3>e CekLehc0oti/Yci/nt
Onderhandelingen met Sjahrir hervat
Auto-ongeluk bij
Delft
Eischen van België aan Duitschland
Slechts 24 zetels
Roofoverval op weduwe te Rotterdam
Italiaansche wanhoopsdaad?
Regeeringsverklaring
Tasman' geboycot
WOENSDAG 22 JAN. 1947
Bureaux: Papengracht 32 Leiden
Giro 103003
Telefoon: Admin., Adv. en
Abonn. 20826.
Redactie: 20015.
Dir. en drukkerij 20935.
Abonnementsprijs f 0.26 per
week, 1.10 p mnd. f 3.25 p.
kwartaal Franco p. post f 4.00.
waarin opgenomen „DE BURCHT"
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
37e JAARGANG No. 10993
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
Directeur:
C. M. v. HAMERSVELD
Uitgave van N.V. „De Leidsche
Courant" en Stichting „De
Burcht".
Advertenties 15 cent per m.m.
Bij contract belangrijke korting.
Cultuurpolitiek
/"VNDER „cultuurpolitiek" wordt verstaan
een politiek, die er op gericht is, de
uitingen van kunst te s'imuleeren, te cul-
tiveeren, te propageeren.
Wij meenen op deze wijze het begrip
„cultuurpolitiek" te kunnen omschrijven.
Nu is er dezer dagen aan den minister
van O., K. en W. en aan den minis1^--
raad een telegram gezonden door de Ne-
derlandsche federatie van beroepsvereeni-
gingen van kunstenaars, waarin wordt ge
protesteerd tegen de ontslagen van regee-
ringsadviseurs en administrateurs aan het
departement van O, K. en W- Men ziet
daarin een afbreken van dè door vorige
ministers „ingeleide actieve cultuurpoli
tiek".
Indien men dat, naar onze meening, goed
zou zién, dan zouden wij ons van gan-
scher harte bij bedoeld protest aanslui
ten!
Aan den katholiek is de kunst lief.
„Kunst voert tot God". „Kunst is bidden".
In deze en zoovele andere uitspraken
wordt erkend de invloedrijke be'.eekenis
van de kunst, de ware kunst, die een gave
Gods is en die zich dus weet in den dienst
van God-
Wij achten het voor het welzijn van het
geheele volk een zegen, als het de ware
kunst in haar verscheidene uitingen leert
waardeeren, leert proeven en smaken als
een fijne geestelijke genieting; als er van
regeeringswege een actief streven is om
dat te bereiken.
Wie waarlijk schoone uitingen van den
menschelijken geest in zich weet op te ne
men en te verwerken, zal daardoor zijn
eigen leven vergeestelijken, op een hoo-
ger niveau brengen.
Maar wij zijn het er niet unee eens, dat
voor een actieve cultuurpolitiek regee-
ringsambtenaren gewenscht zijn.
Integendeel.
Het is een eisch, dat de regeering in
zake de cultuur, de kunst, een actieve rol
vervult. Maar die moet zij op dit terrein
niet vervullen door middel van een ambte
lijk apparaat.
De kunst laat zich daarin'niet omsluiten
tenzij tot haar eigen schade.
Het plan van minister Gielen om een
..Kunstraad" in te stellen is o.i. veel be
ter en wij juichen dat toe. Deze kunstraad,
saamgesteld uit zoo veel mogelijk verschei
dene stroomingen, zal aangewezen zijn, om
de actieve cultuurpolitiek van de regee
ring om te ze'ten in een onder het volk
levende werkelijkheid.
J>E COMMISSIE-GENERAAL en de re publiekinsche delegatie onder Soetan
Sjahrir zullen heden te Batavia haar formeele besprekingen hervatten. Een aan
tal punten, waaronder het geschil onder de militaire grenzen, moeten nog geregeld
worden, voordat de Indonesische republiek bereid is de overeenkomst van Langgadjati
te teekenen.
Comm.-Generaal
naar Oost-lndonesië?
