Cckl6clvi(Sou^ant
De strenge winter
Engelsch-Fransch bondgenootschap
wordt te Duinkerken onderteekend
Kolen, Rijwielbanden en Schoenen
Twentenaren dansen op paleis Soestdijk
Beperking
radio-zendtijd
Gratieverzoeken
Veesmokkel aan de Belgische grens
ZATERDAG 1 MAART 1947
Bureaux: Papengracht 32 Leiden
Giro 103003
Telefoon: Admin., Adv. 20826.
Redactie: 2UU15.
Dir.. drukkerij en Abonnem.
20935.
Abonnementsprijs 0.26 per
week. 1.10 p mnd. 3.25 p.
kwartaal Franco p. post f 4 00
waarin opgenomen „DE BURCHT"
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
37e JAARGANG No. 11026
Hoofdredacteur: TH W11.MEK
Directeur:
C. M v HAMERSVELD
Uitgave van N.V. f,De Leidsche
Courant?
Advertenties 15 cent per m.m.
Bij contrac* belangrijke korting.
V Volksonderwijs
IN den gemeenteraad van Leiden is on
langs een voorstel aangenomen van B.
en W., om twee lagere scholen voor eind
onderwijs z.g. volksscholen om te zet
ten in opleidingsscholen.
Dit voorstel werd noodig geacht, omdat
er een groote vraag is van de ouders om
hun kinderen naar laatst-bedoelde scho
len te zenden.
De inspecteur van het lager onderwijs
verklaarde in zijn advies de strooming on
der de ouders, om hun kinderen te laten
opleiden voor U-L.O., H.B.S. of gymna
sium, toe te juichen. Wij zijn het met dezen
onder wijs-autoriteit niet eens. Hij stelt zich
nog te veel, naar onze overtuiging, op het
liberaal-intellectualistisch standpunt, ter
wijl wij hoopten, dat men algemeen dit
standpunt zou hebben verlaten, als ver
ouderd en absoluut ondeugdzaam gebleke,n.
Van de zijde der Kath. Volkspartij-frac
tie is toen in den Leidschen Raad uiteen
gezet, dat voor kinderen, die toch nooit
verder gaan studeeren (en dat is onge
veer 3'4!) de ouders een göede 7de en 8ste
leerjaar moeten prefereeren boven een op
leidingsschool. B. en W. van Leiden zelf
namen, wat deze kwestie betreft, in hun
advies nog geen standpunt in; beperkten
zich tot het constateeren vart den drang
der ouders naar de opleidingsscholen.
Donderdagavond hebben wij in de rede
van den cultureelen leider van de Ned. Ka
tholieke Arbeidersbeweging, den heer Th.
van Steen, te Leiden gehouden, een over
tuigd en overtuigend pleidooi gehoord voor
de z.g. „volksschool" met verplicht V.G.L.
O. (7de en 8ste leerjaar). En vooral op de
groote waarde van dat V.G.L.O. werd klem
mende nadruk gelegd!
In een brochure van de Ned. Kath. Ar
beidersbeweging. getiteld „De school voor
het volkskind", lezen we:
Daarom is de oplossing die de ar
beidersbeweging voorstelt: Een zes-
klassige volksschool met een zeer ver
eenvoudigd leerplan, vrijer lesrooster,
ruimere lichamel"ke vorming en be
tere karaktervorming.
Daarnhast moet men kunnen komen
tot een testen der leerlingen door een
ervaren nsvcholoog, waarna dan een
klein gedeelte wordt toegelaten tot de
'brugklassen, die tot middelbaar On
derwijs opleiden.
De rest komt op de school voor
voortgezet Gewoon Lager Onderwijs,
■die een inleiding 'vormt tot ambachts
school en industrieleven.
