De onderwijzers kwamen naar Leiden
Wij zijn teveel een nummer geworden
Leiden heeft thans weer hoornen genoeg
DONDERDAG 3 APRIL 1947
DE LEIDSCHE COURANT
PAGINA 3
De organisatie van het
V. G. L. O.
Inleiding Hoofdinspecteur P. v. Nes.
De middagbijeenkomst was gewijd aan de
organisatie van het V.G.L.O.. welk onder
werp werd besproken door den heer P. v.
Nes, Hoofdinspecteur L.O. De organisatie
van het V.G.L.O, is de laatste jaren niet
over rozen gegaan, aldus deze spr. Het leer
lingenaantal is gedaald, de belangstelling
voor andere takken van voortgezet onder
wijs gestegen.. Het verschijnsel doet zich
echter voor, dat dit onderwijs gaat lijden
aan geestelijke bloedarmoede, omdat het
peil der leerlingen niet voldoende is om
meer uitgebreid onderwijs te kunnen vol
gen. Grootere selectie zal dus moeten wor
den toegepast. En de V.G.L.O. school, die
tot nog toe zijn kans niet heeft gehad, zal
die nu moeten krijgen. Reeds een twintig
jaar geleden ontwikkelden zich deze in
zichten. Geldgebrek was echter de oorzaak,
dat de toenmalige commissie van advies
niet tot daden kon stimuleeren. De commis
sie van Poelje diende in 1939 een rapport
in, dat voor het V.G.L.O. zeer onbevredi
gend kon worden genoemd. De oorlog ver
hinderde verdere uitvoering, totdat de Duit-
sche bezetter in het voorjaar van 1941 per
radio bekend maakte, dat het achtste leer
jaar verplichtend was gesteld. Een dépar
tementale commiosie kreeg de uitvoering
in handen en 26 Augustus 1942 werd door
deze commissie de organisatie van dit on
derwijs bekend gemaakt, een organisatie,
die echter evenmin bevredigde. De oorlogs
omstandigheden torpedeerden de rest en
het V.G.L.O. is dan ook zeer gedupeerd uit
de bezetting te voorschijn gekomen.
Aansluitend op den spreker van de och
tendbijeenkomst betoogde de heer v. Nes,
dat de ViG.L.O.-school als verlengstuk van
de L.O.-school moet staan tusschen die laat
ste en het Nijverheidsonderwijs c.q. am-
bachtsonderwijs. Een V.G.L.O.-school, die
zoo mogelijk los moet staan van de unifor
miteit van de lagere school en gelijkberech
tigd dient tezijn met nijverheidsscholen.
Concurrentie met het Nijverheidsonderwijs
is in feite niet te duchten, daar geen volle
dige vakopleiding wordt gegeven.
Spr. gaf vervolgens practische wenken,
en algemeene principes aan, waarnaar het
V.G.L.O. zich met vrucht zou kunnen rich
ten. De heer van Nes sprak tenslotte nog
over de dreiging van de voorloopige op
schorting van het achtste leerjaar, een drei
ging, die, mede door de publicaties in de
pers, de ouders het laatste restje vertrou
wen in de V.G.L.O.-school dreigt tte ont
nemen. Wat de volksvertegenwoordiging
zal besluiten is nog een open vraag. Maar
wanneer het achtste leerjaar inderdaad tot
1 Januari 1950 zou worden afgeschaft, zou
dit zoo niet de genadeslag, dan toch een
zeer harde klap voor dit zoo nuttige insti
tuut beteekenen.
De vragen, die na deze rede los kwamen,
legden nog eens den vinger op de wonden-
plek van het schoolverzuim. De inspecteur
kon in antwoord hierop mededeelen, dat
een wet in voorbereiding is, waarbij school-
Het banketbakkersbedrijf
vraagt aandacht
De Leidsche Banketbakkers voelen zich
in hun eer en goeden naam aangetast naar
aanleiding van een bericht in een der bla
den. eenige weken geleden gepubliceerd,
betreffende overmatig, gemaakte winst.
In verband hiermede en mede naar aan
leiding van lastercampagnes tegen de ban
ketbakkersbedrijven heeft Ihet bestuur
van de afd. Leiden der Ned. Banketbak-
kersvereeniging jn een bijeenkomst een en
ander over dit bedrijf medegedeeld.