De Commissie-Generaal heeft verklaard,
dat zij een bezoek wil brengen aan Oost-
lndonesië en andere deelen van den Ar
chipel, terwijl zij verder het plan koestert
de conferentie te Pontianak bij te wonen,
waar de toekomstige status van Borneo zal
worden vastgesteld.
Volgens officieele woordvoerders is de
voornaamste taak van de Commissie-Gene
raal Ihans de moeilijkheden, die zich tij
dens haar afwezigheid hebben opgestapeld,
uit den weg te ruimen.
Dr. Van de Velde te Medan teruggekeerd.
De politieke adviseur voor Sumatra, dr.
J. W. van de Velde, is gisteren na een be
zoek aan Palembang en Padang te Medan
teruggekeerd.
J. van Walré de Bordes gedood.
Tengevo'ge van de mist en de gladheid
is gistermorgen om half twaalf op den
Rjksweg onder De'ft een ernstig auto-on
geluk gebeurd. De majoor van den repa-
trieeringsdienst J. van Walré de Bordes,
oud-burgemeester van Midde'burg, reed
met zijn vrouw in een tweezitter ter hoog
de van garage De Graar, toen hij een
pen vrachtauto met aanhangwagen wilde
inhalen. Uit de richting Rotterdam nader
de op dat moment eveneens een vrachtauto.
De heer van Walré remde krachtig. Ten
gevolge van de gladheid schoof hij naar de
linkerzijde van den weg en kwam met zijn
tegenligger in botsmg. De tweezitter werd
totaal vernield. De bestuurder werd op s'ag
gedood. Zijn vrouw moest mét ernstige
verwondingen aan hoofd en beenen naar
het ziekenhuis te Delft worden vervoerd.
Een andere automobilist, de heer ten Bosch,
uit Amsterdam moest om een tweede aan
rijding te voorkomen tegen de vrachtauto
iret aanhangwagen oprijden, waardoor
zijn auto ernstig werd beschadigd. Hijzelf
kwam er zonder verwondingen af.
Directe deelname aan de
besprekingen gevraagd
De Belgische regeering heeft door haar
ambassadeur in Londen aan de plaatsver
vangende ministers van Buitenlandsche Za
ken der Groote Vier twee nota's laten over
handigen. De eene bevat beschouwingen
over de politiek der geallieerde mogendhe
den ten opzichte van Duitschland; de ande
re de Belgische eisch van herstelbetaling
en veiligheids 'oorzorg.
Daarin heeft België duidelijk kenbaar ge
maakt, welke zijn economische eischen zijn:
levering van grondstoffen, van electrische
drijfkracht en van de kunstwerken en ar
chieven en voorts zekere eischen betref-
voor Mikolajczyk
De- regeering is tevreden.
Reuter geeft als officieuzen einduitslag
van de Zondag in Polen gehouden verkie
zingen de volgende cijfers: regeeringsblok
327 zetels; katholieke arbeiderspartij 7 ze
tels; dissidente boerenpartij 7 zetels, eeni-
ge kleinere groepen eveneens 7 zetels, de
boerenpartij van Mikolajczyk -24 zetels.
De overige 72 zetels worden verdeeld
overeenkomstig de behaalde percentages.
Op deze wijze zal Siet regeeringsblok 383
van de 444 zetels bezitten.
Mikolajczyk verklaaxde Maandag, dat hij
een beroep zou doen op het opperste ge
rechtshof, om de verkiezingen distnetsge-
wijze ongeldig te verklaren. Zijn beschul
digingen omvatten: onregelmatigheden, in
timidatie en schending van het stemge-
heim.
De Poolschc regeering heeft, bij monde
van generaal Grosz, verklaard, „volkomen
tevreden" te zijn met de verkiezingen.
Deze woordvoerder verzekerde, dat de
verkiezingen ordelijk waren verloopen.
Het Poolsche democratische blok zal van
daag te Warschau met een massademon
stratie de stembusoverwinning vieren.