Wij zijn het hiermede eens, behalve dat
wij aan leerlingen, wier ouders dat wen-
schen en die daarvoor geschikt zijn, ook
vroeger dan na het zesde jaar de gele
genheid zouden willen geven, om te wor
den overgeplaatst
Onze conclusie zoowel voor openbare als
voor bijzondere scholen is:
dat voor de „volksscholen" de beste on
derwijzers niet te goed zijn;
dat speciaal op het V.G.L.O. (7de en 8ste
leerjaar) de beste paedagogen onder de
onderwijzers moeten worden benoemd;
dat de Regeering het 8ste leerjaar niet
facultatief mag stellen, maar moet ver
plichten en het onderwijs op de V.G.L.O.
zoo moet laten inrichten, dat het aan de
eischen kan voldoen.
Van goed „volksonderwijs", en speciaal
van goed katholiek volksonderwijs hangt
voor een zeer groot deel af de toekomst
van ons volk.
Op boven-bedoelde vergadering te Lei
den werd de wenschelijkheid geuit, dat in
schoolbesturen ook arbeiders zitting zullen
heben.
Inderdaad er zijn véle redenen, die het
gewenscht maken, dat in schoolbesturen
ook arbeiders worden benoemd.
Het K.N.M.I. deelt mede: Wanneer men
uitgaat van de gemiddelde overdagtempe-
ratuur van de drie wintermaanden (Decem
ber, Januari en Februari), neemt deze win
ter met -1,8 graden celcius op de ranglijst
van koude winters in deze eeuw de eerste
plaats in. (Dit geldt voor de Bilt, evenals
alle volgende gegevens). De winter 1939-
'40 komt met -1.6 graden op de tweede en
die van 1941-'42 met 1,3 graden op de der
de plaats. De normale waarde is -f-2.6 gra
den. Dit blijkt wel duidelijk, wanneer wij
het absolute minimum met dat van den
zeer kouden winter 1941-'42 vergelijken
n.l. 15.3 graden (21 December 1946) en
24-8 graden (27 Januari 1942 Gerang
schikt naar het absolute minimum heeft
deze winter nog acht winters boven zich
(waaronder 1941-'42, 1939-'40 en 1928-'29).
Daarentegen is deze winter wel zeer lang
durig. Bijzonder groot is het aantal ijsda
gen geheel etmaal vorst), nl.l 46 (nor
maal 9, hetwelk dat in alle winters van
deze eeuw overtreft. Het record (40 ijsda
gen) stond'op naam van den winter 1939-
'40. De veel besproken klassieke winter
van 1890-'91 telde er 36. Wij beleefden van
4 tot en met 24 Februari (21 dagen) een
onafgebroken reeks van ijsdagen, hetgeen
in deze eeuw niet eerder was voorgekomen.
Zeer opvallend was verder het groote aan
tal opeenvolgende dagen (meer dan een
maand, te weten van 21 Januari tot 22 Fe
bruari), waarop de wind uit Oostelijke tot
Noord-Oostelijke richting waaide.
SNEEUWVAL REMT DE TREINEN.
De zware sneeuwval is oorzaak van vrij
ernstige vertraging bij de spoorwegen. Hoe
wel allerwege de sneeuwploegen uitrukten
om de wissels vrij te maken, groeiden de
sneeuwmassa's tot zulk een omvang, dat op
meerdere baanvakken vrij ernstige stag
natie is ontstaan.
Bij Oosthuizen liep een reizigerstrein
vast in de sneeuw; eerst na ruim anderhalf
uur kon hij met assistentie van inmiddels
aangekomen locomotieven weer op gang
worden gebracht.
r\E BRITSCHE minister van buitenlandsche zaken heeft in het Lagerhuis bekend
gemaakt, dat tusschen de regeeringe'n van Frankrijk en Groot-Brittannië een
bondgenootschapsverdrag is gesloten, dat door den Britschen en den Franschen mi
nisters van buitenlandsche zaken op 4 Maart a.s. te Duinkerken zal worden on
derteekend. Ook Bidault heeft een zelfde mededeeling gedaan in de Fransche natio
nale vergadering.
