N°. 210.
A0. 1860.
JDe inlandsche bevolking op Java.
LEIDS;'.»» [II AMI AD.
Deze Courant verschijnt eiken dag, be
halve Zon- en Feestdagen, en kost voor
Leiden 1.95 en franco per post 2.80
in de drie maanden.
De prijs der Advertentiën is voor eiken
regel Zes Cents, behalve 35 Cents zegel
recht, voor elke plaatsing. Afzonderlijke
Nommers Vijf Cents.
Spoortreinen van Leiden naar 's GravenhageDelft, Schiedam en Rotterdam te 10 u. 6 m.; 12 u. 5S m.; 6 u. 3 ra.; 9 u. 13 m. Naar Haarlem
en Amsterdam te 8 u. 47 m.; 1 u. 3 m.; 4 u. 47 m.; 7 u. 57 m.
Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtends 4 u., de overige werkdagen 5 u.; van Amsterdam (Beerebijt)
naar Leiden 's middags 2 u.
Postbusligtingen aan de Lakenhal, aan de Katoenfabriek en op de Nieuwstraat: 'smorgens te 7 ure 55 min., 'smiddags te 12 ure, 'snamid
dags te 3 ure 45 min., 'savonds te 8 ure 10 min.
Zittingen van bet Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden. - Burgemeester en WethoudersMaandag en Donderdag te 11 ure. -
Commissie van Fabricage, Dingsdag te 12 ure. - Burgemeester, dagelijks te 10 ure. - Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks van 10—4
ure. - Thesauriedagelijks van 10—2 ure. - De Gemeente-Architect is te spreken te zijnen huize op den Ouden Singel, 's morgens van 9—10 ure.
Kantoor der Plaatselijke Accijnsen, dagelijks van S1 ure en van 36 ure.
Kantoor der In- en Uitgaande Rechten en Accijnsendagelijks van 91 ure en van 36 ure.
Kantoor van 'sRijks Directe Belastingen, Maandag, Dingsdag, Woensdag en Donderdag van 92 ure.
Kantoor van Zegel, Registratie dagelijks van 84, van de Hypotheken en het Kadaster, van 94 ure.
In onze dagen wordt veel meer dan vroeger gesproken over
den toestand der Javaansche bevolking in Neerlandsch Indië
en nog veel meer wordt geschreven over de zorgvolle toekomst
voor het Moederland, wanneer niet bij tijds door wijze maat
regelen de noodlottige gevolgen van dien toestand worden af
geweerd. Gelijk het meestal gaat, de beschrijving van dien
toestand wordt soms te sterk gekleurd, of zij vindt geen be
langstelling omdat men zoo weinig waarde hecht aan de ken
nis van hetgeen niet zoo rechtstreeks ons aangaat. Men acht
bovendien al dat geschrijf te zeer bestuurd door partijdige
pennenzoodat de waarheid veelal betwijfeld wordt en ten slotte
het oog van Java wordt afgewend, omdat, zoolang de Over-
zeesche bezittingen zulke aanzienlijke voordeelen aan de Schat
kist afwerpen, men zich over den toestand der inlandsche be
volking niet al te zeer behoeft te verontrusten.
Yoor ons ligt een betoog betreffende de verarming der Ja
vanen bij den gedwongen arbeidafgeleid uit hunne uiterst
geringe verdiensten, uit de mindere opbrengst der belastingen
uit de mindere hoeveelheid geoogste rijst per hoofd, uit het
afnemen van den veestapeluit een geringer verbruik van onze
handelsartikelen, hoofdzakelijk lijnwaden, voor den inlander
bestemd, en uit een geringer gebruik van zouteen onmisbaar
artikel tot onderhoud van leven en gezondheid. De bewijzen
voor al die bijzonderheden zijn ontleend uit de jaarlijksche
verslagen, die de Regering openbaar maakt, over de jaren 1849
tot 1857, voor ieder toegankelijk en door iedereen te vergelijken.
Bij de verschillende gedwongen cultures waren in 1857 werk
zaam 769.351 huisgezinnen; de zuivere verdiensten in dat jaar
bedroegen een som van 3.190.201, of ƒ4.18 voor ieder ge
zin in heb geheele jaar of acht cents 's weeks. Stel de sterkte
van elk huisgezin op gemiddeld vier zielen, zoo schiet voor
hun onderhoud niet meer dan twee cents per hoofd over.
Die geringe verdiensten hebben natuurlijk invloed op het
bedrag der belastingen, die de koloniale kas heft, zoodat be
rekend wordt, dat zij in 1847 betaalden 3.90 en in 1857
3.31| per hoofd.
De geringste rijst van de door hen beplante rijstveldenwaar
voor de Javanen huur betalen, beliep over 1848 gemiddeld per
hoofd 2.90 pikols en over 1857 2.71.
De veestapel bedroeg in 1848 op de duizend zielen 211
buffels en runderen en in 1857, 205. Door vermeerderden ar
beid en het vervoer van producten wordt van het ploeg- en
trekvee meer gevorderd dan deze redelijk kunnen uithouden
waardoor de sterfte grooter wordt. Bovendien is men door Max
Havelaar bekend geworden met de wijze, waarop de inlandsche
regent gewoon is te beschikken over de eigendommen van deu
Javaan.
Het debiet van onze handelsartikelen heeft in het laatste
driejarig tijdvak bedragen 1.06 per hoofd en in een vorig
tijdvak 1.41. De waarde der ingevoerde lijnwaden en katoe
nen goederen, die voor minstens negen-tienden door de inlan
ders werden genomen, beliep in 1840 1.52 en in 1857 1.12
per hoofd.
De consumtie van zout was in 1848 per hoofd 8.40 pond
en in 1857 7.60 pond.
Die gezamentlijke feiten moeten dus leiden tot het besluit,
dat er oorzaken bestaandie aan de welvaart der inlandsche
bevolking van Java knagendat die welvaart trapsgewijze af
neemt en in hooger mate bij de landbouwende klasse bij de
gedwongen kuituur werkzaam gesteld, die geen het minste
deel hebben aan de zeer aanzienlijke winsten en voordeelen
door de hooge prijzen der producten verkregen.
De vraagof Java's bevolking van tien millioen zielen
onder het bestaande cultuurstelsel in welvaart vooruit gaat of
N
niet, - is een ontzagwekkende' vraag, - welligt eenmaal een
levensvraag voor het moederland en een veelomvattend on
derzoek «verwaardig. Misbruikenzoo als Max Havelaar
heeft aan het licht gebragt, verdienen met onpartijdige zorg
vuldigheid te worden onderzocht en geweerd. Voor een tijd
mag het gelukken den waren toestand te bedekkenop den
duur is dat onmogelijk en de gevolgen, die er dan uit-foott-
vloeijenzijn te meer noodlottig, naarmate men er t&onbfe- -
zorgd over heeft gedacht en tijdige maatregelen het kwaad
hadden kunnen keeren.
V r>~,
