ptijI
N°. 1167. Woensdag 9 December. A0.
SCH DAGBLAD.
,itse~ Courant verschijnt elken dag, be
halve Zon- e» feestdagen, en kost vooi
Leiden ƒ1.95, ee frauco per post ƒ2.80
la de drie maanden Afzouderiijke Noj«-
mers Vijf Cents.
Prijs dor Adverteutien 1-6 regels 0.76.
iedere regel meer 12j Ct». Geboorte-, b.i-
neiijks-eu doodbarigten van 1-4 regels/0.91,.
Iedere regel meer 15 Cts. Bekendmakingen vu<
genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 25 Cla
Spoortreinen van Leiden naar 's Gravenhage, Delft, Schiedam en ltotterdam te 10 u 4 m.; 12 u. 54 ru.; 3 u. 59 m.; 6 u. 9 m-;
9 n. 8 m,; naar Haarlem en Amsterdam te 8 u. 46 m.; 11 u. .45 m.; 3 u. 5 m,; 4 n. 52 m.; 9 u. 3 m.
Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtends 4 u., de overige dagen uitgezonderd de Zondag 5 u.; vau
Amsterdam (Beerebijti naar Leiden, dagelijks uitgezonderd de Zondag 2 u. 's namiddags.
Postbusligtiogen aan de Lakenhal, Katoen fabriek en op de Nieuwstraat: 'smorgeus te 8 u. en te 11 u., 's namiddags ie 8 u. 15 m.
'savonds te 8 u. en op de Zondagen alleen ten 11 u. en 3 u. 45 m. 's namiddags. Oost-Iadisohe Laudpost. Over Southampton,
i en 17; over Triest, 7 en 23; over Marseille, 2, 16 en 25 van elke maaud.
Rijks-Telegraaf. Dagelijks geopend van 8 uur 's ra. tot 9 uur 'sav. Spoorweg-Telegraaf dagelijks van 8 uur 's ra. tot 10 u. 30 ra. av.
Zittingen van het Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden. - Burgemeester en Wethouders, Maandag en Donderdag te 11 uur.
Commissie van Fabricage, Woensdag te 12 uur. - Burgemeesterdagelijks te 10 uur.- President der Commissie van Fabricage des Zaturdags vau
111 nur. - Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks van 10 —4 uur. - Thesaurie, dagelijks van 10—2 uur. - De Gemeente-Architect is U
spreken op het Raadhuis, eiken werkdag van 'smorgeus 12—1 uur.
Kantoor der Plaatselijke Acoijusen, dagelijks van 8 1 uur eu vau 8 -rt uur; der In- en Uitgaande Hechten en Acoijnseu
dagelijks van 91 uur en van 86 uur; van '«Rijks Directe Belastingen, MaandagDingsdag, Woensdag en Donderdag vau 9
aur. van Zegel, Registratie dagelijks van 84; vau de Hypotheken en het Kadaster, van 9 4 uur.
Nederland en Oranje.
I8Ï3 en 1863.
Slot
De Nederlandsche Natie is een Oranjelievend volk. - De
gehouden feestviering heeft doen zien, dat de geestdrift al
gemeen was en ook in die oorden en streken van ons Va
derland waar de bevolking het liberalisme op staatkundig
gebied meer dan elders huldigt, was het even goéd feest als
daar, waar men zich het monopolie van gehechtheid aan 'net
Stamhuis toeëigent. Partijgeest of partijschap was nergens te
bespeuren, 't Was immers ook een vrucht van ons herboren
volksbestaan: de verzoening der partijschap, den grootsten
zegendien Nederlands herstel ons heeft aangebragt." Be
hartigenswaard is wat Prof. de Vries zeide: //Laten zich vry
in den Staat partijen vormennaar verschil van beginselen
afgedeeld het is nuttig en noodigdat 's lands gewigtige
belangen van verschillende standpunten worden beoordeeld,
door veelzijdige beraadslaging gekeurd. Maar dat nooit, neen
nooit die partijen in partijschappen ontaarden Want zoo
de eerste heilzaam zijn om den dampkring van staat te zui
veren te verfrisschen voor gevaarlijke broeiing te behoe
den de laatste zijn aan een pestwalm gelijk, die dood en
verderf verspreidt."
