Uit een hier ter stede ontvangen brief van een officier
van gezondheid, deelen wij het volgende mede, van een wel
willende zijde daartoe in staat gesteld
Buitenlandsch Nieuws.
De Berlijnsche hoogleeraar Kiepert is geschrapt ge'
inrichting, bediening en ligging betreft ook uitlokt. Van de
besloten baden voor dames onder het bijzonder toezicht eener
vrouwelijke bediende wordt evenzeer een ijverig gebruik ge-
gemaakt. 't Zal genoeg zijn dit mede te deelen en aan het
bestaan dezer voor de gezondheid des lichaam9 zoo uitne
mend dienstige instelling te herinneren om te hopen dat
het aantal baden aanzienlijk toeneemt.
Vrijdag en Zaterdag werd op de openbare lagere scho
len voor meer uitgebreid lager onderwijs de jaarlijksche
prijsuitdeeling gehouden voorafgegaan door een openbare
les, toegankelijk voor de ouders der leerlingen, en in te
genwoordigheid van HH. Burgemeester en Wethouders, van
leden van den Gemeenteraad en van de plaatselijke school
commissie alsmede van den districtsschoolopziener. Op elke
school werden de prijzen uitgereikt door den Burgemeester
Br. W. C. van den Brandeler, die daarna een woord tot
de leerlingen en het personeel der onderwijzers richtte. -
De prijzen werden toegekend aan de navolgende leerlingen als
op de school van Mej. Renssen
lste klasse. J. G. Albarda, J. H. M. Schermer en M. E.
van der Kaay.
2de klasse. A. E. T. Driessen W. E. Coninck Liefsting,
I). AndreaeW. Meijeraan A. M. T. Barkey, M. B. Noot
hoven van Goor, E. C. Boursse Wils, M. E. Pijnappel,
S. H. van Heukelom en G. P. Simon Thomas.
3de klasse. R. G. de Leeuw, A. J. Daniels, H. F. Krantz
C. van Raalte, B. A. Greeve en S. J. Zaalberg.
4de klasse. C. J. A. Bierens de Haan, E. H.Liefrinck,
M. T. W. V. V. van Heemstra, J. J. M. Montagne, A. A.
Beets, G. M. T. van Maarsseveen C. L. H. van Honstede
J. P. Sijthoff, E. J. Perrin en M. F. de Neve.
5de klasse. J. M. Rombach G. M. Vermeulen, A. M. G.
Pijnappel, J. E. Knockers van Oosterzee, A. M. P. Sijthoff,
S. A. Le Roux, C. Stokhuyzen G. J. H. van Maarsseveen,
G. M. F. de Geus, A. J. I. TengbergenA. S. Seheltema
en M. de Neve.
6de klasse. M. A. P. Montagne, J. H. M. Schmier,
M. B. S. Quant, H. J. Kluit, N. P. de Gaay Fortman,
J. E. Hamaker, M. J. H. LiefrinckH. G. Goudsmit,
H. L. C. van Honstede en C. M. T. Schermer.
7de klasse. A. M. C. Montague, M. H. Leemans, M. J. E.
Maclaiue Pont, A. C. de Gaay FortmanH. F. van Ros
sum du Chattel, S. C. EkamaA. J. Wijnstroom, C. H.
Cockuyt, C. van Hamel, E. D. Rutgers van der Loeff en
J. S. van der Does de Bije.
8ste klasse. A. H. van OuterenJ. A. Simon Thomas,
E. M. van Heukelom, Q. S. G. ten CateP. S. A. Hu-
brecht en E. S. J. de Geus.
Op de school van Jufvr. Jesse:
lste klasse. J. Rosier, A. Homulle, A. PlanjerC. Mulié
J. Horree, W. Bartelsman, W. van StraatenM. Dee, S. van
Ewijk en A. Vink.
2de klasse. F. Smit, M. Boucher, O. KuyckJ. Borger-
ding A. G. van Nifterik J.Duyverman L. Hopman, M. ter
Laag, M. la Feber, M. SchretlenJ. van Geer, W. van
Hartrop en C. Weijers.
