelijk zal zijn, en dat zij spoedig
terug zullen keeren tot hun beproefde vrienden
en bondgenooten van 1853. Zoo gaarne als wij
de ultramontanen, wier staatkundige beginselen
met de onze in onverzoenlijken strijd zijn, naar
de antirevolutionairen zien heentrekken, even
ongaarne zien wij wegens een misverstand ka
tholieken zich afscheiden van protestanten, met
wie zij ten opzichte der politiek volkomen over
eenstemmen. Evenmin als wij protestantsche
liberalen ons indertijd tot deelneming aan de
April-beweging en tot krenking van de rechten
der Roomscke kerk door de ultraprotestanten
en antirevolutionairen hebben laten opzetten,
evenmin zullen onze katholieke geestverwanten
zich tegen ons door de ultramontaansche Tijd
in het harnas laten jagen. En keeren zij tot
ons terug, dan hebben wij weer aanstonds een
beslissende meerderheid, en bij gevolg volgens
de Tijd het recht om te regeeren. Vooralsnog
mogen wij tevreden zijn, dat wij alleen tegen
over drie het veld hebben behouden. De oude
Romein in de beroemde tragedie verlangde niet
meer dan dat zijn zoon, alleen tegen drie, met
glorie sneuvelde. Zullen wij dan klagen nu wij,
alleen tegen drie, den strijd moedig volhouden,
totdat de versterking opdaagt, die ons weldra
de overwinning verzekert?
BINNENLAND.
LEIDEN, 12 Februari.
Het koninklijk besluit, bepalende de sterkte,
samenstelling en indeeling der schutterijen, zoo
dienstdoende als rustende, in de provincie Zuid-
Holland, bevat o. a. de volgende bepalingen
In elke der na te melden gemeenten van de
provincie Zuid-Holland zal eene dienstdoende
schutterij bestaan, als: te Rotterdam, 's-Gra-
venhage, Leiden, Dordrecht, Delft, Schiedam,
Gouda, Gorkum, Vlaai-dingen, Katwijk, Helle-
voetsluis, Brielle, Woerden, Delfshaven, Oud-
Beierland, Maassluis, Middelhamis en Schoon
hoven.
