A°jmm
Na. 1117.
Zalurdag 10 October.
Nationale Ambachtschool en Leldsche
lagere burgerschool.
LEIDSGH
De*e Courant verschijnt eiken dag, be
halve Zon- en Feestdagen, en kost voor
Leideiv 1.96, en franco per post 2.80
in de drie maandeu. Afzonderlijke Nom-
mers Vijf Cents.
Prijs dor Adverteutién 1-6 regels ƒ0.75.
Iedere regel meer 12J Cts. Geboorte-, hu
welijks- en doodberigten van 1-4 regels fi).90.
Iedere regel meer 1 5 C'ts. Bekendmakingen van
genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 35 Cts„
Spoortreinen van Leiden naar 's Gravenhage, Delft, Schiedam en Botterdam te 8 u. 41 m.; 10 u. 17 ra.; 1 u. 17 m.; 3 u. 49 m.;
6 u. 9 m.; 9 u. 19 ra en op Zon- en Feestdagen 11 u. 25 m.; naar Haar em en Amsterdam te 8 u. 36 m.; 10 u. 20 m.;
11 u. 69 m.; 2 u. 54 m.; 4 u. 54 m.; 9 n. 14 m.
Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtends 4 u., de overige dagen uitgezonderd de Zondag 5 u.; van
Amsterdam (Beerebijt) naar Leiden, dagelijks uitgezonderd de Zondag 3 u. Stoomboot van Leiden naar Alphen en Bodegraven. (Ligplaats
Utrechtsche Veer). Maandag, Dingsdag en Woensdag 's morgens 9f u.; Vrijdag en Zaturdag 's middags 12^ u.; Donderdag 6* u. van Alpheu naar
Gouda, in correspondentie met de stoomboot Volharding, die te 5 u. van Leiden vertrekt; voorts eiken werkdag 's namiddags te u.
Postbusligtiugen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nieuwstraat: 's morgeus te 7 u. 45 m. en te 11 u. 10 m., 's uamiddags te 3 u.
45 m. 'savouds te 8 u. 10 ra. Oost-ïndisohe Laadpost. Over Southampton, 1 en 17; over Triest, 7 en 23; over Marseille,
9, 16 en 25 van elke maand.
RijUs-Telegraaf. Dagelijks geopend van 7 uur 's m. tot 9 uur 's av. Spoorweg-Telegraaf dagelijks van 7f uur 's ra. tot 9 u. 30 m. av.
Zittingen van bet Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden. - Burgemeester en Wethouders, Maandagen Donderdag te 11 uur.
Commissie van Fabricage, Woensdag te 12 uur. - Burgemeester, dagelijks te 10 uur. - President der Commissie van Fabricage des Zaturdags van
111 uur. - Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks van L04 uur. - Thesaurie, dagelijks van 102 uur. - Be Gemeente- Architect is t«
spreken op het Raadhuis, eiken werkdag van 'smorgeus 12 1 uur.
Kantoor der Plaatselijke Aocijusen, dagelijks van 8 1 uur en van 3—6 uur; der In- en Uitgaande Reobten en Acoijnsen
dagelijks van 9—1 uur en van 36 uur; van 'sRijks Directe Belastingen, Maandag, Dingsdag, Woensdag en Dönderdag van 92
uur. van Zegel, Registratie dagelijks van 84; van de Hypotheken en het Kadaster, van 94 uur.
I.
De meerderheid der plaatselijke commissie tot oprigting
van een nationaal gedenkteeken voor November 1813 heeft
zich vereenigd met het door de hoofdcommissie ontworpen
plan tot stichting van een Nationale Ambachtschool.
De gemeenteraden van gemeenten met een bevolking van
meer dan 10,000 zielen, zullen, hoewel eeri termijn van vijf
jaren daarvoor gesteld is, tot de stichting van een lagere bur
gerschool moeten besluiten volgens de voorschriften der nieuwe
wet, regelende het middelbaar onderwijs, zoodat ook binnen
Leiden het vooruitzigt bestaat voor het bezit van een school
uitsluitend bestemd om de nijvere maatschappij in den meest
uitgebreiden of een bepaalden en beperkten kringde kennis
te verschaffen der tegenwoordige wereld en die kennis tot
economische en technische diensten te leeren toepassen.
