„Het Ned. volk zedelijk verplicht
de Regering te steunen"
RADIO
Bodemhervorming in Britse zone
CL%a(ketta
DINSDAG 17 JUNI 1947
DE LEIDSE COURANT
PAGINA Z
VERGADERING KATH. ARBEIDERSBEWEGING
F^E VOORZITTER van de Katholieke Arbeidersbeweging, de heer A. C.
U de Bruyn, hield ter inleiding van de bondsvergadering in het» Jaar
beursgebouw te Utrecht gistermorgen een uitvoerige openingsrede.
Kierin sprak hij van de grote activiteit in de bonden en instellingen.
De bonden komen handen tekort om het werk te kunnen verzetten, de
instellingen werken op volle toeren, aldus de heer De Bruyn. De reorga
nisatie na de oorlog van de beweging kan geslaagd genoemd worden. Ten
aanzien van de loop van het ledental mogen wij tevreden zijn. In het
eerste kwartaal is dit weer toegenomen tot 8.518. waaronder vooral veel
jongeren, de beweging marcheert dus naar de 300.000. Na gesproken te
hebben over de grote verantwoordelijkheid, die het kader en de leden
dragen, wijdde spreker grote aandacht aan de waardering van feiten en
de totaal veranderde omstandigheden.
Dat sluit critiek
geenszins uit
Van betrekkelijk welvarend is ons
land straatarm geworden, omdat er
bezwaarlijk op gerekend kan worden,
dat Duitsland ons vergoed hetgeen
het gedurende 5 jaar heeft gestolen
en verwoest. Wij zijn als klein volk
met betrekkelijk weinig grondstof
fen, met kapotte huizen en fabrieken
grotendeels op ons zelf aangewezen
en wij mogen dankbaar en blijde
•zijn, indien Amerika ons op niet ai
te bezwarende voorwaarden wil le
nen, opdat wij kopen kunnen. Dit
lenen in de vreemde legt echter zwa
re lasten op de toekomst. Met be
wondering voor de grootheid van vi
sie heben wij aldus de heer De
Bruyn kennis genomen van het
pian der Verenigde Staten om op
ruime schaal door middel van schen
kingen van dollarbedragen het eco
nomisch ontredderde Europa op de
been te helpen, maar, ook iil wordt
ons land de helpende hand toegesto
ken, toch "zullen wij op eigen kracht
cns land moeten opbouwen. Het be
langrijkste middel om elders te kun
nen kopen blijft toch export.
De oorlog heeft nog andere ernsti
ge gevolgen voor ons gehad. De
scheepvaart levert belangrijk min
der op dan voor de oorlog en Indië
kost ons 3.000.000 per dag plus het
productieverlies van circa 100.000
arbeidskrachten. Is het wonder, dat
onze staatsschuld is gestegen tot
ïuim 25 milliard gulden. Dat zijn en
kele van de vele feiten, waarmee
iedere Nederlander of hij wil of
niet rekening moet houden- In geen
geval is de toestand echter hopeloos.
Wij zullen ook thans de grote moei
lijkheden overwinnen. „Wie moet
Woensdag
HILVERSUM I (301 M.)
7.30 Gram.platen. 8.10 Vrolijke
morgenklanken. 8.50 Voor de vrouw.
9.00 Orkestwerken. 10.00 Morgen
wijding. 10.20 Voor de vrouw. 10.35
Gram.muziek. 11.00 Over spelende
kinderen. 11.30 Gram.platen. 12.00
Stafmuziekkorps v. d. Amsterdamse
politie. 12.35 Vervolg stafmuziek
korps. 13.15 Voor het platteland.
13.20 Millersextet, 13.45 Gram.pla
ten. 14.00 Voor de vrouw. 14.15
Strijkkwartet. 15.00 Voor de jeugd.
15.45 Op bezoek bij zieken. 16.15
Voor de jeugd. 17.15 Piano-duo.
17.35 Silvestrikwartet. 18.20 Gram.
platen. 18.30 Voor de strijdkrachten.
19.15 Johan de Jong. 19.30 Cursus
V.Ons leven en ons geloof". 19.45
Lezen in de Bijbel. 20.15 Opera.
21.30 Hoorspel. 22.15 The Ramblers.
22.45 Voetballen. 23.25 Rustige
avondklanken.
HILVERSUM II (415 M.)