Veiligheid tegen agressie
De voornaamste bepalingen van het ver
drag, dat voor 50 jaar zal gelden, luiden vol
gens het Fransche persbufeau A.F.P. als
volgt:
1. Frankrijk en Groot-Brittannië nemen
de verplichting op zich, gemeenschappelijk
maatregelen vast te stellen, die noodzake
lijk zouden kunnen blijken, indien Duitsch-
land een politiek van agressie zou gaan
voeren of een initiatief zou nemen, dat de
veiligheid van een der beide contracteeren-
den in gevaar kan brengen.
2. Indien Frankrijk of Groot-Brittannië
opnieuw in strijd met Duitschland gewik.
keld zoudën raken, zal de andere partij on
middellijk volledige militaire hulp verlee-
nen, hetzij de vijandelijkheden veroorzaakt
worden door een aanval van een Duitsch
leger, hetzij gemeenschappelijk tot actie
besloten wordt, hetzij men maatregelen ten
uitvoer brengt die door den Veiligheids
raad der V.N. worden voorgeschreven.
3. Frankrijk en Groot-Br:ttanrië zullen
met1 elkaar beraadslagen over het nemen
van alle noodige maatregelen in het geval
Duitschland niet voldoen zou aan de ver
plichtingen, die het zijn of zullen worden
opgelegd.
4. Frankrijk en Groot-Brittannië zullen
met elkaar overleg plegen over alle econo
mische kwesties waar zij belang bij hebben.
Buiten deze voornaamste clausules zijn
er nog een aantal bepalingen, volgens wel
ke een door Frankrijk en Groot-Brittannië
overeenkomstig het verdrag ondernomen
actie steeds in overeenstemming zal wor
den gehouden met de uit hei Handvest der
V.N. voortvloeiende verplichtingen.
Zal Nederland meedoen
Bidault heeft aan zijn verklaring in de
Nat. Vergadering nog toegevoegd:
„Wij zullen nog verder gaan Elk der clau
sules van het Fransch-Britsche verdrag zal
aan onze groote bondgenooten worden aan
geboden". De minister gaf vervolgens te
kennen, dat voorbereidende besprekingen
gaande waren met België en Neder
land, alsmede met Tsjecho-Slowakije en
Polen.
Het verzet in Palestina
Gedurende de laatste vijftien dagen wer
den de incidenten tusschen de gematigde
'en extremistische Joodsche elementen te
Tel Aviv steeds veelvuldiger en er scheen
een waarlijke burgeroorlog op handen te
zijn. Thans, na de rede van Bevin, zijn
de partijen, die het meest vastbesloten wa
ren de geweldpleging te bestrijden, ver
lamd. De leiders zien zich genoodzaakt te
erkennen, dat de activistische groep een
overwegenden invloed verkrijgt, en een
vereeniging van alle elementen van het
Joodsche verzet komt den leiders van de
extremistische groepen Irgoen Zwai Leoemi
en Stern thans niet meer onmogelijk voor.
Deze laatste groepen zouden zich overi
gens den laatsten tijd van elke belangrijke
actie onthouden hebben om aan te toonen,
dat een gematigd optreden niet in staat is
de Britsche politiek te wijzigen, en om te
bewerken, dat de Joden minder vijandig te
genover hun actie zullen staan. De geheele
bevolking gevoelt diepen wrok, nu zij haar
hoop op een verhooging der immigratie-
quota moet laten varen, en men moet voor
heftige reacties vreezen, indien voortge
gaan wordt met de deportatie der illegale
immigranten. Intusschen is er een eind ge- 1
komen aan het slechte weer in het Mid-
dellandsche Zeegebied en zijn er naar ver
luidt verscheidene schepen met' illegale im
migranten naar Palestina op weg.
SCHIP GEZONKEN BIJ EL FERROL.
Vrijdag is bij El Ferrol een schip met
vijftig personen aan boord door aanvaring
met een torpedojager gezonken. Zes lijken
werden teruggevonden. Het aantal slacht
offers is nog niet bekend. Het schip, dat
op de lijn El FerrolMugardos voer, zonk
snel.
