%£cidódic6ou/tcwt Linggadjati en de Regeeringsverklaring Duitschlands herstelprestaties Weer een geheim protocol van [alfa WOENSDAG 19 MAART 1947 Bureaux: Papengracht 32 Leiden Giro 103003 Telefoon: Admin., Adv. 20826. Redactie: 20015. Dir., drukkerij en Abonnem. 20935. Abonnementsprijs f 0.26 per week, 1.10 p mnd. f 3.25 p. kwartaal Franco p. post 4.00. waarin opgenomen „DE BURCHT" KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 37e JAARGANG No. 11041 Hoofdredacteur: TH. WTLMER. Uitgave van N.V. „De Leidsche Courant" Advertenties 15 cent per m.m. Bjj contract belangrijke korting. Wat nu in Indië DAT velen van „Linggadjati" heelemaal niets meer begrijpen, kan geen ver wondering wekken! Vóóral als zij lezen de officieele mededeeling over de nu ingetre den phase, waarin de woorden schijnen te dienen om de gedachten te verbergen. En toch is het eenvoudig inderdaad eenvoudig, als men het verloop der feiten en de werkelijke verhoudingen nuchter be ziet-en beoordeelt. Het is zoo: Nederland wilde de onderteekening van Linggadjati mèt de verduidelijkende toe lichting van de Commissie-Generaal en de Regeeringsverklaring. In Indië zegt men echter: dat niet. Wij willen alléén onderteekenen „Linggadjati", zooals de door de Nederlandsche Regeering uitgezonden Commissie-Generaal dat voor- loopig heeft aanvaard. Met wat er na dien tijd in Nederland over is 'gepraat en ge schreven en besloten hebben wij niets te maken. En, als Nederland dat „naakte Linggadjati", zooals het is genoemd, niet wil teekenen, dan staan we los van elkaar, dan moeten we maar de kwestie gaan uitvech tenDe Nederlandsche regeering heeft toen beraadslaagd en nog eens beraad slaagd en besloten: laten we in vredes naam ons tevreden stellen met het „naakte Linggadjati" voorloopig. Ziehier, populair gezegd, zonder omhaal van mooie woorden, hoe het is gegaan en hoe 't er op het oogenblik met Linggadjati voorstaat. En wat nu? Eerlijk gezegd: nu kan het nog alle kan ten uit. Uit dat „Linggadjati", zooals de Commissie-Generaal het naar Nederland heeft mee gebracht, kan alles groeien. Daar kan uitgroeien, wat Nederland wenscht blij kens de aan „Linggadjati" toegevoegde stukken. Daar kan ookwat anders uit groeien. Nu beginnen de eigenlijke onder handelingen de onderhandelingen, welke tot practische, concrete conclusies moeten leiden. Een der katholieke bladen herinnerde dezer dagen terecht aan den oproep vari onze Bisschoppen, om voor een goede op lossing van de Indische kwestie te bidden Zoolang wij niet alles weten, mogen wij de Regeering de nu door haar genomen beslissing niet verwijten. En wij weten nu zeker niet alles. Een paar dingen weten wfj echter wel. Dat is, dat er gezegd is, dat er niet met Soekarno zou worden onderhandeld, maar met een ander. En er is met Soekarno on derhandeld. Dat is, dat er gezegd is, dat alléén het door de bovengenoemde stukken verduide- lijke „Linggadjati zou worden ondertee kend, maar niet het „Linggadjati" zonder die stukken. En het „Linggadjati" zonder die stukken is onderteekend. En deze feiten, die we wel weten en die allen weten, zijn niet verheffend en verster kend voor het Nederlandsche prestige! Dezer dagen maakten wij er melding van, dat drs. N. C. J. de Graaff een proefschrift zal schrijven over dr. Nolens als mensch en dat wil laten volgen door een werk over dr. Nolens als staatsman. Met beiden geschriften, en niet het minst met het laat ste, zal de Voorhoutsche burgemeester Ne derland een groeten dienst kunnen bewij zen: van de staatsman Nolens valt zoo veel te leeren! Toen het indertijd in de politiek, bij de samenstelling eener regeering, ging over een samenwerking tusschen katholieken en sociaal-democraten, was Nolens daarvoor niet te vinden. Doch, toen men hem wilde laten zeggen: dat nooit, reageerde hij met de opmerking: „het woordje nooit staat niet in mijn politiek woordenboek". Het komt ons voor, dat onder de huidige politici dat woordje „nooit" vaak al te grif wordt ge bezigd! Wij keeren nog even terug naar „Ling gadjati", om er op te wijzen, dat de be sprekingen. in het Parlement en de aanne ming van de motie-Romme zeker niet als