Kantoren en winkels moeten om 13 uur
plaatselijken tijd sluiten en de vice-pre
mier, Gomolka, zal het volk toespreken.
OFFICIEEL VREDE OP 10 FEBRUARI.
De Britsche minister van Buitenlandsche
Zaken, Bevin, aal de vredesverdrager met
Italië, Roemenië, Bulgarije, Hongarije en
Finland vóór 10 Februari teekenen. Oud
minister Bynus heeft deze verdragen, met
uitzondering van het Finsche verdrag, daar
Amerika met Finland niet in oorlog is ge
weest, gisteren reeds onderteekend. De mi
nisters van Buitenlandsche Zaken van
Frankrijk en van de Sovjet-Unie zullen een
dezer dagen eveneens de bovengenoemde
overeenkomsten bekrachtigen. Op 10 Fe
bruari a.s. zullen de vertegenwoordigers
van de voormalige As-satellieten hun hand-
teekening zetten. Dan is het officieel vrede.
fende het vervper op den Rijn en het aan
leggen van een nieuwen waterweg.
De Belgische regeering behoudt zich het
recht voor op 'n later tijdstip andere eischen
van algemeene en bijzonderen aard ten op
zichte van Duitschland te formuleeren. Zij
geeft verder uiting aan haar ontevreden
heid over de 'hans gevolgde procedure in
de behandeling van het Duitsche vraagstuk
en verlangt een meer directe deelname aan
de besprekingen.
België zal mijnvergunningen in het Ruhr-
bekken vragen, wanneer aan andere landen
kolenvelden in Duitschland afgestaan wor
den. De electrische stroom zal door Duit
sche centrales geleverd worden, maar deze
zullen niet gedemonteerd en naar België
overgebracht worden. De scheepvaart op de
Rijn zal open moeten staan voor iedereen
op voet van gelijkheid. Maatregelen dienen
genomen te worden om het „aftappen" van
het verkeer op de Rijn, ten gunste van
Duitsche havens, dat anders normaal het
Belgisch spoorwegennet zou hebben ge
volgd, te voorkomen. De Duitsche llijnvloot
zal beperkt moeten worden tot een zekere
tonnenmaat en voor de wederopbouw van
de Belgische Rijnvloot-aken, sleepbooten en
motorbooten af moeten staan. Een andere
eisch heeft betrekking op het graven van
een kanaal tot de Donau. Ten slote wil Bel
gië, dat op kosten van Duitschland een tun
nel wordt gebouwd voor watertoevoer van
in Duitschland gelegen dammen naar de
Vesder in België
Hij verklaax-dc, dat de politieke
wex-king te Palembang thans goed genoemd
mag wox-den, zelfs beter dan zij voor het
uitbreken van 't conflict was. Ook te Pa
dang is de toestand aanmerkelijk verbe
terd, omdat men de kwestie omtrent de
sterkte van de republikeinsche politie heeft
kunnen regelen.
Tusschen Medan en de republikeinsche
leiders van Siantar is het contact her
steld. De moeilijke verbinding tusschen
de beide plaatsen maakt echter, dat dit con-
tacht nog niet bijzonder soepel is. Tenslot
te verklaax-de hij, dat de samenwerking ten
zeei'ste wordt bemoeilijkt door de propa
ganda der republikeinen.
De „Merdeka" beangst voor
regeeringscrisis-
In het hoofdartikel van gisteren geeft
het republikeinsche»; blad „Merdeka" uit
drukking, aan de vrees, dat hel veto van
het werkcomité van1 het voorloopige Indo
nesische parlement 'tegen het decreet van
president Soekarno tot uitbreiding van het
aantal zetels in het parlement een regee
ringscrisis zal teweegbrengen.
De schrijver van het artikel vraagt zich
af, of president Soekarno zal besluiten tot
ontbinding van het werkcomité en dien
overeenkomstig van het parlement zelf en
acht „het een gevaarlijk feit, dat de re
geering niet in staat is geweest haar
standpunt te doen zegevieren".
