N°. 326. Donderdag 21 Maart. A0. 1861.
Het Nieuwe Ministerie.
III.
LEIDXIlHIIAtiltLAI).
Deze Courant verschijnt eiken dag, be
halve Zon- en Feestdagen, en kost voor
Leiden 1.95, en franco per post 2.80
in de drie maanden.
De prijs der Advertentiën is voor eiken
regel Zes Cents, behalve 35 Cents zegel
recht, voor elke plaatsing. Afzonderlijke
Nomipera Vijf Cents.
Spoortreinen van Leiden naar 's Gravenhage, Delft, Schiedam en Rotterdam te 10 u. 6 m.; 12 u. 58 m.; 6 u. 3 m.; 9 u. 13 m. Naar Haarlem
en Amsterdam te 8 u. 47 m.; 1 u. 3 m.; 4 u. 47 m.; 7 u. 57 m.
Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag eehtends 4 de everige werkdagen 5 u.; van Amsterdam (Beerebijt
naar Leiden 's middags 2 u.
Postbusligtingen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nieuwstraat:'tmorgens te7 u. 55 ra., 'smiddagste 12 u., 'snamiddags te 3 u. 45 ui.,
'savondB te 8 u. 10 m. Oost-Indische Landpost. Over Southampton, 1 en 17; over Triest, 6 en 22; over Marseille9 en 25 van elke maand,
RijUs-Telegraaf. Werkdagen van 912 en van 27 uur. Zondag van 2t-7 uur. Spoorweg-Telegraaf dagelijks van 8—9a nu..
Zittingen van het Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalds tijden. - Burgemeester eit WethoudersMaandag en Donderdag *2 1 i uur. -
Commissie van Fabricage, Dingsdag t« 12 uur. - Burgemeesterdagelijks te 10 uur. - Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks van 104
uur. - Thesaurie, dagelijks van 102 uur. De Gemeente-Architect is te spreken te zijnen huize op den Ouden Singel, 'smorgens van 910 uur.
Kantuor der Plaatselijke Accijnsen, dagelijks van 81 uur en van 36 uur; der In- en Uitgaande Rechten en Accijnsen
dagelij k» van 91 uur en van 36 uur; van 'sRijks Directe Belastingen, Maandag, Dingsdag, Woensdag en Donderdag van 92
uur; - van Zegel, Registratie dagelijks van 8>4, van de Hypotheken en het Kadaster, van 94 uur.
Een Thorbeckiaanseh ministerie zonder Thorbeeke schijnt
sommigen een onding; maar geeft in onze schatting geen
grond, om van dat Ministerie niet te verwachten wat
met de constitutionele beginselen, door Thorbeeke beleden en
beleefdovereenstemt. AI maakt de heer Thorbeeke geen
deel van het Ministerie uitzooals het thans is zamen-
gesteld, zal de rigting geheel zijn in zijnen geest en het Be
wind worden gevoerd, zooals het wa3, toen het in April 1853
werd geschorstten gevolge, niet van een volkswaan ran een
enkelen dag, maar van intrigues, die een deel der natie tot
waanzinnigheid hadden geleid, omdat de rede verduisterd
werd door prikkeling der godsdienstige hartstogten, door
het aanroeren van snarendie, eenmaal in beweging gebragt
trillen en trillen blijven, totdat zij, afgemat en na overspan
ning onbruikbaar, alle veerkracht hebben verloren. Het pro
gramma van het April-Ministerie is een reelbeteekenend feit
en in 's lands historiebladen zal het merkwaardig blijven,
omdat, wat er op gevolgd is getuigt van de onweerstaanbare
kracht van een beginsel, dat geworteld is in de overtuiging
van een grootvan een eerlijk en braaf man. Het lot van
dat programma, toegejuicht voor een wijle tijds door het
grootste deel der natieis wel een opmerkelijk en bemoedi
gend feit voor allen, die eenmaal tot een in meerder of min
der mate onderdrukte minderheid hebben behoordwant de
waarheid en het recht zullen eenmaal zegevieren. Dat pro
gramma, gelijk al de daarop gevolgde verklaringen van rege
ringsbeginselen door de afwisselende Ministeriën of de ver
schillende leden van Ministeriën afgelegd of geopenbaard,
alles is afgestuit op de onoverwinnelijke kracht der consti
tutionele beginselen, hoe ook bestookt door wapenen, die
het tuighuis van reactionnaire of clericale politiek nog be
waart.
Onwillekeurig zijn de heftigste tegenstanders bezwangerd met
den gee8t der vrijzinnigheid - zij die zich gematigd politiek noe
men en welligt nog veel meer zijdie den door weinigen goed be
grepen naam van antirevolutionair voerenbetreden in hun
maatschappelijk leven het pad der vrijzinnigheid, dat door
den heer Thorbeeke is aangelegd. Men treft bijv. geen enkele
regeling van kiesbevoegdheid of verkiezingen aan dan die ge
schoeid is op de leest der kieswet. Op Protestantsch ker
kelijk gebied neemt de partij in kracht toe, die het beginsel
du .•eehtstr«ekv-he verkiezingen wil toegepast zien. In zaken
van handel, landbouw en nijverheid worden de vrijzinnige,
of wil men thorbeckiaansche beginselen onder allerlei rangen
en standen gehuldigd. De werking der organische wetten, door
hem in het leven geroepen, is buiten eenig bezwaar; - ter
wijl die wetten waarvan opvolgende Ministeriën zich het vader
schap mogen toekennen, - zoo als: de armenwet en de onder
wijswet, - dagelijks stof geven tot ernstig beklag, omdat zij
het karakter dragen van hun tijd, de neiging om de thor
beckiaansche beginselen met de zaken van kerkelijke heersch-
zucht te vermengenwaaruit niet dan een misgeboorte te wach
ten is. - Meer en meer begint men dat intezien en naar
waarheid wordt bij een terugblik het volgende opgemerkt:
"Slechts een dertiental jaren zijn er verloopendoch zie het
onderscheid: wisten de burgers, toen wat er verhandeld werd
Wisten de raadslieden zei ven waarom, ja waarover zij stemden?
Kenden de ingezetenen het cijfer der begrootingde splitsing
der uitgaven, de bronnen van inkomsten? Wie controleerde het
armwezen en de telkens klimmende subsidiën Wie de door
gaande toeneming der brood- en vleesehbelasting? Niemand:
men zeide elkander gemeenplaatsen na over de Hollandsche
weldadigheid (goedgeefschheid) en ons schrander uitgedacht stel
sel van belastingenwaarin ieder betaalde zonder dat iemand
het bemerkte! Was men wakker op het verkeerde der theorie,
om belastingen op eerste levensbehoeften te heffen op hetzelfde
budgetwaarop men jaar op jaar de zware sommen voor uit-
deeling van levensbehoeften bleef uittrekken, ofschoon men te
vens met struisvogels-zelfvoldoening bleef volhouden, dat wij
geen publieke armverzorging kendenen vooraldat men hier
die verderfelijke poortaxe miste! - En wie zou thans dat vo
rige stelsel durven verdedigenen wat wordt er niet bejytmfgiï'?"".—
en wat wordt er niet aan subsidien ingekort! En iy'dat alles
niet in de beurs der ingezetenenen bepsalde /tcnnómisch
