3)e CcicbchcSou^cmt Mr. Sjarifoedin en Soedirman spreken De vorst-catastrophe in Duitschland Een Amerikaansche nota aan Polen Rapport Rolkestein de hoofdschotel DAGBOEKKRABBELS UIT FRANKRIJK (4) DONDERDAG 9 JAN. 1947 Bureaux: Papengracht 32 Leiden Giro 103003 Telefoon: Admin., Adv. en Abonn. 20826. Redactie: 20015. Dir. en drukkerij 20935. Abonnementsprijs 0.26 per week, 1.10 p mnd. f 3.25 p. kwartaal Franco p. post 4.00. waarin opgenomen „DE BURCHT" KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 37e JAARGANG No. X0982 Hoofdredacteur: TH. WILMER. Directeur: C. M. v. HAMERSVELD Uitgave van N.V. ,,De Leidsche Courant" en Stichting „De Burcht". Advertenties 15 cent per m.m. By contract belangrijke korting. Olauó tot den Slameitiócfieti CLdei In Zijn toespraak in antwoord op de ge bruikelijke Nieuwjaarswenschen door den Romeinschen adel heeft Z. H. de Paus den nadruk gelegd op de plichten van dezen stand in het huidig tijdsgewricht. Hij toon de daarbij de gevaren aan, welke het ge volg zijn van een ongebreidelde vrijheid, welke zich uiten in pers en cinema. Na er op gewezen te hebben, dat niet alleen inter nationale problemen, doch eveneens de na tionale, de wereld beroeren, waarbij het voornamelijk gaat om politieke, godsdiensti ge en sociale vraagstukken, hield hij zijn gehoor voor, zich ten opzichte van het in terne leven niet als binnenlandsche emi granten te gedragen. Een slechte gesteld heid is hier evenmin toelaatbaar als onver schilligheid, slapheid, passiviteit of neutra liteit, welke gelijk staan met medeplichtig heid. NEDERLANDSCHE LANDINGSBOOT WEER TERECHT. Nadat allen kustwachten aan de Noord- Oost-kust van Groot-Brittannië was ver zocht uit te kijken naar een Nederlandsch landingsvaartuig, dat 4 Januari van Hoek van Holland naar Sunderland vertrokken was en waarvan men sindsdien niets meer had vernomen, bleek, dat het schip gister avond in de Redheugh Baai, bij St. Abbes Head in Schotland, voor anker gegaan is. Het vaartuig, dat drie dagen lang door de storm heen en weer geslingerd is, zal bin nenkort naar Sunderland vertrekken. Het was door de Nederlandsche marine over genomen, na in den oorlog voor het vervoer van tanks gebruikt te zijn. De boot zal in Sunderland een kraan halen, die aldaar ge repareerd is. Het is alles de schuld van de Nederlanders De republikeinsche minister van defensie, mr. A. Sjarifoedin, en de opperbevelhebber van de T.R.I., generaal Soedirman, hebben Dinsdag op een bijeenkomst van vertegen, woordigers van zeven strijdorganisaties te Djokjakarta ieder een rede uitgesproken. Sjarifoedin verklaarde, dat, na het sluiten van het bestand, waarmede de republiek accoord ging, de Indonesische strijdkrach ten dagelijks geprovoceerd werden, hetgeen volgens spreker bewezen is. Na het bestand maakten de Nederlanders propaganda dooi de Indonesiërs ervan te beschuldigen, dat deze de bepalingen van het bestand over treden. Zij zeggen, aldus Sjarifoedin, dat bij ons geen discipline heerscht en dat wij de regels van het bestand niet eerbiedigen. Over den toestand op Sumatra zeide Sjari foedin, dat de Indonesiërs te Medan het bestand niet geschonden hebben. Dit blijkt uit een zoojuist uit Medan ontvangen tele gram, waarin wordt medegedeeld, dat de Indonesiërs tot het laatst toe het bestand geëerbiedigd hebben. Ook te Padang en Palembang ligt de schuld bij de Nederlan ders, die de demarcatielijn hebben ge schonden. Hij drong tenslotte krachtig aan op de invoering van een eenhoofdige lei