De regeering bevindt zich thans in een
toes land, die een crisis kan veroorzaken
en wat er zal gebeui-en, hangt af van het
beleid van den president, aldus de schrij
ver. „De president dient als hoofd van
den staat in het belang van het volk en
van het land te handelen en niet in het
belang van een of twee partijen", aldus be
sluit het hoofdartikel.
Te Den Haag bracht Generaal Spoor een bezoek aan den Min.-Pres. dr. Beel.
Dader sloeg 71 jarige met
hard
voorwerp neer
De omgeving van den Schieweg te Rot
terdam wei*d gisterenmorgen omstreeks
kwart over tien in opschudding gebracht,
doordat de 71-jaxige weduwe M. Hijna
Pet zwaar gewond uit de deur van haar
woning op no. 151 kwam gestrompeld en
met groote moeite voorbij gangei-s bij
elkaar riep om hun mede te deelen. dat
zooeven op haar een roofoverval was ge
pleegd, waarb'j de dader het tevens op
haar leven had gemunt. De vrouw die in
ernstigen toestand naar het ziekenhuis
Bergweg werd vervoerd, had nog de kracht
te verklaren wat haar overkomen was.
Maandag had zich een man bij haar ge
meld, die voorgaf in de kelder van het
Zijn de Italianen van plan, de Duit-
schers na te volgen, die na den eersten
wereldoorlog hurx,': vloot in Scapa Flow
tot zinken brachten, omdat zij de sche
pen moesten uitleveren aan Engeland?
Gisteren werd nl. Rome In opschudding
gebracht door eeif in dramatische be
woordingen gest^de oproep van oud-
marnie-officieren. waarin de Italiaan
sche marine wordt'aangespoord alle oor-,
logsschepen tot zinken te brengen, liever
dan ze aan de geallieerden uit te leveren.
Op grond van het vredesverdrag, dat
weldi'a aan de Italiaansche ï-egeering
ter teekening zal wox-den voorgelega, zal
Italië 200.000 ton van zijn 300.000 ton
aan oorlogsschepen aan Fi-ankrijk, Rus
land, Griekenland, Albanië en Zuid-Sla-
vië moeten afstaan.
Geallieerde woordvoerders te Rome
wijzen er op, dat het zoo goed als zeker
is, dat een „heldhaftige ondergang" van
de Italiaansche vloot nieuwe lasten voor
Italië zou beteekenen. Er wordt aan her
innerd, dat de Duitsche marine in 1919
een aanzienlijke extra tonnage moest le-
vei-en wëgei.s het tot zinken brengen
van talrijke Duitsche oorlogsschepen in
Scapa Flow. Indien de Italiaansche ma
rine gevolg zou geven aan de oproep,
zal de Italiaansche regeering voor deze
daad verantwoordelijk gesteld worden.
HERRIOT VOORZITTER DER
NAT. VERG.
De leider der radicalen, Edouard Herriot,
is gisteren met een groote meerdei-heid van
stemmen gekozen tot voorzitter van de
Fransche Nationale Vergadering.
Herriot werd op 15 Juli 1872 te Ti'oyes
geboren en in 1905 tot burgemeester van
Lyon gekozen. Sedert 1919 was hij lid van
de Kamer van Afgevaardigden en was
sindsdien verscheidene malen minister en
minister-president van 1924 tot '25 en in
1932. Hij was reeds twee maal voorzitter
der Kamer van Afgevaai'digden, n.l. in 1925
en 1936.
FRANKRIJK STELT DE KRIJGS
GEVANGENEN UIT HET SAARGEBIED,
IN VRIJHEID.
Al de Duitsche krijgsgevangenen in
Frankrijk, wier gezinnen zich in het Saar-
gebied bevinden, zullen in den loop van
deze maand in vrijheid gesteld worden, vol
gens een mededeeling van de Ministers van
Buitenlandsche Zaken, van Oorlog en van
Ai-beid.
