S>c t Enorme explosie te Muiden Scheiding, zelfs in den dienst van God Volkstelling is een nationale zaak Het Rijk steunt particuliere bouwers ZATERDAG 18 JAN. 1947 Bureaux: Papengracht 32 Leiden Giro 103003 Telefoon: Admin., Adv. en Abonn. 20826. Redactie: 20015. Dir. en drukkerij 20935. Abonnementsprijs f 0.26 per v;eek, f 1.10 p mnd. 3.25 p. kwartaal Franco p. post 4.00. waarin opgenomen „DE BURCHT" KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 37e JAARGANG No. 10990 Hoofdredacteur: TH. WILMER. Directeur: C. M. v. HAMERSVELD Uitgave van N.V. ,,De Leidsche Courant" en Stichting „De Burcht". Advertenties 15 cent per m.m. Bij contract belangrijke korting. Kleur bekennen DAT is de titel van een biljet, dat wij toegezonden kregen en dat op zeer rui men schaal, naar 't schijnt, verspreid moet worden. De bedoeling is, dat wij kleur moeten bekennen inzake Indië. Daar is alles voor. En dat willen wij doen, natuurlijk. Onze overtuiging is, dat: iedere Nederlander moet wenschen de in lossing van wat H. M. de Koningin wat In dië betreft heeft toegezegd, niet alleen om dat het is toegezegd, maar ook omdat de inwilliging van deze belofte redelijk en ge- wenscht is; iedere Nederlander moet wenschen een blijvenden band tusschen Nederland en In dië, welke band reëele, werkelijke beteeke- nis heeft; iedere Nederlander zal zich met alle kracht moeten keeren tegen eén losscheu ren van alle banden tusschen Nederland en Indië, wat zoowel voor Indië als voor Ne derland noodlottige gevolgen kan en zal hebben. Dat is de „kleur", die de ook overgroote meerderheid van het Nederlandsche volk inderdaad „bekent"! Er is maar een kleine revolutionaire groep, die Indië los van Ne derland en Nederland los van Indië zou wenschen. Wij willen kleur bekennen. Maarin „Oranje-Groen"? Het Centraal Werk-Comité „Oranje Groen", dat een onderdeel is van het Natio naal Comité „Handhaving Rijkseenheid", wekt alle „rijksgetrouwe Nederlanders" op, om zich te tooien met een Oranje-groen in signe. Wij betreuren deze actie, omdat zij ver deeldheid kan brengen, waar eenheid mo gelijk is en ook feitelijk bestaat. Dat insigne heeft namelijk óók en aller eerst tot bedoeling, dat de dragers er van zich uitspreken tegen het accoord van Ling gadjati: „Tegenover het accoord van Ling- gadjati moet door het Nederlandsche volk een daad gesteld worden", zoo lezen we in bedoeld biljet. Onze Nederlandsche ministers, de over groote meerderheid van de Tweede Kamer leden zouden dusdit insigne n:et kun- dragen, wijl zij voor het accoord zijn (zoo als men weet: met de noodige bijvoegin gen!)? Enonder hen zijn toch ook wel „rijksgetrouwe Nederlanders"! Te slotte ligt het verschil tusschen de meeste voorstanders en de meeste tegen standers van Linggadjati niet in verschil van wat zij uiteindelijk wenschen, maar in verschil in het kiezen van den weg, om het door hen eensgezind beoogde doel te bereiken. En wie onder de breede massa is in staat, om te beoordeelen, wat de juiste weg is. Voor de meesten is het een kwestie van ver trouwen geweest in gegeven leiding en voorlichting. Men zou goed doen, als men dat insigne „Oranje-groen" los zou maken van Ling gadjati, en er een beteekenis aan zou geven, zooals door ons geschetst hierboven in ónze kleur-bekenning! Nu te trachten het volk te verdeelen in voor- en tegenstanders van Linggadjati, is nutteloos, en verwarrend, waardoor het ook is gevaarlijk en onverantwoord ISTERMIDDAG OM ééN UUR heeft zich op het terrein van de kruitfabriek te A*Muiden een enorme explosie voorgedaan. Van de opruimingsploeg van 16 mi litairen zijn er 13 bij de explosie gedood. Elf lijken zijn thans geborgen, naar de an dere twee wordt nog gedregd. Minstens 2 burgers uit Muiden zijn eveneens door de ontploffing gedood- Het zijn de beide fa brieksarbeiders M. Pauw en A. Huissteden, beiden woonachtig in het stafje en werkzaam in de