Nederland en Oranje zyn één. - Hoe menigmaal is dat
gezegd, gedrukt, bezongen, bejubeld, door gebed en dank
zegging geheiligd, overal waar men feest hield! En dat is
immers het Nederland en Oranje van November 1863 Nu
is het nog meer dan 50 jaren geleden waar: Geen Neder
land zonder Oranje 1 want het is een historisch en grondwet
tig verbond tevens. Opmerkelijk, hoogst opmerkelijk, dat de
feestviering plaats had, terwijl een Bewind aan het roer staat,
dat vaak als anti-oranjegezind werd ten toon gesteld. //Het
oude Nederland heeft er genoeg van geleden, toen partij
schap beurtelings Oranje slingerde en het roer van Staat uit
d j hand nam." De plegtigheid van het leggen van deu eer
sten steen voor het Nationaal gedenkteeken gaf on3 Koning
Willem III omringd door Zijn Doorluchtig geslacht, ter zijde
gestaan door Zijne verantwoordelijke Ministers, te aanschou
wen en het perkament, dat die regeringsdaad zal in heuge
nis doen blijven ook nadat het gedenkteeken den tand des
tijds niet meer kan verdurenzal het bewijs leverendat
het Bewind vau November 1863 de hand leende aan de hei
liging van het verbond, dat Nederland en Oranje vereenigt
en één geheel uitmaakt met het Koninklijk woord in een wet
beligchaamd//de gedachtenis onzei herstelde onafhankelijk
heid zij gewijd door de stichting van een waardig gebouw
voor de Vertegenwoordiging van het Nederlandsche Volk."
Met God voor Nederland en Oranje//Eenheid vau staat
onder een magtig hoofd grondwettige regeringsvormver
zoening van vroegere partijschap: ziedaar de drie groote ze
geningen, die Nederland aan de heugelijke omwenteling van
voor 50 jaren te danken heeft." Scheiding van Kerk en Staat,
het eenige plechtanker voor een duurzame verzoening, de
zekerste waarborg voor eensgeziudheid en vredezij is de
groote les van de gehoudene feestviering. Daar verhieven
zich gebeden en dankzeggingen in de kerkgebouwen tot één
God, den Koning der Koningen, en toch by het verschil
in de vormen, vereenigden zich weder allen onder den
blooten hemel hier in het Willemspark met het gebed dat
uit den mond van een Protestantsch kerkredenaar voor allen
ten hemel werd opgezondendaar aan het kille strand op
den gedeukwaardigen plek te Scheveningen stemden allen
iu met de ernstige en gewigtige woorden door Protestantsche
en Katholieke feestredenaars uilgesproken. Oranje, in vroegere
eeuwen gewikkeld en verward in de geloofsverdeeldheid en
godsdiensttwisten der kerkelijkeu stelt zich thans daar boven
omdat Oranje zich plaatst onder het gezag en de hoede van
den Koning der Koningen en daar tusschen geen middelaar
erkent, dan die hij als mensch en als zondaar heeft leeren
kennen en aannemen. Op die plaat3 is Oranje veilig; van
die plaats beschermt Hij iedere godsdienstige gezindheid en
waakt Hij, dat ieder kerkgenootschap blyve binnen de palen
van gehoorzaamheid aan de wetten van den Staat en binnen
den kring, dien zij zich naar haar historisch en wettelijk ka
rakter hebben afgebakend. Langs dien weg zullen vrede en
orde worden bevorderd en blijven heerschen meer en zeker
der dan door de vestiging van een heerschende kerk en de
invoering van een godsdienstig Staatsonderwijs en de berle-
viug van vroegere privilegiën.
Zoo blijft het, ja! - Zij ieder vrij
Is wat hij denke of tneene
Maar, vaa wat kerk of staatsparty,
