S)e CcidódveSou^mit Machtiging tot teekening van Linggadjatti ren-„ Katholieken en socialisten gaan samen Friesche Elfstedenwinnaars onttroond DINSDAG 18 MAART 1947 Bureaux: Papengracht 32 Leiden Giro 103003 Telefoon: Admin., Adv. 20826. Redactie: 20015. Dir., drukkerij en Abonnem. 20935. Abonnementsprijs f 0.26 per week, /1.10 p mnd. f 3.25 p. kwartaal Franco p. post ƒ4.00. waarin opgenomen „DE BURCHT" KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 37e JAARGANG No. 11040 Hoofdredacteur: TH. WILMER Directeur: C. M. v. HAMERSVELD Uitgave van N.V. „De Leidsche Courant" Advertenties 15 cent per m.m. Bij contract belangrijke korting. Overheidsvoorlichting Een nieuwe lijn teekent zich af yiJN WIJ GOED ingelicht, dan zal de Re geering, na de actueele zorgen i.v.m. Linggadjati, zich bezig houden met het vraagstuk van de Overheidsvoorlich ting. Men weet, dat in October van het vorig jaar over dit onderwerp een rap port is uitgebracht door de „Adviescom- ting", meer bekend onder den naam com missie overheidsbeleid inzake voorlich- missie Van Heuven Goedhart. Helaas is dit rapport slechts schaarsch ter sprake gekomen; na een korte samen vatting van den inhoud in de pers, is het samengevat in een boekwerk van 130 pa gina's, rondgezonden aan belanghebben den. Daarbij is het vrijwel gebleven. De Adviescommissie werd vrijwel geruisch- loos bedankt voor de den lande bewezen diensten; nochtans werd haar omvang rijke arbeid als nieuwe uitgave van de Algemeene Landsdrukkerij begraven in de archieven van het Rijk. Sindsdien heeft de Minister-President in ambtenaarskring opdracht gegeven tot het samenstellen van een nieuw rapport, dat, naar verluidt, meer in het bijzonder een advies aan den Ministerraad zou moeten inhouden. Uiteraard is dit een zaak, die nog niet rijp is voor de open baarheid, zoolang genoemde Raad zich nog niet in het onderwerp van de Over heidsvoorlichting heeft verdiept. Wanneer wijdesondanks dit onderwerp aanroeren, is het, om te trachten, teeke- ning te brengen in een aangelegenheid, waaromtrent langen tijd eenige geheim zinnigheid heeft geheerscht, maar die nu eindelijk wel eens tot klaarheid mag worden gebracht. \7oorlichting vanwege de Overheid geniet in het algemeen niet een onverdeeld goede reputatie. Dat is wel zeer sterk ge bleken na de bevrijding, toen eerst de voorlichting vanwege het Militair Gezag, daarna die van de Regeering rechtstreeks (daarbij inbegrepen, de voorlichting van wege den Regeeringsdienst „Oog en Oor") het ambtelijk apparaat kwam vervullen. Het publiek heeft al deze onderdeelen van Overheidsvoorlichting gezien als een over bodigheid, die maar geld kostte, en waar in men bovendien meende terug te vin den een soort propaganda, die herinnerde aan de pas afgesloten Duitsche methode. Wie zoo oordeelden, begingen een on billijkheid, omdat in den eersten tijd ria de bevrijding van ons, land er een schro melijk tekort bestond 'aan juiste voorlich ting van het publiek, dat op de traditio- neele manier „van het kastje naar den muur" werd gezonden. De Overheids voorlichting heeft in dien eersten tijd na de bevrijding inderdaad zeer nuttig werk verricht, hetgeen toch wel, meer dan men wilde weten, tot uiting is gekomen. Maar deze Overheidsvoorlichting had naar onzen smaak een afloopende taak, althans in details, omdat inmiddels de Nederlandsche pers zich herstelde en ge reed maakte, ook om haar dienende taak tusschen overheid en publiek te hervatten. Dat is nu zoover; en wij meenen, dat het zoo goed is. Wanneer nu, desondanks aan bijna alle Ministeries het insluipsel van den perschef wordt gehandhaafd, wanneer de Regeeringsvoorlichtingsdienst