In de eerste plaats werd opgemerkt, dat
de processen verbaal niet tegen banketbak
kers zijn opgemaakt, doch tegen beoefe
naars van het z.g. gemengde bedrijf.
Het banketbakkersbedrijf is te beschou
wen als een speciaal va':. De toewijzingen,
die men krijgt zijn gebaseerd op de grond
stoffen-toewijzing van 1938; voor boter
krijgt men 15 pet., voor suiker 30 pet.
Daardoor is he„ slechts in beperkte mate
mogelijk z.g. vrije koekjes aan te bieden.
Over de inlevering van grondstoffen
door het publie.c voor koek en gebak en
de daarna berekende- prijzen heerscht bij
het publiek een zekere ontstemming en
toch, meenen de banketbakkers, valt daar
niet tegen te tornen. Vooropgesteld zij,
dat ook zij even graag als het publiek liefst
zoo spoedig mogelijk van de z.g. verplich
te inlevering verlost zouden willen zijn.
Dat de inlevering billijk is, moge reeds
blijken uit het feit van de hierboven ge
noemde toewijzingen. En wat de prijzen
betreft, merken de banketbakkers allereerst
op, dat de loonen dubbel zoo hoog zijn als
in 1938,
Bovendien, de banketbakkers zijn ver
plicht alles geprijsd te koop aan te bieden
en zij moeten bovendien aan iederen amb
tenaar der prijzer.controle van ieder ver
vaardigd product een calculatie kunnen
overleggen.
Het banketbakkersbedrijf is als een spe
ciaal vak te beschouwen en men moet de
idee loslaten, dat ieder ander bedrijf thans
cok banketbakkersartikelen ten verkoop
aanbiedt soms zelfs met wemig of geen
vakkennis. Hierdoor is in ernstige mate
branche-vervaging opgetreden. De ban
ketbakker staat dan ook op het standpunt,
dat men voor speciaal-artikelen met goede
afwwerking en goede kwaliteit een een ban
ketbakkersbedrijf moet prefereeren boven
andore. De prijzen voor elk artikel zijn bij
verordening geregeld. Wat die prijzen zijn.
doet eigenlijk weinig ter zake. Naar gelang
van klasse-verschil zullen deze prijzen voor
een zaak op de Breestraat hooger zijn dan
voor een in een volksbuurt. Maar de ver
eeniging zelf ziet toe, dat de leden geen
overtredingen begaan en geschiedt dit wel,
dan zijn door de vereeniging ook zelf
maatregelen te nemen.
Zeer binnenkort zuTen de banketbakkers
bedrijven in Leiden en omgeving van bui
tenaf voor het publiek te herkennen zijn
els lid der N. B. V. door een embleem of
opschrift, waardoor ook bescherming van
het publiek voor het betere artikel en ge
wettigde inleveringen gewaarborgd zullen
zijn.
Door deze mededeelingcn hopen de ban
ketbakkers met recht aanspraak te mogen
blijven maken op het/behoud van hun
goeden naam bij het publiek.
verzuim voor de eerste maal met een be
hoorlijk groote boete, bij een tweede keer
met gevangenisstraf zal worden beant
woord.
Nieuwe hulpmiddelen bij het
onderwijs.
Het betoog van den heer J. G. Keuss uit
Heer Hugowaard was een practische uit
werking van de op deze dag naar voren ge
brachte ideeën en idealen Deze spreker
wees op de moderne middelen van radio,
film en vervoermogelijkheden, waardoor
het gemakkelijker zou zijn de jeugd op te
voeden tot Godsdienstige, zedelijk-volwaar-
dige, cultuurdragende en ook politiek-
mondige persoonlijkheden
DE NIWIN-ACTIE.
Wie een voorproefje wil genieten van de
enorme verscheidenheid van fraaie en nut
tige artikelen, welke van 9 t.m. 12 April
a.s. op de fancy-fair van het plaatselijk
Niwin-comité in „Den Burcht" verkrijg
baar zullen zijn, raden wij aan eens een
kijkje te nemen in een tweetal étalages van
de firma De Koning in de Donkersteeg,
waar daarvan een artistiek-opgesteld over
zicht wordt gegeven. Ook zijn hier de
prachtige prijzen voor de gelijktijdig te
hou'den verloting geëtaleerd.
