N°. 926.
Vrijdag 27 February.
Open brieven.
Tea allen tijde en overal waar het kerkelijk gezag den
vrijen teugel had, ontstond twist, verdeeldheid, scheuring en
vijandschap. Het Staatsgezag alleen kan tegen de uitspattingen
waken en de noodlottige gevolgen verhoeden. Alleen op her
vormd kerkelijk gebied was steeds en is nog een niet zeld
zaam verschijnsel inwendige verdeeldheid en soms hevigen
strijd over leerstukken en daaruit vloeit voort al die wan
orde, verbittering en scheuring. Aan de spits der partijen
worden steeds de predikanten gezien die meestal als de naaste
oorzaken van het geschil kunnen worden aangemerkt, omdat
zij niet van heerschzucht zijn vrijtepleiten. Die de vlag het
hoogste hijschen, dat zij zijn gelijk aan allen, van gelijke be
wegingen, kunnen den hoogmoed, die hun eigen schijnt, het
moeijelijkst verbergen en die het meest van vrijheid spreekt,
ziet vaak voorbij, dat de grootste vrijheid daarin gelegen is,
een slaaf der wet te zijn.
De wet. Nu dezer dagen weder van wettig en onwettig gezag
sprake ismag wel te meer op de wet worden gewezen. En
daD is er toch een regel, een kenmerk of een toetssteen,
waaraan men kan onderkennenwie al dan niet een hervormd
predikant is. Niemand kan meer dan wij met ernst en met
nadruk op de vrijheid des gewetens als het hoogste goed
wijzen; maar die vrijheid moet gepaard gaan met eerbiediging
van anderer rechten, opdat vrijheid, recht en orde zamengaan
en geen verwarring of bandeloosheid ontsta.
De vrijheid, om zijn godsdienstige begrippen te belijden,
wordt door de hervormde predikanten misbruikt en daaruit is
een toestand van grenzenlooze verwarring ontsproten. Met al
den eerbieddien wij koesteren voor de mannen der wetenschap
en zonder iets aftedingen van het gezagdat de superioriteit van
kennis en geleerdheid bezit, moeten wij verklaren, dat men niet
altijd voorzichtig en bedachtzaam was in de toepassing van het
geen als vrucht van een grondig wetenschappelijk onderzoek kon
worden aangenomen, 't Zou dwaas en onbillijk zijnja te
kort doen aan de rechtmatige eischen van het gewetenals
men den invloed der wetenschap van het godsdienstig leven
zou willen buiten sluiten. Maar er behoort veel wijsheid toe,
om dien invloed toetepassen, want men moet de kwaal eerst
recht kennen, wil men een gepast geneesmiddel toedienen.
Elk kerkleeraar moet het recht worden ontzegdom eigen
dunkelijk te ontkennen, te verzwakken, ter zijde te stellen of
te verloochenen een of ander deel van de belijdenis der ge
meente, in wier dienst hij staat. Wel mag hij den wettelijken
weg inslaan, om de belijdenis van hare gebreken te zuiveren
waarvoor zij als menschelijk werk vatbaar is, maar zoolang
dat niet is geschied, eischt de eerlijkheid en goede trouw,
dat hij de belijdenis als de consciëntie der gemeente eerbie
digt of, wanneer zijn geweten bezwaard is, zijn dienst neder-
legt. Zoo zijn de eischen, de pligtende gewoonten op elk
ander gebied van het maatschappelijk leven, dan dat, waarop
we thans een voet hebben gezet.