Ongeveer 7000 krijgsgevangenen zullen
van deze maati-egel genieten en een groot
deel daai-van, die zich als mijnwerkers had
den opgegeven, zullen in de steenkoolmij
nen van hun streek te werk gesteld worden.
De wieg, waarin Prinses Beatrix na haar geboorte heeft gerust en welke thans be
stemd is voor de nieuwe Oranjetelg, is op verzoek van H.K.H.; Prinses Juliana dooi
de vereeniging „Arbeid Adelt" te Baarn opgeknapt. De wieg, welke thans gereed
is, werd Dinsdag naar het paleis Soestdijk vervoerd.
maar nog geen regeering!
De socialist Paul Ramadier, die zich thans
belast met de vorming van een nieuwe
Fransche regeering. heeft in de Natio
nale Vergadering een beroep gedaan op
„strenge discipline van partijen, vastbeslo
ten om de franc te redden, de productie te
verhoogen, de begrooting in evenwicht te
brengen, den vrede binnen de Fransche
Unie te handhaven en de veiligheid van
het land binnen het kader van de V.N. te
verzekeren".
Duitschland mag geen gevaar voor Frank
rijk vormen. Dit is een constante factor in
de Fransche politiek, boven pax-tijen en re-
geeringen. Ramadier herhaalde de Fran
sche eisch ten aanzien van de Duitsche
steenkool als hei-stelbetaling ten behoeve
van het Fransche industrieele leven. „De
regeering van morgen is voornemens de
continuïteit der Fransche politiek te vei-ze-
keren, daarbij rekening houdend met wijzi
gingen in den internationalen toestand", zoo
zeide Ramadier.
Over Indo-China zcide Ramadier: „De
toestand ontwikkelt zich gunstig. Niets zal
ongedaan blijven om onzen soldaten alles
te verschaffen, wat zij noodig hebben". De
schepping van een Fransche Unie komt de
finitief in de plaats van het koloniale impe
rium, maar Frankrijk zal niet toestaan, dat
deze vredesboodschap als een teeken van
zwakheid wordt geïnterpreteerd. Ten aan
zien van de binnenlandsche politiek legde
Ramadier den nadruk op de volgende pun
ten:
1. Voortzetting van de door Leon Blum
begonnen deflatiepolitiek.
2. Stabiliteit der loonen. Noch een alge
meene loonsverhooging, noch een bewege
lijke loonschaal vormt het antwoord op een
lagen levensstandaard.
3. Verhoogde productie, de sleutel tot het
probleem van den levensstandaax-d, moet op
ordelijke wijze geschieden. De regeering
zou het vier-jaren-plan uitvoeren.
4. De begi-ooting voor 1947, welke binnen
enkele dagen zal worden ingediend, moet
zooveel mogelijk in evenwicht worden ge
bracht.
5. Geen verhooging der belasting. Hooge-
re belastingen zijn alleen nog mogelijk,
wanneer de productie vei'hoogd wordt.
MOTIE VAN VERTROUWEN.
De Nat. Vergadering heeft met 549 tegen
0- stemmen en 68 onthoudingen haar ver
trouwen uitgesproken in den nieuwen mi
nister-president, Ramadier.
hxds de- hoofdkraan van de waterleiding te
moeten repareeren. Dinsdagmox*gen om
streeks tien uur was hij teruggekeerd met
het excuus, dat hij een stuk gereedschap
had laten liggen Mevr. II. ging mee naar
den kelder om den man ter v/il'e te zijn,
doch nauwelijks wax-en beiden daar aan
gekomen, of de man ging haar te lijf en
sloeg haar ten slotte met een hai-d voor
werp neer. Vermoedelijk in de veronder
stelling. dat hij zijn slachtoffer onschade
lijk had gemaakt, sncld* de man naar bo
ven, rukte 'n rood pluche gordijn af, wik
kelde daar het radiotoestel in, deed een
greep naar een aantal juv/ee'.en en nam
het voorhanden zijnde geld mede. Vervol
gens verdween hij zoo snel mogelijk. De
neex-geslagen vrouw heeft daarna, hoewel
zwaar aan het hoofd gewond, toch nog
kans gezien zich naar boven te slepen, de
buitendeur te openen en alarm te slaan.