Als een bijzondere attractie voor de fan
cy-fair geldt zeker nog, dat in een apart
zaaltje permanente filmvoorstellingen zul
len plaats vinden, waar o.a. de film „Voor
Vrijheid en Recht" van de Ned. Land- en
Zeemacht in Ned.-Indië zal worden ver
toond.
VOOR HET ZWAKKE KIND.
In onze stad' zijn vele kinderen, die zoo
heel erg hard noodig hebben, dat zij eens
naar buiten gaan.
Voor die kinderen, voor wie dat inder
daad noodig is na geneeskundig onder
zoek staat klaar de Kath. Kinderuit
zending.
Deze katholieke organisatie moet dik
wijls de kosten van de uitzending dragen
of deze verlichten. En, om dat te kunnen
doen, vraagt .zij van de katholieken van
Leiden een.... paascheitje in "den vorm
van een geldelijke bijdrage. Zij heeft aan
vele adressen een zakje gestuurd, om dat
eitje er in te deponeeren.
Men kan ook zijn gaven inzenden via de
giro nummer 12316 ten name van de pen-
ningmeesteresse E. WilmerKoelman.
Een halve eeuw organist. Op 1 Mei
a.s. zal de heer J. H. van Leeuwen zijn
gouden jubileum vierer. als organist van
de Oosterkerk te Leiden. Er heeft zich een
huldigingscomité gevormd, bestaande uit
de heeren dr. J. Riemens, P. C- Zandee, J.
H. Sira, N. van Hooidonk, S. Singerling, H.
de Nie en C. W. Serlie. De heer van Leeu
wen zal 30 April een orgelbespeling geven,
waarbij een huldigingswoord zal worden
gesproken. Donderdag 1 Mei recipieert de
jubilaris in de consistoriekamer van de
Oosterkerk.
In een vergadering van de afdeeling
Leiden van de Partij van de Vrijheid
werd het bestuur als volgt samengesteld:
prof. dr. C. Boer, voorzitter, H. J. P. Was
senaar, tweede voorzitter, A. O. Frohwein,
secretaris, mr. G. van Reenen, tweede se
cretaris, A. E. Modderman, penningmees
ter, mr. Th. Trip, tweede penningmeester,
mr. M. B. Vos, W. Zwart, mej. mr. H. van
Wageningen en J. Schoppen, leden, terwijl
bovendien de afdeelingen Sassenheim en
Warmond nog pen vertegenwoordiger zul
len aanwijzen.
OPENBARE LEESZAAL EN
BIBLIOTHEEK „REUVENS".
In de gistermiddag onder leiding van
den voorzitter, dr. A. A. van Rijrjbach,
gehouden jaarvergadering van de Open
bare Leeszaal en Bibliotheek „Reuvens"
heeft de secretaris, dr. H. Schi]p, een over
zicht gegeven ven de werkzaamheden in
net afgeloopen jaar. Het aantal leden be-
rroeg op 1 December 1946 3021 (vorig
juar 3291), van de kinderbibliotheek 368
"(518) terw-iil er 498 (578) buitenleden wa
ren ingeschreven. Het correspondentschap
tp Voorschoten telde in 1946 162 (193) le
den. Uitgeleend werden in totaal 76.120
(60.407) deelen, waarvan drievijfde uit
romans bestond. In 1946 werden 1040 (338)
nieuwe deelen aangeschaft. In tegenstel-
jing met de belangstelling voor de tijd
schriftenzaal, welke bevredigend was,
stond het aantal bezoekers van de studie
zaal aan de Plantage, dat in 1946 slechts 58
bedroeg.
Uit het financieel overzicht van den pen
ningmeester den heer J. Mulder, verna
men wij, dat het nadeelig saldo per 1 Jan.
1947 4113— bedroeg, terwijl de winst
en verliesrekening een totaal verliessaldo
van 7.147 aangaf. In verband met deze
cijfers deelde dt: heer Mulder mede, dat
het verlies over 1946 nog uit eigen midde-
ln kan worden betaald. Ook voor dit jaar
zal dit nog het geval kunnen zijn, maar
daarna zal gestrefd moeten worden naar
het verkrijgen van een sluitende begroo
ting. Nadat de heer H. van Woudenberg
een gunstig rapport had uitgebracht, werd
de penningmeester voor zijn beheer gede
chargeerd. Met een woord van dank aan
secretaris en penningmeester werd deze
korte vergadering gesloten.
