i\°. 1434.
Vrijdag 21 October.
A0.
Binnenlandsch Nieuws.
Z. M. heeft aan D. Nelemans, op zijn verzoek, eervol
ontslag verleend als burgemeester der gemeente Zevenbergen
en aan den heer W. E. Fercken eervol ontslag als Neder-
landsch consul te Beyruthvoor Syrië, en in zijn plaats
benoemd den heer G. Pfaeffioger.
Uit 's Hage wordt berigt, dat de HH. Schretlen en
Maxwils dezer dagen op nieuw bij den Minister van Biu-
nenlandsche Zaken hebben aangedrongen op het aan hen ver-
leenen der concessie voor den spoorweg 's Gravenhage-Gouda.
Zaturdag 11. werd voor de arrond.-rechtbank te Nij
megen een poging tot ontduiking van plaatselijke belasting
behandeld, waarvan een wijnkooper werd beschuldigd, die
aangifte had gedaan voor uitvoer van 750 kan wijn ter be
koming van afschrijving der plaatselijke belasting, terwijl
bij onderzoek bleek, dat de hoeveelheid slechts ruim 400
kan bedroeg. Uit de verklaring van den hoofdcommies bleek
dat volgens de gehouden registers die wijnkooper in de laat
ste drie jaren 11,000 kan wijn meer had uitgevoerd dan
ingeslagen.
Maandag 11. werd te Roermond de hoogere burger
school geopend, die aldaar van Rijkswege is gevestigd, in
tegenwoordigheid van den inspecteur voor het middelbaar
onderwijsDr. J. Bosschaen van het gemeentebestuur
door den directeur der schoolden heer Schaefermet een
redevoering, waaruit wij het volgende ontleenen om den aard
en de strekking van zulk een school meer te leeren kennen
en waarderen, die wij ook thans binnen Leiden bezitten:
//Wanneer men een terugblik werpt op het verledene, en
bet tegenwoordige met het verledene vergelijkt, dan kan men
niet loochenendat ons tijdperk by uitstek gunstig tegen
vervlogene eeuwen afsteekt.
Overbodig kan het zelfs heetende geschiedenis van vroe
gere tijdperken te ontrollen en zich deze voor den geest te
brengeDdaar het voldoende is enkel onze eeuw te betrach
ten en vergelijkingen te maken tusschen slechts 10-jarige
tijdvakkeuom den merkbaren vooruitgang in alles door
overvloedige bewijzen te kunnen staven.
Die vooruitgang is vooral toeteschrijven aan de steeds klim
mende ontwikkeling van kunsten en wetenschappeninzon-
de natuurwetenschappen zijn met schier met bij te houden
schreden op de baan van kunde en vorming vooruitgegaan.
De daarin door krachtige geesten gedane navorschingen
en bekomen uitkomsten oefenen heden insgelyks een grooten
invloed uit op deu geheelen omvang van het maatschappe
lijk leven.
Waar voorheen de aanhoudende arbeid van den mensch
en de domme kracht der dieren iets moesten voortbrengen,
werken nu stoom- en zelfs colorische machines, waardoor
buiten twijfel de welvaart eu het geluk vau het individu,
van de familie, ja, van geheele Natiën bevorderd worden,
zoodat welvaart eu geluk met kunsten en wetenschappen in
de naauwste betrekking staan.
Alle volkeren moeten derhalve deelnemen aan den voort*
durenden wedstrijd op het gebied van kunde en vooruitgang
willen zij in achting en aaozien een eerste plaats innemen.
Om aan deze onloochenbare kenteekenen des tyds te kun
nen beantwoorden, zijn de Regeringen der verschillende lan
den genoodzaakt geweest het onderwijs doeltreffend interigten,
door het organiseren en reorganiseren.
De vraag doet zich evenwel voor: welk onderwijs kan
als het geschikste worden beschouwd, om aan de heden-
daagsche eischen te kunnen voldoen P
Onderwijs toch is in den algemeenen zin de mededeeling
aan anderen van opgedane ervaringom hen daaraan deel
achtig te makenof hen in de onderscheiden vakken der
menschelijke kenni9 intewijden.
