N0. 854. Woensdag 3 December.
A°.
's Rijks-Herbarium.
ILEIDSCH DAGBLAD.
Deze Courant verschijnt eiken dag, be
halve Zon- en Feestdagen, en kost voor
Leiden 1.95 en franco per post 2.80
in de drie maanden. Afzonderlijke Nom-
raers Vijf Cents.
Prijs der Advertentiën: 1-6 regels 0.75.
Iedere regel meer 12J- Cts. Geboorte-, hu
welijks- en doodberigten van 1-4 regels 0.90.
Iedere regel meer 15 Cts. Bekendmakingen van
genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 35 Cts.
Spoortreinen van Leiden naar 's Gravenhage, Delft, Schiedam en Rotterdam te 10 u. 5 m.; 12 u. 58 m.; 6 u. 9 m. en 9 u. 19 m.; naar
Haarlem en Amsterdam te 8 u. 51 m.; 1 u. 3 m.; 4 u. 53 m. en 9 u. 14 m.
Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtends 4 u., de overige dagen uitgezonderd de Zondag 5 u.; van
Amsterdam (Beerebijt) naar Leiden dagelijks uitgezonderd de Zondag 2 u.
Postbusligtingen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nieuwstraat'smorgens te 8 u.; 'smiddags te 12 u., 'snamiddags te 3 u.
45 m. 'savonds te 8 u. 15 in. Oost-Indische Landpost. Over Southampton, 1 en 17; over Triëst, 7 en 23; over Marseille,
9 en 25; nog over Marseille 16 van elke maand, alsdan op het adres te plaatsen: Met de Fransche Pakketboot.
Rijks-Telegraaf. Werkdagen van 912 en van 27 uur. Zondag van 89 en van 25 uur. Spoorweg-Telegraaf dagelijks van
's m. 89 u. 30 m. av.
Zittingen van het Gemeentebestuur. Gemeenteraad, op onbepaalde tijden. - Burgemeester en WethoudersMaandag en Donderdag te 11 uur.
Commissie van FabricageWoensdag te 12 uur. - Burgemeesterdagelijks te 10 uur. - President der Commissie van Fabricage des Zaturdags van
111 uur. - Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks van 10 4 uur. - Thesauriedagelijks van 102 uur. - De Gemeente- Architect is ta
spreken te zijnen huize op den Ouden Singel, 's morgens van 910 uur.
Kantoor der Plaatselijke Accijnsendagelijks van 81 uur en van 36 uur; der In- en Uitgaande Rechten en Acoijnsen
dagelijks van 91 uur en van 36 uur; van 'sRijks Directe Belastingen, Maandag, Dingsdag, Woensdag en Donderdag van 9-2
uur. van Zegel, Registratie dagelijks van 84; van de Hypotheken en het Kadaster, van 9—4 uur.
II.
Zoo men ons het recht en de bevoegdheid zou willen betwis
ten, of het op zijn minst genomen aanmatiging en onbe
scheidenheid noemenom den toestand van 's Rijks-Herbarium
optenemen en daarover een oordeel te vellen en openbaar te
maken, dan geven we daartoe volkomene vrijheidmaar zullen
intusschen mededeelen, wat we gezien en opgemerkt hebben.
Die Rijksinstelling is voor iedereen toegankelijk en de ontvangst
was zoo beleefd, als we van een ambtenaar, den afwezigen di
recteur vervangende en belast door den verantwoordelijken
Minister met de bewaring van dat Rijkseigendomkonden ver
langen. In de spreekkamer ter rechterzijde van den ingang
was alles in ordegeen slordigheidgeen voorwerpen buiten
de kasten dan enkele rijstsoorten die elders waren tentoonge
steld geweestmaar toch ordelijk op een tafel en behoorlijk
overdekt waren nedergelegd; overigens de glazen kasten geheel
gevuld, de voorwerpen ordelijk gerangschikt en niets dus, dat
naar wanorde gelijkt. Uit dat vertrek begaven wij ons naar
de tegenovergestelde zijde van den gang, het eigenlijke Her
barium bezet langs de muren met kastenen in het midden
geregeld toonbankenvan kasten en laden voorzien. In die
kasten stonden zeer geregeld papieren doozen en portefeuilles],
waarin de verschillende gedroogde kruiden tusschen papier
werden bewaard. Die voorwerpen waren de originaliën voor
zien van een korte aanteekening van geslacht of soort of fa
milie, herkomst en misschien nog meer, wat alleen een kruid
kundige kan beoordeelen, maar voor ons het bewijs was,
dat alles naauwkeurig gerangschikt, bewaard en beschrevenen
ingericht was. Evenwel, misschien zeer toevallig, bleek bij
bet openen van een paar portefeuillesdat de voorwerpen
ontbraken. Op de vraag, daaromtrent gedaan, kregen wij
tot antwoord, dat deze voorwerpen waren verzonden, ge
deeltelijk naar den directeur te Utrecht, gedeeltelijk naar
Dr. Karl Koch te Berlijn en misschien ook wel aan an
deren. Natuurlijk vloeide daaruit de opmerking voort, dat
zulke exemplaren niet het Rijks Kabinet mogten verlaten
tenzij daarvan meerder exemplaren aanwezig waren, en het
bleek toendat nog twee localen in hetzelfde gebouw
maar aan de overzijde van den tuin, bij het Kabinet be-
hooren. Welwillend werd ons ook daartoe de toegang ver
gund en dat waren nu de vertrekken, waarin de wanorde
moest heerschen. Niets van dat alles. De houten rekken waren
even geregeld opgevuld met kruiden in portefeuilles, die door éti-
quetten waarvan zij voorzien warenals doubletten werden aange
duid, en evenzeer tusschen papier onderscheidene exemplaren van
dezelfde familie bevattedeo. Niets van eenige wanorde, slor
digheid, verwarring, zorgeloosheid; alles zeer geregeld en zin
delijk, in de twee vertrekken gelijkvloers, zonder bovenver
dieping - de eenige bewaar- of bergplaatsen in het gebouw
waar al hetgeen tot 's Rijks-Herbarium behoort, wordt bewaard
en geborgenzonder dat bovendien bleek van gesloten kis
ten of koffers, waarin nog iets zou verborgen zijn. De chaos,
waarvan de Minister spreekt, is dus daar niet te zoeken of te
bespeuren.
Maar hel kon toch zijndat die doozen en portefeuilles
uit een wetenschappelijk oogpunt chaotisch er uitzagen. Ja die
wanorde heerscht en zal nog toenemen, als ieder de vrijheid
verkrijgt uit die doozen en portefeuilles te nemenwat hem
goeddunkt, en tot zich trekt, gelijk de directeur, die te Utrecht
woont, voor zich en voor anderen veroorlooft, in plaats van
de doubletten. Die doubletten evenwel eischen een dagelijksch
wetenschappelijk onderzoek waaraan de overleden directeur en
de eervol ontslagen conservator hun diensttijd hebben besteed
en waarvoor zeker nog eenige jaren worden vereischt, oj
ontdekken of er onder die doubletten nog verscheidénhedeu
(species) zijn, die een afzonderlijke beschrijving Aerdieireïi.
Wil men dat een chaos noemen, dan stelt men dte waarheid
r,'\ -
in een valsch licht voor en men verzwijgt, dat de meeste .por-?
tefeuilles blijken dragen van de bekwaamheid des conseVyators