blijft doorgaan, andere werkzaamheden te verrichten, dan waartoe hij aanvanke lijk was geroepen, dan is het toch wel tijd, dat de Regeering nu eindelijk op het punt van Overheidsvoorlichting gaat re- organiseeren en coördineeren. Maar ho pelijk dan niet op de methode van den vorigen Minister-president, door namelijk zijn eigen schepping te verdrinken, maar door het bestaande apparaat in beteren, dat wil zeggen: productiever en tevens minder kostbaren vorm te gieten. "W/elke Overheidsvoorlichting er tenslotte uit de staatsbus mocht komen, hope lijk is het er niet een met een afzonder lijke politieke verantwoordelijkheid. Want dit zijn wij eens met de Adviescommissie Van Heuven Goedhart: dat iedere Minis ter jegens het parlement een eigen voor- lichtings-aansprakelijkheid draagt, het geen echter niet insluit, dat versplintering van politieke verantwoordelijkheid tevens zou moeten of mogen leiden tot versplin tering van de technische apparatuur. De uitvoering van de voorlichting even wel moet zoo straf mogelijk worden ge concentreerd en gesteld onder de bescher ming van den Minister-President en zijn Ministerie van Algemeene Zaken, waar onder dan de R.V.D. zou kunnen vallen. Deze Regèeringsvoorlichtingsdienst zal dan onder zijn vleugelen moeten nemen het instituut van perschefs der verschil lende Ministeries, welk instituut blijkbaar niet kan worden gemist door verschillen de Departementshoofden. Maar die R.V.D. distancieere zich in elk geval van de Pers, waarmede hij nooit eerder op al te goeden voet heeft ge-i staan. Wat de Pers noodig heeft aan voor lichting vanwege de Rijksoverheid, kan zij zelf bekijken, al geven wij toe, dat ze kere toeschietelijkheid van den kant der Regeering niet onwelkom zou zijn. Wij denken bijvoorbeeld aan Brussel, aan Londen en andere centra in het buiten land, waar overheids-voorlichters den weg kennen naar het Nieuws-centrum, dat de Pers zelf wist te scheppen. Dit zijn enkele suggesties, die wij meen- d®n te moeten doen, thans, nu het hoog tijd is, dat opnieuw evenwicht worde ge bracht in de verhouding: overheidsvoor lichting en pers. v. O. KONINGIN VERLEENT GRATIE. H. M. de Koningin heeft aan de twee ter dood veroordeelden A. C. Mainintveld en A. Doorewaard gratie verleend. De straf van eerstgenoemde is veran derd in levenslang en aan Doorewaard is 20 jaar gevangenisstraf met aftrek van voorarrest opgelegd. Sjahrir eischt terugtrekking van Modjokerto ^AAN AANLEIDING VAN DEN BRIEF van de Indonesische delegatie van 15 Maart, heeft de Nederlandsche regeering de Commissie-Generaal gemachtigd om on verwijld tot onderteekening van de ontwerp-overeenkomst van Linggadjati over te gaan. Blijkens dezen brief, is een mate van overeenstemming bereikt, die de regeering doet vertrouwen, dat thans de onderlinge samenwerking en dringende problemen van herstel en opbouw aanstonds zullen kunnen worden aangevat. De regeering rekent er op, dat door deze onderteekening tevens een einde zal komen aan de door haar betreur de incidenten als dat te Soerabaja. Datum en plaats van onderteekening zullen nader gezamenlijk door de Commissie-Generaal en de Indon. delegatie worden vastgesteld. De republikeinsche minister van voorlichting, Mohamed Natsir. verklaarde aan Aneta, dat de machtiging door de Nederlandsche regeering thans gegeven, de oplos sing van tal van problemen ten zeerste zal vergemakkelijken. Aan Sjahrir, die giste ren vertrokken is naar Djokjakarta en mogelijk is doorgereisd naar Modjokerto, om zich. op de hoogte te stellen van den toesta nd in dat gebied, is de bfief van de Com missie-Generaal telegrafisch ter kennis gebracht. Minister Natsir legde er den