Beide stichtingen verschillen zeer in omvang, maar toch
één en hetzelfde beginsel ligt daarvan ten grondslag; één
en hetzelfde doel staat daarby voor den geesthoe groot
ook het verschil zy en de middelen die er voor vereischt
wordenom dat beginsel te verwezenlijken en dat doel te
bereikenwat men wil voor een nationale ambachtschoolis
ook van toepassing op een plaatselijke of gemeentelijke am
bachtschool; wat aanleiding geeft, om een nationale ambacht
school te vestigen naast een Rijkspolytechnische school doet
de vraag oprijzen: of datzelfde niet geldt, om behalve een
lagere of hoogere burgerschool te hebben een ambachts- of
industrieschool. De zaak verschilt in omvang alleen en wat
grooter of kleinernationaal of plaatselijkde vraag is al
leen waaraan is behoeftetheorie alleenof theorie en prac-
tijk beiden? On ne devient forgeron qu'en forgeant. ((Men
wordt geen smid zonder te smeden.)
Hoogst belangrijk en van algemeene toepassing kwamen
ons de woorden voor, die Z. K. H. Prins Frederik op de
vierde vergadering der hoofdcommissie tot oprigting van een
nationaal gedenkteeken voor November 1813 uitsprak.
//Het is U allen bekend, M. H., dat wij onlangs zijn
gekomen in het bezit eeuer wet op het Middelbaar Onder
wijs, die, onder den naam van burger- (dag- en avond-)
scholen en een polytechnische school, instellingen zal in het
leven roepen //welke voor rekening van Gemeenten en het
Rijk alle theoretisch onderwijs zal geven wat vereischt wordt
om de //Nijvere Maatschappijin den meest uitgebreiden
zin genomende kennis te verschaffen der tegenwoordige
wereld, en die kennis op economische en technische diensten
te leeren toepassen." Die toepassing echter zal zijn zuiver
theoretisch, en bij de schriftelijke en mondelinge beraadsla
ging over deze wet, heeft de vraag een punt van verschil
uitgemaakt, //of niet aan het theoretisch onderwijs behoorde
te worden verbonden het practischehet professionele." De
Regering heeft steeds beweerd, dat zoodanig onderwerp niet
lag op den weg van het openbaar middelbaar onderwijs, en
er zal alzoo slechts daar provisioneel onderwijs gegeven wor
den waar tot dit einde bijzondere inrigtingen bestaan of zul
len verrijzen.
Intusschen werken zoodanige scholen sedert tien jaren in
België met uitnemende vruchten verdient het allezins Uwe
aandacht, hoe het Fransche Gouvernement de laatstelijk te
Londen gehouden wereld-tentoonstelling zich heeft ten nutte
gemaakt om een commissie van deskundigen derwaarts te
zendenmet last om nategaan //in welke opzigten de voort
brengselen der Fransche volksvlijt bij die van andere landen
vooral bij die van Engeland mogten blijken achter te staan
en aan welke oorzaken dit zou moeten worden toegeschreven."
Frankrijk bezit, gelijk U bekend is, M. H., zoo te Parijs,
te Amiens, te Mulhouse, als elders, uitmuntende Colléges
en Lyceënen sedert lang bestaat daar te lande een rege
ling van middelbaar onderwijs, weinig verschillendwat het
onderrigt, de leerstof, betreft, van die onzer nu bestaande
inrigting. En met welke bevinding zijn de deskundigen te
ruggekeerd
Er wordt alle eer en lof toegekend aan den smaakde
bevalligheid en het sierlijke van het Fransche fabriekaat
maar in degelijkheid en in opzigt tot het in allen deele af
gewerkte van alle soorten van voortbrengselen staat het bij
die van vele andere landen achter.
En als oorzaak wordt gewezen op het gemis aan praktisch
professioneel onderwijs. Men leest daar: //On ne devient
forgeron qu'en forgeant, et non en écoutantimmobile et
distrait, d'innombrables et savantes dissertations sur la forge
et l'art de forger."
