van zijn geloofsbelijdenis. De spr. noemde namen, en vroeg,
7,ou men hen tot professoren kunnen benoemen? Ik geloof,
zegt de Ministei dat de benoeming van Dr. Pierson of den
heer Réuan veel aanstoot zou geven, maar ik ben te wei
nig bekend niet wat die heeren al geschreven hebben, om
daarover in debat te treden. Voor 't overige de Hervormde
kerk laat ook vrij verschil vaD gevoelens binnen haren kring,
en wijders is ieder kerkgenootschap volkomen in zijn recht
om afzonderlijke seminariën op te rigten.
De heer van Zuylen (Arnhem) repliceert. Het schijnt dat
de Minister zich van een bestaanden toestand wil losmaken
en naar een denkbeeldigen toestand heen wil de Minister
verliest echter uit het oog het organiek besluit omtrent het
hooger onderwijs, want art. 56 spreekt van theologisch on
derwijs tot. vorming van kweekelingen voor de Hervormde
godsdienst.
Men zegt, //de kerkgenootschappen" hebben vrijheid om
seminariën te stichten. Dat moge waar zijn maar de Her
vormde kerk is de wettige eigenares van de theologische
leerstoelen. En nu wenschte zij in het bezit te blijven daar
van tot dat er werkelijke scheiding van kerk en Staat in
treedt. En daarom zegt spreker dat, zoolang de Regering
het recht tot benoeming behoudtde hoogleeraars bruikbaar
voor de Herv. kerk zijn moeten. Dat is overeenkomstig de
leer der Herv. kerk, zoo als die in de geloofsbelijdenissen
is opgenomen.
De Minister kan niet toegeveu dat de Herv. kerk eigena
res van de theologische leerstoelen aan de academiën zou
zijn. Sedert de vasttelling vóór 50 jaren van het reglement
kan men ook niet meer uitsluitend steunen op enkele uit
drukkingenin dat reglement opgenomen. Bovendien, waar
is ile rechter die uitspraak zal doen over de rechtzinnig
heid? Wanneer het Herv. kerkgenootschap zich daarop be
roept, dat het één rigtsnoer, één gemeenschappelijke over
tuiging heeft dan zal liet gouveri.ement afzien vau alle
tusschenkomst.
Blijkens de officiële opgaven zijn in de week van 12
tot 18 November 11. in de provincie Zuid-Holland door de
veeziekte aangetast 1010 runderen, waarvan 114 zijn ge
storven 228 afgemaakt en 48 hersteld. In het geheel se
dert het begin der ziekte 8734 aangetast, 2728 gestorven
2203 afgemaakt en 247 8 hersteld. Van de 3 in de gemeente
Zoeterwoude aangetast kan men niet nagaan dat een aan
raking met vee uit een besmette streek heeft plaats gehad,
terwijl ook geen vreemd vee is aangekocht.
Ten derde male schijnt er Vrijdag avond een poging
tot aanranding in het Haagsclie Bosch te hebben plaats ge
had. De militair, die toen voor het Boorhuis schildwacht
hield, verhaalt hieromtrent het navolgende: Ten 9 ure
kwam hem iemand met een lantaarntje in de hand met allerijl
roepen om hulp te verleeenen daar hy door eenige perso
nen achtervolgd werd die hem te lijf wilden. De militair
hoorde toen op verren afstand veelvuldige voetstappen en
ook het gesis vau een duitje, zonder hieromtrent iets na
ders te vernemen. Ook heeft de militair zich niet geïnfor
meerd naar den naam van den peisoon die zijne hulp kwam
inroepen, doch heeft dezen eenigen tijd later, wederom met
het lantaarntje in handen terug zien keeren hij denkt dat
deze onbekende iemand is die in het Bosch of in de nabij
heid daarvan woonachtig is.
De najaarsvergadering van de Algemeene Synodale
Commissie der Ned. Hervoimde Kerk werd den 17den de
zer op de gebruikt lij k e wijze geopend door den voorzitter,
X)r. J. Witkop, die in zijne toespraak regtmatige hulde bragt
aan de nagedachtelis van Pr. J Tichler; deze had, als
vice president der laatst gehouden Synode ook als zoodanig
bij dczt. Commissie moeien optieden maar was weinige da
gen na de Synodale vergadering door nlotselingen dood
opgeroepen tot hooger leven. Vice-president is thans Ds.
H. L. Ooit
Ds. TT Vredenrijk Hogcrzeil pred. te Sluis, maakte
dezer dagen aan zijne gemeente hekend dat hem de betrek
king was aangeboden van Director aan een der Zeudelings-
huizen te Rotterdamwelk aanbod door hem in ernstige
overweging werd genomen.
Beroepen bij de Waalsche gemeente te Rotterdam Ds.
