Woensdag 16 Januari.
N°. 2125.
Verliooging* van schoolgelden.
DSCH
Deze Courant verschijnt eiken dagbe
halve Zon- en Feestdagenen kost voor
Leiden ƒ1.95, en franco per post ƒ2.80
In de drie maanden. Afzonderlijke Nora-
mer8 Vijf Cents.
Prijs der Advertentiën, 1-6 regels/O.75.
Iedere regel meer 12J Cts. Geboorte-, hu
welijks- en doodberichten van 1-4 regels/"0.90.
Iedere regel meer 15 Cts. Bekendmakingen van
genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 35 CtE.
Spoortreinen van Leiden naar 's-Gravenhage, Delft, Schiedam en Rotterdam: te 7 u. 55 m.; 10 u. 1 m.; L2 u 41 m.; 8 u. 37 m
6 u. 6 ra.; 9 n. 5 m.; naar Haarlem en Amsterdam: te 8 u. 43 m.; 11 u. 43 m.; 2 u. 42 m.; 4 u. 45 m.; 9 n.
Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtend 4 u., de overige dagen5 van Amsterdam Beerebijt) naar
Leiden, dagelijks n./m. te 2 u. Des Zondags buiten dienst.
Postbusiiohtingen aan de Lakenhal, Katoeuiabriek en op de A'ieuwstraat: 's morg. te 7 u. 50 m. en te 10 u.50 ra.; 'suamidd. te. A u. 85 m.;
'savonds te 7 u. 55 m. en op de Zondagen alleen te 10 a. 50 m. en 3 u. 35 m. 's namiddags. - Oo»t-Indisobe Laaduuii, Over Southampton
l en 17 over Marseille, 9, 16 en 25 van elke maand. - West»Indisohe den 14 en voorlaatsten van elke maand.
Rijka-Telegraaf. Dagelijks geopend van 7 uren 's m. tot 9 oren's av.Spoorweg-Telegraaf dagelijks van 8 u. 's mtot 10 u. 30 m.'s av.
Zittingen van het Gemeentebestuur. Gemeenteraad op on bepaalde tijden. - Burgemeester en WethoudersMaandagen Donderdag te ll men.
Commissie van Fabricage, Woensdag te 12 uren. -BurgemeesterDinsdag, Woensdag, Vrijd.g en Zaterdag te 11 uren. - F resident der Commissie
van Fabricage des Zaterdags van 11-1 nren. - Bureau der Plaatselijke Secretarie 3 open da gelijks van 10- 4 uren.- Thesauriealle werkdagen, behalve
Zaterdag, van 9-2 uren; Zaterdag van 9-f2 uren. - De Gemeente-Architect is te spreken op bet Raadhuis, eiken werkdag van 'smorgens 12-i men
Kantoor der In- en Uitgaande Heohten eu Avoijazeu dagelijks van 91 uren m van —5 uren; vaa's-Xijks Direota Belas
tingen, Maandag, Dinsdag, Woensdag ëu Donderdag van 92 uren. via Zege!Registratie dagelijks van 84 uren; van de
Hypotheken en het Kadaster, van 9 —'4 uren.
II.
Die getrouw en onpartijdig de gedrukte verslagen van
gemeenteraadszittingen leest vindt zich menigmaal gedron
gen tot de opmerking, dat niet zelden een gewichtig plaat
selijk belang uit persoonlijke sympathieën of antipathieën wordt
gemaakt tot een partijzaak. Een voorbeeldige uitzondering
maakt daarop steeds wat in den gemeenteraad van Botter
dam wordt behandeld. Bij de beraadslagingen over de be
grooting voor 1867 werd voorgesteld om het minerval van het
gymnasium te verhoogen van ƒ100 tot 200 en het school
geld voor de hoogere burgerschool evenzeer te verhoogen.
Burgemeester en Wethouders zagen geen bezwaar in het mi
nerval te verhoogen maar wenschten om met juistheid te
kunnen oordeelen, nu de hoogere burgerschool nauwlijks een
jaar heeft bestaan, de verhooging van dat schoolgeld uitte
stellen. Met eene groote meerderheid van stemmen is door
den gemeenteraad besloten om aan Burgemeester en Wet
houders op te dragen daartoe de noodige voorstellen te
doen.
