N*. 2070.
Vrijdag 9 November.
A®. I860.
Lessen uit de verkiezingen.
in.
LEIDSCH DAGBLAD.
Deze Courant verschijnt eiken dagbe
halve Zon- en Feestdagen, en ko9t voor
Leiden 1.95, en franco per post ƒ2.80
in de drie maanden. Afzonderlijke Nom-
mers Vijf Cents.
Prijs der Advertentiën, 1-6 regelsƒ0.75.
Iedere regel meer 12». Cts. Geboorte-, hu-
welijks-en doodberichten van l-4regels^.90.
Iedere regel meerlSOts.Bekendmakingen van
genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 36 Cts.
Spoortreinen van Leiden naar 's-Gravenhage, Delft, Schiedam en Rotterdam: te 10 u. 1 m.; 12 u. 41 m.; 3 u. 37 m.; 6 u. 6 m.;
9 o. 6 m.; naar Haarlem en Amsterdam: te 8 u. 43 m.; 11 u. 43 m.; 2 u. 42 m.; 4 u. 45 m.; 9 u.
Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtend 4 u., de overige dagen5 u.; van Amsterdam Beerebijt) naar
LeidenMaandag n./m. 2 u. 30 m. de overige dagen te 3 uren. Des Zondags buiten dienst.
Po.tbusliohtingen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nieuwstraat; 'sinorg. te 7 u. 50 m. en te 10 u.50 m.; 's namidd. te 3 u. 35 in.;
'savonda te 7 u. 55 m. en op de Zondagen alleen te 10 u. 50 m. en 3 u. 35 m. 'snamiddags. Oo.t-Iudisohe Laadpost. Over Southampton,
1 en 17over Marseille, 9, 16 en 25 van elke maand.West-Indisohe den 14 en voorlaatsten van elke maand.
Rijln-Telegraaf. Dagelijks geopend van 7 uren 's m. tot 9 uren 's av. Spoorweg-Telegraaf dagelijks van 8 u. 's m. tot 10 u. 30 m. 's av.
Zittingen ran bet Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden. - Burgemeester en WethoudersMaandagen Donderdagte 11 uren.
Commissie van Fabricage, Woensdag te 12 uren. -Burgemeester, Dinsdag, Woensdag, Vrij deg en Zaterdag te 11 uren. - President der Commissie
ven Fabricage des Zaterdags van 111 nren. - Bureau der Plaatselijke Secretarie ie open dagelijks van 104 uren. - Thesauriedagelijks van 102
uren .-De Gemeente- Architect is te spreken op het Raadhuis, eiken werkdag van 's morgens 121 uren.
Kantoor der In- en Uitgaande Reohten en Aooijnzen dagelijks van 91 nren en vau 35 uren; van 's-RijUs Directe Belas
tingen, Maandag, Dinsdag, Woensdag en Donderdag van 92 uren. rao Zegel, Registratie dagelijks van 84 uren; ran de
Hypotheken en bet Kadaster, van 94 uren.