7.30 Gram.platen. 8.15 Orgelspel.
8.30 Gram.platen. 9.00 Ochtendbe
zoek bij de jonge zieken. 9.50 Gram.
platen. 10.30 Morgendienst. 11.00
Sopraan met piano. 11.30 Continen
tal Quintet. 12.15 Gewijde muziek.
13.15 Kamerorkest. 14.00 Amati Trio.
14.30 Riddersporen en Pioenen. 14.50
Metropole orkest. 15.30 Koren zin
gen15.50 Janny van Wering,
clavecimbel. 16.20 Kinderstemmen
in de huiskamer. 16.45 Voor de
jeugd. 17.30 Klanken van Hawaii.
17.45 Het Rijk over zee. 18.00 „Jon
ge handen". 18.15 Gram.platen. 18.20
Vacantie-trips. 18.30 Causerie. 19.15
Nieuws uit Indië. 19.30 Actueel ge
luid. 19.45 Gram.muziek. 20.05
„Waarom spreken wij nog over
God", reportage. 19.15 Sweelinck
kwartet, 21.50 Gram.platen. 22.45
Avondoverdenking. "23.00 Avond
concert.
nu de koers bepalen?", zo ging spre
ker Verder. „Zijn dat misschien de
oppositionele politieke communisten,
die, in onafhankelijkheid van Mos
kou, ons land in rep en roer willep
brengen? Is dat misschien de na-oor-
logse E.V.C., welker voorzitter, naar
is gepübliceerd, in Indië merkwaar
dige voorlichting geeft over Indië en
het Nederlandse volk? De E.V.C. die
niet anders weet te doen dan staken
en onrust stoken, waardoor zelfs het
directe bestaan van ons volk in ge
vaar wordt gebracht. Alleen een
dwaqs kan zulks menen. Wie moet
dan weL de zeilen richten, het roer
in handen nemen en houden? Op
deze vraag is, naar sprekers mening,
maar één bevredigend antwoord mo
gelijk. n.l. de regering. Natuurlijk
draagt zij ten deze niet alleen de
verantwoording, de Staten-Generaal
en onderscheidene maatschappelijke
organisaties, o.a. de Katholieke Ar
beidersbeweging, hebben eveneens
een belangrijke taak. Het Nederland
se volk in al zijn geledingen is zede
lijk verplicht, de regering te steunen
bij 't volbrengen van haar moeilijke
laak. Dat sluit critiek geenszins uit,
integendeel, opbouwende critiek kan
in 's lands belang zijn. Elke verstan
dige regering zal een dergelijke cri
tiek welgevallig zijn en het kabinet
Beel stelt op zulk een critiek prijs.
De spanning tussen lonen en prij
zen is, naar sprekers mening, juist
\oor de lagere en laagste inkomens
nog steeds ontoelaatbaar groot. De
genomen regeringsmaatregelen geven
geen waarborg, dat deze spanning
wordt opgeheven, daarvoor zijn wij
te veel afhankelijk van het buiten
land.
Spreker betreurde het verder, dat
het college van Rijksbemiddelaars
onbevredigend is samengesteld en te
Iraag werkt, de dingen soms te klein
ziet en daardoor tc peuterig afdoet.
Er wordt niet altijd rekening gehou
den met de adviezen van de Stichting
van de Arbeid. Er is nog veel meer
critiek. Het te dure overheidsappa
raat, de bureaucratie, bevoorrechting,
enz. Doch wil men objectief zijn, dan
moet men wel toegeven, dat de re
gering ook niet altijd kan zoals zij
wil, dat zij moet werken met het ma
teriaal, dat beschikbaar is. Wat volgt
uit deze critiek? Dat die werkgevers,
die ten aanzien van lonen en prijzen
en kwaliteit trachten door de mazen
van het net te kruipen, een ernstige
fout begaan door zich aan eminente
volksbelangen te vergrijpen. Van
werkgevers en anderen mag ver
wacht worden, dat zij geen cent meer
voor de producten zullen vragen,
dan' moreel verantwoord is. Ons volk
moet door de moeilijkheden heen. De
R.A.B. zal daarbij met inzet van al
haar krachten behulpzaam zijn.
Daarbij rekent spreker op de sa
menwerking tussen hen die het ka
der der beweging vormen en op het
verantwoordelijkheidsbesef bij de
massa der leden. Moge onze geza
menlijke krachtsinspanning God wel
gevallig en ons land tot heil zijn, zo
eindigde de heer De Bruyn.
In de voortgezette vergadering
deelde de voorzitter de heer A. C. de
Bri^n inzake de liquidatie van het
N.AJF. mede, dat de afwikkeling zeer
onbevredigend verloopt.