3de klasse. A. van Driesten, H. Horree, C. Schretlen,
M. van Wijk, E. Hopman, M. Mulié C. van Zonnenberg,
G. van der Meer, W. WijnnobelJ. Choufour en C. la Feber.
4de klasse. M. Buffart, A. Rodbard, E. Levingston
E. Borgerding, J. van DrielJ. CouvéeM. Vogelezang,
C. Privé M. van Ewijk, J. Engels, M. de Baas en C. Vink.
5de klasse. M. ReutherA. Beyl, J. Bos, M. van Hoo-
genstratenM. Meerburg, M. Knotter, M. van der Does
en J. van der Upwich.
6de klasse. L. Reuther, E. Somerwil, H. de Baas, G. Vo
gelezang, A. Privé, A. Eggink W. van Zonnenberg, C. Wei
jers en T. Tethof.
7de klasse. A. Levingston, E. Kelder, C. van de Maa-
renM. Kop, J. Niemeijer, B. Homulle, C. Boucher,
N. Couvee, W. Spruit, C. Lammers, C. de Bolster, J. Hen
driks, W. Vink en J. de Baas.
8ste klasse. M. Kelder, E. Privé, M. Boon, G. Japikse
C.Broekhoff, M. van Geer, S. Oleff, B. Leeuw, C. van
der Upwich en M. van Broekhoff.
9de klasse. H. Vogelezang, A. Boon, H. Cockuyt,
T. Beyl, C. Tullinck G. ToorensH. Niemeijer, C. Hak
bijl en A. Bonte.
Voor Gradlitz 2 Juli 1866 te 5 uren a/m.
Het is zoo bitter koud, dat ik op den natten grond niet meer
slapen kanBij Nachodwaar wij door een bergpas naar Bo-
hemen kwamen begon 's morgens te 6i uur een hevig vuur van de
voorposten en te 7£ uur vuurden de kanonnen. Ons Lazareth moest
voor Nachod halt maken daar blijven en de troepen voorbij laten.
Te 8£ uur kwam het bevel in de ambulance van het Lazareth: «op
het slagveld." Zoo hard de paarden maar konden loopen ijlden wij
door Nachod. Daar gepasseerd waren wij getuige van een vreeselijk
schouwspel. Het regiment dragonders kwam in vliegenden draf door
de straten. De helft der paarden zonder ruiters het andere gedeelte
veelal gewond, sommigen nog vallende. Zij hadden de Oostenrijksche
kurassiers geattaqueerd en waren door een verborgen batterij met ka
nonnen begroet. Dat is een mooi begin, dachten wij. Wij gingen da
delijk aan het werk en middelerwijl er talrijke granaatsplinters om ons
heen vielen opereerden wij en legden verbanden. Doch spoedig
week het gevecht van ons. Den bedaarden aanval van onze infanterie
met hare Zündnadelgeweren konden de Oostenrijkers niet weerstaan.
Een verwonde Oostenrijksche overste zeide mij met tranen in zijne
verwilderde oogen: «Ik heb bij Magenta, Solferino en alle gevechten
in Italië medegevochten maar voor zulk een verbazend vuur heb ik
nooit gestaan. Nauwelijks had ik dezen morgen mijn bataljon gemons
terd of het lag ter neder." En de man had gelijkik zag de vree-
selijke plaats; bij vieren en vijven lagen de lijken kruiseling over elk
ander. De brave Görlitzer jagers hadden daar gemanoeuvreerd. Eén ba
taljon van het 37ste regiment hield lang 2 defensieve Oostenrijksche
regimenten tegen totdat ons 58ste regiment te hulp kwam. Het
Oostenrijksche Keizerlijke regiment der jagers komt uit een bosch
te voorschijn en voor hun vuur wijkte het 58ste regiment, maar het
37ste regiment marcheert op en in weinige minuten valt de helft
van het Oostenrijksche Keizerlijke-jager-regimentde overigen vluch
ten in allerijl. Maar in onze rijen hadden de Oostenrijksche granaten
vreeselijk gewoed. Ons 37ste Westphaalsche regiment zegt: de Oos
tenrijksche infanterie en cavalerie hebben niets te beteekenen als zij
maar niet die vermaledijde granaten hadden. Maar bij Nachod stonden
ook slechts 2 van onze batterijen tegen 40 Oostenrijksche monden.
