N°. 782.
Donderdag 11 September.
A". 1862.
Volksvoeding en Arbeidsloon.
V
LEIDSCH MGBLAD
Deze Courant verschijnt eiken dag, be
halve Zon- en Feestdagen, en kost voor
Leiden 1.96, eD franco per post 2.80
in de drie maanden. Afzonderlijke Num
mers Vijf Cents.
Prijs der Advertentiën1-6 regels 0.75.
Iedere regel meer 12f Cts. Geboorte-, hu
welijks- en doodberigten van 1-4 regelsƒ0.90.
Iedere regel meer 15 Cts. Bekendmakingen van
genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 35 Cts.
Spoortreinen van Leiden naar 's Gravenhage, Delft, Schiedam en Rotterdam te 8 u. 36 m.; 10 u. 17 m.; 1 ju. 16 m.; 3 u. 47 m.; 6 u. 9 ra.;
9 u. 24 m. Naar Haarlem en Amsterdam te 8 u. 31 m.; 10 u. 20 m.; 12 u. 4 m.; 2 u. 66 ra.; 4 u, 53 m.; 9 u. 29 m. en op de
Zondagen 's avonds 10 u. 40 m. uit 's Hage naar Leiden en 11 u. 30 m. terug naar 's Hage.
Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtends 3 u., de overige dagen uitgezonderd de Zondag 5 u.; van
Amsterdam (Beerebijt) naar Leiden Maandag 's middags 2| u., de overige dagen uitgezonderd de Zondag 3 u.
Postbusligtingen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nieuwstraat: 'smorgens te 7 u. 40 m.; 'smiddags te 11 u. 15 m., 'snamiddags
te 3 u. 46 m. 'savonds te 8 u. 40 m. Oost-Indisohe Landpost. Over Southampton, 1 en 17; over Triëst, 7 en 23; over Marseille,
9 en 26 van elke maand.
RijUs-Telegraaf. Werkdagen van 912 en van 27 uur. Zondag van S9 en van 2—5 uur. Spoorweg-Telegraaf dagelijks van
's m. 89 u. 30 m. av.
Zittingen vao het Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden. - Burgemeester en Wethouders, Maandag en Donderdag te 11 uur.
Commissie van Fabricage, Woensdag te 12 uur. •Burgemeesterdagelijks te 10 uur. - President der Commissie van Fabricage des Zaturdags vaa
11l uur. Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks van 104 uur. - Thesaurie, dagelijks van 102 nur. Be Gemeente-Architect is t$
spreken te zijnen huize op den Onden Singel, 'smorgens van 910 uur.
Kantoor der Plaatselijke Aooijnsen, dagelijks van 81 uur en van 36 uur; der In- en Uitgaande Rechten en Acoijnsen
dagelijks van 91 uur en van 36 uur; van 'sRijks Directe Belastingen, Maandag, Dingsdag, Woensdag en Donderdag van 92
uur. van Zegel, Registratie dagelijks van 84, van de Hypotheken en het Kadaster, van 94 uur.
II.
Uit de gedane becijferingen is voldoende geblekenwat
binnen Leiden aan vleeschbrood en jenever wordt verteerd.
Men heeft er reeds de gevolgtrekking uit gemaakt, dat het
toch veel beter was het geld voor jenever uitgegeven te be
steden voor vleeschmaar die rust op de veronderstelling
dat die vleesch eten geen jenever drinken of die jenever
drinken geen vleesch eten. 't Is er verre van daan dit aan-
tenemen want het gebruik van jenever bepaalt zich niet enkel
tot de mindere standen of de fabriekarbeiders, maar is vrij
algemeen verspreid. Alleen dit nemen we veilig aandat er
zeer velen zijn, wier dagloon hun niet schijnt te veroorloven
vleesch te koopen maar wel sterken drank en zoo treden we
op een hoogst belangrijk gebiedwaar het naauw verband tus-
schen volksvoeding en arbeidsloon ter sprake behoort te komen.
Volgens het Weekblad de Nederlandsche Industriëel moest
onlangs een der grootste fabriekanten een honderdtal werk
lieden heenzenden omdat zij physiek onbekwaam waren ge
worden voor het werkmeerendeels tengevolge van slechte
voeding. Indien al dat feit niet waar is, toch is het niet tegen-
tespreken dat de fabriekarbeider slecht gevoed wordt't zij
dat veroorzaakt wordt door gering loonof door een misbruik
of verkwisting van zijn inkomen of door duurte van levensmid
delen. Als de fabriekarbeider tengevolge der karigheidwaar
mede de fabriekant zijn arbeid betaaltslecht gevoed wordt
ligt de schuld aan den fabriekant, maar als deze laatste het
zelfde loon geeft wat elders verdiend wordtis bet de vraag
of het wel goed besteed wordt en niet een deel aan jenever
weggaatwat beter voor brood en vleesch had kunnen die
nen? Dat is het geval naar het schijnt bij de meeste, maar
toch is het ook waar, dat de prijs der voorwerpen van eerste
levensbehoefte niet moest zijn belast, opdat zij niet werd ver
zwaard ten nadeele van den verbruiker.
't Is een hoogst gevaarlijk punt, om te treden in een on
derzoek in hoever de arbeidsloonen in fabriekenvoor hand
werken ambachten en verschillende andere bedrijven in bil
lijke verhouding staan tot de winsten der industrieelenmaar
't is ook niet noodig, dat we ons op dat gebied begeven. Ar
beidsloon wordt op den duur door vraag en aanbod geregeld.
Schaarschte veroorzaakt rijzing, overvloed van keuze daling.
Bruikbaarheid openbaart zich bij den arbeid en heeft evenzeer
op de berekening van het loon invloedmaar hoe het ook
zij, in de Nederlandsche Industrieel van B Augustus 11. wordt
door iemand, die dag aan dag loopt en zich beweegt te mid
den der werkelijkheid beweert, dat *het volk, de groote kern
onzer natieter naauwernood zooveel verdientverdienen kan
dat het huisgezin woning, en welk een woning! voedsel, maar
welk voedselkleeding en dekkingmaar welk een kleeding
en dekking hebben kanZie bier de voorbeelden
A. verdient f 6 a 7 's weeks, heeft een vrouw en 5 kin
deren. B. verdient f 7 a 8, heeft een vrouw en 4 kinderen. C.
heeft f 8 of 9, een vrouw en 3 kinderen. Zij betalen 's weeks.
A. B. C.
voor woningf 1,00 f 1.20 f 1,30
voor zieken- en begrafenisfonds 0,73 0,46 0,50
voor bewassching#0,50
voor vuur0,701
voor licht0,141
voor kleederen en schoenen 1,00
voor schoolgeld
0,50 0.75
0,85 0,90
1,75
2,00
0,20
f 3,47 f 4,76 f 5,75
Dit geldt Haagsche toestanden, maar nu wat Leiden betreft.Een
sjouwer verdient f 4,27 is gehuwd met 6 kinderen en betaalt
voor huishuurf 0,60
voor ziekenbus0,20
voor waschgeld0,20
voor vuur en licht0,35
voor kleederen enz0,60