nadruk op, dat het werk thans met recht begint. In Linggadjati hebben wij een basis, waarop wij kunnen terugvallen in de komende be sprekingen over punten, waaromtrent nog geen overeenstemming bestaat, maar waar over bij discussies tusschen gelijkwaardige partners, gevoerd in den geest van Ling gadjati, zeker overeenstemming kan worden bereikt. blikeinsche bestuur regelmatige toestanden kunnen worden hersteld. Deze bereidwilligheid is een uitvloeisel van het feit, dat de Nederlandsche regee ring duidelijk heeft uitgesproken, dat zij niet langs militairen weg invloed wenscht uit te oefenen op de ontwikkeling van de politieke verhoudingen in Indonesië. In dien zij zich gedwongen ziet tot een ook door haar betreurde actie als thans tot uitvoering is gekomen, dan kan zulks slechts ten doel hebben de opheffing van den noodtoestand, waardoor het leven van talloozen wordt bederigd". En de motie-Romme? De politieke redacteur van Aneta ver nam van de Commissie-Generaal, onmid dellijk na de bekendmaking van boven staand officieel bericht, dat het geen een voudige zaak geweest is, na het door het K. N. I. P. te Ma lang genomen besluit, om geen eigen Indonesische interpretatite be treffende de overeenkomst naast de Ne derlandsche te geven, de niettemin aan wezige wederzijdsche geneigdheid'tot over eenstemming in een voor beide partijen be vredigende formule vast te leggen. De eerste aanwijzing, dat men hierin zou slagen, bereikte de Commissie Generaal Maandagochtend. Daarop is hedenmorgen van de regeering te Den Haag definitief machtiging ontvangen tot onmiddellijke on derteekening over te gaan. Op een vraag van den Aneta-redacteur, op welke wijze deze machtiging in over eenstemming is met de motie-Rommevan der Goes van Naters, werd geantwoord, dat dit een kwestie is, waarop het ant woord in Den Daag gegeven kan worden. Tenslotte constateerde de Commissie- Generaal, dat het bericht van de spoedige onderteekening van de ontwerp-overeen komst ongetwijfeld ook internationaal met groote voldoening zal worden ontvangen Nederland en Indonesië b1 ij ken hierdoor te willen samenwerken om te komen tot herstel van den wederopbouw en een syn these, die ten volle de beginselen zal uit dragen, welke de wereld in de organisatie van de Vereenigde Naties tot verwerkelij king tracht te brengen. SJAHRIR WEIGERT TE TEEKENEN. Inmiddels dreigt de bezetting van Mod jokerto ernstige moeilijkheden op te leve- Vóór zijn vertrek naar Djogjakarta heeft Sjahrir het terugtrekken van de Neder landsche troepen tot achter de demarcatie lijn geëischt. Men neemt aan, dat Sjahrir, ondanks de Nederlandsche verklaringen, niet bereid is het accoord van Linggadjati te onderteekenen tot de Nederlanders zijn eisehen hebben ingewilligd. De reacties op de Nederlandsche troepenbeweging zijn zoo ernstig, dat sommige welingelichte kringen de bezetting van Modjokerto reeds sabotage van het accoord noemen. Comm. Gen. verklaart bezetting van Modjokerto De Commissie-Generaal heeft naar aan leiding van de militaire acties in het ge bied van Soerabaja het volgende schrijven aan Sjahrir gericht: „Hierbij zien wij ons genoodzaakt Uwe Excellentie mede te dee- len, dat heden een begin van uitvoering is gegeven aan het voornemen om met eigen Nederlandsche middelen den nood toestand op te heffen, die als gevolg van de inundaties van de delta van Sidoardjo is ontstaan. Als eerste stap daartoe is he denmorgen overgegaan tot de militaire be zetting van de sluizen bij Lengkong. Door de inundaties in het deltagebied zelf, dat dientengevolge bijna geheel onbegaanbaar is geworden, heeft de militaire operatie ,zich over een wijder gebied dan de