springstoffenfabriek. Een der de arbeider M. Wolvetang wordt vermist. Zij hielpen de soldaten bij het uitladen der granaten. Pauw laat een vrouw met 3 kinderen en Huissteden een vrouw met 5 kinderen na, de laatste heeft gedurende den oorlog in Duitschland gewerkt, waar hij verschillende geallieerde bombardementen had overleefd. Vijf gewonden zijn ter verpleging in het diaconesenhuis te Naarden opgenomen. Het zijn de militair Ramselaar uit Soest en de Mui denaars J. Schipper, T. Vos, J. Mayer en J. Groos. Zij allen hebben vooral kneus- wonden opgeloopen. enkelen ook fracturen. Hun toestand is gelukkig niet zorgwek kend. De oorzaak der ramp Als oorzaak van de ontploffing bij de kruitfabriek, die intusschen reeds de der de is waardoor het stadje Muiden is ge troffen (ook in 1883 en in 1923 kwamen ontploffingen in de kruitfabriek voor), neemt men aan, dat de militairen te vroeg met het lossen zijn begonnen, dus voordat deskundige leiding aanwezig was. Eén der soldaten heeft een granaat onvoorzichtig behandeld en heeft het projectiel op den grond laten vallen, waarbij het ontplofte. De auto is toen in brand gevlogen vlak voor een groote ooslagloods, die vol ge- schutsprojectielen lag. De schade, die in Muiden is aangericht, heeft zeer grooten omvang aangenomen. Er is geen huis in het stad, dat geen glas schade heeft en in verschillende woningen zijn deuren ontzet, muren gescheurd en plafonds gedeeltelijk omlaag gestort. Zelfs in Hilversum zijn in enkele woon huizen en winkels de ruiten gesprongen. De plaatselijke dokters konden het werk niet alleen af en moesten bijgestaan wor den door den Amsterdamschen G.G.D. en artsen uit de omgeving. De leerlingen van de christelijke school aan de Burgemeester de Raadtsingel ziin aan 'n groot gevaar ontsnapt. Nauwelijks een half uur, nadat zij het gebouw verla ten hadden, sloeg de explosie een plafond naar beneden en verbrijzelde alle vensters. Tallooze bewoners van Muiden met mi litairen kon men in de weilanden zien loo- pen met jute zaken en manden, geïmpro viseerde draagbaren e.d'., waarop zij de lij ken der gedooden vervoerden. Sommige burgers kwamen terug met los se lichaamsdeel, die zij overal verspreid gevonden hadden. De kracht van de explosie is enorm ge weest. Alle in d e nabijheid staande boom en zijn als lucifers afgeknapt en tegen den grond geslagen. De granaten werden naar de Nederland sche springss'offenfabriek te Muiden ge transporteerd ten einde daar gedemonteerd te worden. Dagelijks arriveerden zware 6- ton-trück, die de projectielen aanvoerden. Volgens later ontvangen berichten ston den op het moment der explosie drie trucks dichtbij elkaar. Een vloog de lucht in en kwam in het water terecht, de twee de werd geheel vernield en de derde zwaar beschadigd. Een krater van vijftig meter doorsnee duidt de plaats aan, waar het drama zich heeft afgespeeld. Behalve de munitiewa gen is ook een opslagplaats voor munitie, slechts eenige tientallen meters van de auto verwijderd, geëxplodeerd. Deslen van deze schuur werden een vijf honderd me ter door de lucht geslingerd en kwamen in de weilanden terecht. Onontplofte gra naten van zestig kilo zijn diep in den grond geboord. De commandant van den mijnoprui- mingsdienst te Leiden het onderdeel, waartoe de militairen behoorden is met zijn adjudant onmiddellijk nadat hij van het bericht van de ramp op de hoogte was gesteld, naar Muiden vertrokken. De namen der slachtoffers Hieronder volgen de namen der militai ren, die gisteren bij de ramp te Muiden om het leven zijn gekomen. Zij maakten allen deel uit van den O.B.D. en waren gedeta cheerd op het fort „Eiland Muiden". Van verschilelnde namen mankeeren nog de vorletters. Het zijn: sergt.