Men verneemtdat de persoon van J. van Leeuwen arbeider aan den Nederl. Rijnspoorweg, beschuldigd van laster jegens den Koning, door de arr.-rechtbank te Rotterdam, ter openbare terechtzitting van Woensdag van die beschuldiging is vrijgesproken. De kantonrechter Wertmuller von Elgg te Delden vierde in de vorige week den 50sten verjaardag van zijn ambtsver vulling. Te Breda heeft de kolonel, kommandant van het 6de regiment infanteriede dienstdoende Schutterij aldaar geïn- pecteerd. Een aantal schutters heeft zich aangeboden, om één of tweemaal 's weeks de exercitiën van het regiment bijtewonen. Reizigers naar Duitschland worden opmerkzaam gemaakt dat sedert de laatste dagen op de grensstations door de Pruis- sische politie weder naar passen wordt gevraagd. Bij de 11. Dingsdag plaats gehad hebbende aanbesteding voor het maken en leveren van een ijzeren drijvend dok voor de marine in Oost-Indieziju de volgende inschrijvingen ge daan als P. van Vlissingen en D. van Heel 366,685 j Kon. Nederl. Grofsmederij en D. A. Schretlen en Comp. f 390,000 J. W. L. van Oordt te Rotterdam f 443,450 W. Poolman te 's Hage f 445,483s H. P. van Heukelom te Amsterdam f 464,970, E. Kloos te Alblasserdam f 472,700, E. Reijniers en Comp. f 473,262, F. en R. Smit te N. Lekkerland f 478,500, H. Hartogh Heijs Jr. te Delft f 499,000 D. Christie en Zoon 499,449, R. W. Thomson te Edinburgh f 530,000, Wed. A. Sterkman en Zoon f 55 0,000, R. W. Thomsen te Edin burgh f 580,000, Resier en Jonkheijm te Rotterdam f 595,000 Finch en Heath te Chepston f 597,000 H. Noppen te Al phen f 640,000, en Randolp, Elder en Comp. te Glasgow f 695,700. Uit 's Hage wordt berigtDe jongste twee of drie da gen hebben weder snelle afwisselingen van weder gebragt. Woensdag morgen en middag was 't het schoonste voorjaars weder, met heldere zon; omstreeks 4 uur begon de lucht te betrekken en ontstond er een schrale doordringende koelte, die in den avond in zwaren wind met regenbuijen overging. De wind nam derwijze toe, dat met middernacht een storm opstak, die verscheidene uren op 't hevigste aanhield, ver gezeld van regen, hagelslag, donder en bliksem. Een der slagen in het holle van den nacht was ontzettend en ver spreidde angst en schrik onder de bevolking. Aan de Loos- duinsche brug is de bliksem in een der wieken van een der daar staande molens geslagenzonder dat daardoor evenwel brand is veroorzaakt. Een groot aantal vensterglazen werd echter daardoor verbrijzeld. Uit Utrecht schrijft men den Sisten Januarij aan de Middelburgsche Courant "Gisteren middag te 12 uur heeft Dr. J. J. van Oosterzee door den Koning benoemd tot gewoon hoogleeraar in de theologische faculteit aan onze Hoogeschool, zijn betrekking aanvaard met het uitspreken eener Latijnscbe redevoering in het groot auditorium alhier. Met gespannen verwachting was deze plegtigheid door zeer velen te gemoet gezien. Lang vóór het bepaalde uur stroomde dan ook reeds een talrijke schare naar de gehoorzaaldie weldra zéé gevuld was als men zich niet herinneren kon baar ooit te voren te hebben aanschouwd. Uit alle oorden der provincie, uit Amsterdam en Rotterdam en verscheidene andere plaatsen was een aantal belangstellen den zamengevloeid waaronder men de hoogleeraren Domela Nieuwenhuis en Hoekstra uit Amsterdam, en professor Diest Lorgion uit Groningen benevens verscheidene Roomsch-Ka- tholieke geestelijken opmerkte. »De verwachting, welke algemeen gekoesterd werd omtrent de intreerede van den talentvollen man, die de plaats van den ontslapen hoogleeraar Vinke zou innemen, werd in menig opzigt niet teleurgesteld, bij velen overtroffen. In schoon latijn, in een schitterenden vorm, met jeugdig vuur en een heldere stemsprak de heer van Oosterzee over het scepti cisme, als een rigting die door de tegenwoordige godgeleerden zorgvuldig moet vermeden worden ("de scèpticismo, hodiernis theologie caute vitando"). Na gewezen te hebben op de groote moeijelijkheden, verbonden aan de taak van hem, die in onze dagen als hoogleeraar in de dogmatische godgeleerdheid op - treedt, behandelde de spreker achtereenvolgens het karakter, den oorspronghet recht en de vruchten van het