Prof. mr. C. P. Romme hield een
inleiding over: „De onderneming als
gemeenschap in het recht". Onder
dezelfde titel heeft prof. Romme een
boek uitgegeven.
De rest van de vergadering werd
besteed aan de behandeling van dc
ingediende voorstellen.
DE ONTWIKKELING'VAN DE LUCHTLIJN AMSTERDAM-BATAVIA
AMSTERDAM
1927 1 VLUCHT 66 VLIEGUREN
I930 1 x PER 14 DAGEN 69 VLIEGUREN
AANTAL PASSAGIERS
PER JAAR
8
1931 1 x PER WEEK 81 VLIEGUREN
1935 2 x PER WEEK57 VLIEGUREN
1945 3 x PER WEEK 41 VLIEGUREN
1946 4 x PER WEEK 41 VLIEGUREN
1947 5 x PER WEEK 41 VLIEGUREN
\De verdeling van de lijnen geeft
\het aantal reisdagen aan BATAV
heid post en bagage bijzonder geste-
Op 15 Juni 1927, dus nu 20 jaar
geleden, vertrok het eerste passa
giersvliegtuig naar Batavia, met een
bemanning van 3 koppen en twee
passagiers aan boord. De heenreis
werd volbracht in 86 1/2 vlieguren
verdeeld over 16 reisdagen.
Onze kaart geeft een overzicht hoe
na de eerste passagiersvlucht, de fre
quentie en de reisduur zich heeft ont
wikkeld tot het huidige peil een 5 x
wekelijkse dienst met een reisschema
van 4 dagen.
Naast de enorme toename van het
passagiersvervoer is ook de hoeveel-
gen. Wij noemen in dit verband de
volgende cijfers,
jaar post in kg.
1929
1931
1935
1946
3345
18361
65782
413287
vracht in
kg
55
1890
25841
176111
De Fokker F7a die in 1927 de reis
volbracht, had zoals reeds gezegd een
bemanning van 3 koppen en 2 passa
giers aan boord.
De C54A van 1947 wordt gevlogen
door een bemanning van 8 koppen
en vervoert per vlucht 28 passagiers.
GRIEVEN UIT KRINGEN VAN DE
INDUSTRIE.
Aan het jaarverslag van de stoom
chocolade- en cacaofabriek „Kwatta"
over 1946 is het volgende ontleend:
De fabrieken in Breda hebben de
sedert October 1945 hervatte produc
tie in 1946 in toenemende mate voort
gezet. In de laatste 4 maanden van
1946 is, naast de gerantsoeneerde om
zet voor het binnenland, ook be
langrijk voor de export gewerkt.
De bedrijven in Breda hebben in
1946 een behoorlijke winst opgele
verd.
Een ernstige grief, die door nage
noeg het gehele Nederlandse indus
triële bedrijfsleven zal worden onder
schreven, is de niet te verantwoor
den roofbouw door de regering op de
industriële outillage gepleegd door
de veel te ver doorgevoerde beper
king van deviezenverscchaffing voor
hoognodige vernieuwingen van ma
chines en installaties. De regering sti
muleert terecht de export van Neder
landse producten, doch is zo karig en
moeilijk om de industriële kippen,
die ook de exporteieren moeten leg
gen, haar noodzakelijk voeder (ma
chines en outillage) te geven, dat
die voor Nederland zo kostbare
beestjes, waarop n.b. ook nog zoveel
hoop voor de toekomst wordt geves
tigd, langzaam maar zeker wegkwij
nen.
Over een paar jaar zullen die geen
exporteieren meer kunnen leggen,
juist dan als de buitenlandse indus
triële kippen door beter voeder in de
vorm van machines en outillage gro
tere en meerdere eieren gaan leggen.
Dat de regering, die enerzijds de
export wil stimuleren, doch ander-
zijdse minimumprijzen *oor die ex
port vaststelt, zonder voldoende
marktkennis, is een tweede grief,
waardoor diverse belangrijke export
orders gemist worden op vaak klei
ne prijsverschillen, die de fabrikant,
in 't belang van de opbouw van een
blijvend afzetgebied in het buiten
land, gaarne van zijn winst zou laten
vallen.
De Berlijnse correspondent van het
A. N. P. meldt:
Ook de Britse zóne staat nu voor
een hervorming van het bodembezit.
Het ontwerp, dat daartoe door de
plaatsvervangende militaire gouver
neur, generaal Robertson, aan de
Zónebeirat is voorgelegd, wil het
bodembezit tot 150 hectare beperken.