-maj. Valken burg. uit 's-Gravenhage; sergt. Van Mook, uit Haastrecht; korp. Pols, uit Loosdui nen; soldaat le klas Cuus, uit Zeist; sol daat Van Heusden, uit Brakel; soldaat Kla- renbeek, uit Amsterdam; soldaat R. de Kruyff, uit Utrecht; soldaat H. F. van Meurs, uit Utrecht; soldaat C. J. Muniaerts, uit Utrecht; soldaat J. Renes, uit Lopik; soldaat F- R. van Rijn, uit Warmenhuizen; soldaat H. de Wilde, uit Delft; soldaat E. van der Blom, uit Westzaan; soldaat K. de Korver, uit Rotterdam. Zwaar gewond, doch niet levensgevaarlijk gewond is: soldaat J. Rameslaar, uit Soest. (Overgebracht naar het ziekenhuis te Naarden). KARDINAAL RODRIGUE VILLENEUVE OVERLEDEN. Te Alhambra nabij Los Angelos is kardi naal Rodrique Villeneuve overleden. Hij was aartsbisschop van Quebec en had zich wegens ziekte in het klooster te Alhambra teruggetrokken. Hij is 63 jaar oud gewor den. NEDERLAND HOUDT INVENTARISATIE 90 000 Teilels worden ingeschakeld Vandaag is begonnen de internationale bidweek. Wij kunnen ons moeilijk voorstel len, dat iemand onzer aan den oproep, om vóóral deze week veel te bidden, geen ge volg zou geven. Voor iederen dag is er een bepaalde in tentie. Die voor heden luidt: „De terugkeer van alle dwalenden tot den éénen schapstal van Petrus". Wij plaatsen hier gaarne een opwekking van den Warmondsche hoogleeraar prof. M. Jansen voor deze internationale bidweek. Het komt, helaas, nog maar al te zelden voor, dat de geheele christenwereld als een aaneengesloten eenheid naar buiten treedt. Meestal wordt de nadruk gelegd op datgene, wat in de christelijke godsdiensten van el kander scheidt en wat verdeelt. Het komt zelfs niet zelden voor, dat dit verschil, on bewust, maar daarom niet minder waar, grooter wordt voorgesteld dan het op zich al is. Te midden van al die verdeeldheid doet het weldadig aan, dat er tenminste één week in het jaar gevonden wordt, waarin alle verschil opzij wordt gezet en alle chris tenen van alle belijdenissen elkaar bewust vinden in hun geloof aan den Verlosser Je zus Christus, waarlijk God en waarlijk Mensch. EEN WEEK VAN GEBED Deze week is de Internationale Bidweek, welke ieder jaar van 18 tot en met 25 Januari gehouden wordt. Het is een week van gebed. Waar de menschheid bijkans niet leven kan zonder oneenigheid en scheiding, zelfs in den dienst van God, daar zal zij deze week alle verdeeldheid afleggen om voor het aan schijn van God, in het gebed, één te zijn. Dat is een schoon begin voor een grootere eenheid, ook buiten het gebed. Wil dat gebed echter aangenaam zijn aan God, dan moet het voortkomen uit een hart vol deemoed en nederigheid, want „een be- rouwvol^ en nederig hart zal God niet ver smaden". Daarom behooren ook wij, die door Gods genade tot het ééne, ware geloof in Christus' Kerk geroepen zijn, ons op de borst te kloppen. Want ook wij hebben in het verleden vele fouten tegen de eenheid bedreven; wij hebben ergernis gegeven door ons gedrag, waardoor het licht op den berg wellicht voor velen verduisterd werd. Ook wij hebben wellicht al te veel de ver schillen met onze andersdenkende broeders benadrukt en zelfs vergroot; wij hebben misschien voor Gods genade een slagboom opgericht en verhinderd, dat Zijn licht ve len onzer medebroeders verlichten zou; of hebben wij de liefdeplicht van ons gebed soms niet verwaarloosd? Buigen we dan in deze week deemoedig onze hoofden en moge in deze gesteltenis ons gebed voor de zoo vurig verlangde eenheid ten hemel stijgen. Waar thans de eenheid van alle christenen het eénige, hechte bolwerk zal kunnen zijn om den vloedgolf van heidendom te keeren en daarmede de wereld te redden, daar mogen wij ons onze verantwoordelijkheid bewust zijn en op de allereerste plaats door ons ge bed den ernstigen wil toonen om mede te werken aan de verwerkelijking van Chris tus' bede: „Vader, maak toch, dat allen één zijn." Warmond. M. JANSEN, pr. De directeur-generaal van het Centraal Bureau voor de Statistiek, dr. Ph. J. Iden- burg, heeft eenige mededeelingen gedaan omtrent de op 31 Mei a.s. te houden volks telling. De telling zal omvatten: woning, gezins- en volks en beroepstelling. Tengevolge der oorlogsomstandigheden kon de 12de tienjaarlijksche volkstelling op 31 December 1940 niet doorgaan. De laatste telling werd in 1930 gehouden, zoo dat er een zeer grooten achterstand is in de gegevens, verband houdende met de volks constellatie. De cijfers van 1930 zijn thans volkomen verouderd. Het is, aldus den heer Idenburg, vooral noodzakelijk om den leeftijdsopbouw van de bevolking vast te stellen voor aller lei belangrijke doeleinden. Ook de levens- verzekerings-maatschappijen kunnen niet langer voortbouwen op de thans in gebruik zijnde sterftetabellen, maar moeten de be schikking kunnen hebben over nieuwe na- oorlogsche gegevens. Van grocte beteekenis zal de beroepstel ling zijn, die ^en inzicht zal geven in de huidige economische structuur van onze samenleving. De beteekenis van een speciale woning telling behoeft geen nader betoog. Ten ge volge van het nijpend gebrek aan wonin gen is een inzicht in den beschikbaren wo ningvoorraad en de bewoning der huizen, (samenwoning, inwoning e.d.) absoluut on misbaar voor den wederopbouw en de op stelling der jaarlij ksche bouwplannen, als mede voor de te volgen woningpolitiek. Aangaande de organisatie van de telling deelde de heer Idenburg nog het volgende mede. De algemeene voorbereiding en de regeling der volkstelling zijn opgedragen aan den directeur van het Centraal Bureau voor de statistiek. Bij dit lichaam zal straks ook de bewerking van de verzamelde gege vens geschieden. Met de uitvoering der INTERNATIONALE BIDWEEK Intentie voor Zondag 19 Januari: De terugkeer der Oostersche afge scheidenen tot de Katholieke een heid. eigenlijke telling zijn de gemeentebesturen belast. Behalve het eigen personeel zullen de gemeentebesturen ook het ter plaatse woonachtige personeel van rijks- en pro vinciale diensten kunnen inschakelen. Uiteraard zal bij de medewerkende dien sten wat stagnatie in de gewone werk zaamheden ontstaan. Over deze bezwaren zal echter in het algemeen belang moeten worden heengestapt. De heer Idenburg raamde, dat in totaal een 90.000 tellers zul len worden ingeschakeld. Ter illustratie diene, dat in 1930 ongeveer 80.000 tellers werkzaam waren. Het is de bedoeling, dat de telwerkzaam- heden in een zoo kort mogelijk tijdsbestek zullen geschieden. De formulieren zullen in de week voor 31 Mei a.s. worden uitge reikt en in de eerste week van Juni weer worden ingezameld. De heer Idenburg deed een dringend be roep op de medewerking van allen, die bij deze volkstelling zijn betrokken. Met het welslagen van de telling is een landsbelang gemoeid. Het is een nationale zaak waar aan iedereen door actieve of passieve mede werking een goeden dienst kan bewijzen. Met nadruk verklaarde de heer Idenburg nog, dat iedereen verplicht is medewerking te verleenen aan het geven van de gevraag de inlichtingen door de tellers. Wie weiger achtig is heeft wettelijke sancties te ver wachten Na de telling zal door middel van bevol kingsregisters controle plaats hebben op de verstrekte gegevens. De heer Idenburg ver wacht, dat binnen twee a drie maanden na de telling vöorloopige cijfers beschikbaar zullen zijn over woonruimte, bevolking, en huisgezinnen. De verstrekking van de ge gevens hangt ten nauwste samen met per- soneelaanwerving door het Centj-aal Bu reau voor de Statistiek. Eenige honderden werkkrachten zullen hiervoor noodig zijn. Een speciale scholing is hiervoor niet noodzakelijk. Thans zijn van officieele zijde regelingen bekend gemaakt volgens welke de Regee ring particuliere bouwers bijspringt om zonder financieele tekorten woningen te bouwen. Het Rijk zal gedurende 1015 jaren de rente vergoeden over het bedrag tusschen de exploitatiewaarde (de rendabele bouw kosten) en de werkelijke bouwkosten; daarna zal een uitkeering ineens van het I op dat tijdstip alsnog bestaande verschil plaats vinden. Van de