N°. i 927.
Een crisis.
Donderdag 31 Mei.
Met den aanvang dezes jaars was menig gemoed angstig
gestemd door een blik in de toekomstdieofschoon altijd
onzeker, toch zwanger scheen van gewichtige gebeurtenissen
op het tooneel der wereld. Ter nauwernood was een derde
deel van het jaar verstreken, of bij de uitbreiding der run
derpest, die door geen militaire cordons of afmaking was te
stuiten voegde zich het gerucht van den aantocht der cho
lera en de vrees voor een algemeenen oorlog, die geheel
Europa in rep en roerin vuur en vlam zou brengen en
tot een geldcrisis kon leiden. In elk geval, de tijden had-
deu een ernstig karakterdat noodwendig invloed moest uit
oefenen op den stoffelijken en zedelijken toestand der natiën
in het algemeen en op de welvaart van verschillende takken
der maatschappij in het bijzonder. De tijden werden critiek en
voorspelden een crisis. Maar op het gebied der maatschappij
was het niet alleen een crisis van staatkundigen en van finan-
tiëelen aard- ook de toenemende strijd van begrippen en
beginselen van godsdienstigen aard stond daarmede in ver
band enhad elk geslacht en elke tijd en elke natie een
eigenaardig deel aan de wisselingen van het lot, 't scheen
dat onmiskenbaar onze tijd zich kenmerkte bovenal door
onheilspellende gebeurtenissendie een gansche ommekeer
zouden veroorzaken in een toestanddie een eeuwenheugend
bestaan had. Het maatschappelijk kapitaal verminderde tot
op de helft door den ramp die den veestapel bedreigde
door de verliezendie de geldmarkt veroorzaaktedoor de
ellendedie alleen geruchten van oorlogen baardendoor
de slachtoffers eener besmettelijke ziektedie het mensch-
dom trof. De dalingdie de zedelijke barometer onderging
bij de allesverwoestende en afbrekende kracht van dwaalbe
grippen die de rust en den vrede van het hart verstoorden
door de noodlottige twijfelzucht die zij verwekten- die
daling was vooral onheilspellend.
Wij leven in een tijd van crisis en hoe zal daarvan het
einde zijn
De veeziekte en de cholera hebben zoo te zamen als ieder
in het bijzonder weder aan het licht gebracht, dat de we
tenschap onmachtig isom haren aard hare oorzaken en hare
voortplantingbenevens afdoende middelen van genezing aan
te wijzen. Bijna vijfendertig jaren geleden openbaarde zich
voor het eerst de cholera asiatica in Nederland en nog
wordt zij als een onbekende ontvangen en gevreesd. Meer
dan zes maanden heerscht de runderpest en hoewel van het
ontstaan af door de wetenschap bespied en ontleedde over
tuiging van de machteloosheid eener geneeskundige behan
deling heeft zich diep en algemeen geworteld. En als of er
nog iets ontbrak aan de nederlaagdie de wetenschap in
het algemeen verduren moetwat vermag het staatsrecht en
het volkenrecht bij de listige en geslepene kunstenarijen
der diplomatie of tegen het egoisme der kabinetten of de
eerzucht der staatsmannen of de geldzucht die allen be-
heerscht? Men schrikt en verbleekt over een woord van den
Eranschen Keizer tot een regeeringspersoon in een provincie
stad gericht, terwijl de scheiding van het Koninkrijk der
Nederlanden en het zelfstandig bestaan van het Koninkrijk
België reeds jaren te voren de waarde deed kennendie de
groote Mogendheden aan de tractaten van 1815 hebben toe
gekend ofschoon ze in naam der H. Drievuldigheid wer
den gesloten! De geldzucht en de eerzucht! Ja, wiens om
geving getuigde niet van de noodlottige gevolgen die de stand
der effectenbeurzen voor menigeen had en die aan het licht
bracht welk gevaarlijk spel ook in Nederland in dit opzicht
wordt gespeeld onder personen van allerlei stand en denk
wijs, zelfs van strenge begrippen. De geldduivel heerscht in
de maatschappij, en in het schijnbaar vroom gemoed zoowel
als bij het lichtzinnig karakter is zyn macht en invloed niet
gering, 't Is er verre van daandat goud en zilver als slyk
worden geacht, want de laatste dagen hebben geleerd dat
voor het bezit of het najagen van rijkdom alles wordt op
geofferd ook de rust en de kalmte der ziel.
Al die gebeurtenissen uit het standpunt beschouwende
eener wereldbeschouwing, die zich in onzen tijd krachtig wil
LEIDSGH MfiB
Deze Courant verschijnt elken dagbe
halve Zon- en Feestdagenen kost voor
Leiden 1.95, en franco per post ƒ2.80
in de drie maanden. Afzonderlijke Nom-
mers Vijf Cents.
Prijs der Advertentiën, 1-6 regels/0.75.
Iedere regel meer 12J- Cts. Geboorte-, hu
welijks- en doodberichten van l-4regelaƒ0.90.
Iedere regel meer 15 Cts. Bekendmakingen van
genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 35 Cts
Spoortreinen van Leiden naar 's-Gravenhage, Delft, Schiedam'en Rotterdam: te 8 u. 38 m.; 10 n. 15 m.; 1 u. 24 m.j 3 u. 42 m.;
5 u. 16 m.; 9 u. 5 m.; naar Haarlem en Amsterdam: te 8 u. 34 m.; 10 u. 12 m.; 11 u. 54 m.; 3 u. 1 m.; 4 u. 45 m.; 9 u. Op
Zon- en Feestdagen van 's-Gravenhage naar Leiden: te 10 n. 25 m.
Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtend 3 n., de overige dagen 5 u,; van Amsterdam (Beerebijt) naar
Leiden, Maandag n./m. 2 u. 30 m. de overige dagen te 3 uren. Des Zondags buiten dienst.
Postbuslichtingen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nieuwstraat: 'smorg. te 7 u. 45 m. en te 1L u.; 'snamidd. te 3 u. 35 m.
savonds te 7 u. 55 m. en op de Zondagen alleen te 10 u. 50 m. en 3 u. 35 m. 'snamiddags. Oost-Iudisohe Landpost. Over Southampton,
1 en 17over Triëst, 7 en 23; over Marseille, 916 en 25 van elke maand.West-Indisohe den 14 en voorlaatsten van elke maand.
Rijks-Telegraaf. Dagelijks geopend van 7 uren 's m. tot 9 uren 's av. Spoorvreg-Telegraaf dagelijks van 7 u. 'a m. tot 10 u. 45 m. av.
Zittingen van het Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden. - Burgemeester en WethoudersMaandag en Donderdag te 11 uien.
Commissie van Fabricage, Woensdag te 12 uren. - BurgemeesterDinsdag, Woensdag, Vrijdag en Zaterdag te 11 uren. - President der Commissie
van Fabricage des Zaterdags van 111 uren. - Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks van 104 uren. - Thesauriedagelijks van 102
uren,-.D« Gemeente'Architect is te spreken op het Raadhuis, eiken werkdag van 's morgens 121 uren.
Kantoor der In- en Uitgaande Hechten en Accijnzen dagelijks van 91 uren en van 36 uren; van's-Rijks Directe Belas
tingen, Maandag Dinsdag, Woensdag en Donderdag van 92 uren. van Zegel, Registratie dagelijks van 84 uren; van de
Hypotheken en bet Kadaster van 94 uren.