In geval de slechte gesteldheid van
de bodem dat wenselijk zou maken,
kan een andere maatstaf worden
aangenomen, namelijk een grond
waarde van 200.000 ïieichsmark als
maximum. Het bezit van overheid,
coöperaties, kerken en instellingen
van weldadigheid valt buiten het
plan. Al het overige bezit, dat boven
de aangelegde maatstaf uitgaat, zal
evenwel onder nieuwe eigenaars
worden verdeeld.
Het uitvoeren van de hervorming
zal' gelegd worden in handen van
landcommissies. De onteigeningen
zullen niet beperkt blijven tot de
bodem, doch ook gebouwen, levende
have en inventaris omvatten. Daarbij
krijgt de eigenaar de garantie, dat
hij zoveel inventaris mag behouden
als hij voor de bewerking van het
hem gelaten land nodig heeft. Ook
wordt hem de keuze gelaten, welk
deel van zijn grond hij het liefst af
staat. De onteigening zal tegen scha
devergoeding geschieden en dus
volgens geheel ander beginsel wor
den doorgevoerd als in Oost-Duits-
land waar bij de onteigening van het
grootgrondbezit generlei sprake van
vergoeding is geweest.
Generaal Robertson heeft er bij
het indienen van het ontwerp geen
twijfel over laten bestaan, dat de
Britse autoriteiten spoedige uitvoe
ring wensen. Aan de Duitse raad,
die reeds in September verzocht
werd voorstellen voor hervorming
uit te werken, is opgedragen zijn
opmerkingen binnen een maand te
geven. Daarmee wil het militair be
stuur rekening houden voor de ver
ordening wordt afgekondigd.
Daarbij zal zij zich laten leiden
door het beginsel, dat de hervor
ming zodanig moet worden uitge
voerd, dat de productie er niet door
geschaad wordt, een eis, die in de
huidige critieke voedsel-omstandig-
heden maar al te begrijpelijk is. Om
dit te bereiken is in het ontwerp
bepaald, dat de landcommissies de
onteigende gronden terstond in cul
tuur zullen nemen, in afwachting
van de nadere regeling, der ver
deling. Het is de bedoeling dat de
vrijkomende gronden in pacht voor
drie jaar worden uitgegeven. Deze
pachttijd geldt voor de pachter als,
proeftijd, daarna kan hij als koper
optreden.
Dit plan voor de Brtise zóne is
gekomen na een nu welhaast jaren
lang gevoerde actie van de zijde der
communisten en socialisten voor bo
demhervorming. Vele politici zijn in
deze actie zover gegaan het uitblij
ven-van de hervorming aan te dui
den als een der hoofdoorzaken voor
de huidige voedselschaarste. Vooral
vanuit Oost-Duitsland, waar de Rus
sische bezetting terstond na de bezet
ting een radicaal einde aan het grote
bezit heeft gemaakt, is de critiek
op het uitblijven van maatregelen
in het Westen veel minder sterk spra-
Daarbij mag men evenwel niet uit
het oog verliezen, dat de motieven,
die voor bodemhervorming spreken,
in het Westen veel minder strk spra
ken dan in de vlakten van Pomme-
ren en Mecklenburg, die van ouds
het domein van de Duitse Junkers
waren. Terwijl in Mecklenburg vol
gens de cijfers van 1939 51.2 procent
van de bodem in handen was van
bezitters boven 100 hectare, in Pom-
meren 42.6 procent, en in Oos^-Prui-
sen 37 procent, was in de landen
van de Britse zónse het kleinere be
zit ver in de meerderheid. In Slees
wij k-Holstein, waar de grootste be
zittingen liggen, beslaan die land
goederen boven 100 hectare vijftien
procent van de bodem. In Neder-
Saksen kan slechts C.2 procent als
grootbezit worden aangemerkt en in
Noordrijn-Westfalen 4.1 procent. Hoe
veel grond de hervorming thans
zal gaan omvatten is nog niet te
zeggen, daar statistieken ontbreken,
die de maatstaf van 150 hectare aan
leggen. Men schat evenwel dat 240.000
hectare ter verdeling vrij zullen ko
men.