door den ministervastgestelde huur mogen Is exploitatielasten behalve de gebruikelijke kosten van belasting, wa terverbruik, assurantiën, huurderving en incasso ook wordei gerekend 12 pet. van de huur voor onderhoud en 7 pet. van de h'-.ar voor risico. De netto-huuropbrengst wordt dan geacht te zijn de annuïteit over 50 jaren van de rendabele bouwkosten te- gc een door den minister vastgestelden rentevoet. Deze rentevoet zal zooveel mo gelijk gelijk zijn aan de gemiddeld gelden de hypotheekrente. Het besluit is getiteld „financierings-re- geling Woningbouw 1947" en zal in wer king treden op den dag zijner afkondiging in de St. Crt. (hetgeen nog" niet heeft plaats gehad. Red.). De bijdragen, v/elke worden toegekend bij beschikking van den minister, zullen in den regel slechts worden verstrekt voor woningen, die niet grooter zijn dan 500 m3. Ook voor woningen met bedrijfsruimten kan dit besluit worden toegepast, maar dan zal de bedrijfsruimte eveneens niet meer dan 500 m3 mogen zijn. Op de plaats van de ernstige ontploffings >-amp te Muiden.—- De Commissaris der Koningin in Noord-Holland, baron de Vos van Steenwijk (links) en kolonel M. M. Odé van den mijnenopruimingsdienst nemen de verwoestingen in oogenschouw. Aanvragen op grond van deze regeling moeten worden ingediend bij de gemeen ten, waar men wil gaan bouwen. De ge meente-besturen zullen enkele weken na de bekendmaking van dit besluit over de noodige formulieren kunnen beschikken. DE TAAK DER KAT1I. VROUW IN DE MODERNE WERELD. „Het Christendom kan alleen overwinnen door de liefde" In de Jaarbeurs in Utrecht waren 400 vrouwen bijeen op den landdag van het Katholieke Vrouwengilde onder presidium van mevrouw van Nispen tot Sevenaer- Ruys de Beerenbrouck. Dr. A. C. Ramselaar, adviseur van de Intern. Unie van Kath. Vrouwenbonden, besprak de taak van de katholieke vrouw in de moderne wereld en welke plaats zij in den na-oorlogsche tijd moet innemen. Het is de wensch van het Doorluchtig Epsi- copaat, dat de katholieke vrouwenorganisa ties in eendrachtige samenwerking haar krachten wijden aan het behoud van den christelijken geest in onze samenleving. Het christendom kan alleen overwinnen door de liefde, aldus dr. Ramselaar. Mej. Hillen, directrice van de Kath. school voor maatschappelijk werk in Sit- tard, gaf in de middagvergadering practi- sche wenken voor het interne organisatie- werk en voor de moeilijkheden, waar m de moeders in den tegenwoordigen tijd ver- keeren op opvoedkundig terrein. In de ka tholieke gezinnen moet de kinderen ge leerd worden afstand te doen van vele din gen. Mej. Hillen besloot met een opwek king tot de vrouwen om deel te nemen aan het openbare leven. GELDIGHEIDSDUUR ZEEPBONNEN VERLENGD. Het C.D.K. deelt mede, dat de geldig heidsduur van de bonnen 559 Algemeen en 562D Reserve voor 1 rantsoen en den bon 562E Reserve voor twee rantsoenen huishoudzeep of toiletzeep is verlengd t.m- 25 Januari a.s. Na zijn terugkeer uit Djogja heeft Sjah- rir op een persconferentie verklaard, dat hij geen moeilijkheden zag op den weg naar de onderteekening van de ontwerpover eenkomst van Linggadjati, ofschoon be sprekingen door de Nederlandsche en In donesische delegaties over bijzondere pro bic—en, o.a. de militaire incidenten noodig zullen zijn. Deze besprekingen zullen zoo spoedig mogelijk na den terugkeer van de andere leden der Indonesische delegatie uit Djogja op 20 Jan. a.s. beginnen. Ten slotte verklaarde Sjahrir, dat bij wijze van experiment in drie districten verkiezingen zullen worden gehouden. Nog voor het einde van dit jaar hoopt men al gemeene verkiezingen te kunnen houden. WEERSVERWACHTING WEINIG VERANDERING. g Morgen overdag enkele overdrijvende g wolkenvelden, afgewisseld door lange g g perioden met zonneschijn. Vrij zacht o g voor den tijd van het jaar. o o fooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1947 | | pagina 1