Het signa^ment van den dader luidt:
ongeveed 1.75 m lang, 20 a 22 jaar oud,
donker haar met scheiding aan den zijkant,
bol gelaat, opval'end geel-bruine gelaats
kleur, uitslag of puistje bij den mond, ge
kleed in dorxkere vischgraat winterjas.
Australische beroepsduikers weigeren hulp.
Het Nederlandsche schip dc „Tasman"
heeft in de haven van Melbourne drie uur
lang vergeefs gepoogd zonder hulp van
sleepbooten los te komen van de Princes-
pier. Alle hulp werd geweigerd, in verband
met den boycot van dit schip door de Au
stralische vakvereenigingen. Dit ging zelfs
zoover, dat ook toen de „Tasman" in moei
lijkheden geraakte, doordat een tros vast
kwam te zitten in dc schroef, Australische
beroepsduiker.; weigerden te helpen. Een
der opvarenden dook om den tros los te ma
ken hetgeen hem niet gelukte. Hij liep daar-
bi, eenige verwondingen op, doordat hij
door den golfslag tegen het roer werd ge
slingerd.
Bij de poging om op eigen kracht uit te
stoomen, werd de „Tasman", toen alleen de
voorste tros nog niet los was, door den ster
ken wind gegrepen, waardoor dc tros ver
ward raakte in de schroeien. De motoren
kwamen tot stilstand en het schip sloeg
eenige malen tegen dc pier, voor het de
bemanning gelukte de „Tasman" door mid
del van een paar windassen vast te leggen.
Een Australische duiker weigerde den tros
te verwijderen en ook daarna heeft de vak-
vereeniging nogeens verklaard, dat aan dc
Tasman geen hulp verleend zal worden.
JOODSCHE KINDEREN NAAR
NEDERLAND.
Er bestaat een plan om 500 Joodschc kin
deren die leven ir. Midden- en Oost-Europa,
hetzij in barakken of schuren in Poolschc
steden, hetzij in kampen, naar ons land te
noen komen voor een tijdelijk verblijf van
eenige jaren.
Het Opperrabbinaat voor Nederland heeft
ramen met 7 Joodschc organisaties, op 31
December jl. een verzoekschrift gericht tot
de ministers van Justitie en Sociale Zaken,
waarin de regeering wordt gevraagd haar
goedkeuring te heohtcn aan dit plan, dat
c'uor Joodsche instellingen gefinancierd zal
worden. Eenige dagen later heelt de mi
nister van Justitie hiertoe in beginsel
schriftelijk toestemming verleend.
GEZELSCHAP VAN DEN STILLEN
OMGANG.
Het Gezelschap van den Stillen Omgang
te Amsterdam zal dit jaar de algemeene
vergadex-ing houden in de groote zaal van
Hotel „Krasnapoisky", Warmoesstraat te
Amsterdam, op Zondag 9 Febr. a.s. des
namiddags te 2 uur. Als spreker zal op
deze vergadering optreden Prof. Dr. W.
Asselbergs (Anton van Duinkerken).
De Stille Omgang zal dit jaar gehouden
v/orden op de Zondagen van 16 en 23
Maart ajs. Dc algemeene intentie, waar
voor een speciaal gebed gevraagd wordt,
luidt: „Dat Christus leer en gebod de eeni
ge grondslag moge worden voor ons volks-
oestaan en de band onzer rijkseenheid".
WEERSVERWACHTING
TOENEMENDE VORST.
o Lichte tot matige vorst. Wisselende g
g bewolking met enkele verspreide g
o sneeuwbuien. o
g Wat de weersgesteldheid in Februari
g betreft is geen betrouwbare verwach- g
o ting te geven, noch voor de tempera- o
tuur, noch voor den neerslag o
ttOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO»" 'OOOOO