nutteloos mogen worden beschouwd. In ieder geval weet men nu overal duidelijk wat de Nederlandsche Regeering ten slotte verlangt. En dat verlangen heeft de Regee ring al heeft men het in Indië nog niet door een onderteekening erkend niet teruggenomen, niet ingetrokken. |N AANSLUITING op het gisteren gepubliceerde bericht,, dat de Nederlandsche re geering de Commissie-Generaal gemachtigd heeft onverwijld de overeenkomst van Linggadjati te onderteekenen, wordt officieel uit Den Haag medegedeeld, dat de regeering dit besluit genomen heeft, omdat is komen vast te staan, dat zij door deze onderteekening tot niets meer of niets anders gebonden zal zijn dan tot wat zij vol gens de regeeringsverklaring van 10 December 1946 bereid was zich te verbinden. De Indonesische delegatie heeft geen behoefte aan een eigen interpretatie en zal zichzel- ve dus ook niet aan de Nederlandsche interpretatie binden; wel aanvaardt zij, dat de Nederlandsche regeering zich harerzijds alleen hierdoor gebonden acht. het feit, dat de Nederlandsche regeering de Commissie-Generaal gemachtigd heeft de ontwerp-overeenkomst te teekenen op basis van onzen brief van 15 Maart." Sjahrir erkent gebondenheid der Commissie-Generaal Aneta verneemt van onofficieele, welin gelichte zijde, dat Sjahrir in zijn brief van 15 Maart aan de Commissie-Generaal te kennen heeft gegeven, dat de Indones»sche delegatie bij onderteekening van de basis overeenkomst zich gebonden acht aan de uitspraken van de Vergadering van het K.N.I.P. te Malang, doch heeft kennis ge nomen van hetgeen met betrekking tot de basis-overeenkomst geformuleerd is in de verklaringen van minister Jonkman en de toelichting van de Commissie-Generaal en er zich rekenschap van geeft, dat, indien de overeenkomst tot stand komt, datgene, wat in deze stukken is vervat, van bepalen de beteekenis moet worden geacht voor hetgeen Nederland daarmede aanvaardt en op zich neemt. Telegram van Indon. delegatie. De Indonesische delegatie heeft aan de Commissie-Generaal het volgende telegram gezonden: „De Indonesische delegatie is verheugd kennis te hebben genomen van De Belgische Regeeringscrisis Minister Spaak heeft gisteravond ver klaard, dat de verdeeling der portefeuilles tot stand gekomen is, doch dat nog geen overeenkomst werd bereikt inzake benoe mingen. Er zullen 17 of 18 ministers in het nieuwe kabinet zitting hebben, waar van 8 C.P.V.-ers, 7 of 8 socialisten en een of twee technici. Minister Spaak zou den prins-regent gisteravond de lijst der mi nisters voorleggen. COMMISSIE VOOR DE ATOOM ENERGIE WEER BIJEEN. De commissie voor de atoomenergie der V.N. is na bijna drie maanden non-activi teit, sinds de besprekingen tegen Kerst mis van het vorig jaar waren afgebroken, Woensdag weer te Lake Success bijeenge komen, thans voor de eerste maal onder voorzitterschap van Andree Gromyko (Sov jet-Unie). *De commissie heeft rekening te houden met de oppositie van de Sovjet- Unie tegen bepaalde onderdeelen van het plan tot internationale controle der atoom energie en moet thans pogen een interna tionaal atoomverdrag op te stellen en een ontwerp te maken voor een toekomstig lichaam voor de ontwikkeling der atoom energie. De commissie moet het tweede deel van haar rapport voor de algemeene vergade ring der V.N. in September klaar krijgen. EERSTE TENT VAN DE JAMBOREE OPGESLAGEN. Met een toespraak van den heer Rebattet als vertegenwoordiger van den minister voor de jeugdzorg is te Moissan, in de om geving van Parijs, de eerste tent voor de zesde wereldjamboree opgeslagen. Dertig duizend padvinders van elke nationaliteit zullen in Augustus a.s. naar Frankrijk ko men. WILLEM PIJPER OVERLELEN. In zijn woning te Leidschendam is in den afgeloopen nacht de Nederlandsche componist Willem Pijper overleden in den ouderdom van 50 jaar. DE GROOTE „VIER" OVER De arrestaties op Sumatra. De op aanklacht van de bevolking bij den gouverneur gearresteerde republikein- sche autoriteiten te Siantar zijn thans op bevel van gouverneur Nassan weer vrij gelaten, aangezien het rapport met de be schuldigingen niet binnen den gesteldèn termijn ontvangen is. Koningin