ding, zoowel in militairen als in politieken zin. Soedirman zeide, dat, hoewel sinds de proclamatie van de Indonesische onafhan kelijkheid alles in het teeken van den strijd stond, bij het Indonesische volk sedert maanden de angst bestaat, dat het den vre de moet ontberen. Het mint rechtvaardig heid en wenscht welvaart. Indien wij daar- 17 Menschen doodgevroren in Hamburg Nederland is vannacht juist aan den goe_ den kant van de vorstlijn komen te lig-, gen, zoodat het bij ons lekker dooit. Maar in Duitschland houdt de vorst nog aan en daarmee tevens de periode van ellende, welke het gevolg is van de kou en het ge brek aan brandstof. In verschillende Duit- sche stedën is het reeds zoover, dat er bijna geen transport meer mogelijk is. Sedert velschillende dagen heeft Berlijn nachttemperaturen van twintig graden vorst gehad en de winter is voor deze stad de koudste sedert 1893. Het stadsbestuur heeft dratische maatregelen genomen voor de bestemming der laatste kolenvoorraden, daar alle toevoer over water is stopgezet, ■theaters, bioscopen, bureaux en café's ont vangen geen kolen meer. Ook de levering aan de industrie is stopgezet De electrici- teitvoorziening is evenwel nog voor drie v/eken verzekerd. Het ernstigste is de toestand in Ham burg, waar thans voor het eerst sedert hon derd jaren de temperatuur tot twintig gra den gedaald is. De stroomlevering is zoo danig beperkt, dat het geheele leven in de 555 algemeen 556 algemeen 557 algemeen 558 algemeen 559 algemeen MSTRIBUTIENIEUWS AANVULLING BONNENLUST. VOOR DE TWEEDE HELFT VAN DE le PERIODE 1947 (5 t.m. 18 JAN Elk der volgende bonnen geeft recht op het koopen van: BONKAARTEN KA, KB, KC 701 (Strook No. 2). 554 algemeen 100 gram bloem of kin dermeel (niet uit rijst bereid) 1 kg. appels of peren 50 gram cacao 125 gram koffie 50 gram thee plus minus 225 gram huishoudzeep of 90 gr. toiletzeep BONKAARTEN KD, KE 702. W (Strook No. 2). 565 algemeen 1 kg. appels of peren 566 algemeen 50 gram cacao 562D reserve plus minus 225 gram huishoudzeep of 90 gr. toiletzeep plus minus 450 gram huishoudzeep of 180 gr. toiletzeep 100 gram bloem of kin dermeel (niet uit rijst bereid) TABAKSKAARTEN. T 662 rantsoenen tabaks artikelen. Op bovenstaande bonnen kan met ingang van Vrijdag 10 Januari a.s. worden ge kocht. De bonnen voor appels of peren blijven geldig t-m. 1 Februari a.s. SCHEERZEEP. Op bon „Textiel I M." der textielkaart VA 605 voor mannen wordt een rantsoen scheerzeep beschikbaar gesteld. Men moet deze bon bij een detaillist in scheerzeep inleveren. De detaillisten zullen de zeep afleveren, zoodra zij bevoorraad zijn. Een rantsoen scheerzeep bedraagt: 50 gram scheerzeep of 100 gram scheercrême, of 400 gr. snelscheercrêéme. In verband met het aanwijzen van de nieuwe zeepbon kan het voorkomen, dat hier en daar enkele winkeliers nog niet voldoende bevoorraad zijn. Verwacht mag echter worden, d'at de aflevering op de nieuwe bonnen in de meeste gevallen bin nen weinige dagen kan geschieden. 