Donderdag A». 1867. 23 Mei Prijs dezer Courant. Prijs der Advertentiën. Spoortreinen van Leiden naar 's-GravenhageDelft, Schiedam en Rotterdam: te 8 u. 30 m 10 u. 17 ra.; 1 u. 55 m.; 3 u. 52 m., 6 u. 9 m.; 8 n 55 m.; 9 n. 42 ra.; naar Haarlem en Amsterdam: te 8 ii. 35 m.; 10 u. 26 m.; 11 u. 55 ra.; 3 u. 1 m.; 4 u. 57 m.; 7 u. 45 m.; 9 u. 60 m. Stoomboot Volharding van Leiden (Haven) naar Amsterdam: Maandag ochtend te 4 u., overige dagen te 5 u.; van Amsterdam (Binnen- Amstel) naar Leiden: Maandag nam. te 2 u. 30 m. overige dagen nam te 3 u. Zondags buiten dienst. Van Leiden naar Gouda Zondag 7 u., overige dagen 5 u. 30 m. Van Gouda naar Leiden: Zondag 4 u. 45 m., overige dagen 5 u. 30. Nieuwe Stoombootdieost, langs de Haarlemmermeer, van Leiden (Haven) naar Arasterdam: Maandag ochtend te 4 u., overige dagen te 5 u., 'snam. te 3 u.; van Amsterdam (Overtoom) naar Leiden: Zaterdag ochtend te 4 u., overige dagen te 5 u., 's nam. te 3 u. Zondag9 buiten dienst. Postbuslichtingen: (Lakenhal, Katoenfabriek en Nieuwstraat) 7 u. 30 ra., 10 u. 55 ra.; 3 a. 35 m.; 7 u. 55 m. en op Zondag 10 u. 55 m. en 3 n. 35 m. O.-I. Landpost. 9, 16 en 25. W.-I. Mail 14 en voorlaatsten van elke maand. Gemeentebestuur. Burgemeester en WethoudersMaandag en Donderdag te 11 uren. Commissie van Fabricage, Woensdag te 12. BurgemeesterDinsdag, Woensdag, Vrijdag en Zaterdag te 11. Presid. der Comm. van Fabricage Zaterdags van 111. Plaatselijke Secre tarie, van 10—4. Thesaurie, van 9—2; Zaterdag van 912. Be Gemeente-architect is te spreken op het Raadhuis, van 121. Kantoor der In- en Uitg. Rechten en Accijnzen van 9—1 en van 46 uren; van's Rijks Dir. BelastingenMaandag Dinsdag, Woensdag en Donderdag van 9—2; van Zegel en Registratie van 84; van de Hypoth. en het Kadaster van 9—4. O LEIDSCH DAGBLAD. Voor Leiden, per 3 maanden1.95. Franco per post2.80. Afzonderlijke Nommers0.05. Deze Courant wordt dagelijksmet uit zondering van Zon- en Feestdagen uitgegeven. Van 1-6 regels f 0.75; iedere regel meer f Q.124. Geboorte-, huwelijks- en doodberichten vaa 1-4 regels f 0.90; iedere regel meer f 0.16. Rijkstelegraaf van 7 uren 'sm. tot 9 uren 'sav. Spoorwegtelegraaf van 8 u. 'sm. tot 10 u. 30 m. 'sav. In de Haarlemsche Courant van den 18den dezer leest men onder de rubriek van Engeland het volgende Dezer dagen heeft de voorzitter van het Instituut van civiele ingenieursbij gelegenheid van een maaltijd dier in stelling, de volgende voor de Engelsche werktuigkundigen niet zeer vleiende verklaring afgelegd: //Ik moet, tot mijn leedwezenerkennendat in het vak van werktuigkunde in de laatste jaren bij buitenlanders grooter streven naar vooruitgang en een grooter aantal nieuwe en doelmatige uitvindingen worden waargenomen dan bij het volk van dit land." De Haarlemsche Courant voegt hierbij dat de corres pondent van den Times bij de Parijsche tentoonstelling omtrent de tentoongestelde ijzerwerken eene soortgelijke verklaring heeft afgelegd. De H. C. beweert, dat de afgelegde verklaringen niet vleiend zijn voor de Engelsche industrieelen. Oppervlakkiger oordeel kon wellicht niet worden uitgesproken. Niet de Engel sche industrieelenmaar de regeeringhet parlementhet En. gelsche volk zijn de schuldigen. In Duitschland, Frankrijk België en Zwitserland heeft men in deze eeuw, door mid del van het openbaar onderwijs, kennis der natuur- en werktuigkundige wetenschappen onder schier elks bereik gebracht. Is het wonder dat daardoor tot zelfbewustzijn is gekomen zoo menige intellectueele krachtdie anders wer keloos ware gebleven? In Engeland daarentegen heeft men stil gezeten; aan het bijzonder onderwijs moest al les worden overgelaten. De gevolgen zijn niet achter gebleven, en wat men voor onmogelijk hield, is eindelijk gebeurd: Engeland verklaart zich overwonnen op een ge bied, waar het nog in het begin dezer eeuw geen mede dingers kende. Doch wat te zeggen van een industrieeldie in den Leid- schen Raad komt verklaren, dat hij in eene instelling, die dienen moet om kennis der natuur- en werktuigkundige wetenschappen onder onze burgerij te verspreidenniets anders ziet dan eene voorbereidende inrichting voor de Polytechnische school en de militaire academiën, en dat hij daarom geen bezwaar maakt voor te stellen haar door eene buitensporige verhooging van schoolgeld voor diezelfde burgerij geheel ontoegankelijk te maken! Gelukkig voor de eer onzer stad dat andere industrieelen uit den Raad, zooals de HH. Krantz, Driessen, Yan Heukelom en Yan Wen sen, zich zoo krachtig in tegenovergestelden zin hebben doen gelden. We zijn mogelijk wel wat dom en onbegrijpelijk. Mis schien wil iemand ons klein verstand te gemoet komen. We hebben ten minste tot heden de diepe wijsheid niet kunnen vatten, nedergelegd in een prachtigen volzin, uit gesproken door den heer Yan Wassenaer Catwyck bij de algemeene beraadslagingen over de wet tot regeling der schut terijen. Hij zeide dat //elke neutraliteit, die geene kracht in zich zelve heeftstrekken zal om eene natie tot de speel bal te maken van oorlogvoerende mogendheden." Daar kunnen we bij. Doch er volgde//Heeft men eene krachtige houding ontwikkeld en toont men zich zijne zelfstandig heid waardig, dan zal (positief) zoodanige neutraliteit worden geëerbiedigd door de oorlogvoerende mogendhedenomdat het dan kan zijn (facultatief) dat, als men die neutraliteit verbreekt, zulks in de balans eenig gewicht legt, door aan deze of gene zijde zijne krachten te verleenen." We zijn door dat nieuwerwetsche onderwijs zoo gewoon geraakt aan zuiverheid en duidelijkheid van taal en stijl, dat we sommige redevoeringen helaas niet meer kunnen volgen. De heer De Brauw verlangt, dat in de wet van 1857 de bepaling zal worden opgenomen: //Wanneer tengevolge van het ontstaan van bijzondere scholen in eenige ge meente de openbare school door geene of door een zeer gering getal leerlingen wordt bezocht, kan de gemeente raad de bestaande gemeenteschool sluiten." Als ooit deze maatregel in toepassing kon worden gebracht, dan zou het schreeuwendst onrecht worden gepleegd aan duizenden in den lande. Wel staat in de memorie van toelichting, dat het grondwettig voorschrift gehandhaafd moet worden, waarbij voor elke gemeente het genot van het onderwijs op de openbare school is gewaarborgd; dat diensvolgens, in geval van opheffing der openbare schooltwee of meer gemeenten gemeenschappelijk scholen kunnen bezitten nogtans zullen ontelbare kinderen op deze wijze vau alle onderwijs beroofd worden. Het geval zal slechts bij uitzon dering voorkomen, zegt de heer De Brauw. Integendeel, ten plattelande zal 't zich tot in 't oneindige herhalen. Eén voorbeeld slechts: Werd deze bepaling aangenomen, dan zou aanstonds in het visschersdorp Huizen, in 't Gooi, eene bijzondere school verrijzen. Het is bekend genoeg dat men daar zeer kerkelijk-rechtzinnig is. Maar er wonen ook twee Israëlietische huisgezinnen wij spreken uit herinnering van voor weinige jaren en eene D^psgev-i zinde familie. Nu lijdt het geen twijfel of de openbar| int'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1867 | | pagina 1