De Nederlandsche Natie is Koningsgezind. Men moge in
menig kiesdistrict in dea waan hebben verkeerddat de
rechten der Tweede Kamer zijn aangetast door het besluit
der ontbinding, in verband met de motie-Keuchenius, de
proclamatie des Konings geheel op zich zelf beschouwd heeft
in alle kiesdistricten een merkbarenin sommige een over
wegenden invloed gehad. De overgroote meerderheid indien
men het aantal stemmen door het geheele Rijk uitgebracht voor
en tegen de motie-Keuchenius bijeen trektzou het bewijs
kunnen leverendat men veeleer dacht aan eene schending
der rechten van de Kroon door een dwang uit te oefenen
op het benoemen en ontslaan van 's Konings verantwoorde
lijke raadsliedenlangs een ongrondwettigen of bij de Gron-
wet niet aangewezen weg. Op dit punt is de spreuk toe
passelijk: la forme emporte ie fond." De strekking van
het rechtsgeleerd advies der dertien hoogleeraren is anti-natio
naal, wanneer vorm en inhoud der motie-Keuchenius daar
door worden gewettigd wat toch nu vrij algemeen wordt
betwyfeld. Want onder het laatste Ministerie Thorbecke heeft
men in het geschil tusschen twee leden van het Kabinet, de
Ministers van Justitie en van Koloniën, het bewijs gehad,
dat de Koning een wil heeft, die in zulke geschillen moet beslis
sen. Beide Ministers hadden ieder afzonderlijk rapporten bij den
Koning ingediend, betreffende de invoerig van een wetboek
van strafrecht in Indiëwaarin 's Konings beslissing werd
gevraagd. Maar al was de bedoelde strekking in overeen
stemming met de Grondwet, 't geen wij ontkennen in den
volstreklen zin van het advies, dan zou de Grondwet niet
slrooken met den blijkbaren geest der Nederlandsche Natie
die meer monarchaal is. De Natie wil, dat de Koning per
soonlijk invloed uitoefent op het staatsbeleid en zijne ver
antwoordelijke raadslieden dien invloed dekkenzoodat het
Koningschap, 's Konings eed, 's Konings machten gezag be-
teekenis hebben en eene zedelijke verantwoordelijkheid. Art. 1
der Grondwet strookt geheel met de meening, die ook wij
voorstaanwant daarop rust alleen de bepalingdat de
Koning voorzitter van den Raad van State is en dat de
Prins van Oranje daarin nadat zijn achttiende jaar is ver
vuld van rechtswege zitting heeft en een raadgevende stem.
Wat de Leidsche kiesvereeniging Nederland en Oranje in
een circulaire aan de kiezers uitdruktestemt met het oor
deel der Natie overeen//De Koning heeft gesproken. Hij
heeft zich in eene proclamatie tot de Natie gericht en ver
langt van haar eene beslissende uitspraak te vernemen. Zeld
zaam ontvangen wij van onzen geliefden Vorst rechtstreeks
eene toespraak. Verschijnt die, dan trilt ons gemoed, dan
treedt de geschiedenis van Oranjedie in wezen de geschie
denis van ons Vaderland is, met vernieuwde frischheid voor
onzen geest, dan gevoelen wij met sterke ingenomenheid,
als op nieuwde banden die ons aan het gezegend Stam
huis van Oranje verbinden. Als onze Vorst spreekt, dan
luistert Nederland met aandacht, dan is ons volk bereid eeu
hartelijken en welmeenenden naklank te geven aan het woord
des Konings."
Misschien ja wel waarschijnlijk strijdt die practijk met
de theorie van het Staatsrecht, dat in Nederland wordt be
oefend, maar dan is Nederland voor die lessen der weten
schap nog niet rijp. De wetenschap is in haar eigen belang
verplicht daarop te letten en zich voor eenzijdigheid te be
hoeden als men toch niet vergeet, dat haar leer van de
onschendbaarheid des Konings kan leiden tot de overheer-
sching van het Parlement, die weder volstrekt afhankelijk
is van de Volks-souvereiniteitof leidt tot dwingelandij:
een liberalisme dat zich ontwikkelt tot despotisme.
Maar er is nog een macht in den Staat, die zich kan
doen gelden en bij de laatste verkiezingen zich ook heeft
doen gelden de drukpers en bij uitnemendheid de dagblad
pers. De drukpers is de Koningin der aarde; - wat is zij
in Nederland? Heeft zij ook schuld aan de gedurige ver
wisseling van 's Konings raadslieden en van het gemis van
overeenstemming tusschen de Regeering en Volksvertegen
woordiging dan heeft zij ook de eendrachtige samenwerking
der grondwettige machten zoo onmisbaar voor de beharti
ging der nationale zaak, onmogelijk helpen maken.
Het jaar 1866 heeft overvloedige stof gegeven om daar
over ernstig na te denken. De verdeeldheiddie ontstaan is
in de zoogenaamde Thorbeckiaansche partij is vooral open
baar geworden door de dagbladpers, en verkreeg meer en
meer het aanzien van een strijd over personen dan wel over
regeeringsbeginselen. 't Bleek in de laatste tijden meer en
meerdat er nauwe verwantschap bestaat tusschen liet Par-