Beide plaatsen liggen in de Spaansche
provincie La Coruna-
BELGISCHE MINISTER LIJDT
NEDERLAAG.
De Belgische Kamer heeft tot drie keer
toe buitengewone credieten, aangevraagd
door den communistischen minister van
volksgezondheid, dr. Marteaux, voor den
^aanleg van sportterreinen, geweigerd. En
kele liberalen hadden hun stem bij die van
de oppositie gevoegd. De minister verliet
hierna bij wijze van protest de zaal. Te
genover journalisten verzekerde de minis
ter, dat de zorg voor de jeugd hem zeer na
aan het hart ligt en dat. nbts hem er van
zal weerhouden zijn pogingen haar goede
sportterreinen te verschaffen, voort te zet
ten.
Naar de eerste minister verklaarde, ver
wacht hij niet, dat de heer Marteaux zal af
treden.
Na ide aanbieding van de „krentenweggen" aan het Prinselijk Gezin dronk Z.K.H.
Prins Bernhard met de leden der groep „Hengeler Spoiler en Daanser" op het wel
zijn van Prinses Marijke.
Naar aanleiding van enkele circuleerende
berichten, volgens welke verwacht mag
worden dat de voorziening van kolen, rij
wielbanden en schoenen spoedig normaal
zal zijn, heeft een redacteur van iiet A.N.P.
de meening van den minister van Economi
sche 'Zaken gevraagd. De minister deelde
het volgende mede:
Rijwielbanden.
Op grond van de huidige productie en be
staande importtransacties mag worden ver
wacht, dat binnen enkele weken de achter-
j
Het nieuwe uniform, dat bij de Nederland-
sche politie zal worden ingevoerd.
Een veertigtal Twentenaren in oud boe-
rencostuum zijn gistermiddag te gast ge
weest op het paleis Soestdijk.
Gezeten op Twentsche wagens werd
omstreeks drie uur naar het paleis gereden.
De wagens met het gezelschap, waarbij
zich ook de burgemeester van Hengelo, mr.
J. A. E. van der Dussen, bevond, hielden
voor het hek stil. De klepperman steeg
daarop uit en liep naar den hoofdingang,
waar hij aanklopte en aanzegging deed, dat
er gasten waren, die een geschenk wilden
overhandigen. Allereerst traden de vrou
wen in hun mooie kleederdrachten over
den drempel van het prinselijk paleis, ge
volgd door de mannen, van wie een zestal
een groote plank droeg, waarop het ge
schenk geladen was: een krentenweggen
van meer dan VA meter lang en ruim hon
derd pond zwaar, versierd-met suikerwerk
in bloemmotieven.
In de filmzaal werden -daarna een aan
tal oude Twentsche boerendansen uitge
voerd, die zoodanig in den smaak van de
drie prinsesjes vielen, dat zij vol enthou
siasme meededen, daarbij geleid door leden
van het gezelschap. Na afloop van de de
monstratie werden ververschingen rond
gediend en sneed Z. K. H. Prins Bernhard
de groote koek aan.
Omstreeks vier uur verlieten de Twente
naren het paleis om naar hun woonsteden
terug te keeren.
Zij waren echter niet de eenige gasten,
die hun gelukwenschen op dezen middag
kwamen aanbieden. Terwijl de dansers op
vertrekken stonden, kwamen twee meisjes
en een' jongetje in Volendammer costuum
feliciteeren namens de in o jrichting ver-
keerende werkgemeenschap van invalide
oud-illegalen en cok zij hadden niet ver
geten geschenken mede te brengen. Voor
elk der drie prinsesjes Beatrix, Irene en
Margriet was er een pop, eveneens in Vo-
lendamsch costuum, maar geen gewone
doode stukken speelgoed. Deze poppen gaan
automatisch loopen, als men ze bij de hand
vat. Margriet lag juist in haar bedje uit te
rusten van de vermoeienissen van de dans
partij, maar haar beide zusjes amuseerden
zich kostelijk niet hun nieuwste aanwinst..
stand in het honoreeren van de aanvragen
van tut dusver geldende voerrangsgroepen
(artsen, wijkverpleegsters, arbeiders, werk
zaam bij den wederopbouw, enz.) grooten-
deels zal zijn ingeloopen. Een verruiming
in de voorziening van rijwielbanden kwam
reeds tot uitdrukking in de onlangs plaats
gehad hebbende verlaging van de afstands
normen. Opheffing van deze distributie zal
4chter voorshands wel niet mogelijk zijn.