Bij Nachod werden 7 stukken veroverd en 1500 gevangenen gemaakt.
De vijand ging circa 1 mijl terug. Nu komt het verschrikkelijke der
zaak het lot der tallooze gewonden. Wij hebben gewerkt van 's mor
gens te 8£ uur tot 3 uren 's nachts. (NB. alleen ik en nog 2 anderen
hielden het zoo lang uit). Wij begonnen toen weer om 6 uren en werk
ten tot des middags te 3 uren. Toen moesten wij weder op het slag
veld en zeker nog 100 man lagen daar. Het is afgrijselijk en onmoge
lijk te beschrijven maar de schuld dragen hoofdzakelijk de onverstan
dige inwoners. Want alleszoowel steden als dorpen is verlaten.
Zij hebben alles medegenomen en naar het binnenste van het land
vervoerd, zoodat men geene paarden en wagens krijgen kan. Wij re-
quireerden in Nachod en omstreken 200 wagens voor het transport
der gewonden van het slagveld, en kregen er 2. Wat kan men daar
mede doen?... 's Middags ijlden wij weder zoo spoedig mogelijk naar
het slagveld van Skalitz. En was er nu daags te voren slechts een
hevig gevecht geweest, bij Skalitz was het een waar slagveld. Doch de
Oostenrijkers werden overal teruggedreven, zelfs konden zij niet weer
staan den aanval met de bajonet. Het 6de regiment beproefde 3
maal achter elkaar een aanval met de bajonet, en iederen keer vlucht
ten de Oostenrijkers. De granaten der Oostenrijkers deden ons
echter veel schade. Een bataljon van het 7de regiment verloor de
helft van zijne manschappen; het 7de regiment verloor in die 2 dagen
22 officieren. Een jong 2de luitenant voerde het bevel over eene bat
terij (den 3den dag bij Schweinschadel), omdat alle officieren gevallen wa
ren. Wij werkten weder bij Skalitz om er van om te vallen, totdat wij
den volgenden dag weer zoodra mogelijk naar Schweinschadel moesten,
waar weer honderden in 't gevecht gevallen waren. Eene kompagnie
van het 47ste regiment verloor door ééne granaat 14 man. Doch ook
daar hield de vijand geen stand. Terwijl wij daar aan het verbinden
waren, vielen uit een tegenover ons gelegen bosch veelvuldige scho
ten, zoodat wij slechts binnenshuis onzen arbeid konden voortzetten,
nadat buiten alle lichten waren uitgedoofd.
Den volgenden morgen vroeg kwam een adjudant met het bevel
om ons zoodra mogelijk te verwijderen omdat wij gevaar liepen ge
vangen genomen te worden. Wij gingen dus direct weg van Skalitz
over het slagveld hierheen in het bivouak.
Denzelfden dag heeft de garde bij Trautenau vreeselijke verwoestin
gen aangericht tegen de Oostenrijkers.
Hier hebben wij eindelijk de zoo noodige rust gevondenWir
stehen mitten in schrecklicher macht hier. Of ons nog eene hoofdveldslag
te wachten staat? Wie de zege zal behalen is niet te betwijfelendaar
mij zelf een Oostenrijksch hoofdofficier zeide «onze infanterie wil niet
meer tegen de uwe in 't vuur." Onze lieden hebben overal bewon
derenswaardig gevochten
In deze streek is niet9 meer te eten en te drinken, wij hebben niets
dan ons rantsoen.
In het cholera-hospitaal alhier zijn van den aanvang
der ziekte af tot heden 14 Juli ingekomen 156 lijders, waar
van overleden 94, onder behandeling 2 en ontslagen 60.
Heden Zaterdag zijn 5. personen aangegeven als door
de cholera aangetast en 1 als overleden. In het geheel
dus aangetast 1 232 en overleden 824 personen.
- De Thermometer van Fahrenheit teekende alhier Vrij
dag des namiddags te 6 uren 8 5°, des avonds le 8 uren 73
te 10 uren 69°. Zaterdag morgen te 5 uren 67', te 8 ureu
6 8°, '9 middags te 12 uren 74c, 's namiddags te 4 uren 72°.
