SeCódócheSomcuit
De conferentie van „de Vier" te Moskou
Geestdriftig bewonderaar van Nolens
Hevige storm langsEngelsche kust
MAANDAG 17 MAART 1947
Bureaux: Papengracht 32 Leiden
Giro 103003
Telefoon: Admin., Adv. 20826.
Eedactie: 20015.
Dir., drukkerij en Abonnem.
20935.
Abonnementsprijs f 0.26 per
week. ƒ1.10 p mnd. ƒ3.25 p.
kwartaal E'ranco p. post f 4.00.
waarin opgenomen „DE BURCHT"
KATHOLIEK DAGBLAD VOOB LEIDEN EN OMSTREKEN
37e JAARGANG No. 11039
Hoofdredacteur: TH. W1LMER
Directeur:
C. M v HAMERS VELD
Uitgave van N.V. .,De Leidsche
Courant"
Advertenties 15 cent per m.__.
Bij contract belangrijke korting.
De reactie van Duitschland
Over het algemeen reageert men in
Duitschland niet al te fel op de besprekin
gen van Moskou. De Duitschers voelen te
sterk, dat zij als overwonnen volk toch
niets in te brengen hebben ei* wachten ge
laten af, wat hun lot zal zijn.
Een zekere voldoening was in de Duit-
sche bladen van allerlei schakeering te
lezen over het besluit van de plaatsver
vangende minister om te spreken van een
„Duitsch vredesverdrag' in plaats van
„statuut". Dit heeft onmiddellijk de reeds
lang loopende discussies over den vorm
van de politieke vertegenwoordiging van
het geheele Duitsche volk opnieuw doen op-
Overstrooming in den
achterhoek
Gistermiddag om drie uur is de Zuid
westelijke kade van den Berkel een 100-
tal meters boven het verdeelwerk van den
Berkel en Bolksbeek, even ten Noorden
van het dorpje Haarlo, tusschen Borculo
en Eibergen, onder den druk van het
water bezweken. Haarlo stond grooten-
deels onder water. Menschen en vee wer
den in allerijl geëvacueerd. Duizenden
kubieke meters water zochten hun weg
over landerijen en wegen via Borculo
naar Lochem, waar het weer in den Ber
kel of het Twentschekanaal terecht kwam.
De technische diensten redden, wat er te
redden viel.
De dijk van de Bolsbeek houdt het nog
steeds. Wel blijft de toestand ernstig. Met
man en macht is men bezig de kaden te
beschermen. Ook de Overijsselsche brug
wordt nog steeds bedreigd. Bij Haarlo
zakt het water. Men is juist begonnen
met een poging om de dijk te dichten. In-
tusschen is ook even buiten Borculo de
Berkel buiten haar oevers getreden. Het
water stroomt buiten het stadje om naar
de Leerinkbeek. De overlast is echter niet
van groote beteekenis. De wildste geruch
ten doen de ronde. Het meerendeel is
echter ernstig overdreven.
Nader wordt gemeld:
Hedennacht zijn ijs en dammen in de
Berkel plotseling losgeschoten en zeer
snel afgevoerd. Midden en beneden-Berkel
zijn daardoor zoo goed als ijsvrij. Hier
door is het overstroomingsgevaar voor
het Berkel-gebied practisch geweken.
Ook van de Aarstrang, even over de
grens bij Dinxperlo, is de zuidelijke dijk
doorgebroken. In Bocholt werd de nood
klok geluid. De watermassa stroomde
echter om Dinxperlo - heen naar den
Ouden IJssel, zoodat op Nederlandsch ge
bied geen overlast werd ondervonden. Op
het oogenblik zakt ook daar het water.
OOK IN BRABANT OVER
STROOMINGEN.
In Noord-Oost Brabant ondervindt men
thans ook zeer veel overlast van het wa
ter. Doordat de Oeffeltsche raam buiten
haar oevers is getreden werden een tien
tal woningen in VortumMullum ont
ruimd en is practisch het geheele dorp ge-
isoleerd. In Vierlingsbeek staan alle bin
nenwegen onder water.
