N«. 2241.
Zaterdag
A°. Ij8ü7.
1 Juni.
"binnenland.
J-* f:
Prijs dezer Courant.
Deze Courant wordt dagelijksmet uit
zondering van Zon- en Feestdagen,
uitgegeven.
Prijs der Advertentiën.
Spoortreinen van Leiden naar 's-GravenhageDelft', Schiedam en Rotterdamte 8 u. 30 m.; 10 u. 17 m.; 1 u. 55 m.; 3 u. 52 m.,
6 u. 9 m.; 8 u. 55 m.; 9 u. 42 m.; naar Haarlemen Amsterdam: te 8 u. 35 m.; 10 u. 26 m.; 11 u. 55 ra.; 3 u. 1 ra.; 4 u. 57 m.; 7 45 m.; 9 u. 56 m.
Stoomboot Volharding van Leiden (Haven) naar Amsterdam: Maandag ochtend te 4 u., overige dagen te 5 u.; van Amsterdam (Binnen-
Amstel) naar Leiden: Maandag nam. te 2 u. 30 m. overige dagen nam. te 3 u. Zondags buiten dienst. Van Leiden naar Gouda Zondag 7 u.f
overige dagen 5 u. 30 m. en 1 u. 45 ra. Van Gouda naar Leiden: Zondag 4 u. 45 m., overige dagen 10 u. en 5 u. 30.
Nieuw© Stoombootdieust, langs de Haarlemmermeer, van Leiden (Haven) naar Amsterdam: Maandag ochtend te 4 u., overige dagen te 5 u.,
'snam. te 3 u.; van Arasterdam (Overtoom) naar Leiden: Zaterdag ochtend te 4 u., overige dagen te 5 u., 'snam. te3u.Zondag9 buiten dienst.
Postbuslichtingen(Lakenhal, Katoenfabriek en Nieuwstraat) 7 u. 30 m., 10 u. 55 m.; 3 u. 35 ra.; 7 u. 55 m. en op Zondag 10 u.
55 m. en 3 u. 35 m. O.-I. Landpost. 9, 16 en 25. W.-I. Mail 14 en voorlaatsten van elke maand.
Rijkstelegraaf van 7 uren 'sm. tot 9 uren 'sav. Spoorwegtelegraaf van 8 u. 'sm. tot 10 u. 30 ra. 'sav.
Gemeentebestuur. Burgemeester en WethoudersMaandag en Donderdag te 11 uren. Commissie van FabricageWoensdag te 12.
Burgemeester, Dinsdag, Woensdag, Vrijdag en Zaterdag te 11. Presid. der Comm. van Fabricage Zaterdags van 111. Plaatselijke Secre
tarie, van 104. Thesaurie, van 92; Zaterdag van 912. Be Gemeente-architect is te spreken op het Raadhuis, van 121.
Kantoor der In- en Uitg. Rechten en Accijnzen van 91 en van 46 uren;vanj's Rijks Dir. BelastingenMaandag
Dinsdag, Woensdag en Donderdag van 92; van Zegel en Registratie van 84; van de Hypoth. en het Kadaster van 94.
//Het is duidelijk" zegt de heer De Brauw in zijne
memorie van toelichting //dat het verbod der wet om
iets te leeren, te doen of te laten wat strijdig is met den
eerbiedverschuldigd aan de godsdienstige begrippen van
andersdenkenden, en de openstelling der openbare school
voor kinderen van oudersdie de meest verschillende gods
dienstige begrippen kunnen zijn toegedaan, het onderwijs
op die school in zijne opvoedkundige strekking van allen
positief godsdienstigen grondslag moeten berooven". Zie
daar dan weder de godsdienstlooze school", dat spooksel
waarmede men onkundigen telkens vrees aanjaagt. In Frank
rijk sprak men vroeger ook van de école athée", maar
men veranderde dit in //école laïque", wanneer men het
onderwijs wilde aanduiden, waarop de geestelijkheid geen
invloed uitoefende. Onze wet van 1857 wil eene men
vergeve ons de minder fraaie woorden eene godsdienst-
onderwijslooze of dogmatieklooze school, en het wetsvoor
stel van den heer De Brauw bedoelt niet anders dan het
onderwijs weder onder den invloed der kerk te brengen,
waaraan het gelukkig sedert een lOtal jaren geheel onttrokken
is. Men heeft" zegt Em. de Laveleye uit de om
standigheid dat de school geen onderwijs geeft in leer-
stelligen godsdienst willen afleiden, dat zij ongodsdienstig
is. Ten onrechte. Er is een hemelsbreed onderscheid tus-
schen godsdienstloos en ongodsdienstig. Men drukt dat in
Amerika uitmuntend uit in deze woordende school is
unsectarian maar in het geheel niet godless. Zij be
hoort niet uitsluitend tot eenige sektemaar daaruit volgt
niet dat zij atheïstisch zou zijn. Het onderricht 't welk
het kind ontvangt heeft niet ten doel om het voor goed
in te nemen voor de eene of andere godsdienstige gemeen
schap; het maakt het kind veel meer bekwaam om de on
derwijzingen dier kerkgemeenschap, waarin het geboren is
en waartoe het behoort, wel te begrijpen. Wij vragen met
vrijmoedigheid: zijn de gevoelens van zedelijkheid en gods
dienst minder verbreid, minder diep geworteld, in die
landen waar burgerlijke scholen bestaandan bij de natiën
die de confesioneele scholen hebben behouden? Juist het
tegendeel. De Yereenigde Staten zijn wellicht onder de
landen der gansche wereld juist die, waar de godsdienst,
diep geworteld als hij is in de gemoederenden sterksten
invloed uitoefenten wel zoodanigen invloeddie het meest
werkt op de verdeeling van het nationale leven."