Wat nu te Rotterdam met zulk een prijzenswaardige kalmte
wordt ontvangen, besproken en besloten, werd binnen Lei
den tot een partijzaak voor de verkiezingen gemaakt en daar
aan nemen deel de Academische Senaat, de Hoogleeraren
van de Rijksinstellingen voor Indische taal-, land- en vol
kenkunde, de districtsschoolopziener, kiesvereeDigingen en
een deel der kiezers, dat daartoe was opgeruid, niettegen
staande blijkt, dat de staathuishoudkundigen van onzen tijd
verhooging van schoolgelden verdedigenwanneer de kosten
van het openbaar onderwijs ook voor hendie vermogend
zijn, grootendeels door directe belastingen moeten worden
gevonden.
Prof. De Bruyn Kops, die op wetenschappelijk en staat
kundig gebied wel binnen Leiden autoriteitsgeloof geniet,
zegt het volgende: //Op vele plaatselijke budgets ziet men
eene niet onbelangrijke som uitgetrokken voor de stedelijke
Gymnasia en Latijnsche scholen. De kosten dier inrichtin
gen worden dus niet goedgemaakt door de bijdragen der
leerlingen en het ontbrekende wordt door al de ingezetenen
gedragen. Zoodanig een toestand is bezwaarlijk met gezonde be
ginselen overeen te brengen. Zij welke die inrichtingen be
zoeken behooren tot de gegoede klassen er is geene reden
om van hen niet de volle waarde te vorderen van hetgeen
hun in ruiling wordt gegeven. Zij ontvangen het onderwijs
en de koopprijs daarvan is het bedrag van de kosten der
inrichting. Die moeten geheel gedragen worden door hen
die liet onderwijs genieten er is hier niet dezelfde reden
als bij het onderwijs van behoeftigenwaar bet algemeen
belang als politie-maatregel vordert, dat men onderwijs geve
aan hendie het niet kunnen betalen."
Bij herhaling hebben wij getoond warme voorstanders te
zijn van het openbaar onderwijs en bij elke voegzame gele
genheid, ook thans weder, komen wij er voor uit, dat de
openbare school ons veel meer waarborgen geeft dan het bij
zonder onderwijs voor een goed en deugdelijk maatschappe
lijk onderwijs, omdat wij de taak der opvoeding en de zorg
voor godsdienstig onderwijs niet uit de handen der ouders
of voogden willen ontfutseld zien.
Wat de kosten van het openbaar onderwijs betreft, voor
on- en minvermogenden moet de Staat zorgenmaar voor
meer uitgebreid lager-, middelbaar- en hooger onderwijs mo
gen de gemeente-instellingen niet worden onderhouden ten
koste der belastingschuldigen kan er geen privilegie worden
verleend aan ouders, die zulk onderwijs voor hunne kinde
ren verlangen. De vraag laten wij voor het oogenblik in het
midden, maar zullen die later opzettelijk behandelen of de
toestand binnen Leiden van dien aard is, dat een verhoo
ging van minerval en schoolgelden en zoo ja, tot welk be
drag raadzaam of noodzakelijk is?
Voorstanders van het opeubaar onderwijs als wij zijn dul
den wij echter in geenen deele, dat het bijzonder onderwijs mid
dellijk of onmiddellijk openbaar of bedekt wordt belemmerd,
of tegengewerkt. De grondwetsherziening van 1 848 heeft
ook vooral gestrekt tot verdediging en handhaving der vrij
heid van het onderwijs, die vroeger werd verkort door eene
willekeurige weigering der vergunning om bijzondere scholen
te stichten. Maar als in 1 867 binnen Leiden zij, die zich
bij voorkeur de constitutioneelen noemen op eene enkele po
ging om bestaande of onderstelde privilegiën in zake de
openbare school te verbiedenzich vervaard maken en tot
oneerlijke middelen de toevlucht nemen, tot bereiking van
eerzuchtige bedoelingen, dan zijn wij te fier op den naam
van liberaal, om te dulden, dat die vermeende grieven niet
