Naar men verneemt zal eerlang de boekverzameling, nagelaten door wijlen den heer Withuys, te's Hage in vei ling komen; daaronder moeten zich belangrijke werken bevin den, doch vooral zal de aandacht van Neêrlands letterkun digen trekken een handschriftdat in de geschiedenis onzer littevatuur van aanbelang is en van de kieschbeid des schrij vers een nieuw sprekend blijk oplevert. Zoo men weet had de heer Withuys naar den prijs gedongen, in. den dichter lijken wedstrijd geopend tot het bezingen van de overwin tering der Nederlanders op Nova-Zembla. Tollens mogt den eerepalm wegdrageu in zijn zoo populair geworden tafereel. Withuys kon er nooit toe besluiten zijn niet bekroond dicht stuk uit te gevenwaarin hij de historische waarheid zeer getrouw moet zijn gebleveD. Hij verrijkte het handschrift met aanteekeningendoch bield zijnen arbeid in scriptie voor zichook zelfs na den dood van Tollens. Thans zal het op de veiling van zijn boekerij worden gevondenen het zal zeker aan geene belangstellenden ontbrekenom daar mede kennis en punten van vergelijking te maken tusschen de ontboezemingen van twee vaderlandsche dichters over een onderwerp, zoo echt vaderlandsch en tot welks schildering, met ieders eigenaardigen geest, beide zoo zeer geroepen waren. De fabriek van de heeren L. J. Enthoven en Comp. te 's Hage werd Donderdag met een bezoek vereerd van de heide Japansche officierendie zich sedert eenigen tyd al daar bevinden. Zij waren in gezelschap van andere hunner landgenootendie hunne studiën hier te lande volbrengen. Met veel belangstelling vestigden zij hunne aandacht op de verschillende vakken van metaal-industrie, waarvan, volgens hunne eigene opmerking deze uitgestrekte fabrijk een zeld zame vereeniging aanbiedt. Zij werden door de beide heeren Enthoven rondgeleid. Bij hun vertrek verzochten zij hun bezoek te mogen hervattendaar zijofschoon ongeveer 4 uren in de fabriek te hebben doorgebragtalles niet dan zeer vlugtig hadden kunnen bezigtigen. Opmerkelijk is de groote bedrijvigheid, die in de rij - tuigenfabriek van de heeren Hermans en Comp. te 's Hage heerscht; bij voortduring worden daar smaakvolle rijtuigen vervaardigd zoo voor hier te lande als voor Indië en elders. Zoo zijn er buiten de reeds bestelde rijtuigen door een aan zienlijk huis te Parijsdezer dagen drie en dertig verschil lende rijtuigen voor Britsch-Indië besteld, die zoo spoedig doenlijk moeten afgeleverd worden. Dit strekt ongetwijfeld tot een bewijs voor de soliede bewerking der rijtuigen die in opgemelde fabriek vervaardigd wordenen dat zij met die in het buitenland kunnen wedijveren. Het is te ver wachten dat de heeren Hermans en Comp., door het alge meen vertrouwen aangespoord er op uit zullen zijn de Ne- derlandsche Industrie in dat vak te handhavenen dat zy geene pogingen onbeproefd zullen laten, tot verhooging van den gevestigden naam hunner fabriek, zoowel in het binnen- als in het buitenland. Door het provinciaal gerechtshof te Arnhem is Don- dag uitspraak gedaan in de zaak van M. N. Versehueren, beschuldigd van kindermoord. Het hof heeft als bewezen aan genomen dat het kind waarvan de nicht der beschuldigde was bevallen, na de geboorte heeft geleefd, en op een ge welddadige wijze is om het leven gebragt, en voorts over wogen, dat in de bekentenis der beschuldigde, door ver schillende in het geding bekende omstandigheden bevestigd een wettig bewijs voor hare schuld was te vindendoch dat desniettemin voor den rechter het overtuigend bewijs niet is geleverd, dat die bekentenis op waarheid is gegrond en niet is geweest een uitvloeisel van de zucht om de ware schuldige te reddenen haar alzoobij gebrek aan overtui gend bewijs, vrijgesproken. De beschuldigde was gedurende de voorlezing van het arrest zeer aangedaanwat niet weinig toenamtoen zij tot het besef kwam dat zij ongehinderd naar hare woonplaats konde terugkeeren. De Gemeenteraad van Leeuwarden heeft tot praeceptor aan het stedelijk gymnasium benoemd de heer C. Loeff, doctor in de theologie en kandidaat in de letteren. Men verneemt, dat baronnesse C. van Dedem te Zwolle heeft gelegateerdaan de armen der Hervormde gemeente e Zwolle ƒ1000, aan die te Dalfsen 1000, aan de ver eeniging, de Moederlijke weldadigheid, te Zwolle 200, aan het dep. tot Nut van 't Algemeen te Zwolle