eigen lijke delta moeten uitstrekken en is de bezetting van Modjokerto noodzakelijk geworden. Het behoeft geen betoog, dat wij betreuren, dat het overleg, dat in deze aangelegenheid gaande is geweest, niet op tijd en afdoende en zichtbare resulta ten heeft geleid. De afloop van de mili taire bezetting en na vaststelling van de maatregelen, welke door onze waterstaat deskundigen zullen moeten worden geno men voor de opheffing van den noodtoe stand, zijn wij bereid in overleg te treden over de wijze, waarop in dit gebied in sa menwerking met de organen van het repu- Inundaties bedreigden bevolking „De levensbelangen van honderdduizen den in de Brantas-delta wordt door de inundaties bedreigd" 2800 Beplante rijstvelden, die over en kele weken zouden moeten worden ge- qogst, zijn overstroomd, zoodat een produc tie van circa 2.000 ton verloren dreigt te gaan. Tevens kunnen velden, die bestemd zijn voor de beplanting van suikerriet, thans niet worden bewerkt, zoodat de nieuwe oogst evenmin zal afkomen. De gaarkeukens van het Roode Kruis verstrekken dagelijks twee maaltijden voor ongev. 7.000 menschen, terwijl de gezond heid in deze streek ernstig bedreigd wordt De verbindingswegen in de delta zijn on begaanbaar, zoodat grocte bevolkingscen tra geisoleerd zijn, waardoor de voedsel voorziening en de medische verzorging ernstig in gevaar komen. Thans is ook gebleken, dat er door mid del van explosieven gaten zijn geblazen in den dijk van het Mangatan-kanaal, op een punt, dat 1 Vi kilometer binnen Neder- landsch gebied ligt De kwaadwillige op zet van de plaatselijke republikeinsche mi litaire commandanten is hiermede ontwij felbaar bewezen. Herhaalde malen heeft de Commissie- Generaal de aandacht van de Indonesische delegatie gevestigd op het gevaar van de inundaties. Op een telegram van de Com missie-Generaal van 28 Februari werd ge antwoord, dat stappen reeds gedaan wa ren. Aangezien in den noodtoestand in het gebied van Soerabaja geen verbetering optrad, telegrafeerde de Commissie-Gene raal op 4 Maart wederom om een verkla ring van republikeinsche deskundigen en details betreffende verdere, maatregelen te verkrijgen. Hierop is geen antwoord ontvangen, aldus besluit het communiqué. De „Martin Behrman". Mr. J. A. van Hoogstraten, directeur van het Nederlandsch-Indisch departement van economische zaken, heeft thans be- k^nd gemaakt, dat de lading van de „Mar tin Behrman" door de Nederlandsch-Indi- sche regeering is opgeëischt voor den ex port. Mr. van Hoogstraten zeide, dat door ex perts reeds was vastgesteld, dat de lading van genoemd schip afkomstig was van ondernemingen en voornamelijk eigendom was van Britsche ondernemers. De lading bestond uit rubber, suiker, sisal en kina. Soetan Sjahrir geeft een toelichting op het regeeringsbeleid tijdens de bijeenkomst van het voorloopig Republikeinsche Parlement (Komite Nasional Indonesia Poesat"), dat van 25 Februari tot 5 Maart te Malang bijeen kwam. BASIS VOOR NIEUWE REGEERING IN BELGIË Spaak is er in geslaagd een basis te vin den voor een nieuwe regeering in België. Deze zal bestaan in een samenwerken der twee grootste partijen, de Christelijke Volkspartij (Katholieken) en de Socialis ten. Vertegrtiwoordigers der beide partijen zijn thans bezig met de laatste band te leggen aan het regeeringsprogram en de verdeeling der portefei-illes. Men zal.geza menlijk zoeken naar een oplossing voor de twee groote geschilpunten, welke de twee groote partijen tot dusver gescheiden hiel den, n.l. de koningskwestie en het vrou wenstemrecht. Spaaks aanvankelijk voornemen om te geraken tot een vier-partijen-regeering is dus mislukt. De communisten