Autobus met pelgrims voor
Stillen Omgang in brand
Deelnemers aan den Stillen Omgang uit
Makkum in Friesland zijn Zaterdagavond
om kwart vóór twaalf gestrand voor de Af
sluitdijk bij Den Oever. Hun autobus vloog
daar in brand. Vier passagiers kregen ern
stige brandwonden en moesten naar het
ziekenhuis in Sneek worden vervoerd. Aan
de lichtgewonden werd in Den Oever de
eerste hulp verleend. Zij zijn om half vier
's nachts naar Makkum teruggebracht.
Deken van Amsterdam heeft enkelblessure.
Deken G. P. J. van der Burg van Amster
dam behoorde tot de eersten, die Zaterdag
nacht den Stillen Oipgang maakten. Bij
zijn terugkeer omstreeks 2 uur aan den in
gang van den Bagijnhof, gleed de Deken
bij het overstappen van een ijshard sneeuw-
hoopje uit en kwam daarbij leelijk te vallen
Toen een uur later de dokter arriveerde
constateerde deze, dat de Deken den rech-
terenkel had gebroken. De patiënt werd
onmiddellijk naar het Onze Lieve Vrouwe
Gasthuis vervoerd. Als alles gunstig ver
loopt, zal de Deken over een dag of tien ge
heel hersteld zijn.
ieven, aangezien een verdrag een partner
eischt en daarmee een Duitsch vertegen
woordiging. In deze discussie heeft de
Berlijnsche leiding van de C. D. U. duide
lijk de leiding genomen en op de Vrijdag
avond gehouden ontvangst van het partij
bestuur waarop ook communisten en li
beralen v/aren vertegenwoordigd, was dit
onderwerp een punt van levendige bespre
kingen. Het voornaamste onderwerp van
beraad is de mogelijkheid geweest om te
komen tot de vorming van een vertegen
woordiging van aTe vier groote partijen
.n Duitschland. Een dergelijke stap wordt
iri politieke kringen te Berlijn aangezien
als de eerste stap" naar de vorming van een
centrale Duitsche regeering.
DE KWESTIE CHINA TE MOSKOU.
De Amerikaansche minister van buiten-
landsche zaken, generaal Marshall, heeft
oen Sovjet-minister van buitenlandsche za
ken, Molotof, medegedeeld, dat hij niet be
reid is aan een conferentie inzake China
tfc Moskou deel te nemen, ook niet indien
de conferentie van officieuzen aard zou
zijn. Wel stelde hij voor om uiter.ijk tegen
begin April schriftelijk over China van
gedachten te wisselen. De Chineesche re
geering zou afschriften van de brieven
moeten hebben, aldus Marshall in zijn nota
aan Molotof
De inundaties bij Soerabaja
Nederlandsche troepen zijn 18 k.m. op
gerukt bij een aanval op de stad Modjo-
kerto, ruim 60 k.m. ten Zuiden van Soe
rabaja.
Dit bericht is volgens Reuter afkomstig
van welingelichte kringen te Batavia. Soe-
tan Sjahrir, de Indonesische premier, is
er van op de hoogte gesteld, dat de reden
voor deze actie is het mislukken van de
poging van het republikeinsche leger om
de Nederlandsche stellingen te Modjoker-
to voor onderloopen te vrijwaren door het
omleggen van de rivier de Porong. Eeni-
gen tijd zijn onderhandelingen gevoerd
over de inundaties.
Een Nederlandsche militaire woordvoer
der bevestigde heden, dat militaire opera
ties aan den gang waren, maar kon niet
mededeelen of Modjowerto was bezet.
Volgens berichten van Zaterdag j.l. had
den de Nederlandsche en Indonesische staf
chefs overeenstemming bereikt over de re
geling van hangende militaire problemen.
Officieel wordt van Nederlandsche zijde
bekend gemaakt, dat Nederlandsche troe
pen te Soerabaja de geinundeerde gebie
den in de republikeinsche zóne hebben
bezet.
Vernomen wordt nog, dat deze militaire
maatregel genomen is om de troepen in
staat te stellen de dijken te herstellen.
