S>c
t
Enorme explosie te Muiden
Scheiding, zelfs in den dienst van God
Volkstelling is een nationale zaak
Het Rijk steunt particuliere bouwers
ZATERDAG 18 JAN. 1947
Bureaux: Papengracht 32 Leiden
Giro 103003
Telefoon: Admin., Adv. en
Abonn. 20826.
Redactie: 20015.
Dir. en drukkerij 20935.
Abonnementsprijs f 0.26 per
v;eek, f 1.10 p mnd. 3.25 p.
kwartaal Franco p. post 4.00.
waarin opgenomen „DE BURCHT"
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
37e JAARGANG No. 10990
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
Directeur:
C. M. v. HAMERSVELD
Uitgave van N.V. ,,De Leidsche
Courant" en Stichting „De
Burcht".
Advertenties 15 cent per m.m.
Bij contract belangrijke korting.
Kleur bekennen
DAT is de titel van een biljet, dat wij
toegezonden kregen en dat op zeer rui
men schaal, naar 't schijnt, verspreid moet
worden.
De bedoeling is, dat wij kleur moeten
bekennen inzake Indië.
Daar is alles voor. En dat willen wij
doen, natuurlijk.
Onze overtuiging is, dat:
iedere Nederlander moet wenschen de in
lossing van wat H. M. de Koningin wat In
dië betreft heeft toegezegd, niet alleen om
dat het is toegezegd, maar ook omdat de
inwilliging van deze belofte redelijk en ge-
wenscht is;
iedere Nederlander moet wenschen een
blijvenden band tusschen Nederland en In
dië, welke band reëele, werkelijke beteeke-
nis heeft;
iedere Nederlander zal zich met alle
kracht moeten keeren tegen eén losscheu
ren van alle banden tusschen Nederland en
Indië, wat zoowel voor Indië als voor Ne
derland noodlottige gevolgen kan en zal
hebben.
Dat is de „kleur", die de ook overgroote
meerderheid van het Nederlandsche volk
inderdaad „bekent"! Er is maar een kleine
revolutionaire groep, die Indië los van Ne
derland en Nederland los van Indië zou
wenschen.
Wij willen kleur bekennen.
Maarin „Oranje-Groen"?
Het Centraal Werk-Comité „Oranje
Groen", dat een onderdeel is van het Natio
naal Comité „Handhaving Rijkseenheid",
wekt alle „rijksgetrouwe Nederlanders" op,
om zich te tooien met een Oranje-groen in
signe.
Wij betreuren deze actie, omdat zij ver
deeldheid kan brengen, waar eenheid mo
gelijk is en ook feitelijk bestaat.
Dat insigne heeft namelijk óók en aller
eerst tot bedoeling, dat de dragers er van
zich uitspreken tegen het accoord van Ling
gadjati: „Tegenover het accoord van Ling-
gadjati moet door het Nederlandsche volk
een daad gesteld worden", zoo lezen we in
bedoeld biljet.
Onze Nederlandsche ministers, de over
groote meerderheid van de Tweede Kamer
leden zouden dusdit insigne n:et kun-
dragen, wijl zij voor het accoord zijn (zoo
als men weet: met de noodige bijvoegin
gen!)? Enonder hen zijn toch ook wel
„rijksgetrouwe Nederlanders"!
Te slotte ligt het verschil tusschen de
meeste voorstanders en de meeste tegen
standers van Linggadjati niet in verschil
van wat zij uiteindelijk wenschen, maar in
verschil in het kiezen van den weg, om
het door hen eensgezind beoogde doel te
bereiken.
En wie onder de breede massa is in staat,
om te beoordeelen, wat de juiste weg is.
Voor de meesten is het een kwestie van ver
trouwen geweest in gegeven leiding en
voorlichting.
Men zou goed doen, als men dat insigne
„Oranje-groen" los zou maken van Ling
gadjati, en er een beteekenis aan zou geven,
zooals door ons geschetst hierboven in ónze
kleur-bekenning!