Dwaling moet altijd worden tekeer gegaanmaar er behoort
evenzeer een groote mate van wijsheid toeom de dwaling
met vrucht te kunnen bestrijden. Die wel onderscheidt, oor
deelt wel en er zijn dwalingendie op het practische leven
bijna geen invloed hebben en ookwaarvan de uitroeijing meer
kwaad dan goed stichtvooralwanneer het op een onhan
dige wijze plaats heeft. - Een aan de tering lijdende huis
moeder ontving een bezoek van haar wijkpredikantdie haar
vroeg naar haar toestand. Zij begreep daaruit zijn belangstel
ling in het heil harer ziel en gaf de gronden op van haar
hoop op een zalig afstervenwel eenigermate in leerstellige
uitdrukkingenmaar toch eenvoudig en hartelijk in overeen
stemming met hetgeen zij eenmaal beleden had. De predikant
glimlachte, en zeide: als uw zoon, die ook predikant worden
wil, wat verder in de studie is, zal hij het u wel beduiden,
dat het geheel anders is dan wat gij meent." Verscheidene
dagen waren er noodig, eer de kalmte en vrede in het hart
van den zieke waren teruggekeerd en op haar sterfbed open
baarde zich nog de indruk van die woordenals zij haar
zoon aanzag. - Zeldzaam is het niet ook van den kansel,
maar meest geschiedt het op de catechisatiëndat in een.
ongunstig daglicht wordt gesteldwat door ouders aan hunne
kinderen is verhaaldonderwezen of voorgehoudenten aan
zien van den bijbel en den inhoud, 't Is waar, toen ik een
kind was, dacht ik als een kind en sprak ik als een kind;
LEIDSCH DAGBL
Deze Courant verschijnt eiken dag, be
halve Zon- en Feestdagen, en kost voor
Leiden 1.95en franco per post 2.80
in de drie maanden. Afzonderlijke Nont-
mers Vijf Cents.
Prijs der Advertentiën1-6 regels 0.75.
Iedere regel meer 12} Cts. Geboorte-, hu
welijks- en doodberigten van 1-4 regels ƒ0.90
Iedere regel meer 15 Cts. Bekendmakingen van
genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 85 Cts.
8 u.; 's middags te 12 u., 's namiddags te 3 u.
1 en 17; over Triest, 7 en 23; over Marseille,
Spoortreinen van Leiden naar 's Gravenhage, Delft, Schiedam en Rotterdam te 10 u. 5 m.; 12 n. 58 m.; 6 n. 9 m. en 9 u. 19 m.; naar
Haarlem en Amsterdam te 8 u. 51 m.; 1 u. 8 m.; 4 u. 53 m. en 9 u. 14 m.
Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtends 4 u., de overige dagen uitgezonderd de Zondag 5 u.; van
Amsterdam (Beerebijt) naar Leiden dagelijks uitgezonderd de Zondag 2 n.
Postbusligtingen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nieuwstraat's morgens te
45 m. 'savonds te 8 u. 15 m. Oost-Indisobe Laadpost. Over Southampton,
9 en 25; nog over Marseille 16 van elke maand, alsdan op het adres te plaatsen: Met de Fransche Pakketboot.
RijUs-Telegraaf. Dagelijks geopend van 8 uur 's m. tot 9 uur 'sav. Spoorweg-Telegraaf dagelijks van 8 uur 's m. tot 9 u. 30 m. av.
Zittingen van het Gemeentebestuur. Gemeenteraad, op onbepaalde tijden. - Burgemeester en WethoudersMaandag en Donderdag te 11 uur.
Commissie van Fabricage, Woensdag te 12 nur. - Burgemeesterdagelijks te 10 uur. - President der Commissie van Fabricage des Zaturdags van
111 uur. - Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks van 10—4 uur. - Thesauriedagelijks van 102 uur. - De Gemeente-Architect is te
spreken op het Raadhuis, eiken werkdag van 'smorgens 12 1 uur.
Kantoor der Plaatselijke Aocijnsen, dagelijks van 81 uur en van 36 uur; der In- en Uitgaande Rechten en Acoijnsen
dagelijks van 91 nor en van 36 uur; van 'sRijks Oireote Belastingen, Maandag, Dingsdag, Woensdag en Donderdag van 92
uur. van Zegel, Registratie dagelijks van 84; van de Hypotheken en het Kadaster, van 94 uur.
(Slot.)