Einde staat van beleg in
Palestina
Naar uit welingelichte bron te Jeruza
lem wordt vernomen, zou de staat van be
leg, die twee weken geleden voor enkele
deelen van Palestina werd afgekondigd en
250.000 Joden betrof, vandaag worden op
geheven.
FRANKRIJK BREEKT COMMERCIEELE
ONDERHANDELINGEN MET
BULGARIJE.
De Fransche regeering heeft besloten,
de commercieele onderhandelingen met
Bulgarije af te breken. Bovendien heeft zij
twee Bulgaarsche journa^ten te Parijs
verzocht het land te verlaten.
Deze Fransche stap is gedaan mpevolge
de incidenten, welke in het begin van deze
maand te Sofia plaats hadden. Leden van
de Fransche legatie aldaar zouden namelijk
een ruwe behandeling hebben ondervon
den van Bulgaarsche landweersoldaten.
7en correspondente van het Fransche pers
bureau A. F. P. te Sofia werd in dien tijd
uit het land gezet Genoemde commercieele
onderhandelingen werden te Parijs ge
voerd.
Het Dakota-ongeluk in
Frankrijk
Van de 23 inzittenden van de Fransche
Dakota, die Vrijdag in de Alpen bij Gre
noble is neergestort, zijn thans 10 lijken
geborgen.
Hierbij is het stoffelijk overschot van den
heer Salomonson uit Dordrecht, aldus
meldt Reuter.
De jaarlijksche Stille Omgang in de hoofdstad. De deelnemers in een der oude
straatjes. Rechts de poort van het Bagijnehof.
verstandhouding was dubbelzijdsch prettig
geweest, zooals wij in den trein bij het uit-
hooren van eenige Bornsche medereizigers
vernamen!) De burgemeester verhaalde,
hoe hij had weten te bereiken, dat in Bor-
nerbroek, waar meer dan dertig boerderijen
verwoest waren, noodwoningen zoo spoe
dig klaar waren, dat met November het vee
op stal kon; verklaarde bovendien een war
me belangstellling te hebben voor land- en
tuinbouw. Voor de samenwerking van de
verschillende standen had hij werkraden
opgericht en nog al wat te doen gehad met
den na-oorlogsche conflicten in de textiel
industrie, en de sociale verzorging van de
arbeiders. Er is in Borne nu een sociale
werkster aangesteld.
De overstroomingen in den Gelderschen Achterhoek. Een boerderij, welke ge
heel door het water is ingesloten. Gewapend met een schop begeeft de boer zich
naar die plaats van de dijkbreuk, om assistentie te verleenen.
DE NIEUWE BURGEMEESTER VAN VOORHOUT
DORNE BETEEKENT BRON; de inlichtingen over den nieuwen burgemeester van
L* Voorhout zijn wij gaan putten „uit de meest betrouwbare bron", de bron te Borne,
den burgemeester-z_lf. Het was een merkwaardig interview.. Vooreerst om de plaats.
Een spreekkamer in de pastorie, waar 260 paus-portretten in één lijst ons aanstaar
den, In deze pastorie was de burgemeester gehuisvest, omdat er ook in Borne woning
nood heerscht. Maar vooral was dit interview merkwaardig, omdat het volslagen op
zijn kop stond. De koele bron van ambtelijke inlichtingen sprong aan het einde van
het gesprek op tot een fontein van geestdrift, toen de burgemeester los kwam over
Nolens.
„Men kent hem werkelijk
niet'' zegt drs. de Graaff
Burgemeester drs. C. J. N. de Graaff is
een slanke rijzige diplomaten-figuui, grijs,
achterovergekamd haar, een grijs snorretje
(a la Hitier). Zachte blauwe oogen in een
echte studie-kop. Uiterst kalm en be-
heerscht. Beleefd-vriendelijk bij de opening,
innemend-vriendelijk bij de sluiting van het
onderhoudend. Sprekend in volmaakte zins
bouw, maar zonder eertig effect.
De nieuwe magistraat is gesproten uit een
Haagsche familie en ging op z'n 15e jaar
naar de militaire opleiding te Kampen,
welke hij. na alle examens afgelegd te heb
ben. in 1919 onbeëedigd verliet.