Nu te trachten het volk te verdeelen in
voor- en tegenstanders van Linggadjati, is
nutteloos, en verwarrend, waardoor het ook
is gevaarlijk en onverantwoord
ISTERMIDDAG OM ééN UUR heeft zich op het terrein van de kruitfabriek te
A*Muiden een enorme explosie voorgedaan. Van de opruimingsploeg van 16 mi
litairen zijn er 13 bij de explosie gedood. Elf lijken zijn thans geborgen, naar de an
dere twee wordt nog gedregd. Minstens 2 burgers uit Muiden zijn eveneens door de
ontploffing gedood- Het zijn de beide fa brieksarbeiders M. Pauw en A. Huissteden,
beiden woonachtig in het stafje en werkzaam in de springstoffenfabriek. Een der
de arbeider M. Wolvetang wordt vermist.
Zij hielpen de soldaten bij het uitladen
der granaten. Pauw laat een vrouw met 3
kinderen en Huissteden een vrouw met 5
kinderen na, de laatste heeft gedurende den
oorlog in Duitschland gewerkt, waar hij
verschillende geallieerde bombardementen
had overleefd.
Vijf gewonden zijn ter verpleging in het
diaconesenhuis te Naarden opgenomen. Het
zijn de militair Ramselaar uit Soest en de
Mui denaars J. Schipper, T. Vos, J. Mayer en
J. Groos. Zij allen hebben vooral kneus-
wonden opgeloopen. enkelen ook fracturen.
Hun toestand is gelukkig niet zorgwek
kend.
De oorzaak der ramp
Als oorzaak van de ontploffing bij de
kruitfabriek, die intusschen reeds de der
de is waardoor het stadje Muiden is ge
troffen (ook in 1883 en in 1923 kwamen
ontploffingen in de kruitfabriek voor),
neemt men aan, dat de militairen te vroeg
met het lossen zijn begonnen, dus voordat
deskundige leiding aanwezig was. Eén der
soldaten heeft een granaat onvoorzichtig
behandeld en heeft het projectiel op den
grond laten vallen, waarbij het ontplofte.
De auto is toen in brand gevlogen vlak
voor een groote ooslagloods, die vol ge-
schutsprojectielen lag.
De schade, die in Muiden is aangericht,
heeft zeer grooten omvang aangenomen.
Er is geen huis in het stad, dat geen glas
schade heeft en in verschillende woningen
zijn deuren ontzet, muren gescheurd en
plafonds gedeeltelijk omlaag gestort.
Zelfs in Hilversum zijn in enkele woon
huizen en winkels de ruiten gesprongen.
De plaatselijke dokters konden het werk
niet alleen af en moesten bijgestaan wor
den door den Amsterdamschen G.G.D. en
artsen uit de omgeving.
De leerlingen van de christelijke school
aan de Burgemeester de Raadtsingel ziin
aan 'n groot gevaar ontsnapt. Nauwelijks
een half uur, nadat zij het gebouw verla
ten hadden, sloeg de explosie een plafond
naar beneden en verbrijzelde alle vensters.
Tallooze bewoners van Muiden met mi
litairen kon men in de weilanden zien loo-
pen met jute zaken en manden, geïmpro
viseerde draagbaren e.d'., waarop zij de lij
ken der gedooden vervoerden.
Sommige burgers kwamen terug met los
se lichaamsdeel, die zij overal verspreid
gevonden hadden.
De kracht van de explosie is enorm ge
weest. Alle in d e nabijheid staande boom en
zijn als lucifers afgeknapt en tegen den
grond geslagen.
De granaten werden naar de Nederland
sche springss'offenfabriek te Muiden ge
transporteerd ten einde daar gedemonteerd
te worden. Dagelijks arriveerden zware 6-
ton-trück, die de projectielen aanvoerden.
