Nu. 777.
Vrijdag 5 September
A°. 1862.
De constitutionnele party,
LEII>8CH DAGBLAD.
Deze Courant verschijnt eiken dag, be
halve Zon- en Feestdagen, en kost voor
Leiden ƒ1.95, en franco per post ƒ2.80
in de drie maanden. Afzonderlijke No;n-
mers Vijf Cents.
Prijs der Advertentiën 1-6 regels 0.75.
Iedere regel meer 12J- Ct9. Geboorte-, hu
welijks- en doodberigten van 1-4 regels 0.90.
Iedere regel meer 15 Cts. Bekendmakingen van
genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 35 Cts.
Spoortreinen van Leiden naar 's Gravenhage, Delft, Schiedam en Rotterdam te 8 u. 36 m.; 10 u. 17 m.; 1 .u. 16 m.; 3 u. 47 m.; 6 u. 9 m.;
9 u. 24 m. Naar Haarlem en Amsterdam te 8 u. 31 m.; 10 u. 20 m.; 12 u. 4 m.; 2 tl. 55 m.; 4 u. 53 m.; 9 ur 29 m: en op ds
Zondagen 's avonds 10 n. 40 m. uit 's Hage naar Leiden en 11 u. 30 m. terug naar 's Hage.
Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtends 3 u., de overige dagen uitgezonderd de Zondag 5 u.; van
Amsterdam (Beerebijt) naar Leiden Maandag's middags 2| u., de overige dagen uitgezonderd de Zondag 3 u.
Postbusligtingen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nieuwstraat: 's morgens te 7 u. 40 m.; 'smiddags te 11 u. 15 m., 's namiddags
te 3 u. 45 m. 'savonds te 8 u. 40 m. Oost-Indische Landpost. Over Southampton, 1 en 17; over Triest, 7 en 23over Marseille,
9 en 25 van elke maand.
Rijks-Telegraaf. Werkdagen van 912 en van 27 uur. Zondag van 89 en van 2—5 uur. Spoorweg-Telegraaf dagelijks van
's m. 89 u. 30 m. av.
Zittingen van het Gemeentebestuur. Gemeenteraad, op onbepaalde tijden. - Burgemeester en Wethouders, Maandag en Donderdag te 11 uur.
Commissie van Fabricage, Woensdag te 12 uur. - Burgemeesterdagelijks te 10 uur. - President der Commissie van Fabricage des Zaturdags van
11—1 uur. Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks van 104 uur. - Thesaurie, dagelijks van 102 uur. Be Gemeente-Architect is te
spreken te zijnen hnize op den Onden Singel, 's morgens van 910 uur.
Kantoor der Plaatselijke Accijnsen, dagelijks van 81 uur en van 36 uur; der In- en Uitgaande Rechten en Acoijnsen
dagelijks van 91 uur en van 36 uur; van 'sRijks Directe Belastingen, Maandag, Dingsdag, Woensdag en Donderdag van 92
uur. van Zegel, Registratie dagelijks van 84, van de Hypotheken en het Kadaster, van 94 uur.
Ingezonden
II.
Een strijd voor personen?
Onder de betreurenswaardige verschijnselen van onzen tijd
tellen we ook dit kwaad waarvoor niet ernstig genoeg kan
gewaarschuwd worden. De constitutionnele partij heeft gelijk
elke partij hare hoofden en leiders en dat is noodig en onver
mijdelijk maar ook nuttig. Evenwel vaak wordt de partij met
hen vereenzelvigd en tevens uit het oog verlorendat bij de meest
gewenschte overeenstemming toch ook voor verscheidenheid
een plaats moet overblijven, 't Zweren bij het woord des
Meesters heeft een verschoonlijke, maar ook een bedenkelijke
zijde. Men zou het zedelijk overwigt van kennis en oordeel
moeten miskennen, indien men daaraan niet. eenig gezag toe
schreef. Aan dat gezag heeft men evenwel niet genoeg, als
men bestrijding ontmoet. Het waardigst partijhoofd eischt zelf
standige overtuiging van elk, die hem volgt, en is niet gediend
door blinden partijgeest. De hoofden en leiders van staatspar
tijen worden niet zelden aansprakelijk gesteld voor de verkeerd
heden hunner partijgangers en soms zien zij zich meer nadeel
toegebragt door hunne vrienden als door hunne vijanden. Ook
dit kwaad mag niet onopgemerkt blijven. Het is onze innige
overtuiging, dat terecht aan de constitutionnele partij een naam
wordt gegevendie ontleend is van den mandie door vriend
en vijand om zijn uitstekende bekwaamheden zijne veerkracht
en scherpzinnigheid wordt geprezen. Waarom zouden wijdie
de constitutionnele beginselen zijn toegedaanons daarvoor
schamenP De Thorbeckophobie is een ziekte, die hier endaar
hare slagtoffers vindt. Het is het bewijs voor de kracht van
het beginsel; want er zou dwaasheid in liggen, als men uit
sluitend dacht aan vrees voor een mensch. En als men de
constitutionnele beginselen op zulk een wijze personifieert en
karakteriseert, welk bezwaar ligt er in zich door zijn tegen-
partijders te laten noemen een Thorbeckiaan gelijk men vau
Groenianen en van Simonisten hoort
Maar als het nu geene personenwel beginselen geldtdan
is het ook onbetwistbaar, dat naauwkeurig gelet wordt op hen,
die dat beginsel vertegenwoordigen op elk deel van het staat
kundig gebied en daar de lijn vau afscheiding scherp getee-
kend blijft. Men kan toestaandat die beginselen met meer
dere of mindere mate van ijver, bekwaamheid of kracht worden
beleden en beleefd; maar zij dulden geen transactie met he
terogene bestanddeelen. Men mag en moet, waar het de hand
having van die beginselen geldt, de verschillende en uiteen-
loopende rigtingen op godsdienstig en kerkelijk gebied kunnen
dulden - ja in de opvatting en toepassing van gewigtige waar
heden een onbeperkte verdraagzaamheid huldigen - toch kan
en moet niet uit het oog verloren wordendat er beginselen
zijndie de constitutionnele partij niet op staatkundig gebied
kan aankleven en verdedigenmaar op kerkelijk gebied mag
verloochenen. Het verband tusschen gezag en vrijheid, tus-
schen rechten en pligtentusschen orde en wet,-het rust op
algemeene beginselen en zoo de constitutionnele partij dat
miskende, de nadeelige gevolgen bleven niet achter.
De optreding van een Ministerie, welker leden geacht wor
den te behooren tot de constitutionnele partijis aan de zege
praal barer beginselen te danken, maar des te meer behoed
zaamheid is er noodig om niet te geraken onder de heerschappij
van een gezag, dat zijn kracht uit die beginselen ontleent.
Vaak schijnt het beroep op een woord of een daad van een
Thorbecke, een Olivier, een Betz, gelijk in koloniale zaken
op van Hoëvell alle tegenspraak aftemijden. Op staatsrechter
lijk of staathuishoudkundig gebied duldt men aan hunne uit
spraken geen twijfel en is het verwatenheid daarvan te ver
schillen. Op die wijze werden vele groote mannen bedorven
en moest falen wat zij beoogden, omdat niet een trouwe
hen op hunne feilen en dwalingen opmerkzaam mahkte. Zij
hebben misgetast, waar zij leiding of voorlichting.behoefden