scepticisme en eindelijk het geneesmiddeldat tegen zijn nadeeligen in vloed moet wordeu aangewend. "Onbewimpeld sprak de heer van Oosterzee zijn overtuiging uit. Van zijn standpunt dat der moderne orthedoxie schetste hij het karakter van het scepticismede negatieve rigting, zoo als het zich bepaaldelijk in de Christelijke kerk en in de Christelijke godgeleerdheid openbaarde. Krachtig toonde hij aan welke naar zijn overtuiging de gebreken wa ren eener rigting, die aan alles twijfelde de gewigtigste gods dienstige waarheden op losse schroeven stelde, en de theologie voorstelde als een sphinx doch een sphinx welke hierin van de oude Thebaansche verschilde, dat zij niet hen verstond voor wie haar raadselen onoplosbaar warenmaar integendeel diegenen welke ze verklaarden. *De oorsprong van het scepticisme beschouwde de spreker als van drievoudigen aard: theologisch, politisch en philoso- fisch. De verkeerde wijze, waarop vroeger de godgeleerdheid beoefend was en waarop zij hare stellingen had trachten te verdedigen; het noodlottige streven der revolutionnaire rigting die alle gezag omver wilde stootenen de dwaalwegen, die de bespiegelende wijsbegeerte iD hare verschillende scholen en partijen had ingeslagenziedaar de oorzakenwaaruit het hier behandelde scepticisme was ontstaan. "Het recht dezer rigting kon niet absoluut worden betwist want er was menige zaak, waaromtrent onzekerheid en twijfel rechtmatig mogten heeten. Maar toch, zoo als het scepticisme zich deed geldenstout negerende wat door hooger gezag ge waarborgd was, moest zijn recht worden ontkend, èn om den verkeerden grondslag, waarop het zijn stellingen bouwde, èn om de onlogische wijze waarop het die verder ontwikkelde. "De vruchten van het scepticisme achtte de redenaar zeer verderfelijk. Wel werden er onder de aanhangers dezer rigting velen gevondenwier karakter boven alle verdenking verheven was en in wier gemoed ware religieusiteit woonde, maar toch, over het algemeen waren godsdienst en godsdienstzin altijd veel meer en veel sterker bij hare bestrijders dan hij hare verdedigers. Haar nadeelige invloed werd aangetoond, eerst op de beoefening van de onderscheidene vakken der theologi sche wetenschap,? vervolgens op de Christelijke kerk. "Hoe moet dan het scepticisme bestredenzijn heillooze werking tegengegaan worden? Niet in de eerste plaats door leer, maar door het leven. Krachtiger dan door verstandelijke bewijzen zal de waarheid van het Christendom blijken door het leven van hendie zijn vruchten toonen in hun woorden en daden. Op het hart moet gewerkt worden meer dan op het verstand. Niet alleen logisch maar bovenal psychologisch moet het scepticisme worden bestreden. De spreker schetste in trekken, die hij zelf nog veel te zwak noemde, het beeld van een Christenleeraar, zoo als hij waarlijk zijn moest. Wer den er meer en meer aan dit beeld gelijkdan zou voor de kerk de spreuk bewaarheid worden, welke geschreven staat in het wapen der stad die Calvijn heeft zien leven en werken Post tenebras lux »De aansprakeo ten slotte door prof. van Oosterzee gerigt tot de curatoren der hoogeschooltot zijn ambtgenootenin zonderheid de verschillende hoogleeraren der theologische fa culteit, en tot de studenten, waren met veel takt en talent zamengesteld en voldeden algemeen. "Gedurende 2{ uur had de spreker zijn hoorders door zijn buitengewone welsprekendheid geboeid. De gehoorzaal was aan het einde van dien tijd iets zeldzaams bij een zéé lange La- tijnsche redevoering nog even vol als in den aanvang. Groote voldoening gaf vooral de rondborstigheid waarmede prof. van Oosterzee zijn gevoelen uitsprak. Zonder personen te bestrijden of te kwetsenhield hij zich bijna uitsluitend bezig met de bestrijding van zakenvan meeningen die hij voor verderfelijk hield." De algemeene kerkeraad der Nederduitsche Hervormde gemeente te Rotterdam heeft op het drietal geplaatst de HH. F. C. A. Pantekoek te SchiedamF. Rauwenboff te Zalt- Bommel en H. C. Hagen te Leiden. Vrijdag zal daaruit een keuze worden gedaan. De Thermometer van Fahrenheit teekende alhier Woens-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1863 | | pagina 2