562E reserve 563D reserve stad wordt lamgelegd Gemeld wordt, dat de ziekenhuizen het groote aantal patiën ten, die met bevroren ledematen worden binnengebracht, niet meer kunnen verwer ken. Er zijn reeos 1? menschen doodgevro ren. Door de stroombeperking zit tweederde eer stad zonder licht. In München is de stroomlevering be perkt tot avond en nacht. Zelfs de telefoon dienst is ten deele stopgezet. De geheele Beierscl e industrie is door kolengebrek stilgezet. De spoorwegen zijn in geheel Noor.d'-West-Duitschland tot be perkingen overgegaan ten einde kolentrans- porten voorrang te verleenen. RUSSISCHE MAARSCHALKEN NAAR LONDEN. Het l|oofd van den So wj et-Russisch en generalen staf, maarschalk Alexander Wa- siljefsky. heeft, met verlof van de Sowjet- regeering, een uitnoodiging van veldmaar schalk Montgomery om in de lente naar Londen te komen, aanvaard, aldus ver klaarde Montgomery tijdens een cocktail- partij ten huize van den Britschen ambas sadeur te Moskou. Hij voegde er aan toe, dat hij den Sow- jet-maarschalk zeer gaarne de Britsche militaire scholen zal laten zien. voor echter moeten vechten, dan is één groep daarvoor aansprakelijk, t.w. de ka pitalistische en imperialistische Nederlan ders, die ter bereiking van hun doeleinden de kracht van een leger gebruiken. Van In donesische zijde is alles gedaan om de ge schillen op vredelievende wijze op te los sen, doch agressie van het Nederlandsche leger heeft de vruchten van de besprekin gen teniet gedaan. De regeering en het volk van Indonesië hebben geduld genoeg ge toond, doch ook dit heeft grenzen. Het is niet genoeg, dat wij ons volk vragen te be slissen, of het voor of tegen Linggadjati is en het is niet voldoende, dat wij mondeling of schriftelijk protesten laten hooren. Wij moeten een realiteit met een realiteit be antwoorden en duidelijk ons standpunt ken baar maken. Soedirman bepleitte een één hoofdige leiding en besloot zijn rede met de opwekking: „Gaat door met vechten on der een eenhoofdige leiding. Doet niets op eigen initiatief. Is men eenmaal met vech ten begonnen, dan vechte men door". Nederland wijst beschuldiging af. De Nederlandsch-Indische regeering heeft de republikeinsche beschuldigingen van .schending var. den wapenstilstand door maatregelen van militaire zijde en van de zijde der Nederlandsch-Indische regeering officieel en categorisch van de hand gewe zen. De Nederlandsche legervoorlichtings- dienst heeft op de beide Djokjaasche rede voeringen gereageerd met de verklaring, dat tusschen 1 November en 31 December de Republikeinen zich 350 maal hebben schuldig gemaakt aan schending van het bestand, waarbij 60 Nederlanders zijn ge dood en vele honderden gewond. Generaal Soedirman heeft nooit, zooals de Neder landsche opperbevelhebber, de order „staakt het vuren" gegeven, wat toch op 14 October j.l. werd overeengekomen. De maatregelen gedurende de drie laat ste weken getroffen, vonden alle hun oor zaak in toenemende bedreiging of agressie, vooral na de rede van Soedirman van 26 December. Daarbij veid in een aar.tal ge vallen de .bereikte overeenkomst door In donesische bevelhebbers eenzijdig opge zegd en op verschillende plaatsen werden aanvallen 'r.gezet, v.clke duidelijk een ge coördineerd karakter droegen. Prof. mr. C. P. M. Romme is Woensdag per vliegtuig naar Indië vertrokken. Hij werd uitgeleide gedaan door den ondervoorzitter der K.V.P., den heer Ch. Matser, burge meester van Arnhem. Boycot van candidaten der Boerenpartij De Amerikaansche ambassadeur te War schau heeft opdracht gekregen, de Poolsche regeering een Amerikaansche nota betref fende de Poolsche algemeene verkiezingen, die 19 Januari zullen worden gehouden, te overhandigen, aldus verklaarde een woord voerder van het Amerikaansche departe ment van buitenlandsche zaken te Washing ton. Hij voegde er aan toe, dat de tekst van deze nota te Washington gepubliceerd zal worden, zoodra men van Moskou het bericht heeft ontvangen, dat de nota door de Poolsche regeering in ontvangst is