„Ik bemerkte geen militairen aanleg te
hebben" lichtte de burgemeester toe
„ofschoon uit mijn familie veel officieren
zijn voortgekomen".
De heer De Graaf was daarna werkzaam
bij den Raad van Arbeid te Middelburg,
waar hij van 19191927 sous-chef van de
afdeeling Ongevallenwet en V.O.V. Daar
na ging hij naar Den Haag, waar hij con
troleerend ambtenaar bij den R. v. A. werd,
zoowel in binnen- als buitenland. Hij be
haalde de diploma's Staatsinrichting M. O.
en economie en statistiek M. O.
„Op dien grond" verhaalde de burge
meester „werd mij wachtgeld gegeven
om universitaire studies te maken. Na een
colloquium doctum bij de professoren F.
en C. W. de Vries te Rotterdam (want de
diploma's te Kampen worden officieel
slechts erkend na beëediging) studeerde ik
aan de Handelshoogeschool te Rotterdam,
maakte het candidaatsexamen in 1936 en
zette de doctorale studie door tot 1938. Aan
gezien de philosophische opleiding mij meer
aantrok en ik meer gevoelde voor de poli
tieke en sociale dan tot de handels-weten-
schappen, liet ik mij inschrijven in Leuven,
waar ik eind 1940 het doctoraal examen in
die vakken aflegde".
Tijdens zijn studie te Rotterdam was de
heer De Graaff intusschen getrouwd
gedomicilieerd in Vlissingen, de woon
plaats van zijn schoonouders, waar hij van
19371940 lid van den gemeenteraad was
en pl.v. lid der Tweede Kamer, voorzitter
van de kiesvereeniginr en van de Rijks
kieskring Middelburg van de R.K. Staats
partij, voorzitter van de Kath. Actie „Voor
God", voorzitter van de propaganda-club
„St. Thomas van Aquine" en lid van de St.
Vincentius-vereeniging. Intusschen vond hij
nog gelegenheid van '36 tot '38 te „volon-
tairen" op de secretarie van 's Heerenhoek.
In Zeeland maakte hij de oorlog mede
waarbij een gedeelte van zijn inboedel ver
dween. De familie zag zich genoodzaakt te
evacueeren naar renkum, waar zij tijdens
de bezetting geleefd heeft.
In Renkum als ambteloos burger heeft hy
een handels-avondschool opgericht om me
de daardoor en nog op allerlei manieren
de jongelui bij elkaar en uit Duitschlsnd te
houden.
Hij was er ook voorzitter van de voetbal-
vereeninging.
„De club" verklaarde de burgemees
ter opgewekt lachend „werd onder mijn
leiding ieder jaar kampioen en promoveer
de uit den Gelderschen voetbalbond naar de
3e klasse van de K.N. ,'.B.!"
Tijdens de inval bij Arnhem heeft de heer
De Graaff den geheelen slag meegemaakt,
waarna hij en zijn familie en de hond in
étappes te voet'naar Zeist moesten trek
ken. Vandaar .velden zij door het Roode
Kruis naar Den Haag gebracht en gingen
de hongerwinter in.
„De hond" onderbrak de burgemeester
zijn relaas „heeft in de rampzalige dagen
bij Arnhem de schrik te pakken gekregen.
Sindsdien, wanneer hij rumoer hoort, heft
hij een eigenaardig geluid aan („dat is de
hond van den burgemeester! zeggen de
Borners) en kruipt weg."
Na de bevrijding werd de heer De Graaff
teruggeroepen naar Renkum, om het lei
derschap van de sociale voorzieningen, het
N.V.H. en de Hark in Oosterbeek op zich
te nemen. Op 20 Augustus 1945 werd hij
aangewezen tot waarnemend burgemeester,
van Borne van welke functie hij 16 De
cember 1946 in overleg met de regeering
eervol werd ontheven.
„Hoe is u die proefneming van het bur
gemeestersambt bevallen?" vroegen wij.
„Ik heb hier heel prettig gewerkt".. (Die
NOLENS.