Wilhelmina en andere staatshoofden feliciteeren Talrijk waren de telegrammen en schrif telijke gelukwenschen, die het Vaticaan binnenstroomden ter gelegenheid van den achtsten verjaardag der Pauskroning van Pius XII. Daaronder waren telegrammen van Koningin Wilhelmina, van den Prins regent van België, van den koning van Roe menië, den koning van Engeland, de groot hertogin van Luxembur en van de staats hoofden van Spanje, Italië, Portugal, Tsjecho-Slowakije, Brazilië, Argentinië, Pe ru en den Libanon. Voorts kwam er een te legram met gelukwenschen van den pre sident der Fransche republiek Vincent Auriol. Ook waren er talrijke telegrammen van leden van het Episcopaat uit de geheele wereld waarin geprotesteerd werd tegen de aanvallen waaraan de Kerk blootstaat. De achtste herdenking van het Pontificaat van Z.H. Paus Pius XII. De H. Vader, getooid met de Pontificale kroon en geze ten op de troon, welke door de eerewacht gedragen wordt, geeft zijn zegen na afloop van de plechtigheden in het Vaticaan. TRUMANS VOORSTELLEN INGEDIEND Het wetsontwerp voor de uitvoering van Truman's program in zake hulp aan Griekenland en Turkije, is gisteren aan de commissie voor Buitenlandsche Zaken van het Huis van Afgevaardigden voorgelegd. De door Truman voorgestelde hulp omvat financieelen bijstand, de detacheering van personen die beide landen moeten advi- seeren. het detacheeren van een beperkt aantal Amerikaansche militairen en het voorzien in de instructie en opleiding van de Grieksche en Turksche legers. Een tweede geheim protocol, dat gemaakt zou zijn tijdens de Driemogendhedenconfe- rentie te Jalta in Februari 1945, is giste ren door Molotof in de conferentie te Mos kou bekend gemaakt. Het eerste geheime protocol betrof de voorwaarden voor een Russische deelneming aan den oorlog tegen Japan. Het tweede protocol bevat een Drie- mogendhedenovereenkomst over Duitsche herstelbetalingen. Deze overeenkomst is van groot belang voor de huidige bespre kingen over Duitschland, indien het door de V.S. en Groot.Brittannië wordt bekrach tigd. Het bevat o.m. de bepaling, dat her stelbetalingen uit de loopende productie moeten worden gedaan. Het is van groot belang te weten, aldus de diplomatieke correspondent van Reuter, of het te Jalta opgestelde geheime protocol, dat het principe van herstelbetalingen uit de loopende productie erkent, naast de over eenkomst'van Potsdam geldt of dat door laatstgenoemde overeenkomst, die van een dergelijk principe geen gewag maakt, het geheime protocol wordt teniet gedaan. Molotof staat op het standpunt, dat de overeenkomsten als één geheel dienen te worden beschouwd, aangezien het artikel inzake herstelbetalingen van de overeen komst van Potsdam begint met de woorden: „Overeenkomstig het besluit van Jalta Ofschoon de overeenkomst van Potsdam slechts gewaagt van schadeloosstelling uit Duitsche kapitaalgoederen, bevat zij geen Bidault. de Fransche minister van buiten, landsche zaken, heeft in de gisteren ge houden vergadering der vier ministers te Moskou verklaard, dat zoo lang de Duit sche grenzen niet zouden zijn vastgesteld, Frankrijk zich niet accoord zou kunnen verklaren met centrale bestuursorganisaties in Duitschland ter bevordering van de economische eenheid. Bidault verklaarde, dat Duitschland zijn steenkool naar Frank rijk moest zenden. Frankrijk zou zich met de staalproductie bezig houden en Duitsch land zou voor de afwerking zorgen en zich met de lichte industrie bezig moeten hou den. Over de herstelbetalingen zeide Bidault het volgende: „De Fransche regeering heeft niet a priori het voorstel tot het verrichten dezer herstelbetalingen uit de» loopende productie verworpen. De kwestie vereischt evenwel een speciale studie. Ik vrees, dat de door de Britsche, Amerikaansche en Russische afgevaardigden gedane voorstel len betreffende de Duitsche industrieele ca paciteit, deze zoodanige afmetingen geven, dat zij een gevaar voor de toekomst beteë- kent. De Fransche regeering kan zich niet vereenigen met een wijziging van het plan van Maart 1946 betreffende het industrieele peil van Duitschland, indien niet de ver zekering gegeven wordt, dat regelingen worden getroffen voor de.behoeften van Europeesche landen, die steenkool uit Duitschland invoeren".