N°. 943.
Donderdag 19 Maart.
A». 1863.
Wat is Waarheid?
- c*
LEIDSCH HUBLA».
Deze Courant verschijnt eiken dag, be
halve Zon- en Feestdagen, en kost voor
Leiden ƒ1.95, eu franco per post ƒ2.80
in de drie maanden. Afzonderlijke No;o-
mers Vijf Ceuts.
Prijs der Advertentiëu1-6 regels ƒ0.75.
Iedere regel meer 12J Cts. Geboorte-, hu
welijks- en doodberigten van 1-4 regels ƒ0.90.
Iedere regel meer 15 Cts. Bekendmakingen vau
genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 85 Cis.
Spoortreinen van Leiden naar 's Gravenhage, Delft, Schiedam en Rotterdam te 10 u. 5 ra.; 12 u. 58 ra.; 6 u. 9 ra. en 9 u. 19 m.; naar
Haarlem en Amsterdam te 8 u. 51 ra.; 1 u. 3 m.; 4 u. 53 m. en 9 u. 14 m.
Postbusligtingen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nieuwstraat: 'smorgens te 8 u.; 's middags te 12 u., 's namiddags te 8 u.
45 ra. 'savouds te 8 u. 15 ra. Oost-Indische Landpost. Over Southampton, 1 en 17; over Triest, 7 en 23; over Marseill»,
9, 16 eu 25 van elke maand.
Rijks-Telegraaf. Dagelijks geopend van 8 uur 's ra. tot 9 uur 's av. Spoorweg-Telegraaf dagelijks vau 8 uur 's ra. tot 9 u. 30 ra. av.
Zittingen van het Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden. - Burgemeester en Wethouders, Maandag eu Donderdag te 11 uur.
Commissie van Fabricage, Woensdag te 12 uur. - Burgemeester, dagelijks te 10 uur. - President der Commissie van Fabricage des Zaturdags vau
111 uur. - Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks van 10—4 uur. - Thesaurie, dagelijks van 10—2 uur. - De Gemeente- Architect is ta
spreken op het Raadhuis, elkeu werkdag vau 's morgens 121 uur.
Kantoor der Plaatselijke Acoijnsen, dagelijks van 8 1 uur eu van 3—6 uur; der In- eu Uitgaande Rechten en Acoijuseu
dagelijks van 91 uur en van 36 uur; van 'sRijks Directe Belastingen, Maandag, Dingsdag, Woensdag en Donderdag vau 92
uur. van ZegelRegistratie dagelijks van 8—4; van de Hypotheken en het Kadaster, vau 94 uur.
I.
Die vraag zal in deze dagen van beroering en strijd op het
gebied der Nederduitscbe Hervormde gemeente te Leiden me
nigeen op de lippen zijn gekomen, die niet zoo onverschillig
is ten aanzien van den goeden of kwaden reukwaarin die
gemeente, hare leeraars en kerkbestuurders bij andere gods
dienstbelijders binnen Leiden staan. Die vraag komt niet op
bij hendie buiten Leiden gevestigdzich ergeren aan de
twisten en tweespaltdie aldaar sedert eenige jaren heerschen
en haar diepsten grond vinden in kerkelijke geschillen. Wat
is waarheid? wie heeft gelijk? 't Is goed dat er nog zijn die
zoo vragen, want zijn het niet de meesten, die partij kiezen
en volgen uit hartstogt en onnadenkend zich aansluiten en
ijveren, meest zonder verstand? De Gemeente-Commissie van
het Nederduitsch Hervormd kerkgenootschap heeft bij een al
gemeen verspreiden brief van 28 Februarij de gemeenteleden
ingelicht. De Kerkeraad deed het van zijne zijde veertien da
gen later, bij brief van 10 Maart; en als men de poging vol
komen goedkeurt, "orn de gemeente den aard en den gang
van het geschil beter te leeren kennendan zal men ook
aan de gemeenteleden de bevoegdheid niet mogen betwisten,
om hun oordeel over het geschil rond en open te zeggen
dan mag dat oordeel weder vrij aan ieders onpartijdige over
weging worden overgelaten en dan kan geen gezag gelden
ook niet van een oud kerkeraadslidwanneer het er op aan
komt een antwoord te geven op de vraag: wat is waarheid?
't Pleit niet voor de waarheidsliefde, wanneer men pogingen
aanwendt, om het oordeel te smoren, bedekt of onbedekt
vrees aantejagen of heimelijk invloed uitteoefenen op zwakke,
ligt beweegbare gemoederen. "De Kerkeraad wenscht niets
liever dan dat al wat er van beide zijden in deze zaak gedaan
is, algemeen bekend worde," en daarin ligt tevens de erkente
nis opgesloten, dat een oordeel niet achter blijve. Wij zijn
ook daartoe verpligt, al was het sommigen niet aangenaam,
dat wij die laak op ons namen. Er ligt daarin groot nut,
want de openbare bespreking van zulke openbare geschillen
is tot hare beëindiging uitermate bevorderlijk.
De Kerkeraad beantwoordt drie vragen.
a. Waaruit is dat geschil ontstaan?
b. Wat is er verder geschied
c. Wat is er dan op dit oogenblik te weuschen?
Wij stellen ons voor met de meeste bedaardheid en onpar
tijdigheid maar ook onbewimpeld en zonder omwegen het
antwoord op die drie vragen te overwegen, waarbij wij geheel
en onvoorwaardelijk aannemen de juiste voorstelling van al de
feiten, die er hebben plaats gehad, zoodat hier alleen sprake
kan zijn of wij die feiten beoordeelen naar den eenigen en
on feilbaren maatstaf van waarheid en recht.
Vooraf ééne opmerking. Is de circulaire een verantwoording
van predikanten en ouderlingen, dan gaat zij uit van den
bijzonderen Kerkeraadin onderscheiding van den algemeenen
Kerkeraad die uit predikantenouderlingen en diakenen be
staat. Op grond van art. 16 van het Synodaal reglement voor
de Kerkeraden van de gemeenten der Nederlandsche Herv.
kerk, meenen wij het er voor te moeten houden, dat het be
staand geschil betreft den Algemeenen Kerkeraad, maar dan
had het ook uit het onderschrift van den brief moeten blijken
dat het niet. twijfelachtig was, wie het woord tot de gemeente
leden rigtte en wie het eens zijn met de slotzin«Voor de recht
bank hebben wij een tegenpartijin de gemeente alleen mede
christenen. Dit hopen wij in al onze handelingen te blijven
toonen: dit worde ook door u in de zamenleving ernstig ter
harte genomen." Wanneer dat door allen die aan de zijde des
Kerkeraads staan, zoo velen of weinigen dat zijn, wordt be
tracht, dan zullen uit de openbare godsdienstoefeningen bij het
doen der inzamelingen worden geweerd al wat de stichting
verhindert en den betamelijken eerbied voor die niet tot de
partij des Kerkeraads behooren voor elk gemeentelid wie het
ook zij zou kunnen krenken. Leeringen wekken, maar voor
beelden trekken en de gevolgen zullen zichtbaar zijn als de
