EIDSCH DAGBLAD.
J
N°. 125.
Woensdag '25 Julij.
A°. 1860.
Het Dagblad kost in de 3 maanden f 1.95. Afzonderlijke Nommers 3 Cents.
Spoortreinen van Leiden naar 's Grovenhage, Delft, Schiedam en Rotterdam te 9 u. 42 m.; 12 u. 7 m.; 3 u. 4- m.;
s. 9 m.; 9 u. 24 ni. Naar Haarlem en Amsterdam te 8 u. 26 m.; 10 u 58 m.; 12 u. 59 m.; 4 u. 58 m.; 9 u. 28 m.
Postbusligtingen aan de Lakenhal, aan de Katoenfahriek en op de Nieuwstraat: 's morgens te 7 ure 30 min.,
middags te 12 ure, 'snamiddags te 3 ure 45 min-, 'savonds te 8 ure 30 min.
Zittingen van het Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden.Burgemeester en Wethouders,
sandag en Donderdag 11 ure. Commissie van Fabricage, Dingsdag 12 ure. Burgemeesterdagelijks te
ure. Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks van 104 ure. Zon- en Feestdagen uitgezon-
Thesauriedagelijks van 102 ure. De Gemeente-Architect is te spreken te zijnen huize op den
tuden Singel, Wijk V, N°. 328, 'smorgens van 910 ure.
Kantoor der Plaatselijke Accijnsen, dagelijks van 8 1 ure en van 36 ure.
Kantoor van 'sRijks Direote Belastingen, Maandag, Dingsdag, Woensdag en Donderdag van 92 ure.
Kantoor van Zegel, Registratie dagelijks van S4, van het Kadaster en de Hypothekenvan 94 nre.
De Lciikche Kermis.
II.
De oorspronkelijke instelling van kermissen
jaarmarkten had ten doel de bevordering van
plaatselijk vertier ter voorziening in plaat-
Ijjke behoefte. In de laatste jaren bij de uit-
siding van den binnenlan.dschen handel en de
neming van winkelnering en bedrijvenis
doel langzamerhand vervallen. Vroeger -
saers 25 jaren geleden - konden vreemde kra-
ïs en kooplieden nog op eenig debiet reke-
maar thans kan men zich zonder hun
itlijksch bezoek al wat men behoeft of ver-
igt aanschaffen in de welvoorziene winkels en
agazijnen die zich te dezer plaatse gevestigd of
(gebreid hebben. Sints geruimen tijd missen we
Jts de vroeger geregeld rondloopende Fransche
joplieden in omslagdoeken en shawls; terwijl
parfumeriekraraers evenzeer het bezoek heb-
5 gestaakt. Niets schiet er dus over dan koek-
speelgoedkramensoms galanterie-uitstallin-
maar manufactuur-prenten-, parnpluie-
jfden- en modekramen enz. zijn reeds lang
tdwenen. De kermis bestaat meestal, of meer
Muitend in spellen en vertooningen of open-
are vermakelijkheden - een overblijfsel van haren
roegeren toestand.
Men stelde vroeger daarop evenzeer prijs,
lint onze vaderen waren menschen van gelijke
weging als het opvolgend geslacht; - de vor-
ifn verschillenmaar het wezen en het begin-
blijft. Vroeger bestonden er vijf kermissen
vrije jaarmarkten binnen Leiden waarvan de
wmaamste was, die men hield tot «eene eeuwige
iebeucknissedat de Stadt. van Leydenin den
»e 1574 den derden Octobris van der Spang-
nerts sware belegheringe ende wytersten noot
ontset ende verlostende gheduyrt thien da
gben beginnende den eersten eyndende den thien-
den Octobris." Zij was toegestaan bij octrooi van
14 Januarij 1577 en zoodanig verdeelt dat den
3cn werd gehouden eene wapenschouwing der
Schutterij den 4™ en 5en spelen en vertoonin
gen werden toegelaten, - den 6e" godsdienstige
dankdag werd gehouden en overigens leer-, bees
ten- en andere markten. Bij besluit der groote-
Vroedschap van den 3en November 1655 werd
raadzaam geoordeeld die jaarmarkt uittestellen
en werd van dien tijd af de kruismarkt, die op
Hemelvaartsdag aanving, de voornaamste kermis.
De Kederijkers waren reeds vroeg bij open
bare vermakelijkheden de eersten, die doorzin-
nespelen en vertooningen op de nationale zeden
een weldadigen invloed uitoefenden. Onze ver
maarde historieschrijver Pieter Cornelisz. Hooft
acht ze «eene stichtelijke vermaaklijkheiddie
mits de Overigheid de maat slavan geen ge
ringe dienst is, om de gemoeden der menigte
te mennen; wandt zijnde de redenaers uit de
weereidt en t' onzen tijde maar twee manieren
over, om 't volk bij de ooren te leidennaa-
menlijk van preekstoel en toonneelzoo beeft
de Magistraat geen magtiger middel dan dit,
om 't graauw eene rusthoudende onderdaanig-
beid intescberpen en hare achtbaarheid te liand-
baaven teegens 't gezagh der geestelykende
wijl 't beschooren schijnt, dat zij dwarsdrijven
moeten teeghens alle Kegeerders, die juist de
looze van hun niet haaien." Een Leidscb ge
schiedschrijver zegt er van: //Zeker is het, dat
verscheidene gebreken eD buitensporigheden door
schrandere beschimpingen met nutter gevolg door
het toonneel dan door de strenge bestraffing van
den predikstoel verbeeterd worden, 't gene in voor
gaande jaaren door den geleerden Pieter Buraian
met gezonde reden staande gehouden en beweeiïL,_
is, en het schijnt, mijns oordeels x onbetwist',
baar, en geen redelijk verstand