Volgens later ontvangen berichten ston
den op het moment der explosie drie
trucks dichtbij elkaar. Een vloog de lucht
in en kwam in het water terecht, de twee
de werd geheel vernield en de derde
zwaar beschadigd.
Een krater van vijftig meter doorsnee
duidt de plaats aan, waar het drama zich
heeft afgespeeld. Behalve de munitiewa
gen is ook een opslagplaats voor munitie,
slechts eenige tientallen meters van de
auto verwijderd, geëxplodeerd. Deslen van
deze schuur werden een vijf honderd me
ter door de lucht geslingerd en kwamen
in de weilanden terecht. Onontplofte gra
naten van zestig kilo zijn diep in den
grond geboord.
De commandant van den mijnoprui-
mingsdienst te Leiden het onderdeel,
waartoe de militairen behoorden is met
zijn adjudant onmiddellijk nadat hij van
het bericht van de ramp op de hoogte was
gesteld, naar Muiden vertrokken.
De namen der slachtoffers
Hieronder volgen de namen der militai
ren, die gisteren bij de ramp te Muiden om
het leven zijn gekomen. Zij maakten allen
deel uit van den O.B.D. en waren gedeta
cheerd op het fort „Eiland Muiden". Van
verschilelnde namen mankeeren nog de
vorletters. Het zijn: sergt.-maj. Valken
burg. uit 's-Gravenhage; sergt. Van Mook,
uit Haastrecht; korp. Pols, uit Loosdui
nen; soldaat le klas Cuus, uit Zeist; sol
daat Van Heusden, uit Brakel; soldaat Kla-
renbeek, uit Amsterdam; soldaat R. de
Kruyff, uit Utrecht; soldaat H. F. van
Meurs, uit Utrecht; soldaat C. J. Muniaerts,
uit Utrecht; soldaat J. Renes, uit Lopik;
soldaat F- R. van Rijn, uit Warmenhuizen;
soldaat H. de Wilde, uit Delft; soldaat E.
van der Blom, uit Westzaan; soldaat K. de
Korver, uit Rotterdam. Zwaar gewond, doch
niet levensgevaarlijk gewond is: soldaat J.
Rameslaar, uit Soest. (Overgebracht naar
het ziekenhuis te Naarden).
KARDINAAL RODRIGUE VILLENEUVE
OVERLEDEN.
Te Alhambra nabij Los Angelos is kardi
naal Rodrique Villeneuve overleden. Hij
was aartsbisschop van Quebec en had zich
wegens ziekte in het klooster te Alhambra
teruggetrokken. Hij is 63 jaar oud gewor
den.
NEDERLAND HOUDT INVENTARISATIE
90 000 Teilels worden
ingeschakeld
Vandaag is begonnen de internationale
bidweek. Wij kunnen ons moeilijk voorstel
len, dat iemand onzer aan den oproep, om
vóóral deze week veel te bidden, geen ge
volg zou geven.
Voor iederen dag is er een bepaalde in
tentie.
Die voor heden luidt: „De terugkeer van
alle dwalenden tot den éénen schapstal van
Petrus".
Wij plaatsen hier gaarne een opwekking
van den Warmondsche hoogleeraar prof. M.
Jansen voor deze internationale bidweek.
Het komt, helaas, nog maar al te zelden
voor, dat de geheele christenwereld als een
aaneengesloten eenheid naar buiten treedt.
Meestal wordt de nadruk gelegd op datgene,
wat in de christelijke godsdiensten van el
kander scheidt en wat verdeelt. Het komt
zelfs niet zelden voor, dat dit verschil, on
bewust, maar daarom niet minder waar,
grooter wordt voorgesteld dan het op zich
al is.
Te midden van al die verdeeldheid doet
het weldadig aan, dat er tenminste één
week in het jaar gevonden wordt, waarin
alle verschil opzij wordt gezet en alle chris
tenen van alle belijdenissen elkaar bewust
vinden in hun geloof aan den Verlosser Je
zus Christus, waarlijk God en waarlijk
Mensch.