We willen thans niet meer afschrijven, maar kunnen de
lezing "van het werk van De LaveleyeHet volksonder
wijs in de XIXde eeuw, we bedoelen de Nederd. ver
taling, met een voorr. van J. W. Begt uitgegeven te Tiel,
die met veel zorg bewerkt is, niet genoeg aanbevelen.
Het is zeker" zoo leest men in een ingezonden art.
in het Gemeenteblad //dat de kermis niet licht uit de
rij van onze voorvaderlijke instellingen zal verdwijnen,
zoolang de zaak aan de gemeentebesturen overgelaten
blijft. Zou het dus niet ."goed zijn dat de rijkswetgever,
die niet blootgesteld is aan den, nu en dan onzuiveren,
localen dampkring, zich de zaak aantrok en decreteerde
dat van af zeker tijdstip nergens meer kermis zal mogen
gehouden worden Dit is èn wenschelijk èn theoretisch
mogelijk. De vraag of er al dan niet op den duur in het
geheele land kermis zal mogen gehouden wordenkan
men toch wel degelijk als van algemeen belang beschou
wen."
//Met welk recht" vraagt de Arnh. Cour. //kan
men geldelijken steun van de regeering eischen voor een
onderwijswelks eerste vereischtewelks recht van bestaan
is het miskennen van dat hoofdbeginsel van het staatson
derwijs zelf, eerbiediging van godsdienstige begrippen van
wien ook?
//Of het verlangde kerkgenootschappelijk onderwijs is een
eenvoudig onderwijs in kerkelijke leerstellingen, en als
zoodanig behoort het niet op de openbare school te huis,
maar is de bevordering uitsluitend aan de kerkgenootschap
pen overgelaten; óf men wil in het lager onderwijs een
geest van onverdraagzaamheid, van kerkelijke afscheiding
opgenomen zien, die de bedoeling van grondwet en school
wet verlammen zou."
LEIDEN31 Mei.
LEIDSGH
DAfiBL
Voor Leiden, per 3 maanden1.95.
Franco per post2.80.
Afzonderlijke Nommers0.05.
Van 1-6 regels f 0.75; iedere regel meer f 0.12®.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten yan
1-4 regels f 0.90; iedere regel meer f 0.15.
Ingezonden.
Z. M. heeft bij het wapen der cavalerie benoemd: bij het 2de reg.
huzaren, tot maj. den ritmeester 1ste kl. A. J. Pels Rijcken, van het
korps; bij het 3de reg., tot kommandant van het korps, den kolonel
G. A. Hamming, en tot maj. den ritra. 1ste kl. W. F. M. Fundter,
van het korps; bij het 4de reg., tot maj. den ritm. 1ste kl. H. L. Ie
Clercq, van het korps; op non-activiteit gesteld: den intendant 2de kl.
E. A. E. baron Dibbets en den onder-intend. 1ste kl. D. C. Otken, ea
gepensioneerd bij het reg. huzaren: den kolonel J. E. Vertholen, den
luit.-kol. A. P. H. Boellaard den ritm. F. G. A. L. Römer, van het
3de reg., den kapit.-kwartierm. W. C. D. van Rijen, van het opgeheven
5de reg. dragonders, den voormaligen 2den luit. in Nederl. dienst P. H,
Arnold.