vielen het Gift van den Paus aan Limburg In een dankbetuiging aan zijn diocees heeft Mgr. Lemmens, bisschop van Roer mond, medegedeeld, dat de collecte voor noodlijdend Limburg 126.000 gulden heeft opgebracht. Door bemiddeling van zijn internuntius, mgr. dr. O. Giobbe, heeft Z. H. de Paus de hulpactie gesteund door een kist met textielgoederen en een bedrag van 11.500 gulden te sturen. Ook Engeland heeft van overstroom in gen te lijden. In de buurt van Londen zijn vele gedeelten ondergeloopen. De jnelkboer leverde zijn waar per bootje af. Nummers 5, 8, 9 en 12 ontvangen de prijzen TT ET BESTUUR der vereeniging „De Friesche Elf Steden" heeft een onderzoek in- gesteld naar de gegrondheid der klachten, die naar aanleiding van den Elfsteden tocht van 8 Februari j.l. tegen verschei dene deelnemers aan den wedstrijd waren ingekomen. Bij dit onderzoek zijn getuigen gehoord en aan de deelnemers zelf is ge legenheid gegeven om zich schriftelijk en mondeling te verantwoorden. sche Elf Steden" heeft derhalve besloten aan de volgende vier rijders een prijs toe te kennen: 1. J. van den Hoorn (Ter Aar) groote gouden med.; 2. A. Verhoeven (Dus- sen) kleine gouden med.; 3. A- S. de Vries (Giethoorn verg. zilv. med.; 4. D. van der Duim (Oldeboorn) kleine verg. zilv. med. Alle overige wedstrijdrijders, die vóór 18.21 uur zijn aangekomen, zullen het Elf- stedenkruisje met inscriptie „Wedstrijd 1947" ontvangen, uitgezonderd J. Wijnia (Edens) en W. Wijnia (Edens), die beiden zoodanig in overtreding zijn geweest, dat zij volledig zijn gedisqualificeerd. Naar A.N.P.-sport nader verneemt zijn tegen de nummers 1 en 2 van den wed strijd, J. Bosman (Breukelen) en K. Schip pers (Steenwijkerwold), die niet erkend hebben een overtreding te hebben begaan, bewijzen van verschillende aard binnenge komen, met het gevolg, dat het bestuur van de organiseerende vereeniging deze rijders onmogelijk voor de prijzen in aanmerking kon laten komen. Trouwens, men krijgt den indruk, dat het bestuur het onderzoek niet alleen nauwgezet, maar ook volkomen objectief heeft verricht, getuige ook de vol ledige disqualificatie van de beide Friezfen, de gebroeders Wijnia. Onder „opleggen" verstaat men, dat twee rijders achter elkaar over het ijs gaan, waarbij de voorste deelnemers de handen op den rug heeft en nummer twee deze vast houdt. Het klassement van aankomst der eerste twaalf rijders op 8 Febr. was als volgt: 1. Bosman (Breukelen) 16.06 uur. 2. Schippers ((Steenwijkerwold) op een hal ve minuut; 3. J. Nauta (Wartena) 16.16 u., 4 J. Wijnia (Edens) 16.21.30 uur, 5. J. van den Hoorn (Ter Aar) 16.21.30 u., 6. W. Wij nia (Edens) 16.30 u., 7. Vermeulen (Ter Aar) 16,34 uur, 8. Verhoeven (Dussen) 16.35 uur, 9. d, Vries (Giethoorn) 166.36 u., 10. Leffertsma (Stobbegat) 16.44 u., 11. Schueler (Barneveld) 166.45 u., 12. van der Duim (Oldeboorn) 16.46 uur. Van deze 12 rijders komen dus thans nr. 5, nr. 8, nr. 9 en nr. 12 voor prijzen in aan merking. DE VERMISTE DAKOTA. Van Nederlandsche militaire zijde te Ba tavia wordt medegedeeld, dat de W-brigade na telegrafisch contact met het hoofd kwartier van de T.R.I. te Poerwakarta gis termiddag heeft toegegeven, dat de vermis te Dakota is gevonden. Verdere inlichtin gen werden evenwel geweigerd. J. v. d. Hoorn (Ter Aar) werd eerste* Buiten beschouwing zijn gelaten die klachten, welke betrekking hebben op het zich laten dragen of op andere wijze laten vervoeren op plaatsen, v/aar de rijders het ijs moesten verlaten, niet alleen omdat de ernst van deze overtredingen minder groot is, maar ook, omdat zij door de rijders ken nelijk niet als ongeoorloofd werden ge voeld en deze ook vrij algemeen