EEN WEEK VAN GEBED
Deze week is de Internationale Bidweek,
welke ieder jaar van 18 tot en met 25
Januari gehouden wordt.
Het is een week van gebed. Waar de
menschheid bijkans niet leven kan zonder
oneenigheid en scheiding, zelfs in den
dienst van God, daar zal zij deze week alle
verdeeldheid afleggen om voor het aan
schijn van God, in het gebed, één te zijn.
Dat is een schoon begin voor een grootere
eenheid, ook buiten het gebed.
Wil dat gebed echter aangenaam zijn aan
God, dan moet het voortkomen uit een hart
vol deemoed en nederigheid, want „een be-
rouwvol^ en nederig hart zal God niet ver
smaden". Daarom behooren ook wij, die
door Gods genade tot het ééne, ware geloof
in Christus' Kerk geroepen zijn, ons op de
borst te kloppen. Want ook wij hebben in
het verleden vele fouten tegen de eenheid
bedreven; wij hebben ergernis gegeven
door ons gedrag, waardoor het licht op den
berg wellicht voor velen verduisterd werd.
Ook wij hebben wellicht al te veel de ver
schillen met onze andersdenkende broeders
benadrukt en zelfs vergroot; wij hebben
misschien voor Gods genade een slagboom
opgericht en verhinderd, dat Zijn licht ve
len onzer medebroeders verlichten zou; of
hebben wij de liefdeplicht van ons gebed
soms niet verwaarloosd?
Buigen we dan in deze week deemoedig
onze hoofden en moge in deze gesteltenis
ons gebed voor de zoo vurig verlangde
eenheid ten hemel stijgen. Waar thans de
eenheid van alle christenen het eénige,
hechte bolwerk zal kunnen zijn om den
vloedgolf van heidendom te keeren en
daarmede de wereld te redden, daar mogen
wij ons onze verantwoordelijkheid bewust
zijn en op de allereerste plaats door ons ge
bed den ernstigen wil toonen om mede te
werken aan de verwerkelijking van Chris
tus' bede: „Vader, maak toch, dat allen één
zijn."
Warmond.
M. JANSEN, pr.
De directeur-generaal van het Centraal
Bureau voor de Statistiek, dr. Ph. J. Iden-
burg, heeft eenige mededeelingen gedaan
omtrent de op 31 Mei a.s. te houden volks
telling. De telling zal omvatten: woning,
gezins- en volks en beroepstelling.
Tengevolge der oorlogsomstandigheden
kon de 12de tienjaarlijksche volkstelling
op 31 December 1940 niet doorgaan. De
laatste telling werd in 1930 gehouden, zoo
dat er een zeer grooten achterstand is in de
gegevens, verband houdende met de volks
constellatie.
De cijfers van 1930 zijn thans volkomen
verouderd. Het is, aldus den heer Idenburg,
vooral noodzakelijk om den leeftijdsopbouw
van de bevolking vast te stellen voor aller
lei belangrijke doeleinden. Ook de levens-
verzekerings-maatschappijen kunnen niet
langer voortbouwen op de thans in gebruik
zijnde sterftetabellen, maar moeten de be
schikking kunnen hebben over nieuwe na-
oorlogsche gegevens.
Van grocte beteekenis zal de beroepstel
ling zijn, die ^en inzicht zal geven in de
huidige economische structuur van onze
samenleving.
De beteekenis van een speciale woning
telling behoeft geen nader betoog. Ten ge
volge van het nijpend gebrek aan wonin
gen is een inzicht in den beschikbaren wo
ningvoorraad en de bewoning der huizen,
(samenwoning, inwoning e.d.) absoluut on
misbaar voor den wederopbouw en de op
stelling der jaarlij ksche bouwplannen, als
mede voor de te volgen woningpolitiek.
