Buitenlandsch Nieuws.
gramma verkrijgbaar stellenwaarin de orde der feestviering
en de te zingen liederen zullen medegedeeld worden.
Donderdag avond had in het lokaal op de Pieterskerk
gracht alhier de 78ste algemeene vergadering plaats der le
den van het Genootschap Mathesis Scicntiarum Genitrix on
der het voorzitterschap van den heer J. van Heukelom, in
tegenwoordigheid van de HH. Wethouders de Fremery en
Hubrecht. De voorzitter gaf een uitvoerig en zaakrijk verslag
van de handelingen des bestuurs gedurende het afgeloopen
genootschapsjaar en van de gewigtige hervormingen die de
scholen hadden ondergaanvan de bezwarenwaarmede men
had te kampen en van de vooruitzigtendie er bestonden
verhelderd door het besluit van den Leidschen Gemeenteraad
tot het verleenen van een subsidie van f 2000 'sjaars,
ouder voorwaarde, dat het bestuur de verpligting op zich
zou nemen en vervullen, bij de wet tot regeling van het
middelbaar onderwijs aan de gemeente opgelegd tot het op-
rigten van een burgeravondschool.
Uit dat verslag bleek, dat de toepassing van den iu Maart
1862 door de algemeene vergadering der leden goedgekeurden
maatregel tot opheffing van de rekenschool en het houden
van een toelatingsexamen groot bezwaar gevonden had,'en
ofschoon de vereischten tot toelating billijk waren gesteld,
bekendheid met de hoofdbewerkingen van tiendeelige en
gewone breuken en met het metriek stelsel, toch moesten
velen worden afgewezendie van het lager onderwijs ge
bruik hadden gemaakt. Die afwijzing had evenwel ten ge
volge, dat vele ouders door bijzonder onderwijs in de be
staande leemte hadden voorzien en de volgende toelatings-
examina uit dien hoofde een gunstiger verhouding hadden
opgeleverd. Voorts werd in dat verslag medegedeeld, dat
het bestuur een adres aan de Tweede Kamer had ingediend,
waarbij onvoorwaardelijk op de aanneming van het wetsont
werp tot regeling van het middelbaar onderwijs werd aan
gedrongen nadat op een beleefde wijze door het bestuur
was afgewezen het voorstel der Leidsche Nijverheidsvereeni-
ging, om een zoodanige wijziging in dat wetsontwerp, in
het belang des genootschaps te verzoeken, dat die instelling
kon blijven bestaan onder de werking dier wet. Ofschoon
die Welwillende poging niet was in het werk gesteldhad
toch het wetsontwerp zulk een gewigtige verandering door
de aanneming van het amendement van den heer Heemskerk
ondergaandat nu binnen Leiden het genootschap kon voor
zien in hetgeen de wet van het gemeentebestuur eischte.
De secretaris van het bestuur, de heer H.' J. Giezenhad
zijn ontslag gevraagd en verkregenwaarvoor hem welver
diende hulde werd toegebragtterwijl tot die betrekking
werd benoemd Dr. E. van der Ven, die daardoor als voor
zitter aftrad. De hoofdonderwijzer der bouwkundige school,
de heer J. W. Schaap, legde zijn taak neder, verhinderd
die door zijn benoeming tot gemeente-architect te blijven
waarnemen; terwijl hij werd opgevolgd door den heer J.
Blansjaar, bijgestaan door de onderwijzers van Rijsbergen en
van der Heijden. Het onderwijs in de natuur- en werktuig
kunde werd door het vertrek van Dr. A. van Oven naar
Dordrechtopgedragen aan Dr. A. van Hennekeler, die op
zyn verzoek daarvan met 1 October wordt ontheven en met
die taak alsdan wordt belast Dr. E. Spellen. - Boekwerken
of prijsbelooningen werden niet uitgereikt wegens den staat
der geldmiddelenalleen medailles van wege den Koning
uitgeloofd op uitgeschreven prijsvragen. De staat der finan
ciën was ongunstig en van 250 circulaires tot aanvaarding
van het lidmaatschap aan zooveel gegoede ingezetenen rond
gezonden had slechts een 30 tal een gunstige uitkomst op
geleverd. Aan eenige jongelingen werden medailles en
plaatwerken uitgereikt, als: aan C. F. van Gelder in de bouw
kunde, de groote zilveren medaille; A. van der Heyden de
kleine zilveren medaille als accessit; R. de Wringer in de
bouwkunde, zilveren medaille; P. Fonteyn 'het accessit; J.
de Koning in de bouwkunde (werkstuk), bronze medaille;
P. Lozier het accessit; W. Ouwerkerk in het handteekenen
de kleine zilveren medaille; G. C. J. W. van Bruggen het
accessit; A. Korenhof in het ornamentteekenen bronze med.;
J. van der Mark het accessit; terwijl die plegtigheid werd be
sloten met een dankbetuiging aan de Regering en met een onbe
dekte of onbewimpelde voorstelling van de kanker die den
bloei dvs genootschaps in den weg staat: gebrek aan kennis
door schoolverzuim bij het opkomend geslacht en aan belang
stellende ondersteuning Van de ouders. Behoefte aan ontwa
king van den publieken geest op het gebied van algemeene
verstandelijke ontwikkeling, eischt vervulling, die de nieuwe
wet welligt bewerken zal.