werden begaan. Een diepe teleurstelling was het echter te ervaren, dat vele rijders gezondigd heb ben tegen een regel, die zeer uitdrukkelijk was vermeld in een aan ieder der deelne mers uitgereikt programma, n.l. „wedstrijd rijders mogen niet opleggen, noch zich la ten zuigen door niet-deelnemers". Van een aantal deelnemers aan den wed strijd is gebleken, dat zij over een gedeelte van het traject hebben opgelegd, terwijl andere zich door niet-deelnemers den wifid hebben laten breken. Door eenige rijders werd deze overtreding ruiterlijk erkend. Het bestuur van de vereeniging „De Frie- eerst af, omdat zij een grooten mond op zetten en hun eisehen te hoog stelden. Gis teren verklaarde Spaak reeds: „Thans staat vast, dat ik me niet met de communisten kan verstaan. Van de liberalen ben ik niet zekbr". De liberalen konden zich echter niet vereenigen met het aantal zetels, dat hun door Spaak in de nieuwe regeering was toegedacht en daarom trokken ook zij zich terug. Men verwacht vandaag nog de publicatie van de ministerlijst. De „Vier" in Moskou De vier minister van buitenlandsche za ken der „groote vier" zijn gisteren vier uur en een kwartier bijeen geweest. Deze ver gadering heeft tot dusverre het langst ge duurd. De economische aangelegenheid van Duitschland waren het onderwerp der be sprekingen. De vitale kwestie van de eco nomische eenheid was een der punten van bespreking. Bevin opende de discussies met een lange verklaring over het Brit sche standpunt. Daarna kwam Molotof met een langdurig betoog en vervolgens gene raal Marshall. Bidault confereert met Stalin. De Fransche minister van buitenland sche zaken, Bidault is gisteravond door Stalin in het Kremlin ontvangen. Waarnemers ter conferentie veronderstel len. dat een der belangrijke onderwerpen, welke Bidault en Stalin hebben bespro ken de Fransche en Russische houding ten opzichte van de Engelsch-Amerikaansche voorstellen voor economische eenheid van Duitschland is, daar noch Frankrijk, noch de Sovjet-Unie eenige neiging hebben ge toond om hun zones in de economische eenheid te laten deelen op de basis, die door Londen en Washington is voorgesteld. Bollen-uitvoer naar Canada Succesvolle besprekingen van dr. Verhage. Naar het Weekblad voor Bloembollen cultuur meldt, is de voorzitter der vereeni ging, dr. A. J. Verhage, teruggekeerd van zijn reis naar de Vereenigde Staten en Ca nada. Dr. Verhage heeft in' Canada teza men met vertegenwoordigers van de Bond van Bloembollenhandelaren, op verzoek van de regeering, besprekingen gevoerd met vertegenwoordigers en afnemers. Uit hetgeen dr. Verhage hierover heeft mede- deeld, mag worden opgemaakt, aldus het Weekblad, dat by die besprekingen sommi ge moeilijkheden, die bij de Nederlandsche invoer in Canada rezen, uit den weg zijn ge ruimd. Ook de besprekingen in New York zijn gunstig verloopen, omdat de discount-re geling blijft, zooals deze het vorig jaar was. EXTRA RANTSOEN TABAK. Vrijdag aanstaande zal volgens de „Nieuwe Courant" weer een extra rantsoen tabak aangewezen worden. Een doMëttje.... Vreugde. „Voor edele, waarlijk christelijke zielen is er geen grootere vreugde, dan anderen vreugde te bereiden. Waardevoller vreug de kan men zich niet verschaffen en geen zoetere vreugde genieten, dan die welke men anderen verschaft en met hen geniet." Mgr. van Keppler in „Meer Vreugde". WEERSVERWACHTING I ZELFDE TEMPERATUUR. o Wisselend bewolkt met plaatselijk o een buitje. Matige wind tusschen Zuid- g o Oost en Zuid-West. Weinig verandering g g van temperatuur. I o 9 OOOOOOOOOUOOUOOOOUOUOOOOOOOUOOOUOUCüOOO

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1947 | | pagina 1