K. A. J. Dek. Parochie. Willen alle
stu.vers en (nog stêeds) de naamloozen
er zorg voor dragen, datyzij hedenavond
uiterlijk 6.30 uur bij hun ploegleider, Mid
delstegracht 1, aanwezig zijn, zoodat wij
aan gezamelijk naar de „Donkere Metten"
kunnen gaan. Zij, die buiten de bovenge-
noemden mee willen, zorgen eveneens om
half zeven op bovengenoemde plaats aan
wezig te zijn.
INZAMELING HUISVUIL.
Op den Goede Vrijdag en den tweeden
Paaschdag zal geen huisvuil worden in
gezameld.
Men gelieve op deze dagen geen em
mers aan de openbare straat te plaatsen.
Het ophalen uit die perceelen. welke
gewoonlijk op VRIJDAG worden bediend,
zal nu plaats vinden op Dinsdag 8 April
e.k. en uit die perceelen, welke gewoon
lijk op MAANDAG worden bediend op
Donderdag 10 April e.k.
De Directeur Gem. Reinigings-
en Ontsmettingsdienst.
CONCENTRATIE VAN SCHOEN.
MAKERIJEN?
Sinds korten tijd is er onder de schoen-
herstellers van Leiden een actie gaande,
welke er op is gericht, om alle bestaande
reparatieinrichtingen in de stad te doen
verdwijnen en te vervangen door een in
onderlinge samenwerking op te richten en
te drijven centraal bedrijf op moderne
leest geschoeid. Dit betreft 110 particu
liere ondernemingen. Door een dergelijk
centraal bedrijf hoopt men den concur-
rentiefactor uit te schakelen en tegen
economisch wederzijdsch verantwoorde
prijzen te kunnen werken.
De heer E. A. Voskuil, bestuurslid van
de afdeeling Leiden van de vakgroep
schoenherstellers is de geestelijke vader
van deze plannen. In een brochure wor
den zijn plannen nauwkeurig toegelicht.
Uiteraard bestaan er in de kringen van
de schoenherstellers tegen deze zeer ingrij
pende plannen ook wel eenige bedenkin
gen. Tegenstanders zien er een sterke be
knotting van het persoonlijk initiatief in en
a<fhten deze plannen niet voor verwezenlij-
k.ng vatbaar.
Binnenkort zal een vergadering worden
belegd, waarin deze actie nader zal wor
den besproken en waarop ook wethouder
J. C. van Schaik het woord zal voeren.
Paul van Kempen contracteert met
gramofoonmaatschappij. De Nederland-
sche dirigent Paul van Kempen (geboor
tig uit Leiden) heeft zoojuist een contract
afgesloten met de Engelsche Decca gra
mofoonmaatschappij. De eerste opnamen
zullen in Juni of Juli te Londen beginnen.
HET HUIS MET „DE OOSTERSCHE LAMP"
/GISTERENMIDDAG vond ten huize van Not. N. W. Holtkamp' aan het Rapenburg
^■*66, een aardige plechtigheid plaats. Nadat de genoodigden. waaronder de burge
meester. Jhr. mr. F. H. van Kinschot, het bestuur van de Vereeniging „Oud-Leiden",
de Archivaris mr. van Royen, dr. C. A. Crommelin e.a. allervriendelijkst door den
heer en mevrouw Holtkamp in hun woning waren ontvangen, waar thee werd geser
veerd, nam de voorzitter van „Oud-Leiden", dr. T. P. Sevensma het woord.
Oude traditie weer hersteld
Spreker zeide, dat dr. Crommelin het eerst
op de gedachte was gekomen aan deze his
torische woning weer een gevelsteen „De
Oostersche lamp" aan te brengen, waarna
de heer A. Bicker Coorten er zich voor had
gespannen het idee ten uitvoer te brengen,
terwijl ten slotte Gemeentewerken zich
met de uitvoering had belast. Spr. brengt
aan allen hartelijken dank, doch niet het
minst aan Not. Holtkamp, die er gaarne toe
medewerkte een oude traditie te herstel
len. Wij zijn menschen van het nummer ge
worden. Door een gevelsteen krijgt dit huis
weer een historisch cachet.