Aangaande de organisatie van de telling
deelde de heer Idenburg nog het volgende
mede. De algemeene voorbereiding en de
regeling der volkstelling zijn opgedragen
aan den directeur van het Centraal Bureau
voor de statistiek. Bij dit lichaam zal straks
ook de bewerking van de verzamelde gege
vens geschieden. Met de uitvoering der
INTERNATIONALE
BIDWEEK
Intentie voor Zondag 19 Januari:
De terugkeer der Oostersche afge
scheidenen tot de Katholieke een
heid.
eigenlijke telling zijn de gemeentebesturen
belast. Behalve het eigen personeel zullen
de gemeentebesturen ook het ter plaatse
woonachtige personeel van rijks- en pro
vinciale diensten kunnen inschakelen.
Uiteraard zal bij de medewerkende dien
sten wat stagnatie in de gewone werk
zaamheden ontstaan. Over deze bezwaren
zal echter in het algemeen belang moeten
worden heengestapt. De heer Idenburg
raamde, dat in totaal een 90.000 tellers zul
len worden ingeschakeld. Ter illustratie
diene, dat in 1930 ongeveer 80.000 tellers
werkzaam waren.
Het is de bedoeling, dat de telwerkzaam-
heden in een zoo kort mogelijk tijdsbestek
zullen geschieden. De formulieren zullen
in de week voor 31 Mei a.s. worden uitge
reikt en in de eerste week van Juni weer
worden ingezameld.
De heer Idenburg deed een dringend be
roep op de medewerking van allen, die bij
deze volkstelling zijn betrokken. Met het
welslagen van de telling is een landsbelang
gemoeid. Het is een nationale zaak waar
aan iedereen door actieve of passieve mede
werking een goeden dienst kan bewijzen.
Met nadruk verklaarde de heer Idenburg
nog, dat iedereen verplicht is medewerking
te verleenen aan het geven van de gevraag
de inlichtingen door de tellers. Wie weiger
achtig is heeft wettelijke sancties te ver
wachten
Na de telling zal door middel van bevol
kingsregisters controle plaats hebben op de
verstrekte gegevens. De heer Idenburg ver
wacht, dat binnen twee a drie maanden na
de telling vöorloopige cijfers beschikbaar
zullen zijn over woonruimte, bevolking, en
huisgezinnen. De verstrekking van de ge
gevens hangt ten nauwste samen met per-
soneelaanwerving door het Centj-aal Bu
reau voor de Statistiek.
Eenige honderden werkkrachten zullen
hiervoor noodig zijn. Een speciale scholing
is hiervoor niet noodzakelijk.
Thans zijn van officieele zijde regelingen
bekend gemaakt volgens welke de Regee
ring particuliere bouwers bijspringt om
zonder financieele tekorten woningen te
bouwen.
Het Rijk zal gedurende 1015 jaren de
rente vergoeden over het bedrag tusschen
de exploitatiewaarde (de rendabele bouw
kosten) en de werkelijke bouwkosten;
daarna zal een uitkeering ineens van het I
op dat tijdstip alsnog bestaande verschil
plaats vinden.
Van de door den ministervastgestelde
huur mogen Is exploitatielasten behalve
de gebruikelijke kosten van belasting, wa
terverbruik, assurantiën, huurderving en
incasso ook wordei gerekend 12 pet. van
de huur voor onderhoud en 7 pet. van de
h'-.ar voor risico. De netto-huuropbrengst
wordt dan geacht te zijn de annuïteit over
50 jaren van de rendabele bouwkosten te-
gc een door den minister vastgestelden
rentevoet. Deze rentevoet zal zooveel mo
gelijk gelijk zijn aan de gemiddeld gelden
de hypotheekrente.
Het besluit is getiteld „financierings-re-
geling Woningbouw 1947" en zal in wer
king treden op den dag zijner afkondiging
in de St. Crt. (hetgeen nog" niet heeft plaats
gehad. Red.).