„En uw proefschrift?" informeerden
wij naar een bekende weg.
„Zal zijn over: „de staatsman dr. Nolens
als mensch". Ik hoop het nog dit jaar in
Leuven te kunnen verdedigen".
De burgemeester, die de gebeurtenissen
in zijn leven in bijna ambtelijke stijl had
medegedeeld zonder er veel waarde aan te
hechten. („Maar u bent van zoo vei geko
men!" verontschuldigde hij zichzelven),
raakte geheel op dreef, stak een cigaret op,
sloeg zijn beenen over elkaar:
„Een jaar of vijftien geleden kwam ik in
aanraking .net prof. Aalberse, die de be
schikking nad over het Nolentia-archief.
Toen is het plan ontstaan. Daartoe ben ik
ook naar Leuven gegaan, waar ik bij Rater
Van Gestel O.P. een cursus doorliep in phi
losophic. Want Nolens is een buitengewoon
groot wijsgeer geweest, een Thomist, die de
Thomistische beginselen ontzettend sterk
in dad§n heeft verwerkt. Aalberse verklaar
de: Nolens als staatsman rust op het begrip
Nolens als mensch. Dit gegeven wordt in
het proefschrift uitgewerkt".
„Had u al eenige belangstelling voor No
lens?"
„Ik kende hem totaal niet" biechtte de
burgemeester op „Maar door deze stu
die heb ik buitengewoon groot respect ge
kregen voor de in-godsdienstige vervolma
king van zijn leven en zijn overgave aan de
Wil Gods".
De burgemeester tuurde peinzend de wie-
rook-wolkjes van zijn cigaret na.
„Men kent hem werkelijk niet, zooals hij
geweest is. Zijn eigen deugden heeft hij
zoo hoog mogelijk trachten te vervolmaken
en zijn staatsmans-wijsheid daaraan even
redig doen zijn. Hij is een figuur van
blijvende waarde voor iederen staatsman
zeker voor iederen Katholieken staatsman
beschikkend over kwaliteiten, die in de
zen tijd zoo hard noodig zouden zijn.
In het volle prachtische leven staande,
streefde hij de christelijke deugden na, die
tot het eeuwig leven leiden".
De burgemeester ried ons nu aan heen te
gaan, wilden we de trein niet missen. Bij
het afscheid sprak hij nog over Nolens,
over Nolens, die zulk een ontzaglijke in
vloed op zijn leven had gehad en nog heeft.
Het werk-programma van den burgemees
ter is (in brokstukken opgevangen en krab
belend aangeteekend) „sociale rechtvaar
digheid zonder aanziens des persoons
zooals Nolens." En terwijl wij, geholpen
door den burgemeester orfzc jas aantrok
ken: „Geen studie-kamer-mensch, evenmin
als Nolens, die een geweldig inzicht had in
het werkelijke leven, een zeer realistisch-
finalistisch mensch, die bij zijn practische
daden de doelstelling zuiver bewaarde".
Het was dood-jammer, dat de N.S. zoo
karig met treinen naar Borrje zijn. Het ge
sprek moest nolens volens ontijdig
worden afgebroken. Een vluchtige over
haaste doch charmante kennismaking met
mevrouw De Graaff (wier tweede naam
niet Palestina is, doch Valentina!), een
hartelijke handdruk van den burgemees
ter. en wég draafden we.
In den loop van het onderhoud had de
burgemeester nog verteld, dat in Renkum
het huis door voltreffers werd geraakt en
daarna geplunderd. Terug gekomen vonden
ze het kaal en leeg, op een paar keuken
stoelen na, maar, de studies voor het No-
lens-proefschrift lagen er nog, over de
grond gesmeten en overal verspreid. De
burgemeester deelde ook nog mede, dat,
na de promotie, hij een vervolg op zijn No-
lensstudie hoopte te maken, getiteld „No
lens als staatsman".