Schoenen.
Hoewel de huidige productie het wellicht
mogelijk zou maken de distributie op te hef
fen, is het in het bijzonder in verband met
d'e zeer moeilijke deviezenpositie nog zeer
de vraag of deze productie op het huidige
peil kan worden gehandhaafd.
In verband hiermede kan opheffing van
de distributie thans nog niet worden over
wogen.
Kolen.
Wat betreft de kolenvoorziening verwees
de minister naar de medederding, welke hij
dezer dagen verstrekte. In deze mededee
ling vestigde hij er de aandacht op, dat,
aangezien de vooroorlogsche productie van
12 millioen ton op zijn vroegst tegen het
einde van dit jaar kan worden bereikt, er
nog geen sprake van kan zijn, dat in het
winterseizoen 1947/48 de ko'en van de bon
zullen gaan.
Van
wordt
de zijde van den Radio-Omroep
medegedeeld, dat beperking van
zendtijd (wegens kolenschaarschte) zal in
gaan op a.s. Maandag. Nader overleg tus
schen den Omroep en P.T.T. heeft ertoe ge
leid, dat zal worden uitgezonden van
's ochtends kwart voor tien tot des avonds
kwart over elf uur.
De radio-programs zijn niet tijdig in ons
bezit gekomen.
DE VOORMALIGE KRIJGS
GEVANGENEN IN BELGIë.
Het Belgische kabinet bespreekt thans
den status van de voormalige krijgsgevan
genen, een aangelegenheid, die van groot
belang wordt geacht. Een demonstratie van
oud-strijders uit den vorigen oorlog, die
Zondag zou worden gehouden, is verboden.
Samenscholingen iii de Belgische hoofdstad
en de buitenwijken van meer dan vier per
sonen zijn op dien dag verboden. Al het
verkeer, dat Zondag Brussel binnenkomt,
zal worden gecontroleerd.
VOORAANSTAANDE GEESTELIJKEN IN
ALBANIë GEARRESTEERD.
In het Vaticaan is thans bericht ontvan
gen, dat de regent der Apostolische Dele
gatie te Titana, mgr. Franciscus Gjini, ge
arresteerd werd. Bovendien wordt melding
gemaakt van de ter dood veroordeeling van
den provinciaal van de Franciscanen en
twee paters dier orde terwijl eenige gees
telijken te Scutari gevargen genomen wer
den.
De minister van Justitie teelt mede, dat
door H. M. de Koningin afwijzend is be
schikt op de gratieverzoeken van J. Boo
gaard en M. A. Ridderhof beiden tot de
doodstraf veroordeeld bij sententie van het
bijzonder gerechtshof te Amsterdam.
Tevens wordt medegedeeld, dat H. M.
de Koningin gratie heeft verleend aan C.
Harmse, tot de doodstraf veroordeeld bij
sententie van het bijzonder gerechtshof te
's-Gravenhage, Ten aanzien van Harmse is
de doodstraf veranderd in levenslangen ge
vangenisstraf.
Naar thans bekend is geworden, hebben,
aldus de „Tijd" de Procureurs-Fiscaal bij
de Bijzondere Gerechtshoven te Amster
dam, Arnhem, Den Bosch en Leeuwarden,
eenige dagen nadat de minister van Justi
tie zijn ontstemming had te kennen gege
ven over het pleidooi van mr. Zaayer in de
zaak-Piek, een gezamenlijk schrijven ge
richt aan den minister, waarin zij zich on
voorwaardelijk hebben geschaard achter
mr. Zaayer.
