N°. 290. Woensdag 6 Februarij. A0. 1861.
Het beheer der Kerkelijke fondsen van de Weder-
dultsche Hervormde Cremeente te Lelden.
De Minister Bosscha ontwikkelde zijn denkbeelden omtrent
het bedoelde beheer in de Zitting van 8 December 1860 op
de volgende wijze: ^Reeds bij de behandeling der begrooting
van het loopende jaar is, even als nu, de meening gehoord
van sommigendie het staat3toezigt op de finantiële admi
nistratie der Hervormde gemeenten in ons land beschouwen
als eene inmenging van den Staat in het bestuur van de Her
vormde kerk en als ontstaan uit eene inmenging van gezag
waarvan de Regering zich nog maar niet kan losmaken.
Waarom, vraagt men, moet de Hervormde Kerk behandeld
worden als een minderjarige, die aan de toeziende voogdij
van den Staat moet onderworpen zijn, terwijl andere gods
dienstige gezindheden hare geldelijke belangen geheel vrij knn-
nen besturen? Bij eene vorige gelegenheid heb ik reeds doen
gevoelenwat ik niet schroom duidelijker uittesprekendat
die klagt eigenlijk de strekking heeft om de vraag te beslis
sen, of de goederen en inkomsten van de Hervormde Kerk
onbewaakt zullen worden overgegeven aan enkele leden van
de gemeente, die, in de Protestantsche kerkgenootschappen
eigenaardig evangeliedienaren en predikanten genoemd, naar
de beginselen van de Hervorming primi inter pares zijn, of
wel dat beheer gelijk van ouds zal blijven opgedragen aan
gemeente-commissiën van kerkvoogden en notabelenonder
het toezigt van het gouvernement. En nu beweer ik, dat die
overgave zou zijn in strijd met de bescherming; waarop de
Hervormde Kerk bij de regering aanspraak heeft. De vraag,
of dat staatstoezigt op de geldelijke administratie van de Her
vormde gemeenten moet behouden wordeu, zou eigenlijk eerst
dan te pas komenwanneer de Hervormde gemeenten van dat
toezigt wenschen ontslagen te worden; maar zij wenschen dat
niet. Neen, zij wenschen dat niet. Toen uit de grondwets
herziening van 1848 ook op kerkelijk gebied het verlangen
was ontstaan om zich te ontdoen van alles wat eenigen schijn
van ondergeschiktheid had, werd ook de wensch geuit, dat
die toeziende voogdij der Regering op de administratie der
Hervormden mogt worden opgeheven. Maar zoo wel gegrond
en zoo algemeen was het afkeurend gevoelen van de kerk
voogdijendie voor de stoffelijke belangen de ware vertegen
woordiging uitmaken van de gemeentendat men ten eenen
male het denkbeeld heeft laten varen, en de regéring is ver
sterkt in hare overtuiging, dat haar pligt medebrengt door
een wakend toezigt de Nederl. Herv. Kerk tegen achteruit
gang van hare inkomsten en de Hervormde ingezetenen tegen
overdreven hoofdelijke omslagen te beschermen. En wat toen
de kerkvoogden verklaard hebbendat komt nu de algemeene
synode bevestigen. Vijf jaren lang zijn reeds de provinciale
commissiën van toezigt op de kerkelijke administratie der
Hervormden het onderwerp geweest van beraadslagingen in
de synodale vergaderingenmaar het gold daar het onderzoek
naar de veranderingen die konden gebragt worden in de be
noeming van de leden dier commissiën.
En wat heeft nu de Synode ten slotte van die beraadsla
gingen verklaard? Dit, dat de instelling dier collegiën van
toezigt een weldaad geweest is voor de Hervormde kerk, en
zij het nog is; dat daardoor vele kerkgoederen zijn bewaard
gebleven en vermeerderd gewordendaardoor orde en regel
is gekomen op ontelbare plaatsen waar die geheel ontbraken,
en dat die collegiën van gewestelijk toezigt moesten blijven,
opdat niet de verschillende bezittingen van de Hervormde
Kerk aan plaatselijke nalatigheidaan willekeur of ook wel
aan hebzucht worden prijsgegeven. Wanneer alzooals ik het
zoo noemen mag,'de dubbele vertegenwoordiging der Herv,
Kerk, de leekea-vertegenwoordiging in de kerkvoogdijen en de
classicale vertegenwoordiging in het opperkerkbestuur, het be
houd vau het provinciaal toezigt der Regering noodig oor-
deelen voor de bescherming van het kerkgenootschapzou het
dan wel geoorloofd ïijndat toezigt opteheffen
In de wijze van benoeming der leden van die collegiën
wordt verandering geweDschten ook in dit opzigt is de
regering bereid aan de voldoening van billijke wenschen be-
vordelijk te zijn. Het laat voorts zich begrijpendat die
wenschen worden aangevuurd door de klagten over misbrui
ken die zonden bestaan tén aanzien van het gebruiken van
goederen der Hervormde Kerk tot andere einden dan waartoe
zij bestemd zijn. Die klagtea zijn reeds lang geleden tot
mij gekomen. Toen het ar echter op aankwam om voor
beelden te noemen, ten einde de gegrondheid dier k\óg-
LEIDSCH DAGBLAD.
Deze Courant verschijnt eiken dag, be
halve Zon- en Feestdagen, en kost voor
Leiden 1.95en franco per post 2.80
in de drie maanden.
D* prijs der Advertentiën ie voor elkea
regel Zes Cents, behalve 85 Cents zegel
recht, voor elke plaatsing. Afzonderlijk»
Nonamers Vijf Cents.
Spoortreinen van Leiden naar 's GravenhageDelft, Schiedam en Rottej^am te 10 u. 6 m.; 13 u. 58 m.; 6 n, 3 m.; 9 n. 13 zn. Naar Haarlem
en Amsterdam te 8 u. 47 m.; 1 u. 3 m.; 4 n. 47 m.; 7 u. 57 m.
Postbueligtingen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nieuwstraat: 'smorgens te7 u. 56 m., 'emiddag» te 12 u.,namiddags te3u.45m„
'savouds te 8 u. 10 m. Oost-Indische Land post. Over Southampton, l en 17; over Triest, 6 en 22; over Marseille9 en 25 van elke maand.
Rijks-Telegraaf! Werkdagen van 912 en van 2—7 uur. Zondag van 37 uur. SpoorarSg-TeUgraaf dagelijks van 89£ uur.
Zittingen van het Gemeentebestuur. Gemeenteraad-op oabepaalde tijden, - Jburgemeester m Wethouders, Maandag en Donderdag te 11 uur.-
Commissie van FabricageDingsdag te 12 uur. - Burgemeester, dagelijks te 10 uur. - Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks van 104
unr. - Thesaurie, dagelijks van 10—2 uur. - De Gemeente- Arekiteet is te spreken te zijnen huize op den Ouden Singel, 'smorgensvan 9—10 uur.
Kantoor der Plaatselijke Accijnsen, dagelijks van 81 uur en van 3—6 uur; der In- en Uitgaande Rechten en Accijnsen
dagelijks van 91 uur en van 36 uur; van 'sRijks Direct* Belastingen, Maandag, Dingsdag, Woensdag en Donderdag van 92
uur; van Zegel, Registratie dagelijks van S4, van de Hypotheken cn het Kadaster, van 94 uur.
(Slot).