* Tegen het einde van de zitting legde Marshall een stuk over inzake de houding der V.S. ten aanzien van de verhouding van de overeenkomst van Potsdam ten op zichte van het protocol van Jalta over de herstelprestaties. Volgens de Amerikanen is de overeenkomst van Jalta achterhaald door die van Potsdam, en „wij zullen Molo tof niet volgen bij zijn terugtocht van Pots dam naar Jalta" aldus Marshall. „STAAT VAN OORLOG" IN PARAGUAY. Generaal Morinigo, president van Para guay, heeft medegedeeld, dat het geheele land in een noodtoestand verkeert, daar de revolte zich heeft uitgebreid. Na een lange vergadering heeft de Paraguaansche re geering „den staat van oorlog" in het ge heele land afgekondigd. Alle officieren, die zich bij de rebellen voegen, zullen uit het leger worden ontslagen. Het Noord-Oosten van Paraguay, dat een achtste deel van het land beslaat, is thans in handen van de opstandelingen, wier ge bied in het Westen door de Paraquay- rivier wordt begrensd, in het Noorden en Oosten door Brazilië, terwijl in het Zui den het front ongeveer langs de Rio Ypa- ne loopt. Van de zijde der Paragueesche regeering is thans officieel toegegeven, dat de strijd krachten der opstandelingen, in de 11 da gen dat de strijd duurt, van 600 tot 3000 man zijn toegenomen, doch de opstandelingen beweren, dat er thans 30.000 man tegen de regeering strijden. bepaling, die herstelbetaling uit de loopen de productie verbiedt. Het bekendmaken van de tweede door de „Groote Drie" te Jalta gesloten overeen komst heeft bij Londensche waarnemers cenige verwondering gewekt. Philip Noel Baker, destijds minister van staat, heeft n.l. in Maart 1946 op een desbetreffende vraag geantwoord, dat bij zijn weten geen andere geheime overeenkomsten te Jalta waren gesloten. AL TE VOORTVAREND. De democratische senator Millard Ty- dings heeft Dinsdag in den Amerikaan- schen Senaat een resolutie ingediend om president Truman de bevoegdheid te ver- leenen tot het bijeenroepen van een we- reldontwaper ingsconf erentie. Tydings verklaarde, dat Truman een dergelijke conferentie onmiddellijk bijeen moet roepen wegens de onmacht van de V.N., zooals haar organisatie thans is op gebouwd. om internationale zaken te be handelen". Linggadjati, het kalf.... „Pa! Paaaaü!" „Wat is er, jongen, schreeuw niet zóó." '„Ze gaan Linggadjati onderteeke nen!" „Ja? Wat zou dat? Ik hoef het toch niet te doen." „Neen, pa, maar welk Linggad jati is dat nou?" „Ssst, zwyg stil." „Is dat nou het naakte Linggad jati, of het werkelijke van Romme? Het omkleede of het uitgelegde Linggadjati? Het ééne en het ware Linggadjati, waar de minister ach ter gaat staan omdat hij er voor is?" „Schei uit, je maakt me misselijk. Het zal het kaal-geplukte Lingga djati zijn. En geef hier die krant, want er staan dingen in...." „Erge dingen, papa?" „Politiek, jongen. Is niks voor jou." „Moet u eens lezen, pa. Hier staat, dat de Indonesische delegatie zich niet gebonden acht aan de Neder landsche interpretatie, maar wel aanvaardt, dat de Nederlandsche de legatie er zich door gebonden acht. Snapt u dat, pa." „Ja, jongen. Wanneer ik bijv. te gen je moeder zeg: „We gaan naar de bioscoop," en je moeder zegt: „We gaan niet naar de bioscoop", dan aanvaarden we ieder onze eigen interpretatie: ik ga wel en zij niet. Dat is een accoord, begrijp je wel?" „Ik dacht, dat dat een valsch ac coord was, zooiets als een disso nant". „Jawel, maar dat noemen we een „accoord". We gooien het op een accoordje". „De Commissie-Generaal zegt, dat het buitenland nu wel blij zal zijn, pa. Zijn ze er hier ook blij mee, papa?" „Stil toch, jongen, 't Is trouwens nog niet eens zoover, want heb je gelezen van Modjokerto?" „Is dat een sigarenmerk, papa?" „Neen jongen, dat is een stad en deze is door de Nederlanders bezet, omdat de Indonesiërs de sluizen lie ten open staan, waardoor alles rond Soerabaja overstroomde." „O, dat is net als bij ons, toen het lekte, hé pa? En toen de loodgieter niet gauw kwam, hebt u het zelf maar gedaan". „Precies, jongen." „U hebt toen de pijp plat getim merd en op uw eigen vingers gesla gen!" „Dekselsche aap. Dat heeft niets met Linggadjati te maken", „Weet je niet, pa. Maar is die Sjahrir een knappe man?" „Dat zal wel, jongen". 