ƒ200 en aan het instituut voor doofstommen te Groningen ƒ200, alles vrij. Volgens een gerucht, zouden al de stationsgebouwen op den staatslijn van Arnhem naar Zutphen te klein bevon den en er ernstig sprake zijn, die door nieuwe van grooteren omvang te doen vervangen. -Naar men met zekerheid verneemt, zal het derde Evangelisch nationaal zendingfeest dit jaar niet te Wolf he zen maar te Maarsbergenop het landgoed van den heer A. du Bois, gevierd worden. Het hoofdbestuur zal op aanstaanden Donderdag aldaar zamenkomen om het terrein op te nemen en den dag der feestviering te bepalen. - Donderdag avond hield Ds. Chantepie de la Saussaye van Rotterdam in het Departementsgebouw der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen zijn vierde of laatste lezing, ten onderwerp hebbende De Christelijke roeping, in de vorige week te Utrecht behandeld, waarvan een kort verslag van daar werd medegedeeld en door ons overgenomen. - De rijkdom der beschouwingen over dat onderwerp gegeven in die hoogstbelangrijke lezing, stelt ons in staat dat verslag aantevullen met de vermelding, dat de zeer uitvoerige rede verdient gedrukt en in ruimer kring bekend te worden. Zij muntte uit door grondigheid, helderheid en logische opvol ging van zeer belangrijke begrippen en wenkenvoor alle beoefenaren van het staatsrechtzoowel als voor allen die behoefte hebben aan ware en proefhoudende beginselen op maatschappelijk en staatkundig gebied, want uitsluitend op dat gebied bewoog zich de sprekerwiens rede paste voor een uitgelezen en talrijk gehoor gelijk hem dat ook te Utrecht volgde en waardeerde. - Na een korte herinnering van het geen in de drie vorige lezingen behandeld waskwam Spr. tot zijn onderwerp, dat buiten alle godgeleerde beschouwin gen bleef en het Christelijk beginsel voorstelde als de roe ping der maatschappijen zooals het zich had geopenbaard in den strijd der meeningen van anti-revolutionnairen aard, in het conservatisme der Roomsch-Catholijke kerk en in het liberalisme der Protestantsche kerkdoor de betrekking van Kerk en Staat, waarvan de slotsom was een zeer belangrijke voorstelling van het verschil tusschen de anti-revolutionnaire rigting in Duitschland en in Nederland, tusschen Stahl en Groen van Prinsterer, opgehelderd door aanhalingen uit de ge schriften van den graaf von Bettman Hol weg en den Fran- schen schrijver de Tocqueville. Het laatste deel der lezing be trof het onderzoek of er strijd bestond tusschen het christelijk beginsel en de moderne maatschappij en zag Spr. dien strijd niet, wanneer men slechts het christelijk beginsel niet met de kerk vereenzelvigt en het sectarische een betrekkelijke waarde toekent. Belangrijke opmerkingen kwamen daarin voorten aanzien van de wettelijke regeling van het lager onderwijs waarbij de uitdrukking van een Christendom boven geloofs verdeeldheid werd in bescherming genomen en de toepassing daarvan gewenscht op alle bestaande staatsinstellingen. Deze doorwrochte lezing werd gesloten met een verdediging van de rigting waartoe Spr. behoort, ten aanzien van de be schuldiging van Gereformeerd en toch niet Gereformeerd waarin door hem de leervrijheid in bescherming werd ge nomen en de voorstelling van het Hervormd kerkgenootschap in Nederlandals een vennootschap met een reglement en leer voor altijd geldende, werd genoemd een toepassing der revolutionnaire theorie van het contrat social van Rousseau. Beroepen bij de Herv. gemeenten te Hoogeveen Ds. J. van Konijnenburg te Kedichem te Opheusden Ds. J. A. ten Bokkel Huinink te Oud«Alblaste Loosduinen Ds. W, Menze te Voorthuizen; te Bleskensgraaf Ds. H. van StrienCz. te Bennekom; te Oud-dorp Ds. H. Bax aan de Vuursche. Toezegging van beroep bij de Herv. gemeente te Fort Bath is gegeven aan den kand. A. van Oosten. Men zal zich herinneren, dat eenigen tijd geleden van de commissie voor de Volksvoorlezingen van het hier ge vestigde Depart, tot Nut van 't Algemeen het denkbeeld uitging, om, in navolging van hetgeen op die wijze in het Buitenland plaats had, een tentoonstelling te houden van voorwerpendoor den werkman in zyn vrije uren vervaar digd. Hoe heilzaam zulke gelegenheden op den smaak en de energie van het volk werkendaarvoor behoeft men slechts

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1865 | | pagina 2