Vervolgens nam dr. Crommelin het
woord, om ons een en ander te vertellen
van het geslacht Van Musschenbroek, dat
hier in de 17de en 18de eeuw verbleef.
n de 17de en de 18de eeuw hebben in
Leiden gewoond vier leden van het uit
Doornik in Vlaanderen stammende ge
slacht Van Musschenbroek, die zich voor
de wetenschappelijke instrumentmakers
kunst en de natuurkunde hoogst verdienste-
BOOMPLANTING KOOIKWARTIER
Gistermiddag vond in het Kooikwartier
de laatste boomplanting in de serie van
boomplantdagen door de Leidscne jeugd
plaats.
De dienst der Plantsoenen begon in het
voorjaar van 1946 met het herstel der ver
nielde boom-aanplantingen. Niet minder
dan 25 scholen. 6 buurt- en speeltuinver-
eenigingen hebben om beurten aan de
plaatsingen deelgenomen, in totaal onge
veer 3100 kinderen, die 4800 boomen, alleen
aan straatbeplanting hebben geplant.
Gistermiddag waren de scholen in de
Driftstraat aan de beurt.
Na een inleidend woordje van den heer
N. J. Swierstra sprak wethouder S. Menken
een opwekkend woord tot de om hem ver
zamelde schooljeugd. Hij herinnerde er aan,
hoe mooi Leiden er vroeger uitzag, het Ra
penburg. de Singels en diverse grachten.
Tallooze boomen zijn in den oorlog gesloopt
voor warmte en eten te kooken. Nu zullen
singels en straten weer mooi worden, dank
zij mede de hulp der jeugd. Dit is gedaan,
opdat allen zorg en liefde voor den aan
plant zullen krijgen en dat zij later met
trots zullen zeggen: die boomen hebben wy
geplant. Spr. riep de jeugd en alle Leide-
naars op om de zorgen, welke het gemeen
tebestuur zich .geeft tot herstel niet teniet
te doen door vernielingen*.
Hierna overhandigde de wethouder aan
de hoofden der openbai-e en der Ger. school
aan de Drifstraat de bijbehoorende oorkon
de, door welke de jeugd nog lang aan deze
boomplanting zal worden herinnerd.
Daarna gingen de jonge boompjes in den
grond.
Nu de nieuwe beplanting in de straten
van onze stad, ter vervanging van de ver
dwenen boomen in den laatsten oorlogs
winter, bijna voltooid is, vraagt de dienst
van Gemeentewerken voor het volgende de
aandacht van de bewoners der stad
Ten einde toekomstige vernieling aan de
ze beplantingen zooveel mogelijk tegen te
gaan, zijn vele kinderen in bijna alle wij
ken der stad ingeschakeld geworden om
behulpzaam te zijn bij het planten van de
boomen.
Hierdoor zijn, op enkele uitzonderingen
na, goede resultaten bereikt.
Door de scholen en de diverse buurt en
speeltuinverenigingen is voor dit werk de
volle medewerking verleend.
Ter bescherming van de stammen van de
DE KOMENDE FEESTDAGEN EN DE
BAKKERIJEN.
De Unie voor het Bakkers-Chocolade en
Suikerbewerkingsbedrijf acht het van be
lang er op te wijzen, dat voor de komende
feestdagen de volgende werkregeling is
vastgesteld.
Voor bakkerijen met een vergunning voor
voorarbeid mag op Vrijdag 4 April om 22
uur begonnen worden met voorarbeid. en
de bakkex'sarbeid om 0 uur.
Verkoopen en afleveren van verscli brood
op Zaterdag 5 April om 8 uur.
Dinsdag 8 April nemen de werkzaamhe
den een aanvang zooals op de gewone werk
dagen, n.l. voor de bakkerijen met een ver
gunning voor voorarbeid om 3 uui met de
voorbereidende werkzaamheden, en om 5
uur met de bakkersarbeid, de overige bak
kerijen om 5 uur.