De bijdragen, v/elke worden toegekend
bij beschikking van den minister, zullen in
den regel slechts worden verstrekt voor
woningen, die niet grooter zijn dan 500 m3.
Ook voor woningen met bedrijfsruimten
kan dit besluit worden toegepast, maar dan
zal de bedrijfsruimte eveneens niet meer
dan 500 m3 mogen zijn.
Op de plaats van de ernstige ontploffings >-amp te Muiden.—- De Commissaris der Koningin in Noord-Holland, baron de Vos
van Steenwijk (links) en kolonel M. M. Odé van den mijnenopruimingsdienst nemen de verwoestingen in oogenschouw.
Aanvragen op grond van deze regeling
moeten worden ingediend bij de gemeen
ten, waar men wil gaan bouwen. De ge
meente-besturen zullen enkele weken na
de bekendmaking van dit besluit over de
noodige formulieren kunnen beschikken.
DE TAAK DER KAT1I. VROUW IN DE
MODERNE WERELD.
„Het Christendom kan alleen overwinnen
door de liefde"
In de Jaarbeurs in Utrecht waren 400
vrouwen bijeen op den landdag van het
Katholieke Vrouwengilde onder presidium
van mevrouw van Nispen tot Sevenaer-
Ruys de Beerenbrouck.
Dr. A. C. Ramselaar, adviseur van de
Intern. Unie van Kath. Vrouwenbonden,
besprak de taak van de katholieke vrouw
in de moderne wereld en welke plaats zij
in den na-oorlogsche tijd moet innemen.
Het is de wensch van het Doorluchtig Epsi-
copaat, dat de katholieke vrouwenorganisa
ties in eendrachtige samenwerking haar
krachten wijden aan het behoud van den
christelijken geest in onze samenleving.
Het christendom kan alleen overwinnen
door de liefde, aldus dr. Ramselaar.
Mej. Hillen, directrice van de Kath.
school voor maatschappelijk werk in Sit-
tard, gaf in de middagvergadering practi-
sche wenken voor het interne organisatie-
werk en voor de moeilijkheden, waar m de
moeders in den tegenwoordigen tijd ver-
keeren op opvoedkundig terrein. In de ka
tholieke gezinnen moet de kinderen ge
leerd worden afstand te doen van vele din
gen. Mej. Hillen besloot met een opwek
king tot de vrouwen om deel te nemen aan
het openbare leven.
GELDIGHEIDSDUUR ZEEPBONNEN
VERLENGD.
Het C.D.K. deelt mede, dat de geldig
heidsduur van de bonnen 559 Algemeen
en 562D Reserve voor 1 rantsoen en den
bon 562E Reserve voor twee rantsoenen
huishoudzeep of toiletzeep is verlengd t.m-
25 Januari a.s.
Na zijn terugkeer uit Djogja heeft Sjah-
rir op een persconferentie verklaard, dat
hij geen moeilijkheden zag op den weg naar
de onderteekening van de ontwerpover
eenkomst van Linggadjati, ofschoon be
sprekingen door de Nederlandsche en In
donesische delegaties over bijzondere pro
bic—en, o.a. de militaire incidenten noodig
zullen zijn. Deze besprekingen zullen zoo
spoedig mogelijk na den terugkeer van de
andere leden der Indonesische delegatie uit
Djogja op 20 Jan. a.s. beginnen.
Ten slotte verklaarde Sjahrir, dat bij
wijze van experiment in drie districten
verkiezingen zullen worden gehouden. Nog
voor het einde van dit jaar hoopt men al
gemeene verkiezingen te kunnen houden.
WEERSVERWACHTING
WEINIG VERANDERING. g
Morgen overdag enkele overdrijvende
g wolkenvelden, afgewisseld door lange g
g perioden met zonneschijn. Vrij zacht o
g voor den tijd van het jaar.
o o
fooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo