N°. 2215.
Woensdag
A0. 1867.
1 Mei.
Prijs dezer Courant.
Deze Courant wordt dagelijksmet uit
zondering van Zon- en Feestdagen,
uitgegeven.
Prijs der Advertentiën.
Spoortreinen van Leiden naar 's-Gravenhage Delft, Schiedam en Rotterdam: te 8 n. 30 in 10 u. 17 m 1 u. 55 m.; 3 u. 52 m.,
6 ii. 9 m.; 8 u. 55 m.; 9 u. 42 m.; naar Haarlem en Amsterdam: te 8 u. 35 m.; 10 u. 26 m.; 11 u. 55 m.; 3 u. 1 ra 4 u. 57 m.; 7 u. 45 m.; 9 u. 56 m.
Stoomboot Volharding van Leiden (ligplaats Haven) naar Amsterdam: Maandag ochtend te 4 u., de overige dagen te 5 u.; van Amsterdam
(ligplaats Binnen-Amstel) naar Leiden: Maandag nam. te 2 u. 30 m., de overige dagen nam. te 3 u. Des Zondags buiten dienst.
Nieuwe Stoombootdienst van Leiden (ligplaats Haven) naar Arasterdam: Maandag ochtend te 4 u., de overige dagen te 5 u., 's nam. te 3 u.; van
Amsterdam (ligplaats Overtoom) naar Leiden: Zaterdag ochtend te 4 u., de overige dagen te 5 u., 's nam. te 3 u. Des Zondags buiten dienst.
Postbuslichtingen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nieuwstraat: 's morg. te 7 u. 30 m. en te 10 u. 55 m.; 's nami.ld. te 3 u.
35 m.; 's avonds te 7 u. 55 m. en op de Zondagen alleen te 10 u. 55 m. 's morg. en te 3 n. 35 m. 's nam. Oost-IndisCheXja.ndpost.Ovar
Southampton, 1 en 17; over Marseille, 9, 16 en 25 van elke maand. West-Indische den 14den en voorlaatsten van elke maand.
Wij weten niet of onze lezers het reeds hebben opge
merkt: er zijn geen liberalen meer in Nederland; de libe
rale partij bestaat niet meer.
De aanzegging van haar droevig overlijden geschiedde
onlangs in de Tweede Kamer bij monde van den heer De
Brauw. //De liberale partij is dood", zoo sprak die staats
man op plechtigen toon. Indien het ons geoorloofd ware
op de woorden van zulk een man eene kleine aanmerking
te maken, dan zouden wij willen vragen, of er niet een
partikel aan ontbreekt, en of de geachte spreker niet had
behooren te zeggen: //de liberale partij is weer dood."
Immersdie partij is al herhaaldelijk dezer wereld overle
den. Wij durven niet bepalen, hoe dikwerf reeds. Maar
aan allen zal het nog wel levendig voor den geest staan,
hoe de ongelukkige, nu veertien jaar geleden, in April
van 1853 jammerlijk is omgekomen, ten gevolge van haar
heulen met den paus van Rome en met de bisschoppen
die, desalniettemin, o wonder nooit gedacht! tegenwoordig
beste vrienden zijn met het conservatieve ministerie. De
liberale partij moest haar vergrijp met den dood boeten.
Zij werd plechtig begraven, en over de groeve sprak de
heer Van Hall, toen ter tijd het hoofd der conservatie
ven, een lijkrede uit, die alles behalve een lofrede was.
Maar er is met die liberale partij niet te handelen.
Nauwelijks was zij goed en wel dood en begravenof daar
kwam zij ongeroepen weer te voorschijn en hield zich alsof
zij nog in leven was. De onbeschaamde! En zij speelde
haar rol zoo natuurlijkdat ten slotte een ieder betoo-
verd werd en zich ging inbeeldendat zij werkelijk leefde.
Jaren achtereen liet men haar eerst als oppositie den toon
geven en vervolgens als gouvernement het land regeeren.
Eerst in het afgeloopen jaar heeft zijdoor haar eigen
schuldhaar prestige voor een korten poos verlo
ren. Den heer De Brauw zijn de schellen van de oogen
gevallen, en aanstonds hoeft hij de weet aan de vrienden
gedaanDe liberale partij is dood".
Intusschen zet die doode partij haar spel maar altijd
voort, en geeft zich voortdurend voor gezond en wel uit.
Zij wil niet weten dat zij dood is. Zij beweertdat de heer
De Brauw zich zei ven begoocheld heeft, en dat hij vervallen is
in den waan der struisvogels, die meenen dat de vijand
niet bestaat als "zij hun oogen dichtknijpenzoodat ze hem
niet zien.
Als dit waar is, is de heer De Brauw inderdaad een
slim staatsman. Hij is echter niet de eenige slimme onder
de zijnen. Een van zijn vrienden heeft een ander middel
uitgedacht om de liberalen weg te denken, dat, wel be
zien, niet minder dan doeltreffend is. Men heeft slechts
de oude liberale partij met een nieuwen naam te bestem
pelen, om te bewijzen dat de oude er niet meer is, en
dat men voortaan te doen heeft met een nieuw, een pas
geboren wezen. Bewonder toch dien schoonen vond. Van
nu af noeme men de liberalen eenvoudig radicalen dan
hebben de liberalen opgehouden te bestaan. Vernuftig in
derdaad en uitmuntend bedacht.
Maar, tot ons leedwezen moeten wij het getuigen, de
ontdekking is niet nieuw. Wat is er ook nieuw onder de
zon Hetzelfde middel is reeds aangewend onmiddellijk na
de Aprilbeweging, en, als ons geheugen ons niet bedriegt
toen met geene schitterende uitkomst. Men was op het
denkbeeld gekomen om de liberalen met den classieken
naam van papo-thorbeckianen te verdoopen. Geen uitvin
ding die in het allereerste begin meer beloofde. Wie zou,
als hij het maar voor het kiezen had, niet liever conser
vatief heeten dan papo-thorbeckiaan De naam klonk be
spottelijk en was, etymologisch, om bang van te worden.
Het voorvoegsel papo" had in dien ouden tijd eene vreese-
lijke beteekenis. Tegenwoordig (wij hebben het onlangs
vernomen) beteekent //leve de paus", in het Hollandsch
overgezet zijnde, //leve Willem III". Maar dat is de
nieuwerwetsche (niet de moderne) vertaling. In het con
servatieve Oudhollandsch van 1853 beteekende //paus" in
de eerste plaats //de inquisitie", en in de tweede, //de
brandstapel". Welk een wezen moest het dan wel zijn,
wiens naam met dat gemeenzame woordeke begon? Een
monster, dat niet in het leven kon blijven. Men verklaarde
het daarom maar bij voorbaat dood.
Maar hoe waar dit alles a priori is, a posteriori
leert de ondervinding, dat in de schatting der menschen
de beteekenis der woorden zich wijzigt naar de waarde der
dingen, die zij aanduiden, en niet omgekeerd. Noem een
schavuit eerlijk man", gij zult het woord eerlijk" in
minachting brengen, maar den persoon in onze achting
niet doen rijzen. Noem aan den anderen kant de vrienden
der vrijheid bedelaars en geuzen, gij zult //geus" tot een
eerenaam verheffenen hendie ge zoo heetin het minst
niet vernederen. Getuige dit de geschiedenis van het woord
//paus". Sedert 1853 heeft //papo" in alle samenstellingen
zijn gehate beteekenis verloren, zoo zelfs dat niemand er
aan denkt, om thans, nu de Roomsche clericalen met de
conservatieven ééne lijn trekken, van papo-conservatieven
te spreken.
Zal het met den naam van radicaal anders gaan Wij
durven het niet beloven. Wij vreezen dat ook dit woord,
als het stand houdt, weldra zijne hatelijkheid verliezen zal.
Thans moge zich nog een eenvoudige ziel laten vangen en
aannemen, dat een radicaal als Thorbecke en zijn vri^ji^
den een soort van communist of septe m briseuar is,.,'
en dat niemand met een goed geweten zich bij dezulken,
kan aansluiten. Edoch, dit zal niet duren. Ook hi^r zal
men het woord gaan verklaren uit den aard der persönen,
die er mee bedoeld worden; en in het politieke woorden-
LEIDSGH
DAGBLAD
Voor Leiden, per 3 maanden1.95.
Franco per post2.80.
Afzonderlijke Nommers0.05.
Van 1-6 regels f 0.75; iedere regel meer 0.12s.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten van
1-4 regels f 0.90; iedere regel meer f 0.15.