ge nomen. Hoe eigenaardig het er bij de voorberei ding van deze verkiezingen naar toe gaat, blijkt uit verklaringen van den leider van de Poolsche Boerenpartij, Mikolajczyk, dat 110 van de door zijn partij gestelde candi daten voor de algemeene verkiezingen op grond van verschillende beschuldigingen door de politie worden vastgehouden. Vergadering der Kath. Onderwijzers te Utrecht Het Verbond van het Kath. Onderwij zers Verbond1 in Nederland hield zijn ver gadering in Hotel „Noord-Brabant" te Utrecht. De voorzitter, de heer Willem Wiltschut, memoreert vooral de ac'-ie tot verbetering van de salarispositie van de onderwijzers. Hoewel het volledig rechtsherstel niet werd bereikt, zal toch het resultaat van ons werk in de Commissie ad hoe groote vol doening brengen in breede kringen van ons corps, aldus spr. De heeren Wiltschut, Wijnen en Derk- ,v Reeds langer dan drie weken ligt al het werk aan de Antwerpsche haven stil. Door gebrek aan lospersoneel is een groote lading sinaasappelen totaal bedorven. Enkele burgers trachten nog wat eetbare vruchten uit den stapel te zoeken. ANP. P. sen worden resp. nerkozen als voorzitter, secretaris en penningmeester;, de heer De Boer als redacteur van Het Kath. School blad. De bespreking van het rapport-Bolke- stein vormde de hoofdschotel der discus sies. Conform dit rapport spreekt de ver gadering zich uit vooi het tweejarig kleu teronderwijs, gevolgd door de vijfjarige lagere school Ook het apart voortgezet ge woon lager onderwijs wordt door de verga dering aanvaard. In afwijking met het rapport verklaart de vergadering zich voor een verplichte vierjarige school voor U.L. O., terwiil men liet gewenscht acht, dat de brugklasse los sta van U.L.O., A.M.S. en Lyceum. In zake de ooleiding tot onder wijzer acht men de middelbare school niet de gewenschtc grondslag, maar verklaart m^n zich voor het lyceum gevolgd door een 3-jarige kweekschool. Het rapoort zal na der in de A.N.O.F. besproken worden, waarna van deze federatie een rannort zal uitgebracht worden aan de Regeering. Krachtig sDreekt de vergadering zich uit voor afschaffing van de classificatie voor al in verbaal met het schrikbarend tekort aan onderwijskrachten ten plattelande. Een onderzoek zal ingesteld worden na^r de regeling van het Katechismusonderwijs in dé* diverse diocesen, teneinde tot een zoo goed mogelijke regeling van dit on derricht te komen TEGENVALLER VOOR ONZE VLEESCHPOSITIE. Gisteravond arriveerde in Amsterdam het Deensche s.s. „Mercur" met een lading van 453 koeien uit Denemarken, waarvan er tijdens de reis ruim honderd door het stormweer zijn omgekomen, en waarschijn lijk ongeschikt voor de consumptie in ons land zullen worden verklaard. Beteekent dit voor de cargadoors een schadepost van 40 tot 50 duizend gulden, voor onze vleesch- positie is dit verlies een geduchte tegen valler. 26 December. Vanmorgen héb ik een bezoek gebracht bij mijn vrienden in Versailles. De hartelijkheid, waarmee ze mij ontvangen, ontroert me telkens weer op nieuw. Maar met hun ideeën kan ik me over het algemeen niet vereenigen. Ongetwijfeld hebben ze hier en daar zeer goedé inzichten. Maar het ge heel deugt niet. Ze zijn typi sche vertegenwoordigers van een bepaalde katholieke groep, die eenmaal met groot élan en enthousiasme begonnen is. maar die in een bepaald op zicht gefaald heeft en nu de moed heeft verloren. Voor den oorlog behoorden zij tot de uiterst rechtsche groepee ring in Frankrijk, dé „Action Franqaise". D.w.z. toen de