N". 722. Donderdag 3 Julij. A". 18G1 Een Gemeentelijke gazfabriek. V LEID ILlliltLAD. Deze Courant verschijnt eiken dag, be halve Zon- en Feestdagen, en kost vonr Leiden ƒ1.95, en frauco per post 2.80 in de drie maanden. Afzonderlijke Num mers Vijf Cents. Prijs der Adverteutiën 1-6 regels 0.75 Tedere regel meer 12{- Cts. Geboorte-, hu welijks- en doodberigten van 1-4 regels ƒ0.90 Iedere regel meer 15 Cts. Bekendmakingen van genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 35 Cis. Spoortreinen van Leiden naar 's GravenhageDelft, Schiedam en Rotterdam te 8 u. 36 m.; 10 u. 17 ra.; 1 u. 16 m.; 3 u. 47 m.; 6 u. 9 ra.; 9 ii. 24 ra. Naar Haarlem en Amsterdam te 8 u. 31 m.; 10 n. 20 m.; 12 u. 4 m.; 2 u. 55 m.; 4 u. 53 m.; 9 u. 29 m. en op e Zondagen 's avonds 10 u. 40 m. uit 's Hage naar Leiden en 11 u. 30 m. terug naar 's Hage. Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtends 3 u., de overige dageu uitgezonderd de Zondag 5 u.; vau Amsterdam Beerebijt) naar Leiden dagelijks 's middags u., de overige dagen uitgezonderd de Zondag 3 u. Postbusligtingen aan de Lakenhal, Katoeufabriek en op de Nieuwstraat: 's morgens te 7 u. 40 m.; 'smiddags te 11 u. 15 m., 'suamiddags te 3 u. 45 ra. 'savonds te 8 u. 40 m. Oost-Indisohe Laodpost. Over Southampton, 1 en 17; over Triest, 7 en 23; over Marseille, 9 en 25 van elke maand. RijUs-Telegraaf. Werkdagen van 912 en van 27 uur. Zondag van 89 en van 2—5 uur. Spoorweg-Telegraaf dagelijks van m. 89 ii. 30 m. av. Zittingen van het Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden. - Burgemeester en IVethoudersMaandag en Donderdag te 11 uur. Commissie van FabricageWoensdag te 12 uur. - Burgemeesterdagelijks te 10 uur. - President der Commissie van Fabricage des Zaturdags van 111 uur. Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks van 104 uur. - Thesauriedagelijks van 102 uur. De Gemeente- Architect is t« spreken te zijnen huize op deu Ouden Singel, 'smorgens vau 910 uur. Kantoor der Plaatselijke Accijnsen, dagelijks van 81 uur eu van 36 uur; der In- en Uitgaande Rechten en Acoijnsen dagelijks van 9—1 uur en van 3—6 uur; van 'sRijks Directe Belastingen, Maandag, Dingsdag, Woensdag en Donderdag van 92 uur. van Zegel, Registratie dagelijks van 8-4, van de Hypotheken en het Kadaster, van 94 uur. I. De Gemeenteraad van Utrecht heeft besloten tot het bou wen eener gazfabriek, ten dienste der openbare straatverlich ting, en nu laatstelijk om die fabriek, voor rekening der ge meente gesticht, nu ook voor eigen rekening te exploiteren, waarbij tevens behoort de exploitatie ten dienste van particu lieren. De daarover gehoudene beraadslagingen, kwamen ons van dat belang voor, dat ze ons aanleiding gaven opzettelijk daarover in eenige beschouwingen te treden. De vraag ligt voor de hand; hoe men eigenlijk eene gaz fabriek, door de gemeente gesticht, te beschouwen heeft, - of het een gemeentewerk is ten algemeenen nutte, zoodat de gemeente een fabriek bezit jure publicodan welof zooda nige fabriek te beschouwen is als eene bijzondere onderneming die de gemeente bezit jure privato? Het behoort tegenwoordig tot een goede straatpoliciedat er een behoorlijke verlichting zijart. 205 l. der gemeentewet rekent die kosten onder de verpligte uitgaven der gemeente. De straatverlichting zal geschieden door middel van gaz en de levering daarvan schijnt een deel der politiezorg uittemaken. De stedelijke gazfabriek, beschouwd als een openbaar gemeentewerk, wordt daardoor gesteld onder de zorg van het openbaar gezagbeschadiging of benadeeling daarvan en van de openbare straatverlichting kan volgens plaatselijke politieverordening vervolgd en gestraft worden. Het gaz, aan bijzondere personen geleverd, wordt bij raadsbesluit vergund en die vergunningen hebben een publiek rechterlijk karakter; dat vloeit alles natuurlijk voort uit het standpunt, dat aangenomen wordt als men de zaak beschouwt als openbaar werk of publiek-rechterlijke gemeente-instelling. Is zij dat niet, dan wordt de gemeente industrieel, dan worden de overeenkomsten met particulieren van burgerlijken aard en beoordeeld naar het burgerlijk recht, zoodat zelfs elke leve ring van gaz aan particulieren is een burgerlijk contract en aan de zijde van het gemeentebestuur een handeling, waartoe krachtens art. 194 der gemeentewet de goedkeuring der Ge deputeerde Staten wordt vereischt. Er zijn evenwel daartegen ook bezwaren. Een gemeentelijke gazfabriek kan beschouwd worden te vallen in de termen van art. 258 der gemeentewet, omdat zij is een gemeentewerk, waarvan het genot door of van het gemeentebestuur wordt verstrekt aan ieder, die daarvan verkiest gebruik te maken zooals de markt, de waag, de begraafplaats der gemeente. In dat geval mag voor dat gebruik of genot geen recht wor den geheven, dan met toepassing van de artt. 232237 der gemeentewet, terwijl daarop geldt het voorschrift van art. 254 dier wet. Ook winsten mogen daarvan worden genoten wan neer zij strekken tot vergoeding of teruggave der kosten van aanleg; maar de berekening daarvan is uiterst moeijelijkom dat de gemeente ook als verbruiker van gaz voor de openbare straatverlichting moet worden aangemerkt en zij in die kosten draagt, naar evenredigheid van het gebruik of genot, dat zij heeft. De gemeente zou dus eigenlijk aan particulieren voor een bepaalde hoeveelheid gaz niet meer mogen berekenen dan wat haar het gaz kost. Men is dus meer geneigd, om de gaz- fabriek te beschouwen als een gemeente-eigendom naar het burgerlijk recht. De gemeente optredende als industrieel on dernemer quovis tit ulozijn daarop van toepassing de regel» en voorschriften van het burgerlijk recht. Een in de betaling nalatig gazverbruiker kan niet op grond van het jus publicum tot betaling worden gedwongen. Vindt de gemeente goed een gazfabriek opterigten dan bezit zij die op dezelfde wijze als elk burger, jure privato en kan daarvoor de voordeelen ge nieten, die elk ondernemer zich mag veroorloven. De burgerij betaalt het gaz als koopwaar en de gemeente zal de, daarvan niet kunnen vorderen als belasting, maai/als elk an- f der fabriekant wegens koopprijs van het geleve/de gaz-, - Maar? ook daartegen zijn bezwaren, in de gemeentewet gelegendis wel verdienen te worden gewogen. V

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1862 | | pagina 1