Wat nu?
N°. 1772.
Zalurdag 25 November.
LEIDSdU 11 1 (i It HI).
Prijs der Advertentiën, 1-6 regels ƒ0.76.
Iedere regel meer 12j Cts. Geboorte-, hu
welijks- en doodberigteii van 1-4 regels/0.90.
Iedere regel meer 1B Cts. Bekendmakingen van
genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 36 Cts.
Deze Courant verschijnt eiken dagbe
halve Zon- en Feestdagenen kost voor
Leiden 1.95, en franco per post ƒ2.80
in de drie maanden. Afzonderlijke Nom-
mers Vijf Cents.
Spoortreinen van Leiden naar Gravenhage, Delft, Schiedam en Rotterdam te 10 u. 1 in.; 12 u. 41 m.; 3 u. 37 in.; 6 u. 6 m.}
9 u. 5 m. naar Haarlem en Amsterdam te 8 u. 43 m.; 11 u. 43 m.; 2 u. 42 in.; 4 u. 45 in.; 9 u.
Stoomboot van Leideu (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtends 3 u„ de overige d«*en, uitzesonderd des Zondags, 6 h.; van
Amsterdam Beerebijt) naar LeidenMaandags ten 2 J. u. 's nam. de overige dagen 's namiddags ten 3 ure, des Zondags buiten dienst.
Postbusligtingen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nieuwstraat: 's morgeus te 8 u. en te 10 u. 50 ra.j's namiddags te 3 u. 85 m.
savonds te 7 55 m. en op de Zondagen alleen ten 10 u. 50 m. en 8 u. 35 m.'s namiddags. Oo»t-lodi«cbo Laodpost. Over Southampton
1 en 17; over Triest, 7 en 23; over Marseille, 9, 16 eu 25 van elke maand.West-Indisohe den 14 en voorlaatsten van elke maand.
Ryks-Telograaf. Dagelijks geopend van 8 uur 's m. tot 9 uur 's av. Spoorweg-Telegraaf dagelijks vaD 7 u. 's na. tot 10 u. 30 m. av.
Zittingen van bet Gemeentebestuur. Gemeenteraad op on Sepaalde tijden. - Burgems'Her en WethoudersMaandagen Douderdagta 11 uur.
Commissie van Fabricage, Woensdag te 12 uur. - burgemeester, dagelijks te 10 uur. - President der Commissie aan Fabricage des Zaturdags van
11— 1 uur. - Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelyks vau 10—4 uur. - Thesaurie, dageljjks van 102 uur-. - De Gemeente- Architect
is te spreken op het Raadhuis, eiken werkdag van 'smorgeus 12 1 uur.
Kantoor der Plaatselijke Aooijusen, dagelijks van 8—2 uur «a van 4-7 uur; der In- ea Uitgaande Reebten es Aooijosea
dagelijks van 91 uur en van 36 uur; van 's Rijks Directe Belastingen, Miandag Di.jgsJ.ag. iVoenadag en Donderdag van 92
uur. van Zegel, Registratie dagelijks van 84; van de Hypotheken en bet Kadaster, van 9A uur.
I.
Nadat de uitspraak der arrondissements-rechtbank van 31
October 11., betreffende het aan de beslissing van den rech
ter onderworpen geschil over het beheer en bestuur der ker
kelijke bezittingen van de Nederduitsch Hervormde gemeente
alhier, is bekend geworden, vraagt menigeen - wat nu?
Die vraag vloeit niet alleen op de lippen van hendie
rechtstreeks belang hebben bij de beëindiging of vereffening
der noodlottige geschillen, die de rust en de eensgezindheid
in het talrijkst der kerkgenootschappen sedert eenige jaren ver
storen en zoowel van een stoffelijke als van de zedelijke zijde
zooveel nadeel en verwarring veroorzaken, maar ook meuig
burger van Leidentot welk kerkgenootschap hij ook be
hoort, merkt den rampzaligen invloed op, die zulke geschil
len Daar hun aardomvang en strekking op het maat
schappelijk leven uitoefenen en de goede verstandhouding tus-
schen burgers en burgers zoo vaak belemmeren, ook daar waar
raen aan het geschil zich vreemd kan achten. De laatste ver
kiezing van raadsleden leverde daarvan sporen op en de
strijd voor oud of voor nieuw wa3 ook toen niet te mis
kennen.
Zal men in deze uitspraak berusten of daartegen komen
in hooger beroep? die vraag is een uitbreiding of verdui
delijking van hetgeen men meent met de vraag: wat nu?
En is het dan wonderdat wij een poging doenom op
de meest onpartijdige wijze op die vraag een bevredigend
antwoord te geven en daardoor trachten mede te werken tot
eene oplossingdie de bevordering van het algemeen belang
zoo zeer eiscbi?
Het vonnis van den rechter in eersten aanleg is thans in
handen van beide partijen. Natuurlijk de partijdie in het
ongeluk gesteld werd, is daarmede niet tevreden en wil,
't zij uit innr'.ge overtuiging, 't zij uit verblinde partijzucht
iu een hooger beroep het middel vindeuom de zegepraal
te behaleij, In waarheid, is daarop hoop? Wij betwijfelen
dat zeer ea gaan de gronden van onze vrees op een dui-
delyke en voor ieder zoo bevattelijk mogelyke wijze ontwik
kelen. Wij meenen dat te mogen en te moeten doen, omdat
tot nog toe geeu magtiging is verleend aan de in het onge
lijk gestelde partij door het tot beslissing bevoegd collegie
van notabelen, die immers de volle verantwoordelijkheid daar
door op zich nemen van al de gevolgendie uit het in
hooger beroep komen zullen voortvloeien. Voor dat col
legie in de eerste en voornaamste plaats is onze bescheideue
en 'rondborstige beschouwing der zaak bestemd, maar ook
tevens voor allen die een onpartijdig oor en belangstellend
hart voor elk doeltreffend middel tot vereffening van het ge
schil bezitten.
Men dwaalt zeer, wanneer men meent, dat de grondwet
telijke scheiding van kerk en- staat kan tot stand komen zon
der een wettelijken overgang van den ouden tot den nieuwen
toestand. De oude toestand werd geboren door Koninklijke
besluiten maar zal voor den nieuwen toestand eerst kunnen
plaats makenals die besluiten eerst wettelijk zijn afgeschaft.
In het vonnis is met groote juistheid en naauwgezetheid de
oude toestand geschetst. Het bestuur der Nederl. Hervormde
kerk is georganiseerd bij Koninklijk besluit van 7 January
1816. De administratie der kerkelijke fondsen en de kosten
van eeredienst bij de Hervormde gemeenten i3 geregeld by
Koninklijk besluit van 12 November 1819. Het beheer der
kerkelijke bezittingen van de Nederduitsch Hervormde ge
meente te Leiden is nog altijd door een Koninklijk besluit
van Julij 1820 onder dezelfde heerschappij gesteld door
de bestendiging van het reglement van 1809. De Synode
der Nederlandsohe Hervormde kerk heeft als vertegenwoor
digster van al de gemeenten, bij art. 6 5, 2e alinea van het
thans bestaand algemeen reglement, het beginsel eener nieuwe
regeling aangenomen, maar het Koninklijk besluit van 23
Maart 185 2 N°. 3 heeft zich daarvan een nadere beslissing
voorbehouden. En al beeft de grondwet van 1848 de zelf
standigheid der kerkgenootschappen erkendvolgens art.
3 der additionele artikelen blyven ook alle Koninklyke