A. F. verboden werd door de kerke lijke overheid, hebben zij zich voorbeeldig onderworpen. Maar hun idealen lagen in die rich ting. Zij hoopten op een nieu we, nationale bewustwording, die zou samenvallen met een terugkeer naar het christendom en tegelijkertijd naar het ko ningschap. Zij zijn vertegen woordigers van de oude, Fran- sche adel. Men moet echter niet meenen. dat zij daarom b.v- een herstel wenschten van het ..ancien régime". Verre van daar: op sociaal gebied hadden zij zeer vooruitstrevende ideeën en zagen zij zeer goed, soms zelfs met een zekere overdrij ving, de funeste gevolgen van de moderne industrialisatie. Daarnaast waren zij ook nog sterk anti-Engelsch: zij hadden geen vertrouwen in de Engel- sche politiek en meenden, dat Frankrijk niet meer of minder dan geëxploiteerd werd door Engeland. In hoeverre zij hier in gelijk hadden, zal de toe komst leeren. Onder de oorlog hebben juist de menschen van deze richting zich laten misleiden tot colla boratie met de Duitschers. Ik wil de ernst van dit feit niet verdoezelen: men moet echter de moed hébben het objectief te zien. Een feit is, dat zij nooit van de Duitschers geprofiteerd heb. ben: daarvoor zijn zij te veel. edelman. Ze meenden echter, dat een Duitsche overwinning noodig was om het gevaar uit het Oosten te bezweren. Ze zijn bijna volkomen blind geweest voor het gevaar, dat in Duitsch land zelf besloten lag, iets wat in Frankrijk beter te begrijpen is dan hier, omdat daar de Duitschers op geraffineerde wijze getracht hebben, juist in de kaart van de katholieken te spelen. Na den oorlog hebben déze menschen al hun idealen zien ineenstorten. Van de oude so cialistische partijen is niets overgebleven. Zij hebben zich dermate gecompromitteerd, dat zij practisch onmogelijk gewor den zijn. Thans zien deze men schen geen uitweg. Zij hebben hun katholieke idealen te zeer verbonden aan bepaalde poli tieke inzichten. Dit zal zich uit eindelijk altijd wreken. Kon den zij nu maar vertrouwen hebben in het nieuwe, dat in Frankrijk aan het groeien is! Maai- zij staan er practisch bui ten en beperken zich hoofdza kelijk tot een bittere, vaak niet gerechtvaardigde critiek. Van iemand, als De Gaulle moeten zjj niets hebben. Zij beweren, dat hij, uit ijdelheid, Frankrijk aan de communisten verkocht heeft. Want hij heeft de Fran- schen aangezet in de Maquis te gaan. die overwegend commu nistisch waren. Het is niet moeilijk in te zien. dat deze be schuldiging onrechtvaardig en belachelijk is. En ik kan het alleen maar zeer jammer vin den, dat deze menschen, die zoo hartelijk en zoo hoffelijk zijn, feitelijk buiten de werkelijk heid leven. Ook dat is iets, dat zich wreken, moet. Ik zou wel eeps willen weten, hoeveel van dërgelijke Franschen er op het oogenblik zijn. Zij beteekenen een belangrijk contingent nut tige krachten, dat uit reactie werkeloos blijft. Het zal een bijzondere opgave van de Ka tholieke Actie in Frankrijk zijn, deze broeders en zusters door genegenheid en begrip en veel geduld te winnen en in den strijd voor het Godsrijk in te schakelen. Dr. HENRI v. ROOLTEN, Kruisheer. Mikolajczyk deelde mede, dat op het oogenblik in 8 van de 52 kiesdistricten, waarin Polen is verdeeld, de door zijn par tij gestelde candidaten niet toegelaten zyn; 21 van de lijst zijn wel toegelaten en de toestand van de rest is nog onzeker. In Poolsche politieke kringen heerscht nog onzekerheid, of de Poolsche Boeren partij de verkiezingen al of niet in hun ge heel zal boycotten. HET