Die mededeeling, wil zij vruchten leveren, dient helder
en methodisch te zyn en immer in betrekking te staan van
gevolgen tot oorzaken of uitteblinken door zamenhang doel
en uitkomsten. Tot dat einde is een eerste vereischte de
behoorlijke leiding der werking van den geest of de ont
wikkeling der verstandelijke vermogens, waarvoor men in
ieder onderrigt veelvuldige bouwstoffen aantreft.
Niet minder is het een onwrikbare waarheid, dat het een
hoofdvereischte is, er op te letten, niet alleen //wat" men
onderwijst, maar ook //hoe" men onderwijst.
Nogtan3 valt het niet te ontkennen dateven als zich
het eene vak van onderrigt van het andere onderscheidt,
zoo ook een verschil tusschen iedere trap van ontwikkeling
bestaat.
Gelijk de grondige kennis der wiskunde juist leert rede
neren en besluitenzoo leert insgelijks de heerlijke natuur
kunde uit zeker verkregen resultaten Dog onbekende oorzaken
opsporen.
Het onderwijs, alleenlijk geleid op het gebied der wis
kunde zou wel in hooge mate de kracht de9 geestes ont-
LE1DSGH
Deie Courant verschijnt eiken dag, be
halve Zon- en Feestdagen, en kost voor
Leiden ƒ1.95, en franco per post 2.8°
in de drie maanden. Afzonderlijke Nom-
raers Vijf Cents.
l f i
Prijs der Advertentiën 1-6 regels 0.75.
Iedere regel meer 12$ Cts. Geboorte-, hu
welijks- en doodberigten van 1-4 regels 0.90.
Iedere regel meer 16 Cts. Bekendmakingen van
genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 35 Cts.
Spoortreinen van Leiden naar 's Gravenhage, Delft, Schiedam en Rotterdam te 10 u. 1 ra.; 12 u. 51 ra.; 3 u. 46 m.; 6 u. 6 mf'
9 u. 5 m. naar Haarlem en Amsterdam te 8 u. 44 m.; 11 u. 43 m.; 2 n. 56 m.; 4 u. 49 m.; 9 u.
Postbusligtingen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nieuwstraat: 'sraorgeus te 8 u. en te 10u.50m.; 'snamiddags te 3 u. 45 ra.
'savonds te 8 u. en op de Zondagen alleen ten 10 u. 50 m. en 3 u. 45 m. 'snamiddags. Oost-Indisohe Landpoit. Over Southampton,
1 en 17; over Triest, 7 en 23; over Marseille, 9, 16 en 25 van elke maand.-— West-Indisohe den 14 en voorlaatsten van elke maand.
Rijks-Telegraaf. Dagelijks geopend van 8 uur 's m. tot 9 uur 's av. Spoorvreg-Telegraaf dagelijks vau 7 u. 30 m. 's ra. tot 10 u. 30 m. av.
Zittingen van het Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden. - Burgemeester en WethoudersMaandag en Donderdag te 11 uur.
Commissie van Fabricage, Woensdag te 12 uur. - Burgemeesterdagelijks te 10 uur. - President der Commissie van Fabricage des Zaturdags vau
111 uur. - Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks van 104 uur. - Thesaurie, dagelijks van 102 uur. - Be Gemeente-Architect is te
spreken op het Raadhuis, eiken werkdag van 's morgens 12 1 uur.
Kantoor der Plaatselijke Aocijusen, dagelijks van 8 1 uur eu vau 3 6 uur; der In- en Uitgaande Rechten en Aooijnsen
dagelijks van 9—1 uur en van 36 uur; van 'sRijks Directe Belastingen, Maandag, üiugsdag, Woensdag en Donderdag van 92
uur. van Zegel, Registratie dagelijks vau 84; vau de Hypotheken en het Kadaster, van 94 uur.