De verkoop en aflevering yan verch
brood om 10 uur
Zilveren jubileum. Dinsdag was het
vijf en twintig jaar geleden, dat de heer
M. L. v. d. Hoek, commies-titulair bij de
omzetbelastinghier ter stede, in dienst van
het Rijk trad. 's Middags werd- den jubila
ris een huldiging bereid door zijn chefs en
collega's in een localiteit van het gebouw
der Belastingen aan de Langebrug De bij
eenkomst werd geopend door den chef de
bureau, den heer H. Blijleven, die den
heer en mevrouw v. d. Hoek hartelijk wel
kom heette. Daarna schetste de ontvanger
de heer G. v. Bijsterveld, in korte trekken
het verloop van de 25-jarige ambtsloopbaan
van den jubilaris en bood hem het gebrui
kelijke. geschenk onder couvert aan. Na
mens de collega's sprak de heer Valent-
goed, die hierbij speciaal wees op de har
telijke samenwerking, die altijd tusschen
jubilaris en het overige personeel bestaan
had. Er werden bloemen aangeboden en
een herinnering. Ten slotte werd nog een
dankwoord gesproken door den heer M. L.
v. d. Hoek voor de huldiging op deze voor
hem zoo prettigen adg, waarna de heer H.
Blijleven de bijeenkomst sloot.
jonge boomen werden tot nu kokers van
kippengaas aangebracht. Doch door de
slechte materiaal-positie is het niet moge
lijk om alle nieuw geplante boomen een
dergelijke bescherming te geven.
Nu is gebleken, dat herhaaldelijk door
handelaren in groenten, melk enz. de paar
den, welke voor hun wagens zijn gespan
nen, nabij de boqmen aan hun lot werden
overgelaten, terwijl deze handelaren hun
klanten bedienen.
De gevolgen hiervan zijn funest voor de
jonge boom door dat deze paarden de
bast van de stammen afschillen en de boo
men daardoor dood gaan.
Hiervoor vraagt de dienst van Gemeen
tewerken dringend de medewerking van
de eigenaren van de bedoelde paarden en
van de bewoners der stad om mede toe te
zien, dat deze vernielingen niet meer ge
schieden.
Ook de voorraden van boomen zijn
schaarsch, afgezien nog van het feit, dat
al deze beplantingen veel geld kosten.
De Directeur der Gemeentewerken.
D. BOOGERD.
„De Gastspelers". Zooals ieder katho
lieke Leidenaar wel zal weten, komt begin
April Mgr. Buis naar Leiden. En we zijn,
na zoo'n lange tijd van scheiding, verplicht
zoon als zoon van onze oude stad.e iets mé
de te geven voor zijn Borneosche Missie.
Nu hebben de „Gastspelers" het initiatief
genomen, hiervoor ook een steentje bij te
dragen. Zij stellen zich voor een zeker
bedrag bijeen te brengen, door middel van
tooneelvoorstellingen in Leiden en omlig
gende gemeenten, zooals dit het vorige sei
zoen geschied is. ten bate van de Bisschop
pelijke Hulpactie. Dat de „Gastspelers"
hierin ten volle mogen slagen en hun voor
stellingen zich in een groote belangstelling
zullen verheugen, om het gestelde doel te
bereiken.
ZOETERWOUDE (H. R-)
K.A.B. De voorzitter den heer J. van
der Velde, constateerde in zijn openings
woord de regelmatige vooruitgang van het
ledental, van 60 tot 108, alsmede de op
richting van drie vakafdeelingen, te weten
de bouwvakarbeiders, de fabrieksarbeiders
en de land en tuinbouw arbeiders en de
tot stand gekomen fusie van de tooneelver-
eeniging „de Spelers". Na het jaarverslag
van den secr., den heer v. d. Hulst, sprak
de penningmeester, de heer F. Zandbergen,
het finantieel verslag, waaronder ook be
hoorde de feestviering van het 30-jarig be
staan; inkomsten 1679.08, uitg. 1572.66,
alzoo een batig saldo van 106.42. Voor
Herwonnen Levenskracht waren de inkom
sten 316.79 én uitgaven 286.90 met een
saldo in kas van 29,89.
Het geheele bestuur moest door d\ regle
mentaire veranderingen geheel aftreden.