VERZET IN PALESTINA. Te Richon le Zion bij Tel Aviv zijn 12 leden van dé Joodsche verzetsorganisatie „Irgoen Zwai Leoemi", onder wie 3 „zeer belangrijke personen", gearresteerd. Menahem Beigi, commandant van de „Ir goen Zwai Leoemi" heeft in een radio boodschap over den clandestienen zender „De stem van het vechtende Zion" een beroep op de Joodsche bevolking van Pa lestina gedëan om een burgeroorlog te voorkomen. EEN BOM IN HET ZUIVERINGS GERECHTSHOF TE FRANKFORT. Te Frankfort is gisternacht in het ge rechtsgebouw voor de zuivering een bom ontploft, die de rechtszaal geheel heeft ver nield. Persoonlijke ongevallen deden zich niet voor. De politie heeft de zaak in on derzoek. De openbare aanklager Karl Erhard is van meening, dat de aanslag in verband staat met het zuiveringsproces tegen Mi chael Haertel, voormalig directeur van de gevangenis der Gestapo te Neurenberg. PARL. COMMISSIE NAAR WEST-INDIë. De parlementaire commissie voor West- Indië is gistermiddag om 13.00 uur van Schiphol vertrokken naar Paramaribo. Het gezelschap, waartoe de heeren mr. G. C. D. J. Kropman, voorzitter, dr. S. E. B. Biere- ma, mr. H. J. W. A. Meyerink, prof. dr. J. de Zwaan, prof. dr. J. H. A. Logeman, G. Wagenaar (leden), en mr. M. F. F A de Ne- reé tot Babberich (secretaris) behorren, reist via Rio de Janeiro. De heer F. H. R. Lim Apo, voorzitter der Staten van Su riname en de Tweede Kamerleden L. N. Palar en S. A. Posthumus waren bij het vertrek aanwezig. VIER EERE-DOCTORATEN IN DELFT. Het was gisteren de 105e Dies van de Technische Hoogeschool en bij gelegen heid daarvan ontvingen vier verdienste lijke Nederlanders het eere-doctoraat van deze school. De president-directeur van de K.L.M., de heer A. PJesman, de zoojuist af getreden president-direrecteur van de N.S., ir. W. Hupkes, directeur-generaal van de Rijkswaterstaat, ir. W. G. H. Harmsen en de hoofd-ingenieur der Staatsmijnen, ir. D. P. Ross van Lennep. GEFUSILLEERDEN GEÏDENTIFICEERD. J.l. werd op het gedeelte van de Waals- dorpervlakte, gelegen aan den Waalsdor- perweg onder de gemeente 's Gravenhage, wederom een aantal stoffelijke resten van gefusilleerden opgegraven. In verband met het feit, dat deze lichamen, dertien in ge tal, nog niet eerder door den dienst „iden tificatie en berging lijken" geïdentificeerd konden worden, warep hieromtrent nog geen mededeelingen gedaan. Tien van deze slachtoffers, allen afkom stig uit Rotterdam, zijn inmiddels geïden tificeerd, terwijl de drie nog niet geïden tificeerde waarschijnlijk eveneens afkom stig zijn uit Rotterdam. De namen van de slachtoffers zijn: Frans Nicolaas Ludwig. Ids Haagsma, Frans Ber nard de Ruyter, Gijsbert Jansen, Anne Wil lem Arie Koopman, Paulus Visser, Hendrik Theodoor Zwaan, Jacob Arie Verolme, Jan Adrianus 't Hart, Bastian Dingeman van Duin. De slachtoffers werden in begin Novem ber 1944 gearresteerd. De nagelaten betrek kingen hadden het laatst op 8 November 1944 iets van hen gehoord, zoodat men aan neemt, dat deze slachtoffers op 9 November 1944 gefusilleerd zijn. WEERSVERWACHTING g OM HET VRIESPUNT. 2 o Aanvankelijk afnemende, later weer 2 p iets toenemende wind tusschen Z.-W. g en Z.-O., wisselend bewolkt met hier g en daar eenige neerslag. Vannacht op o g de meeste plaatsen weer opvriezend. 5 o Morgen overdag in het N.-O. van het I o land temperatuur om het vriespunt; in o het overige gedeelte enkele graden 2 5 boven nuL o lOOOOOOOCKKDOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1947 | | pagina 1