In de Zónebeirat, bet hoogste po
litieke lichaam voor de Britse zóne,
heeft men reeds critiek op het plan
kunnen horen. Van sociaal-democra
tische zijde heeft men het ontwerp
een ontgoocheling genoemd, voorna
melijk op grond van het feit, dat men
de grens van 150 hectare te hoog
vond. De communistische woordvoer
der heeft er de bekende leuze van
onteigening zonder schadevergoe
ding van bezit van nazi-activiteiten
laten horen. Minder critisch gestem
de vertegenwoordigers in de raad
hebben toch niet nagelaten twijfel
te uiten aan de vraag of een nieuwe
verdeling mogelijk is in een tijd-,
waarin het materiaalgebrek de
bouw van nieuwe boerderijen tot een
vrome illusie maakt. Ondanks dit
alles kan men verwachten, dat nu
deze hervorming binnen afzienbare
tijd een feit zal worden. Men hoopt
haar te kunnen gebruiken als een
kleine bijdrage tot de oplossing van
dat andere grote probleem, waarmee
vooral Sleeswij k-Holstein strijdt: de
toevloed van vluchtelingen. In het
land, waar de bodemhervorming het
grootste effect zal hebben, bestaat
namelijk de «fc^lft der huidige be
woners uit vluchtelingen, uit de
thans onder Pools bestuur staande
gebieden. Men hoopt een klein deel
van hen een nieuw bestaan te kun
nen geven door een boerderij in
pacht te geven.
LEIDS TRIBUNAAL
Het Leids Tibunaal deed hedenoch
tend uitspraak in de volgende zaken:
N. Schild te Leiden* internering
voor de tijd van 2 jaar, 6 maanden
tot 9 Nov. 1947, ontzetting uit de bei
de kiesrechten, het dienen bij de ge
wapende macht, het bekleden van
openbare ambten.
Mej. J. H. van Wilgen te Alphen
aan dé Rijn, internering voor de tijd
reeds in internering doorgebracht,
ontzetting uit de beide kiesrechten. I
Verd. werd onmiddellijk in vrijheid j
gesteld.
H. Barmentlo te Noordwijk, inter-1
nering voor de tijd van 2 jaar en 3
maanden tot 11 Oct. 1947, ontzetting I
uit de beide kiesrechten, het dienen
bij de gewapende macht, h£t bekle
den van openbare ambten.
D. J. van Diggelen te Leiden, inter
nering voor de tijd van 3 jaar tot
17 Aug. 1948, ontzetting uit de beide
kiesrechten en verbod tot het dienen
bij de gewapende macht.
LEIDEN
Een Katholiek Sociaal
Bureau
Leiden krijgt een Katholiek So
ciaal Bureau.
In een bijeenkomst van afgevaar
digden van Katholieke sociale en (of)
charitatieve organisaties is gisteren
avond besloten tot oprichting van
een Stichting: „Katholieke Centrale
voor Gezinszorg", dat zulk een Bu
reau zal oprichten.
Wij laten hier een paar artikelen
uit de statuten der Stichting volgen:
Art. II. Het doel der stichting is de
werkzaamheden die door de reeds te
Leiden bestaande of nog op te rich
ten Katholieke Sociale en/of chari
tatieve organisaties als zodanig in
het belang van het gezin of deszelfs
leden of van zelfstandige personen
worden verricht, met behoud van de
zelfstandigheid dier organisaties, te
steunen, te coördineren en waar no
dig te stimuleren opdat een zo doel
treffend mogelijke hulpverlening
aan een daarvoor in aanmerking ko
mend gezin en/of deszelfs leden of
aan zelfstandige personen plaats
vinde.
Art. III: Het doel der stichting zal
worden nagestreefd:
a. door het inrichten van een bu
reau, belast met het verrichten van
alle zodanige werkzaamheden die
het doel der stichting kunnen bevor
deren, o.m. het registreren van alle
aan het doel bevorderlijke gegevens.
b. door het houden van contact
avonden tussen de leden van de in
artikel II bedoelde organisaties en
verder van die personen die geacht
kunnen worden op het terrein van
de in artikel II bedoelde hulpverle
ning werkzaam te zijn of daarvoor
bijzondere belangstelling te hebben.
c. door het geven van voorlichting
nopens onderwerpen die de in arti
kel II bedoelde hulpverlening betref
fen of geacht kunnen worden daar
mede in verbarrd te staan;
d. dbor alle andere wettige midde
len, die aan het doel bevorderlijk
kunnen zijn.
Art. IV. Het bestuur der stichting
bestaat uit vijf leden, een voorzitter,
een ondervoorzitter, een secretaris,
een penningmeester en een bestuurs
lid.