De voorzitter, de heer J. van der Velde en
het lid den heer P. Bakker stelden zich niet
meer beschikbaar. Uit de 11 gestelde candi-
daten werden gekozen de heeren P. W.
Goddijn, P. Vink, G. Boere, F. Zandbergen.
H. de Gunst' en J. van der Hulst. De 3 vak
afdeelingen zullen elk nog 1 bestuurslid
aanwijzen. Met groote meerderheid van
stemmen werd daarna als voorzitter geko
zen de heer P. W. Goddijn.
Als leden der kascontrole-commissie wer
den benoemd de heer J. van der Werf en S.
Gerse.
De districts-leider, de heer v. d. Veld,
sprak daarna een vurig propagandistisch
woord, en was ervan overtuigd dat deze af
deeling vooral op Godsdienstig en cultureel
gebied zeer veel goed werk voor de arbei
ders kon verrichten. De geest, adviseur,
kapelaan Vulsma, dankte de afgetreden
bestuursleden, de heeren v. d. Velde en
Bakker, voor het goede werk wat zij had
den verricht.
KATWIJK AAN DEN RIJN
Wachtlokaal. Het stationsgebouw der
N. Z. H. T. in de Rijnstraat-Zuid, thans
in gebruik als ,.Het Wachtje", komt weer
ifi gebruik als wachtlokaal der N. Z. H. T.
zonder eenige verplichting om in „Het
Wachtje" consumptie te bestellen. Een
prachtige verbetering.
Tooneelavond K. A. B. Op Dinsdag 8
t*n Woensdag 9 April geeft de tooneelclub
..Kunst na Arbeid", onderafdeeling van de
K. A. B., des avonds te 8 uur in de St.
Josephzaal een opvoering van „Vergiffe
nis" (drama) en „Maandagochtendziekte"
(klucht). Leden kunnen voor deze avonden
kaarten halen op 2en Paaschdag in het Pa
tronaatsgebouw* na de H. Mis van 9 uur
en van 11 uur.
lijk hebben gemaakt, te weten: Samuel
(16391682), zijn veel jongere broer Jo
han (16601707) en Johans beide zonen
Jan (1687—1748) en Petrus (1692—1761).
Samuel was de eerste, die zich op het ver
vaardigen van wetenschappelijke instru
menten, zooals luchtpompen, microscopen,
verrekijkers en velerlei andere instrumen-
ten toelegde; slechts één fraaie luchtpomp
van 1675 is van hem bewaard gebleven. Zijn
broer en leerling Jchan is vooral bekend
door zijn luchtpompen en zijn handmicros-
coopjes, waarvan nog menig exemplaar in
verschillende musea te vinden is. Jan,
voortzetter van het bedrijf van zijn oom en
zijn vader, was bevriend met den Leidschen
hoogleeraar W. J. 's Gravesande; samen
hebben zij de eerste volledige verzameling
natuurkundige instrumenten ontworpen.
Deze instrumenten werden door Jan ver
vaardigd en dienden 'o Gravesande voor
demonstratie op zijn college en voor we
tenschappelijk onderzoek. Petrus ten slotte
was een beroemd natuurkundige, hooglee
raar eerst te Utrecht, sinds 1740 te Leiden,
uitvinder der Leidsche flesch (1745) en
ontwerper van menig natuurkundig instru
ment.
Samuel en Johan hebben aanvankelijk
gewoond in een huis aan de Langebrug bij
de Wolsteeg. de gevel van dit huis droeg
een gevelsteen met de voorstelling van een
Oostersche lamp. In 1694, dus na den dood
van Samuel, verhuisde Johan met zijn ge
zin naar een door hem gekocht huis aan
het Rapenburg bij de Begijnhofspoort; hQ
nam den gevelsteen mee en liet hem in den
gevel inmetselen. Na JohanV.' dood in 1707
is' zijn zoon Jan in dit huis blijven wonen;
in 1748 is hij er overleden.
Het is ons gelukt aan te toonen (zie
Leidsch Jaarboekje 1945), dat dit huis zon
der eenigen twijfel hetzelfde huis is, waar
in wij ons thans bevinden. Johan en vooral
Jan waren (met den te vroeg gestorven
Samuel) de eerste professioneele weten
schappelijke instrumentmakers en van
hunne in dit huis gevestigde werkplaats
uit heeft zich de instrumentmakerskunst
over Europa verspreid. In dit huis is dus de
oorsprong te zoeken der wetenschappelijke
instrumentmakerskunst.
