N°. 162.
Zaturdag 8 September.
A0. 1860
Binnenlandsch Nieuws.
De gedwongen suikerkuituur in de provincie
Zuid-Holland
LEIDSCH DAGBLAD.
Deze Courant verschijnt eiken dag, be
halve Zon- en Feestdagen, en kost voor
Leiden ƒ1.95, en franco per post 2.80
in de drie maanden.
De prijs der Advertentiën is voor eiken
regel Zes Cents, behalve 35 Cents zegel
recht, voor elke plaatsing. Afzonderlijke
Nommers Vijf Cents.
Spoortreinen van Leiden naar 's Gravenhage, Delft, Schiedam en Rotterdam te 9 u. 42 m.; 12 n. 7 m.; 3 u. 4 m.; 6 u. 9 m.; 9 u. 24 m. Naar
Haarlem en Amsterdam te 8 u. 20 m.; 10 u. 58 m.; 12 u. 59 m.; 4 u. 58 m.; 9 n. 28 m.
Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naag- Amsterdam, Maandag ochtends 3 u., de overige werkdagen 4 u. 30 min.; van Amsterdam (Bee-
rebijt) naar Leiden 's middags 2 u.
Postbusligtingen aan de Lakenhal, aan de Katoenfabriek en op de Nieuwstraat: 'smorgens te 7 ure 30 min., 'smiddags te 12 ure, 'snamid-
dags te 3 ure 45 min., 's avonds te 8 ure 30 min.
Zittingen van het Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden. - Burgemeester en Wethouders, Maandag en Donderdag te 11 ure -
Commissie van Fabricage, Dingsdag te 12 ure. - Burgemeester, dagelijks te 10 ure. - Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks van 104
ure. - Thesaurie, dagelijks van 102 ure. —Be Gemeente-Architect is te spreken te zijnen huize op den Ouden Singel, 'smorgens van 910 ure.
Kantoor der Plaatselijke Accijnsen, dagelijks van 81 ure en van 30 ure.
Kantoor der In- en Uitgaande Rechten en Accijnsendagelijks van 91 ure en van 36 ure.
Kantoor van 'sRijks Directe Belastingen, Maaudag, Dingsdag, Woensdag en Donderdag van 92 ure.
Kantoor van Zegel, Registratie dagelijks van 84, van het Kadaster en de Hypotheken van 94 ure.
Wij wagen het, het stelsel van gedwongen landbouw op
Java, een oogenblik in de provincie Zuid-Holland toe te pas
sen. Vooraf dient verondersteld te worden, dat onze boeren
stand nog maar een flaauw begrip heeft van het ruilen van
landbouw-producten. De landbouwer, die zich op het vetmesten
van vee toelegt, is tevens verpligt voor zich en zijn gezin
aardappelen en andere levensmiddelen te teelenanders vergaat
hij van honger; de gelegenheid bestaat niet, om zich die le
vensmiddelen te bezorgenen overigens heeft hij geen geld
om ze aan te koopen. De minister van binnenlandsche zaken
maakt een kontrakt met een zijner bloedverwanten of met een
zijner vrienden of met den vriend van een zijner bloedverwan
ten. De met het kontrakt begiftigde persoon rigt eene kolos
sale fabriek tot bereiding van beetwortelsuiker op; we zullen
stellen te Voorburg, omdat Voorburg kort bij de residentie
is, en daar de kontraktant genoegelijker leven kan in de om
geving van den kommissaris des konings. Ook is die plaats
voordeeliger voor het afzetten van het produkt. Nu worden
de eigenaars van heerlijke uitgestrekte weidevelden, die in de
nabijheid van Voorburg en Rijswijk liggen, op hoog gezag en
zonder vorm van proces onteigend. De landbouwers worden
naar Wassenaar, Valkenburg, den Leidschen Dam, Voorscho
ten, Koudekerk, Hazerswoude, Boskoop, Reeuwijk, Naaldwijk
en Loosduynen verwezenom daar van de gemeentebesturen
gronden te ontvangen, om produkten te teelen tot eigen on
derhoud en dat van hun gezin. De kommissaris des konings
beveelt nu aan de hoofden, of liever aan de leden van de in
het distrikt gelegen gemeentebesturenom te zorgendat de
onteigende gronden worden bereid voor de beetwortelen-kui
tuur. De gemeentebesturen roepen daartoe de landbouwers van
Wassenaar, Valkenburg enz. op, en deze komen in de nabij
heid van Voorburg en Rijswijk arbeiden. Na verloop van veer
tien maanden - wij onderstellendat de beetwortel-geschiedenis
even als de suikerriet-aanplant meer dan een jaar duurt - wordt
de bevolking opgeroepenom het loon van het afgewerkte
produkt te ontvangen. De kommissaris des konings regelt dat
loon volgens het vastgestelde, natuurlijk zeer lage tarief, in
verhouding tot de hoeveelheid in de fabriek gemaakte suiker.
De hoofden of leden van de gemeentebesturen leggen eene
onafzienbare lijst over van de gebezigde arbeiders; evenredige
pakjes koperen centen worden op den grond verspreidhet ap
pel geschiedt en nu krijgt ieder landbouwer, die daaraan be
antwoordt, een pakje. Wat ten aanzien van de weggebleven,
de ondertusschen overleden of naar elders verhuisde landbou
wers gebeurtweet men nietof zich ook op de lijsten n amen
en op het appel landbouwers in persoon bevindendie aan
den aanplant geen deel hebben genomen maar toch door de
hoofden op de lijst geplaatst zijnweet men ook niet. Dit
is met geene mogelijkheid te controleren. De aan de uitbe
taling presiderende ambtenaar vindt de zaak dood verve
lend, en zoo hij de talrijke schare een voor een moest on
dervragen dan zou hij wel acht dagen bij de geldtafel moe
ten vertoevenen toch geen ander antwoord bekomen dan
dat door de hoofden ingegeven is. Dus maar zoo spoedig mo
gelijk de geschiedenis afgehandeld! Waartoe zou het trouwens
ook dienen? hij kan toch niet strikt regtvaardig te werk gaan
daar juist aan ieder landbouwer even veel moet uitbetaald
worden, om het even of hij drie, vier, vijf dagen of hon
derd dagen op het suikerveld gearbeid heeft.
Dit is de toestandmisschien wel wat te zwak gekeurd
maar toch getrouw wedergegevendien de gedwongen suiker
kuituur voor de Javasche landbouwers in het leven heeft ge
roepen. Overgenomen
Z. M. heeft benoemd tot Hoogstdeszelfs ordonnance-
officier den len luit. J. C. E. baron van Lijndenvan het
4e reg. dragonders.
Z. M. de Koning zal zich, naar men verneemt, den
27e" dezer wederom voor eenigen tijd naar het Loo begeven.
Ten gevolge der reeds bekende kostelooze owj*riVP>d£r
gemeentebesturen hunner in eigendom toebehoou?nde ^asferiïe^
gebouwen aan het Rijk en de zich daarin bevig^CT^^ ^ithe-