Hel bestuurslid dat een te Leiden
gevestigd R.K. geestelijke moet zijn
wordt benoemd en ontslagen door de
Hoogeerwaarde Heer Deken van het
Dekenaat Leiden.
De Raad van Beheer is samenge
steld uit afgevaardigden van een
reeks organisaties.
In het comité, dat de oprichting van
deze stichting heeft voorbereid, had
den zitting mr. Donders (voorzitter),
mej. B. Langezaal, rector Bernefeld
de heer S. Menken en dr, Zijeveld.
Mej. A. Schilte j-
De verdiensten van een leven ligt
niet in de lange jduur, maar in de
wijze waarop het wordt geleefd.
Vannacht om precies 12 uur is af
gesloten een zeer verdienstelijk le
ven op deze wereld, óm te worden
veranderd in een ander leven.
Mej. A. Schilte, Vrouwe van Be-
thanie, is op 37-jarige leeftijd over
leden in het Academisch Ziekenhuis,
waar zij na het haar op de Rijnsbur-
gerweg overkomen ongeluk weken
lang is verpleegd geworden. En waar
zij weken-lang heeft geleden, ont-
z.ettend veel geleden met stichtend
geduld en ontroerende overgave
zij, de jonge vrouw met haar onver
moeide activiteit en enthousiaste ar-
beidslust, met haar sprankelende en
fonkelende geest, altijd vol van ini
tiatieven en plannen. Zij heeft haar
grote lijden gedragen, zoals zij haar
leven heeft geleefd: voor God en
voor haar mede-mensen ter liefde
Gods.
Na voltooiing van haar gymnasiale
studie heeft mej. Schilte zich als
„Vrouwe van Bethanie" gewijd aan
cultureel-maatschappelijk werk op
godsdienstige basis aan het werk,
zoals wij dat kennen in „Verbum
Dei" te Leiden.
„Verbum Dei" verliest in mej.
Schilte een eminente kracht. Sedert
de oprichting heeft zij in „Verbum
Dei" héél veel goed werk tot stand
gebracht, velen tot groot geluk, tot
blijvende zegen....
Velen zullen haar ook met dank
baarheid gedenken in hun gebed.
Zaterdag om half acht werd er een
gezongen Requiem-Mis opgedragen
in de St. Petruskerk. De begrafenis
heeft plaats in Bloemendaal.
HET UITBREIDINGSPLAN
„NOORD".
Arbeiderswoning kost 14.229.
Gisterenmiddag heeft architect
Bern. Buurman te Leiden in een der
kamers van het stadhuis openbaar
aanbesteefl het bouwen van een com
plex van 13 blokken, bevattende 103
arbeiderswoningen met 89 schuurtjes
en tuinafscheidingen. deel uitmakend
van het uitbreidingsplan „Noord", ge
legen achter de Mare- en Herensin
gel te Leiden.
Er waren 45 inschrijvers, die we
hier laten volgen in volgorde van
laagste inschrijving.
W. de Jong. Den Haag, 1.465,580;v-
A. Voordouw, Z'woude 1.474000;
H. C. Geveke Leeuwarden f 1 510.000;
fa. Mosselman en Korteweg, R'dam,
1,518.000; M. v. d. Bent en Zonen,
1.519.000; fa. Wetering en van Da
len, Schiedam, 1.524.000; P. Groene-
weg, Barendrecht, 1.524.200; L. F.
Kapiteins, R'dam, 1.525.000. H. C.
Heemskerk, Leiden, 1.529.000; fa.
P. N. Karreman, Hillegersberg,
1.530.000; C. Smeets, Achthuizen,
1.546.200; G. Bergshoef, Alphen aan
de Rijn, 1.549.000; v. d. Geer en
Stuifzand, Leiden, 1.550.000; fa. D.
Stada en Zn., Den Haag 1.554.813;
Gebr. van Duin, Noordwijk aan Zee.'
1.570.000; Bouwcomb., Wassenaar,
1.580.000. J. v. d. Broek, Soest,
1.590.000; H. C, Smit, Beverwijk,
1.590.000; G. C. Blanken, Bussum,
1,590.000; B. Voogt, Delft 1 590.000;
G. D. Geerlings, Bussum, 1.595.000;
D. Warnaar, Den Haag, 1 595.000;
C. Boel. Voorburg, 1 598.000; W. J.
Bergsloot, Alphen a. d. R. 1.599.000.