Samuel en Johan hebben de Oostersche
lamp en bovendien de sleutels van het wa
pen van Leiden als werkplaatsmerk ge
bruikt, hun instrumenten zijn daaraan ge
makkelijk te herkennen. Jan heeft dit nooit
gedaan.
Jammer genoeg is de oude gevelsteen
verloren gegaan; het verheugt ons zeer. dat,
door de goede zorgen van de Vereeniging
„Oud-Leiden" en van den heer Holtkamp,
thans weer een gevelsteen is aangebracht
in den gevel van dit huis, waar aan zoo be
langrijke historische herinneringen verbon
den zijn.
Vele en velerlei instrumenten van de
hand van Samuel, Johan en Jan van Mus
schenbroek kan men bewonderen in het
Ned. Historisch Natuurwetenschappelijk
Museum (Steenetraat IA), dat binnenkort
van naam zal veranderen en zal heeten
Rijksmuseum voor de Geschiedenis der Na
tuurwetenschappen. Wij hopen, dat het
Museum nog voor den zomer wederom voor
het publiek opengesteld zal kunnen wor
den.
Ten slotte nam Not. Holtkamp nog even
het woord om aan den Burgemeester een
origineelen brief van Johan van Musschen
broek uit 1707 aan te bieden, welke met een
paar andere oude stukken gaarne geaccep
teerd werd ter bewaring in het Gemeente
lijk Archief.
Daarna begaf men zich naar bulten, waar
dr. T. P. Seversma den eenvoudigen en
fraaien gevelsteen onthulde.
AFHALEN BONKAARTEN.
Morgen letter W vanaf Wismeyer t.m.
einde W.
Vrijdag:
Morgen letters Y en Z.
Gistermorgen is dc 68-jarige mej. C. P.
M, L„ woonachtig aan den Maresingel, op
den trottoirband aan de Oude Heeren
gracht uitgegleden. Zij bekwam een heup
fractuur en werd door den E.H.D. naar het
St. Elisabeth-Ziekenhuis overgebracht.
BURGERIJKF STAND.
Geboren: Maria Cornelia d. van P. van
Eijgen en J. Duyverman; Fenny d. van J.
Cats en S. S. Boom; Johannes z. van H. W.
Laman en A. Onderwater; Elsje d. van J. H.
Blöte en E. Nievaart.
Overleden: C. G. van Leeuwen wed. van
G. N. Boogh 85 j-; A. J. Bosschaart z. 27 j.;
C. van der Reijden wed. van H. Bink 81 j.;
M. Arisman wed. D. Rip 90 j.
Gehuwd: J. H. Fieseler jm. en M. Scheer
jd.; G. W. L. Blijdenstein jm. en L. de
Klerk jd.; C. Houwer jm. en J. Dubbelde-
man jd.; L. Keijzer gesch. en A. M. Hen-
ning pd.; J. J. Rijnsburger wednr. en A. J--
Neuteboom jd.; I. C. Smits jm. en A. D. van
Iterson j«d.H. Teske jm. en L. T. Steen-
voorden jd.; J. P. Vcldthuyzen jm. en C.
Smit jd.; C. A. Voorbij jm. en M. Rozier jd.
LAATSTE BERICHTEN
DE „MARTIN BEHRMAN" VERTROKKEN
Het Amerikaansche vrachtschip „Martin
Eehrman" is uit Batavia naar de Vereenig-
de Staten vertrokken. De kapitein heeft
het aanbod van de Nederlandsche regeering
om het schip een andere, gelijkwaardige
lading te geven, geweigerd. De „Martin
Behrman" heeft Batavia, dus ledig verlaten.
MARKTBERICHTEN
KATWIJK a. d. RIJN, 2 April. Groenten.
Waspeen I 44.20—68.40, idem II 25.00—
34.40, uien lö.kroten 8.409.80,
schorseneeren I 13.2023.40, idem II
3.504.40, rapen 2.506.90, gele kool
1 8.90—12.60 alles per 100 kg.