Voor anderhalf millioen
gulden over de grens
gesmokkeld
Het veesmokkelgilde heeft door de arres
taties, die de laatste dagen verrient zijn in
de „Chaamsche zaak" een zwaren klap ge
kregen. De resultaten van het speuren der
politie en ambtenaren zijn uitgebreid. Het
laat zich aanzien, dat er spoedig nog meer
arrestaties zullen volgen.
Het ongeluk voor de heeren veesmokke
laars zat in feite in een klein hoekje. In
gesmokkeld en in ons land voor goed geld
aan den man werden gebracht.
Zooals gezegd bracht Hilvarenbeek het
spoor naar Chaam, Goirle, Diessen en an
dere plaatsjes. Tot nu toe zijn er in deze
plaatsjes niet minder dan 40 personen ge
arresteerd.
Een van de jesnapten kocht o.a. paarden
op de markt voor de Belgen, die daarbij wel
aanwezig waren, doch zich vanwege hun
minder gunstigen naam wat achteraf hiel
den.
DE ZIEKTEGEVALLEN TE GOES.
m lcire aiciii t In totaal zijn thans 25 personen lijdende
dién zmi dat*dé\aék''aanTét'rönénJ ging i aan 5e,.n,°« "ie' geïdentificeerde, maar ver-
j- ij-i.t.:1 moedelijk typheuze ziekte, die uitbrak in
het ziekenhuis te Goes. Het aantal opna
men is thans gestaakt en het gedeelte,
waarin de zieken verpleegd worden, is voor
het publiek gesloten. De toestand der pa
tiënten schijnt te verbeteren.
ontdekking van een klein koffie-
smokkel-zaakje in Den Bosch. Dit leidde tot
huiszoeking bij den Bosschenaar van P.
Men vond daar een kasboek, waarin diver
se inkomsten, verkregen uit de smokkel
handel, netjes waren geboekt. In dit kas
boek waren o.m. bedragen genoteerd voor
het smokkelen van koeien over de grens.
Ook de namen van degenen, die een handje
geholpen hadden, waren opgeschreven. De
bezitters dier namen vielen spoedig door
den mand en, waar de „slachtoffers" er niet
tegen op zagen meer namen te noemen,
kreeg men telkens nieuwe draden in han
den. Men ontdekte tenslotte, dat er twee
smokkelbenden bestonden die aanvankelijk
los van elkaar werkten, doch die later sa
men hun zaakjes opknapten.
De leider van de eene bende was de bo
vengenoemde van F., terwijl de leiding van
de andere groep in handen lag van een ze
keren G„ die lont rook en naar België uit
week. Het geheele zaakje schijnt in Aug.
1946 opgezet te zijn, toen van P. uit de ge
vangenis werd ontslagen, nadat hij 14
maanden gezeten had wegens paarden-
smokkel. Zoover men tot op het oogenblik
heeft kunnen nagaan moet er sinds Aug.
bjj Hilvarenbeek voor niet minder dan an
derhalf millioen gulden aan paarden en
runderen over d grens zijn gesmokkeld.
Het vee werd in België contant met francs
betaald. Hiervoor werden weer allerhande
artikelen gekocht, die over de grens werden
£en
f Het kwaad vergeven.
Christus leert ons bidden in het Onze
Vader:
„Vergeef ons enze schuld, zooals ook wij
aan anderen hun schuld vergeven".
David roept uit in de 7de psalm:
„Heer, als ik kwaad heb vergolden hem,
die het mij aandeed dat ik dan door mijn
vijanden worde neergestort en ontredderd".
WEERSVERWACHTING
o IETS MINDER WIND.
Geleidelijk wat afnemende, maar tij- g
g delijk nog krachtige wind tusschen o
g West en Noord. Wisselende bewolking o
5 met enke'e sneeuwbuien, vccral in
o de kuststrook. Des nachts lichte tot g
g matige vorst, overdng lichte vorst tot
o temperatuur om het vriespunt. o
OUOOOUUÜUUUOOOOUUUUUUUUUUUUOUcHJOOOOUOOO