M. den Hertog, Delft, 1.600 000; B.
de Groot en Zn., Amkel, 1.600.000;
N. V. Bawilma, Den Haag, 1.600!000;
J. Fijan, Nieuwerkerk aan de IJsel,
1.600.000; D. Harmsen, Den Haag,
1.611.664; M. Hoorn, Duivendrecht,
1.622.000; J. Bontebal en Zn., Ze
venhuizen, 1.625.000; Gebr. A.'en J.
den Ouden, Alphen a d. R., 1.626.000
J. Weber, Rijswijk, 1.633.641; H.
Korswagen en Zn., Leiden, i.637.000
Fa. Bastianen en Jubken, Haarlem,
1.640.000; Fa. Groen en Bregman,
Benthuizen, 1.642.000; J. Kasbergen,
Moordrecht, 1.645.000; C. V. J. de
Graaf, Den Haag, 1.675.000; V. de
Vries, Haarlem, 1.676.000; Fa Ver
meer en Zn.. Moordrecht, 1.68C.OOO;
N.V Aann. Mij. Holland, Heemstede,
1.686.000; S. L. Blom. Heemstede,
1.690.000; W. H. Revers Jr, Haar
lem, 1.700.000; J. Wittebrood, Beem-
ster, 1.700.000; A. Rietveld, Den
Haag, 1.729.000.
De gunning wordt aangehouden.
oooooooooooooooooooooooooooooooooo
De verschrikkelijke
oooooooooooooooooooooooooooooooooo
Een vrolijke liefdesroman, van
BERTA RUCK.
Vertaald door TEO DE WITTE.
3)
Als in een nachtmerrie kwamen
reeds de gezichten van zijn vrouw
en zijn dochters aan hem voorbij.
Zijn vrouw, die de laatste tijd meer
dan ooit leed onder haar zenuwaan
vallen en zijn dochters, een drietal
dat op geen enkele manier meer was
te. bevredigen. Daarna schoven tussen
de Squire en het van zelfbewustzijn
stralende zonsondergangsgezicht van
de oude Ames de schimmen van zijn
Eric, de modieuse, uiterst verfijnde
officier, en Basil, de knappe en intel
ligente student. Wat zouden die allen
zeggen, indien hij hun kwam voor
stellen om Arabella Ames, dat op
zichtige ordinaire kind. in hun fami
liekring op te nemen? Maar och, na
tuurlijk. natuurlijk het was alles geen
ernst. Dat kon er niet mee bedoeld
zijn. Was het Ames werkelijk ernst?
„Zeker", zei Arabellas vader een
beetje gepikeerd. „Mijn dochter is een
best kind en een lief meisje en ik
wil hebben, dat ze van alles geniet,
wat ik haar maar kan geven. Ik
voel er niets voor on) mijn dochter
tot het einde van haar leven te laten
rondlopen; en ik wil nog minder, dat
ze met iemand uit mijn eigen stand
gaat trouwen. Mijn Arabella is een
betere knul waard als de zoontjes
van vriendjes van haar vader. En
nou jij dat eens voor elkaar zien te
krijgen, Squire. Jij moet voor mijn
dochter eens een geschikte vrijer zien
op te scharrelen".
„Maar werkelijk, beste Ames, ik
zie heus niet in, op welke wijze ik
haar daarin van dienst zou kunnen
zijnik zou niet weten, wat voor
hulp ik kan verlenen bij het huwe
lijk van uw dochter...."
„Maar dat kun je well degelijk,
beste vriend", antwoordde Ames in
dezelfde aanspraak, die den Squire
weer alle krachten deed inspannen
cm z'n mond te sluiten. „Je kunt eens
uitkijken of ook zij niet eens 'n
kans krijgt, zoals je eigen dochters
ook hun kansen krijgen. Ik zie zo
dikwijls van die jonge snuiters op het
kasteel, om wat te schieten en te vis
sen en weet ik veel. Ja man, ik hou
dat allemaal genoeg in de gaten. En
die hebben natuurlijk een oogje op je
dochters. Dat begrijp ik allemaal heel
best, als vader zijnde.-Nou laat ze te
gelijkertijd ook eens een oogje wa
gen aan mijn Arabélla. Ze is zo lief
als een plaatje en een hart van goud
en een beurs ook, zou ik zo zeggen.
Maar toch zijn er wel een paar klei
nigheden, die ze van uw dochters
misschien zou kunnen leren, geloof
ik".
Hij verwaardigde zich dit alles met
een glimlach toe te geven, terwijl
mr.\Cattermole niets beters wist te
doen dan verwonderd te luisteren.
„Zo moet ze bijvoorbeeld eens-le-'
ren, hoe je zo'n deftige visite met van
die stijve harken...."
