Brievenbus.
Per Telegraaf.
Beursberigte n.'
Het afbreken van de Rijnsburgerpoort.
2>
Mijnheer de Redacteur
Gij zijt zoo goed eenige plaats in Uw Dagblad beschik
baar te stellen voor hen, wie iets vóór of tegen het afbre
ken van poorten op het harte ligt; welnu, zie hier dan een
liefhebber, die een woordeke wilde medekeuvelen over
Het is gemakkelijker geregeerd te worden dan te regeren
zegt het spreekwoord en waarlijk die spreuk heeft nog niet
uitgediend. Hoe heeft toch de regering te handelen? het
ieder naar den zin te maken, is onmogelijk. Mij dunkt, dat
het 't best zou zijn zoo zij in den geest van de burgerij
werkt. - Maar hoe dien te kennen? Uit hetgeen er gespro
ken en geschreven wordtgaat niet aanwant die enkelen
van wien men hoort en leest en van dezen dan nog de zelf
standigen vormen alles behalve de burgerij. Er moet dus
een anderen weg ingeslagen om achter de waarheid te komen.
De regering moet zóó handelen als algemeen door ieder ge
daan zou worden, indien hij op het gestoelte zat en dan
consequent in denzelfden geest werkzaam wasals nu in zijne
particuliere zaken. Welnu, hoe zou dit zijn? - Niemand,
tenzij een zonderling, zal voor zijn genoegen een huis be
wonen met kleine, looden raampjes, donkere trappen smalle
gangen, bekrompene lage vertrekjes; met witte muren en
houten vloeren in de kamerwaarmede onze oudjes zich ge
neerden, zal niemand zich buiten noodzaak meer tevreden
stellen: de oude zware kabinetten, hoe goed en stevig ook,
worden meer en meer door ligtemoderne meubelen ver
vangen de walmende olielamp moet voor petroleum en
gaslicht, de oude schouw voor elegante kagchels en haarden
wijkenvoor tuinen met naauwe paadjes en palmrandjes treedt
het opene, vrije Engelsche plantsoen in de plaats: kortom,
waar wij het oog ook heen wenden, overal zien wij, bij al
het gepraat vóór het oude, de voorkeur geven aan het nieuwe,
zoodra het op handelen aankomt. Licht en ruimte, gemak
en vlugge sierlijkheid dat is het waar ieder naar streeft en
het verraadt een zeer geringe mate van doorzichtindien
men aan onze regering overdrevene nieuwigheidszucht ten
laste legt, indien zij eindelyk, naar den geest van onzen tijd,
andere regeringen volgt, die haar reeds lang zijn vooruit-
gestreefd.
Maar er zijn andere bezwaren daar doet de vriend van
het schoone en de kenner van oudheden zich hooren. Wat
den eerste betreft, die schuine bouw van de Rijnsburgsche
poort moge kunstig zijn, die bouwtrant is toch waarschijn
lijk niets anders dan een grillige modekuur, want ook vele
huizen hebben tot groot ongerief der tegenwoordige bewo
ners, sterk gierende gangen en vertrekken. Het was toen
zeker mode zoo uit den schuine te bouwenmaar waarom
zouden wij nu voor schoon moeten houden, wat slechts zeld
zaam, oud en misschien kunstmatig is. Doch over de smaken
valt niet te oordeelen.
Men kan echter de zaak nog van een andere zijde bezien.
Men beschouwe een stad als een gebouw, waarvan de wal
len en muren de voorpui en daarin de poorten de deuren
vormden. Indien nu eens een particulier zijn onderpui door
een nieuwe verving en hij liet de oudelage boven- en
onderdeur staan, zou dit schoon zijn? - En toch, zoo is
het inderdaad met de poorten gelegen. De wallen zijn ge
slecht en door wandelplaatsen en andere inrichtingen ver
vangen en bij die nieuwe voorpuijen zouden de oude deu
ren (let wel, om der schoonheid wille!) moeten in stand
blijven.