1 „Is hij knapper, dan de Commis sie-Generaal?" „Ze zijn in elk geval met hun drieën in de Commissie-Generaal. Maar waarom wil je dat weten?" „Omdat hij ook net op tijd is weg- geloopen; anders had-ie eraan vast gezeten!" „En als jij nou niet als de blik sem maakt, dat je ook weg bent. „Het Bestand moet worden nage leefd, pa.Au!" Het Tweede Kamerlid Stokman heeft den ministers van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, van Sociale Zaken en van Wederopbouw en Volkshuisvesting de vol gende vragen gesteld: 1. Is het den minister bekend, voor- Het „Huis der Vliegers" te Moskou, waarin de conferentie der minister van Buiten landsche Zaken van de Vier Groote Mogendheden wordt gehouden. Uitbreiding Leidsch Academisch Ziekenhuis? eerst, dat alleen reeds aan de Rijksuniver siteit te Leiden meer dan 1500 studenten zich voorbereiden voor het doctoraalexa men geneeskunde, en vervolgens, dat bij het theoretische deel van het medisch ou derwijs en meer nog bij het klinische deel der opleiding bij den tegenwoordigen om vang van het docentencorps en van dc ge bouwen en hun inrichting groote moeilijk heden zijn opgetreden en nog grooteie zullen optreden? 2. Zijn de ministers bereid om zoowel in het belang der volksgezondheid, ten ba te waarvan in de komende jaren een zoo groot mogelijk aantal artsen voor burger lijke en militaire beroepsvervulling hier te lande en overzee beschikbaar moet komen, als in dat van handhaving van het peil van het hooger onderwijs hun medewerking te verleenen aan de uitbreiding van het aca demisch ziekenhuis te Leiden, in den vorm van de inrichting der onvoltooide gebou wen op het terrein van dit ziekenhuis en het doen opstellen aldaar van semi-perma- nente gebouwen (barakken)? 3. Zy'n de ministers bereid te bevorde ren, dat voor dit doel urgentie wordt ver leend bij het beschikbaar stellen van bouwmaterialen? Vermiste Dakota gevonden Naar het Fransche persbureau Agence France Presse verneemt, heeft het sedert van den dienst BataviaBandoeng een eenige dagen vermiste Dakota-vliegtuig landing gemaakt op het republikeinsche vliegveld Kalidjati nabij Poerwakarta. De 24 passagiers en de twee leden der be manning zouden zich in welstand en vei ligheid bevinden en onder het toezicht van de republikeinsche autoriteiten ge plaatst zijn. Het vliegtuig zou door de re publikeinen in beslag zijn genomen. YORK VAN DE R.A.F. BIJ COLOMBO VERONGELUKT. Een York-passagiersvliegtuig van de R.A.F. is op weg van Engeland naar Sin gapore bij Colombo verongelukt. Vier van de zes leden der bemanning en zes van de negen passagiers kwamen om het leven. Een zevende passagier is korten tijd later aan zijn verwondingen bezwe ken De vier overlevenden zijn slechts licht gewond naar het ziekenhuis ge bracht. Het vliegtuig stortte kort na het opstijgen van het vliegveld te Colombo neer. NAAR HERSTEL DER SPAANSCHE MONARCHIE? Naar uit welingelichte Spaanschc krin gen, die het huidige regime gunstig ge zind zijn. wordt vernomen, heeft een sub commissie van vier ministers een voorstel ontworpen, volgens hetwelk Spanje een monarchistische staat zal worden onder toezicht van een rijksraad, waarvan Fran co president zal zijn. Dit voorstel zal, al dus de berichten, door het Spaansche kabinet in overweging worden genomen. Dit zou een eerste stap naar het herstel van de monarchie zijn. £m foweKje... De kern der beschaving. „Er moet een mogelijkheid van bekee ring zijn in den gang der beschaving. Zij betreft de erkenning of terugvinding van eeuwige waarden, wier wezen hen buiten den stroom van ontwikkeling stelt. Om zul ke waarden is het te doen". Huizinga in „In de schaduwen van Morgen". WEERSVERWACHTING g WISSELEND BEWOLKT. o Wisselend bewolkt met plaatselijk 5 g enkele regenbuien. Matige wind tus- schen Zuid en West. Iets minder zacht, g OOOOOOOOOUOCHXKJUOUUUUUOUUUUUOUUUUUUUOOO

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1947 | | pagina 1