Wacht op de daden!
N°. 1852.
Donderdag 1 Maart.
A". 1866V'
X;
LEIDSCH DAGBLAD.
Deze Courant verschijnt eiken dagbe
halve Zon- en Feestdagenen kost voor
Leiden 1.95, en franco per post ƒ2.80
in de drie maanden. Afzonderlijke Nom-
mers Vijf Cents.
Prijs der Advertentiën, 1-6 regels 0.75.
Iedere regel meer 12^ Cts. Geboorte-, hu
welijks- en doodberichten van l-4regels/0.90.
Iedere regel meer 15 Cts. Bekendmakingen van
genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 85 Cts
Spoortreinen van Leiden naar 's Gravenhage, Deltt, Schiedam en Rotterdam te 10 u. 1 ra.; 12 u. 41 m.; 3 u. 37 m.; 6 u. 16 m,
9 u. 5 m. naar Haarlem en Amsterdam te 8 u. 33 m.; 11 u. 43 m.; 2 u. 42 m.; 4 u. 45 m.; 9 n.
Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtend 4 u., de overige dagen5 u,; van Amsterdam (Beerebijt) naar
Leiden's namiddags te 2 uren. Des Zondags buiten dienst.
Postbuslichtingen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nieuwstraat: 'smorg. te 7 u. 45 m. en te 10 u. 50 m.;'s namidd. te 8 u. 35 m.
'savonds te 7 u. 55 m. en op de Zondagen alleen te 10 u. 50 m. en 3 u. 35 m. 'snamiddags. Oost-Indisohe Landpost. Over Southampton,
1 en 17; over Triëst, 7 en 23; over Marseille, 9, 16 en 25 van elke maand.West-Indisohe den 14 en voorlaatsten van elke maand.
Rijks-Telegraaf, Dagelijks geopend van 8 uren 's m. tot 9 uren's av. Spoorweg-Telegraaf dagelijks van 7 u. 's ra. tot 10 u. 30 m. av.
Zittingen van bet Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden. - Burgemeester en Wethouders, Maandag en Donderdag te 11 uur.
Commissie van Fabricage, Woensdag te 12 uren. - BurgemeesterDinsdag, Woensdag, Vrijdag en Zaterdag te 11 uren. - President der Commissie
an Fabricage des Zaterdags van 111 uren. - Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks van 104 uren. - Thesauriedagelijks van 102
nren.-D# Gemeente-Architect is te spreken op het Raadhuis, eiken werkdag van 's morgens 121 uren.
Kantoor der Plaatselijke Aooijnsen, dagelijks van 82 uren en van 4—7 uren der In- eu Uitgaande Rechten en Acoijnsea
dagelijks van 9luren en van 36 uren; van 'sRijks Directe Belastingen, Maandag, Dinsdag, Woensdagen Donderdag van 9—2
uren. van Zegel, Registratie dagelijks van 84 uren; van de Hypotheken en het Kadaster van 94 uren.
I.
Bij den strijd van meeningende verwarring van be
grippen de schakering van beginselen en de verdeeldheid
ui de partijendie men thans ontwaart op meer dan een
deel van het maatschappelijk gebied, is het vooral noodig
meer te letten op de daden, die als uitvloeisels van de mee-
ningen, begrippen, beginselen en partijschappen kunnen wor
den beschouwd. Toen ongeveer 17 jaar geleden een nieuw
bewind optradwerd op de vraagwaar is uw programma
tot antwoord gegeven: wacht op mijne daden. Later heeft
men weder nuttig geacht een programma van beginselen te
openbaren, maar juist daardoor tot meer verwarring en strijd
aanleiding gegeven. Een goede boom brengt goede, een
kwade boom kwade vruchten voort. Aan de vruchten zal
men herkennen het goed en het kwaad van den boom en
nu er weder een nieuw Bewind is opgetredenwaardoor
denzelfden strijd, dezelfde verwarring, misschien dezelfde
scheuring en verdeeldheid ontstond of ontstaan zal, is het
goeddat ieder van zijn standpunt de daden beoordeelt
en dat oordeel openbaart. Wellicht zal daardoor meer acht
geslagen worden op feitendie zich aan den staatkundigen
hemel vertoonen; - misschien zal daardoor, als er strijd
moet zijn, de beslissing gemakkelijker vallen, dan wanneer
men blijft zweven in bespiegelingen en beschouwingen.
Na al den strijd die er gevoerd werd over het recht van
vereeniging, verheugt men zich in het genot eener vrijheid,
die schaarsch buiten Nederland gevonden wordt. Bij al de
verdeeldheid, die er heerschte over een wet, regelende het
armbestuurnam het pauperisme af. Na al de verdeeldheid
die er ontstond over de regeling der vrijheid van het on
derwijs zullen we toch binnen weinige jaren de vruchten kunnen
aanschouwen van het openbaar lager onderwijs tegenover die
van het Christelijk nationaal otMerwijs, zoo bij onze kin
deren als bij het schoolgaand personeel dat ons omgeeft.
De strijd der beginselen op kerkelijk gebied gaat wellicht
over in een ijverige mededingingwaar lichtliefde en le
ven zich het meest en het best openbaren. Van 't strijden
moê zal zich nieuwe kracht ontwikkelenom te toonen aan
welke zijde de beste vruchten groeien en rijpen.
'«»ij willen getrouw blijven aan dat beginsel en de theorie
naar de practijk beoordeelenzonder vooringenomenheid met
personen, zouder vooroordeel ten aanzien van wien ook. Li
beraal en conservatief, wie weet daarvan de grens aan te
wijzen op staatkundig of op kerkelijk gebied Ieder versiert
zich met kleuren en praalt met leuzendie door vermen
ging onkenbaar geworden zijn. Gematigd is iedereen, want
niemand wil tot de uitersten behooren. Thorbeckianisme en
anti-ThorbeckianismePierson en Kéville, ethisch-irenisch
en consessioneelmodern en orthodoxen welke vreemde
onderscheidingen ook meer te maken zijn- er heerscht
verwarring en uit die verwarring zal orde voortvloeien, als
men meer acht geeft op daden.
De daden van het nieuwe Ministerie moeten openbaren
wat het in zijn schild voert. Over de oorzaken van de Mi-
nisteriëele crisis reppen wij niet; maar er zijn reeds daden.
De Minister van Justitie heeft zich vereenigd met een
gewichtig besluit van zijn voorganger, betreffende de schei
ding van Kerk en Staat. De heer Olivier heeft zijn minis-
teriëele betrekking niet overgedragen dan na een grooten stap
te hebben gedaan op den weg, die tot scheiding leiden
moet. Die stap kenmerkt zich door kloek beleidmaar ook
door orde en wet. Geen revolutionair afbreken van hetgeen
bestaat, geen losbandigheid, geen roekeloos afsnijden van
bestaande banden geen breken met de historie- maar een
bedaarde en geleidelijke overgang - De Minister Pické heeft
het besluit tot een nieuwe regeling van het beheer der ker
kelijke fondsen bij de Hervormden uitgevaardigd en ziju
voornemen te kennen gegeven om //in overeenstemming met
hetgeen reed3 daartoe gedaan isde grondwettige scheiding
van Kerk en Staat volledig tot stand te brengenen daar
mede de kerkgenootschappen de vrijheid en zelfstandigheid
te doen erlangenwaarop zij volgens onze gebeele Staats*