En nu de oudheidkundige. Zeker is de kennis van oude
gebouwen voor de geschiedenis van de onwikkeling der vol
ken van belang, en driewerf jammer zou het geweest zijn,
zoo deze gedenkstukken van oude bouwkunst vroeger ver
nietigd warendoch mij dunktthans zou dit verlies tame
lijk gering zijn en voor de oudheidkunde vergoed kunnen
worden. Onze tijd kenmerkt zich door juiste waardering van
alles, wat historische waarde heeft; de photographie stelt
ons in staat, juiste afbeeldingen te verkrijgen en de musea
van oudheden schenken de gelegenheid om de noodige mo
dellen en verder zoo veel te bewaren als voor den oud
heidkundige waarde heeft: mij dunkt, dat een poort,
door afgebroken te wordentegenwoordig volstrekt niet
meer voor de geschiedenis der bouwkunde verloren behoeft
te zijn.
Doch er wordt nog eene klagt gehoord. Met de poorten
verliest de stad juist het kenmerkende, wat haar van het
land onderscheidt. Zulk eene klagt klinkt inderdaad zonder
ling in onzen tijd. Dat verschil tusschen stad en land ver
dwijnt immers met den dag; niet slechts met betrekking tot
de openbare inrigtingen maar ook in kleedingopvoeding
levenswijze, kortom in alles: de oude voorregten van den
stadsburger behooren reeds lang tot de geschiedenis enal
mogt men het ook wenschelijk achten, dat de gang der za
ken veranderdedie loop zou immers door geene poorten
te stuiten zijn.
Stelt men er prijs opdat de steden boven het platte
land uitblinken, dan is hiertoe tegenwoordig wat anders
noodig dan eene poort. Dan moeten de burgers uitmunten
in beschaving en ontwikkeling, in bevordering van alles,
wat schoon is en edel en goed en waar dit het geval is
daar zal die hoogere ontwikkeling der burgers zich van zelf
in hun leven en werken openbaren. Elke andere verheffing
op den naam van stedeling is niets anders dan ellendige
blufferij. Zoo de stedelingen, door het verlies van schyn-
voorregten en doode vormen uit den droom ontwaken en
opgewekt worden om naar dien beteren roem te streven
dan zullen zij die zoodoende op waardiger en steviger
grondslag vestigen, dan op het bezit van poorten, al waren
die zelfs van het hechtste arduin of het onvergankelijkste
graniet.
NEW-YORK, 29 Julij. Volgens een gerucht had Kirby
Smith naar Mexico de wijk genomen en zich vervoegd bij
den gouverneur Satillo. De vijandelijke gezindheid tusschen
de Fransche en de Amerikaansche troepen aan de grenzen
j van Mexico was toenemende. In Tenessée, N.-Carolina,
heerscht opgewondenheid wegens de verkiezingen. De leening
van 3 7 millioen was geheel volteekend.
amsterdam 8 AugUStUS.
nederl. Werk. Sch.
pCt.
613
ölf
1/ II
3
ii
72f
1 II II.
4
96 g
spanje Buiteul.
H
ii
38Ȥ
Binnenl.
3
ii
39 j
Portugal te Londen.
3
47
185 6/59
3
ii
47
-
rusland Hope
1798/1816
5
ii
98'
O
99
1828/29
5
n Slieglitz Co.
4
1/
n 5e Serie
5
ii
70}
H 6e II
5
H
851
h Sp.-aand. volg.
5
H
191-j
oostenrijk Metal.
5
II
59 iV
59}
*1
H
30»
n Rente Amst.
5
II
79}
i Nationale, ,N
5
II
63»
63»
6 pCt. Turken 47
pCt. Amerika 65
Mexico 23}
Venezuela 16}.
Mt. Coup. 26,10,
u u 18 82
Nationale 28.15.
V2\.
-—Grieken
20t',
londen, 8 Augustus.3 pCt. Consols 8 9£.
parijs, 8 Augustus. 3 pCt. Rente 68. -3 pCt. Spanje
Binnenl. 38}. 2 pCt. Spanje Buitenl.38} - Credit,
mob. 753.—. Fr. Oost. Spoorw. 395.
weenen, 8 Augustus. 5 pCt. Metaliek 69.20 - 5 pCt.
Nationale 74.40 Wissel p. Londen 11.
berlijn, 8 Augustus. 5 pCt. Metaliek 63£.
Nationale 68|. 5 pCt. Rusl. Stiegl
5 pCt.
Comp.
6e Serie 91-|.
Leiden ter Boekdrukkerij van A. W. SIJTHOFF.
