N«. 876.
Woensdag 31 December.
A°. 1861 m
Volksbijeenkomsten.
r
LEID8CH DAGBLAD.
Deze Courant verschijnt eiken dag, be
halve Zon- en Feestdagen, en kost voor
Leiden ƒ1.95, en franco per post 2.80
in de drie maanden. Afzonderlijke Nora-
raers Vijf Cents.
Prijs der Advertentiën1-6 regels 0.75
Iedere regel meer 12J. Cts. Geboorte-, hu
welijks- en doodberigten van 1-4 regels ƒ0.90.
Iedere regel meer 15 Cts. Bekendmakingen vau
genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 35 Cts.
Spoortreinen van Leiden car 's Gravenhage, Delft, Schiedam en Rotterdam te 10 u. 5 ra.; 12 u. 58 ra.; 6 u. 9 m. en 9 u. 19 in.; naar
Haarlem en Amsterdam te 8 u. 51 m.; 1 u. 3 m.; 4 n. 53 m. en 9 u. 14 m.
Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtends 4 u., de overige dagen uitgezonderd de Zondag 5 u.; van
Amsterdam (Beerebijt) naar Leiden dagelijks uitgezonderd de Zondag 2 u.
Postbusligtingen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nieuwstraatr 's morgens te 8 u.; 's middags te 12 u., 's namiddags te 3 u.
45 m. 'savonds te 8 u. 15 m. Oost-Indische Landpost. Over Southampton, 1 en 17; over Triëst, 7 en 23; over Marseille,
9 en 25; nog over Marseille 16 van elke maand, alsdaa op het adre3 te plaatsen: Met de Fransche Pakketboot.
RijUs-Telegraaf. Werkdagen van 912 en van 27 uur. Zondag van 89 en van 2 5 uur. Spoorweg-Telegraaf dagelijks van
's m. 89 u. 30 tu. av.
Zittingen van het Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden. - Burgemeester en WethoudersMaandag en Donderdag te 11 uur.
Commissie van FabricageWoensdag te 12 uur. - Burgemeesterdagelijks te 10 uur. - President der Commissie van Fabricage des Zaturdags vau
111 uur. - Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks van l64 uur. - Thesauriedagelijks van 102 uur. - Be Gemeente- Architect is te
spreken te zijnen huize op den Ouden Singel, 's morgens van 910 uur.
Kantoor der Plaatselijke Aooijnsen, dagelijks van 8—1 uur en van 36 uur; der In- en Uitgaande Rechten en Acoijnsen
dagelijks van 9—1 uur en van 3—6 uur; van 'sRijks Directe Belastingen, Maandag, Dingsdag, Woensdag en Donderdag van 9—2
uur. van Zegel, Registratie dagelijks van 84; van de Hypotheken en het Kadaster van 9 4 uur.
VI.
't Is toch zeer opmerkelijkdat de werkmansstand op het
gebied der Nijverheid zooveel mannen van talent heeft opge
leverd die door opmerkingen en ervaring bij eenig nadenken
tot ontdekkingen zijn gekomendie op het gebied der Nij
verheid meer dan op het gebied der Staatkunde omwentelin
gen hebben veroorzaakt.
Wij spreken niet van den uitvinder van de stoom en hare
toepassing op werktuigenmaar herinneren slechts aan de
uitvinders der bij ons in zeer groote getale aanwezige spin-
werktuigen.
Een nog weinig beschaafd wever in Engeland had meerma
len beproefd, om verscheidene strooken gekaarde wol, die zon
der te breken geschikt waren om nogmaals te worden uitge
rekt te gelijk tot draden te spinnen. Terwijl hij tusschen de
opgestoken spoelenwelke de gekaarde strooken bevatten en
aan de door een cilinder met snoeren en raderen in beweging
gebragte spil, een klem aanbragt, die de strooken vasthield,
terwijl de spillen zich verwijderdenstelde hij zich ten doel
een uitrekken of verlengen der strooken en door het draaijen
der spillen eenen fijneren sterkeren draad te verkrijgen. Nog
heden is dit oorspronkelijk beginsel en de karakteristieke bena
ming van dat werktuig -«-Jenny Spinning" behouden gebleven.
In 1740 werd te Preston geboren Richard Arkwright; hij
leerde aldaar het baardscheeren en oefende dit bedrijf tot in
1767 uit. Zijn neiging tot werktuigelijke bezigheid bragt hem
tot de vervaardiging van spinmachines voor katoen. In het
jaar 1786 werd bij tot den adelstand verheven, en toen hij in
1792 overleed, liet hij zijn zonen een vermogen van ruim 6
millioen na.
Uit die oorspronkelijke eenvoudige werktuigen zijn de be
staande verschillende soorten van spinmachines voortgekomen
in een steeds toenemende mate van volmaking, alleen te dan
ken aan de kennis van eenvoudige spinners.
Naast Watt en Arkwright staat geen hunner tijdgenooten op
het gebied der werktuigkunde hooger aangeteekend dan de ta
lentvolle John Reunie. Zijn levensgeschiedenis bevat tevens
voor een groot gedeelte de geschiedenis der practische werk
tuigkunde in Engeland gedurende een tijdvak van 30 jaren,
en bepaaldelijk van het onmiddelijk volgende op de invoering
van Watt's stoommachine.
Rennie was een boerenzoon en werd geboren inJunijl761.
Op 12jarigen leeftijd had hij op de dorpsschool zooveel vor
deringen gemaakt, dat hij bij afwezigheid van den meester ge
durende zes weken zijn medescholieren les gaf in het reke
nen. Zooals veelal in het leven van groote mannen een toe
vallige aanleiding voor hup toekomstige loopbaan opgemerkt
wordtzoo vinden wij haar ook bij dezen knaap aangeteekend.
In zijn buurt woonde een vermaarde uitvinder van de dorsch-
machine van den wanmolen en van den grutpelmolen, Andrews
Michle. Van school naar huis gaande was diens molen een
aantrekkingspunt voor den knaap en deze man schepte er be
hagen in om hem in het molenmaken spelenderwijze te helpen.
De zucht naar hooger onderwijs dreef hem op jeugdigen leef
tijd verder, om zijn studie elders te vervolgen. Op 18jarigen
ouderdom, nadat zijn meester van hem getuigd had,dat indien
zijn leven gespaard werd en hij zijn studiën vervolgde, hij zijn
vaderland tot eer zou verstrekken - op dien leeftijd vestigde
hij zich als molenmaker en ondernam het repareren van graan
molens. Hiermede was echter zijn lust tot de studiën niet af
genomen want in 1783 ziet men hem als student te Edin-
burg onder de hoogleeraren Black en Robinson zich oefenen.
Laatstgenoemde nam al spoedig zijn bekwamen leerling als
adsistent in zijn laboratorium op, ten einde demodellen voor
de natuurkundige lessen te repareren. In April 1784 verliet
hij die betrekking en vestigde zich te Solo bij Birmingham.
Aldaar werden door hem de teekeningen gereed gemaakt van
het molenwerk der veelbelovende Albions mills en daarbij
voor het eerst gegoten ijzer voor het gaande werk verkozen.