In de daarop gevolgde huishoudelijke vergadering werd de
rekening van den penningmeester gehoord en goedgekeurd,
terwijl met 32 tegen 7 stemmen werd aangenomen een voor
stel van drie leden ommet ter zijde stelling van het wetr
telijk voorschrift der periodieke aftreding van drie leden
van het bestuur, de heeren J. van HeukelomE. J. Hoos
en H. J. Giezenvolgens den rooster, de aftreding één
jaar te verschuiven.
Een bij het departemeut van Koloniën ontvangen re
geringstelegram dd. Buitenzorg 14 Augustus, luidt: wEen
aardbeving heeft te Banjoemaas onheilen aangerigt."
De Thermometer van Fahrenheit teekende alhier Donder
dag des namiddags te 5 uur 5 9°, des avonds te 8 uur 5 6°,
te 10 uur 54°. Vrijdag morgen te 5 uur 52°, te 8 uur
5 8°, te 12 uur 62°, 's namiddags te 4 uur 59°.
Dingsdag werden te Gent bij het staathuishoudkundig
congres de verschillende sectiën geopend. In de eerstewelke
door den heer Lelièvre werd gepresideerdwerd de quaestie
behandeld om te voorzien in de bezwaren van de preven
tieve gevangenschap. De heer Jolles hield een redevoering
over de verschillende bestaande wetgevingenterwijl hij ein
digde met het te kennen geven van zijn meening, dat de
beste wijze om de preventieve gevangenschap te voorkomen
bestond in de werkzaamheid van den rechter. Verschillende
sprekers namen na hem het woord en veroordeelden allen
dezen onbill ij ken maatregel, waartegen, volgens prof. Asser,
evenwel weinig hulp was aantebrengen zonder gevaar te
loopen dat de schuldige zich door de vlugt aan de rechter
lijke straf zou onttrekken.
In de tweede sectie werd de vraag behandeld, hoedanig
men meerdere uitbreiding zou kunnen geven aan het onder-
rigt in levende talenzonder dat daardoor het onderwijs in
doode talen zou benadeeld worden. Het behoeft naauwelijks
gezegd te worden dat deze quaestie uitvoerige discussiën
uitlokte. De studie der oude talen vond een krachtigen ver
dediger in den heer Mioulet, onderwijzer te 's Hage.
In de derde sectie werd een hoogst belangrijk debat' ge
voerd over de beste middelen om de kunst dienstbaar te
maken aan de industrie.
In de vierde sectie werd geredetwist over de beste middelen
om den gezondheidstoestand ten platten lande te verbeteren.
In de vijfde sectie werd de hoogst belangrijke vraag be
handeld welke de gunstige middelen waren om het crediet
uittebreiden in de verschillende takken van productie. De
debatten werden geopend door den gunstig bekenden heer
Hom, die een uitvoerige redevoering uitsprak, voornamelyk
om te betoogen dat een aangevraagd crediet om eenige on
derneming te trachten tot stand te brengen, Diet is een
bedriegerij en geenszins den slechten naam verdient waarmede
die aanvragen zijn gebrandmerkt. De heer Villiaumé nam
daarna het woord en luchtte zijn stelling dat het crediet
slechts een voorschot was van het tegenwoordige kapitaal op
het toekomende. Een hoogst belangrijke discussie greep daarna
plaats over de voor- of nadeelen van vrijheid van uitgifte
van bankpapier, en alle leden dezer sectie eischten eenstem
mig de vrijheid van circulatiebanken, en geen van hen vreesde
nadeelige gevolgen van de vrije uitgifte van bankpapier. Al
leen de heer Hom zeide dat, nu men over een uniform
muntstelsel zou beginnen te onderhandelen, hij er bezwaar
in zag om een te groote verscheidenheid van bankpapier in
het leven te roepen. Een bezwaar dat trouwens niet zeer
moeijelijk is te verhelpen.
Woensdag heeft in de sectiën niets bijzonders plaats ge
had dan de rede van mevrouw Crombrugghe, zuster des
burgemeesters van Gent, over de crèches.
Lezen op den spoortrein is een uitspanning, maar
volgens doctor Legrand du Saulle, zegt het Journal de la
Nièvre, is dit zeer gevaarlijk en kan hersenontstekingen ver
wekken, uithoofde van de groote inspanning die men doen
moet als een spoortrein in gang is. Die inspanning veroor
zaakt hoofdpijn en er onstaat, als het feit menigvuldig voor-