O. Collins te Besamjon.
Aangenomen het beroep naar Leerbroek en Middelkoop
(cl. Gouda) door Ds. D. Niessenpred. te Aalst; naar Lop-
persum (Groningen) door Ds. J. J. Boermapred. te Kollum
en Lutkewoude naar Garijp en Suameer (Friesland) door Ds,
W. R. Kalshoven pred. te Jansga c. a.
Heden Maandag is van een steiger bij het gebouw
voor de nieuwe hoogere burgerschool op de Pieterskerkgracht
een werkman gevallen van Diggelen genaamddie dadelijk
hevig verwond naar het ziekenhuis is vervoerd.
De nieuw gebouwde Schouwburg op de Oudevest, ter
plaatse waar de vroegere stondwordt Dingsdag avond ge-
opend voor het publiekdat alsdan gelijk heden Maandag
avond de aandeelhoudeis daartoe, in de gelegenheid wordt
gesteld, over den bouw en de nieuwe inrichting zal kunnen
oordeelen. 't Is bekend, dat uit het grootsche en altijd lof
waardige en nog steeds voor Leiden gewigtige plan om het
plein van de Ruïne aan te leggen en te bebouwen tot
een plaats van uitspanning en gezellig verkeer, waarvoor
eeDige aanzienlijke ingezetenen zich hadden vereenigd, tol
nog toe enkel is tot stand gekomen het stichten van een
nieuwen Schouwburg, waarvoor zij met nog een zeker aan-
tal welwillende deelnemers den moed hadden de noodige
gelden te wagen. Een toelage uit de gemeentekas is de
eenige ondersteuning, waarop zij rekenen kunnen, behalve
de trouwe opkomst der Schouwhurglief hebberswaartoe ook
al weder veel afhangt van de niet zoo gemakkelijke taak van
het bestuur in de keuze en regeling der tooneelvoorstellin-
gen en niet het minst van de orde, die er lieerscht en de
geriefelijkheden waarop de bezoekers aanspraak kunnen maken.
De inrichting van de Schouwburgzaal laat daarvoor wel
niets te wenschen over en van de goede zamenstelling van
het bestuur laat zich het overige verwachten. Uit de vol
gende beschrijving van het gebouw mag men reeds die ge
volgtrekkingen maken:
Tot wegneming van de vroeger algemeene klagt over on
draaglijke togt zijn rondom alle toegangen tot het inwen
dige der zaal afgesloten gangen (corridors) aangelegen die
behoorlijk kunnen worden verwarmd. In plaats van de beide
kagchels op den voorgrond van het tooneel geschiedt de ver
warming door bijzondere toestellen, links en rechts geplaatst.
De avant-scène is aanmerkelijk breeder en hooger. Het too
neel is slechts één el smaller en twee el korter dan het
Amsterdamsche en Haagsche tooneelmaar twee el dieper
dan dat van den nieuwen Rotterdamschen Schouwburg. De
vestibule is in tweeën verdeeldhet bureau in het midden
met afzonderlijke uitwendige toegangen waardoor de bezoe
kers worden gesplitst bij het nemen van plaatsbriefjes en
bij het verlaten van den Schouwburg. Afzonderlijke trappor
talen en trappen op breede schaal aangelegd leiden tot de
ruime portalen, foijers enz. Privaatlocalen voor eiken rang,
en voor verschillende sexeafzonderlijk en voor den eersten
rang keurig ingcrigt.
Er zijn vyf rangen het parterre met 200 plaatsen waar
onder drie studenlenbanken baignoires met stoelen voor
120; - daarboven loges voor 150; - beide in afzonderlijke
kleinere en grootere verdeeld en voorts de gallerij voor
160 en een achtergallerij voor 100 plaatsen.
Het platfond is een elliptisch-segment koepelgewelf; -
met een openrand tot wegleiding der heete lucht.
Voor de koffijkamers zijn vier gelegenheden gemaakt, als
1°. voor dames en heeren waar niet gerookt wordt. 2°. voor
heeren van de drie eerste rangen. 3°. voor de gallerij en
4°. een portaal voor de achtergallery- allen voorzien van
vee tilators.
Eindelijk is er een kamer voor het bestuur, en een voor
de tooneeldirectieeen woning voor de concierge en verdere
localiteiten- een vrije toegang tot het tooneeleen tot
het inbrengen van benoodigdheden- een voor werklieden
en een voor suppoosten.
Het uiterlijke van het gebouw heeft een deftig, vrolijk
en bevallig aanzien wegens de belendende gebouwen was
de symmetrie niet streng te bewarenvan het terrein dat
beschikbaar was, is uitnemend partij getrokken, wanneer
men de schuinsche richting en het gemis van gelegenheid
tol uitgang van achteren niet uit het oog verliest.
En nu zal men ons wel niet, gelijk wel eens van ter
zijde tot ons kwam van met partijdige ingenomenheid de
bekwaamheden, den ijver en de smaak van onzen architect
1 verdenken, als wij hoogen lof toekennen aan den ontwerper