,,Die wat?" vroeg de Squire, maar
Ames hoorde het niet en ging verder:
een beetje dragelijk kunt be
zighouden, zonder je te vervelen of de
rest aan het geeuwen te brengen. En
dan wat voor spullen je aan en uit
moet trekken voor elk uur van de
dag en wat voor grimassen zijn voor
geschreven als je in Buckingham
Palace wordt voorgesteld. Want je
begrijpt wel, Squire, dat dit een on
derdeel van onze afspraak is. Als ze
eenmaal trouwt moet ze de volgende
winter aan het hof worden voorge
steld. Ala ze trouwt-"
Hij herhaalde de woorden met veel
nadruk, alsof ze de sleutel waren
van het gehele geval.
„Ja, ik heb het nou in mijn hoofd
gezet, dat dit het enige huwelijk is,
dat die Arabella van me met fatsoen
zou kunnen doen. Zeker, Squire, ook
een radicaal kan voor zijn dochter
wel eens iets meer verlangen dan
rechtuit. Ik ben eigenlijk een beetje
eerzuchtig zogezegd."
„Juist. Precies. Maar...."v
„Nou wat zeg jij daar nou allemaal
op, Squire?"
Wat kon de Squire ten slotte zeg
gen?
,,Ik moet het dus heel goed ver
staan hebben, dat je er werkelijk op
staat, dat miss Ames onze gast zal
worden?"
„Laat ons zeggen, betalend logé",
viel de oude man hem onmiddellijk
in de rede. Ik zal natuurlijk kost en
inwoning betalen. En de was bij ons
aan huis. Ze mag je op dat gebied
in geen enkel opzicht tot last zijn. En
ze kan wat aan, die Arabella, dat
beloof ik je. Vooral Maizenapudding.
Maar die behoef je haar natuurlijk
niet elke dag voor te zetten. Ik wil
riet hebben, dat er extra-kosten
voor haar gemaakt worden. Ik heb
nog nooit een kind gezien, dat zo d'r
vork kan zetten in vers gekookte
ham, als mijn dochter. Die eet d'r va
der compleet onder tafel, zo waar ik
hier voor je sta. Maar daar zul je
niet aan verliezen. Drie pond per
weeken hij sloeg zijn vuist in de
open palm van des Squire's fijnge-
vormde handdrie pond per
week, zolang ze hier blijft ga je
daarmee accoord?.
„Maar beste vriend, denk nu wer
kelijk niet.
„Nee, nee, dan kan ze d'r buik vol
eten, want «ik beloof je, dat het be
hoorlijk zal lopen. Ik wil natuurlijk
hebben, dat ze rustig d'r keus kan
maken. Ze behoeft zo maar nic4 de
eerste de beste bleekneus ce nemen,
die haar eens vriendelijk aankijkt.
Lukt het hier niet, dan in Lenden zo-
,dra jullie daar van de winter naar
toe trekken, Ik zeg nog eens.. Squire,
je moet eerlijk spel spelen en haar
niet het eerste het beste mirakel in
de hand stoppen, dat je salons on
veilig komt maken, als ik eens als
man tegenover man zeggen mag,
waar het op staat."
„U wilt dus", begon de Squire in
eens erg vormelijk, dat miss Ames bij
ons zal blijven, totdat zij iemand
vindt totdat zij trouwt? Zit de
zaak zo?"
„Wel ja, doodeenvoudig ant
woordde de winkelier en we?r viel er
een stilte m, waarin de gedachten
van Je Meester des Huiles als een
motor raasden... Hoe kon hij wei
geren? Neen? Er viel werkelijk niet
aan te ontkomen! Noblesse oblige.
Het was ellendig, maar hij kon niet
weigeren, sinds hij zelf naar de aard
van de door hem te geven dank had
geinformeerd.
Maar de beslissing mocht niet te
lang meer wachten. Ames begon on
rustig te worden en zijn gezicht be
trok.
„Ik geloof toch niet, dat ik te veel
gevraagd heb? Ik zeg altijd de ene
d:enst is de andere waard en
„Zeker niet te veel", stemde de
Squire toe, waardoor hij zich een
nieuw en niet al te vleiend argument
van de kruidenier bespaarde. Hele
maal niet I.... hemik dacht
eigenlijk helemaal niet meer aan de
weigering op zich. Ik wilde alleen
gaarne horen, hoe u zich dit verblijf
precies had voorgesteld".
(Wordt vervolgd.)