MAART ROERT ZIJN STAART
|7EN VLIEGENDE STORM, met een snelheid van 100 km. per uur, beukte gister
avond de Zuidkust van Engeland. Volgens de eerste berichten werd groote scha
de aangericht. Pannen werden van de daken geslingerd, schuttingen woeien tegen
den grond en in de overstroomde gebieden werd het water met groote kracht over de
tot dusver gespaard gebleven terreinen voo rtgedreven.
Even voor twaalf uur bereikte de storm,
aie nog nieté in zijn geweld had ingeboet,
de Nederlandsche kust.
De^ Nederlandsche tinbaggermolen „Kal-
moa" is ten gevolge van de orkaanachtige
storm in de haven van Falmouth op drift
geraakt en op de kust geloopen.
Door de overstrooming van de Theems
en de hevige storm is een watertoren in
Londen, die een millioen verbruikers be-
De burgerstrijd in Paraguay
Volgens het radiostation der opstandelin
gen te Concepcion hebben duizenden ar
beiders zich aangesloten bij dat deel van
het leger, dat in opstand is gekomen tegen
president Morinigo van Paraguay. Het
geheele Noorden van Paraguay zou in han
den van de opstandelingen zijn. Alle ver
bindingen tusschen Asuncion en de rivier-
navens zijn verbroken. Volgens het Para-
guyaansche blad La Voz de la Vidoria",
is .,de beweging voor nationaal herstel niet
het werk van een bepaalde politieke party,
coch van allen, die het welzijn van het
vaderland op hot oog hebben". De opstan
delingen willen een voorloopige regee
ring vormen, waarbij geen enkele politieke
partij een overheerschende positie mag in
nemen. Voorts wij men de vrijheid van po
litieke organisat'e en de vrije vakbeweging
herstellen.
STEUN TEGEN SOVJET-AGRESSIE.
Gezaghebbende kringen van het Ameri
kaansche Congres voorspellen, dat nog min
stens vijf andere landen om steun zullen
verzoeken in het kader van het program
ter voorkoming van de verspreiding van
het communisme, dat door president Tru-
rnsn Woensdag in zyn boodschap aar het
Congres werd bekend gemaakt. Volgens
deze kringen zouden Perzië, Syrië, de Liba
non Hongarye en Palestina waarschijn
lijk om credienien of geldleeningen ver
zoeken. De maximale kosten van boven
genoemd program zouden, naar geschat
wordt, ruim 1 milliard dollar kunnen be
dragen.
diende, ernstig beschadigd. De regeering
heeft bevel gegeven, noodwatervoorraden
naar Londen te brengen.
Te Londen viel een schoorsteen naar be
neden en doodde een bejaard echtpaar, ter
wijl de dochter des huizes werd gewond.
Te Birmingham stortten door den storm
twee huizen in, waardoor drie van de vijf
bewoners ernstig werden gewond. Te Mai
denhead zijn nog 2.000 personen door het
hqoge water in hun slaapkamer opgeslo
ten. De reddingsbootjes kunnen door de
sterke strooming nog niet naderen. In
Schotland zyn duizenden schapen in de
sneeuw omgekomen.
De door den Veiligheidsraad benoemde
commissie van onderzoek inzake de Brit-
sche aanklacht tegen Albanië in verband
met het leggen van mijnen in het kanaal
van Korfoe is na 10 bijeenkomsten niet
tot een slotsom kunnen komen.
£en koAAeftje....
Geloof aan Gods Voorzienigheid.
„Wie eerlyk aan een Goddelijke Voor
zienigheid gelooft, moet tegenover Haar
een alleszins eerbiedig standpunt innemen.
Hij moet Gods Wijsheid niet gaan meten
met aanmatiging, alsof ons klein menschen-
verstand in staat was, de bedoelingen van
God te achterhalen."
WEERSVERWACHTING
0 MINDER WIND
8 Geleidelijk weer toenemende bewol- o
king met later plaatselijk regen. Af- 5
x nemende, doch later weer toenemen- 5
o de wind, overwegend tusschen Zuid g
o en Oost. In den nacht iets kouder, g
8 morgen overdag ongeveer zelfde tem- o
8 peratuur als vandaag. 8
OOOOOOOOOUOOOOOOOUUD'j:)(J, )iJtlU;>U(JUUCOOOo
