N°. 1018. Donderdag 18 Junij. A0. 1863. Het belang der gazyerbrulkers en der belastingschuldigen. LEIDSCH DAGBLAD Deie Courant verschijnt eiken dag, be halve Zon- en Feestdagen, en kost voor Leiden 1.95, en franco per post 2.80 in de drie maanden. Afzonderlijke Nom- mers Vijf Cents. Prijs dor Advertentiën1-6 regels 0.75. Iedere regel meer 12£ Cts. Geboorte-, hu welijks- en doodberigten vau 1-4 regels/0.90. Iedere regel meer 15 Cts. Bekendmakingen van genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 35 Cts. Spoortreinen van Leiden naar 'sGravenhage, Delft, Schiedam en Rotterdam te 8 u. 41 m.; 10 u. 17 m.; 1 u. 17 m.; 3 u. 49 m.; 6 n. 9 m.; 9 n. 19 m.; en op Zon- en Feestdagen 11 n. 25 m.; naar Haarlem en Amsterdam te 8 u. 36 m.; 10 u. 20 m.; 11 u. 59 m.; 2 u. 54 m.; 4 u. 54 m.; 9 u. 14 m.; en op Zon- en Feestdagen 11 u. 5 m. Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtends 4 u., de overige dagen uitgezonderd de Zondag 5 u.; van Amsterdam (Beerebijt) naar Leiden, dagelijks uitgezonderd de Zondag 3 u. Po» tbujlig tingen aan de Lakenhal, Katoeufabriek en op de Nieuwstraat: 's morgens te 7 u. 45 m. en te 11 u. 10 m., 's namiddags te 3 u. 45 m. 'savonds te 8 u. 10 m. Oost-Indische Landpost. Over Southampton, 1 en 17; over Triest, 7 en 23; over Marseille, 9, 16 en 25 van elke maand. Rijks-Telegraaf. Dagelijks geopend van 7 uur 's m. tot 9 uur 's av. Spoorweg-Telegraaf dagelijks van 7J- uur 's m. tot 9 u, 30 ra. av. Zittingen van het Gemeentebestuur. Gemeenteraad, op oubepaalde tijden. - Burgemeester en WethoudersMaandagen Donderdag te 11 uur. Commissie van Fabricage, Woensdag te 12 uur. - Burgemeesterdagelijks te 10 uur.- President der Commissie van Fabricage des Zaturdags vau 111 uur. - Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks van 101 uur. - Thesauriedagelyks van 10 2 nur. - Be Gemeente- Architect is te spreken op het Raadhuis, eiken werkdag van 's morgens 12 l uur. Kantoor der Plaatselijke Acoijtnen, dagelijks van 81 uur en vaa 36 nur; der In- en Uitgaande Rechten en Aootjnten dagelijks van 91 uur en van 36 uur; van '«Rijks Directe Belastingen, Maandag, Dingsdag, Woensdag en Donderdag van 9—2 nur. van Zegel, Registratie dagelijks van 84; van de Hypotheken en het Kadaster, van 94 uur. I. Al wat openbaar maakt is licht, - en zoo heeft ook het openbaar gemaakt verslag van den Leidscben Gemeenteraad van 21 Mei 11. zeer veel licht verspreid over den aardenden toestand van de Stedelijke Gazfabriekvan de particuliere gazverbruikers en van de belangen der belastingschuldigenin hun onderling verband. De volledige opneming van de ver schillende rapporten, die daaromtrent zijn uitgebragt, verhoogt de belangrijkheid van het verslag en verduidelijkt de daarover gehoudene beraadslagingenterwijl de eindstemming over het voorstel tot vermindering van het gaz voor de particuliere gazverbruikers het uitzigt niet heeft benomen, dat op het be lang der gazverbruikers zal worden gelet, zoodra het belang der belastingschuldigen daarmede in overeenstemming kan worden gebragt. 't Was ook onze wenschdat eerst bij het opmaken der plaatselijke begrooting voor 1864, nu onlangs de plaatselijke belasting op de brandstoffen was afgeschaftin over weging zou komen een betere regeling van de bestemming der winst, die de Stedelijke gazfabriek oplevert en de verdaging van de beraadslaging over verschillende punten, die winst be treffende tot bij de opneming en goedkeuring der rekening van de fabriek over 1862 bewijst wel, dat met de verwerping van het gedane voorstel tot vermindering toch niet gestaakt wordt een noodzakelijke overweging van hetgeen tot gemoetkoming aan de niet geheel ongegronde klagten kan worden gedaan. Nu het publiek uit de verslagen der zittingen veel, zoo niet alles weet, wat tot de juiste beoordeeling der zaak on misbaar was, is het ook ons geoorloofd in nadere beschou wingen te treden. Wat we reeds vroeger te kennen gavendat het geen de minste practische beteekenis bad, of men besliste, dat de Leid- sche gazfabriek was een instelling voor de publieke dienst, zoodat de berekening der gazpryzen was een heffing, bedoeld bij art. 238 der gemeentewet, dan wel een naar het burgerlijk recht bestaand gemeente-eigendom, met alle andere industriële instellingen gelijk; dat schijnt ook te zijn beaamd want het bleef zonder invloed. Als men bij de inachtneming van het bij art. 254 der gemeentewet aangenomen beginsel in bereke ning brengt aflossing van de geldleening, waaruit de fabriek is gesticht, gelijk te Utrecht plaats heeft, of wel een deel der kosten van aanleg uit de winst over een bepaald tijdvak, en dan deze belegt in rentegevende fondsen als teruggave van die er voor zijn gebruikt, gelijk te Leiden het geval was; in elk geval wordt de prijs van het gaz zoo hoogdat daaruit een overwinst tot kapitaalvorming of tot aflossing van kapitaal moet voortspruiten. Dat punt van verschil is dan ook geheel uitgemaakt, omdat de Leidsche fabriek is gesticht vóór de invoering der gemeentewet en op haar tarief niet is toepasselijk gemaakt art. 291 dier wet, 't geen 't geval had behooren te zijn, wanneer de gazprijzen konden worden beschouwd als heffingen bij art. 238 bedoeld. De Leidsche gazfabriek, met elk gewoon industrieel eta blissement gelijkgesteld, blijft onderworpen aan het lot, dat elke fabriek of handelszaak treft, onderhevig aan winst en verlies, afhankelijk van allerlei algemeene en bijzondere om standigheden. Zij is beschouwd als een winstgevende zaak want dat is de aanleiding tot hare stichting, en daar zij het eigendom der gemeente is, deelen alle ingezetenen in de winst, zoowel als in het verlies, naar dat de jaarlijksche uitkomsten opleveren. Op eene zaak valt intusschen te lettendat zij geen monopolie bezit, maar integendeel onderworpen is, ten aanzien van hetgeen zij voortbrengt, aan de regelen van vraag en aan bod. Monopolie bezit zij niet, want zij vond bij bare stichting een fabriek van draagbaar gazzij is aan de openbare en al gemeene mededinging prijs gegevenomdat ieder die wil en gelijk zij er vergunning van den Koning voor vraagteen gazstokerii kan oprigtenja wat meer is, omdat de Gepréenteraadjïiet bevoegd is het leggen van gazpijpen door .straten*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1863 | | pagina 1