3)e
Met nieuwe jaat
P. N. I. verwierp Linggadjati-ontwerp
Frankrijk aarzelt nog in Indo-China
Amerika tegen Nederlandsche eischen
Atoomcommissie steunt plan-Baruch
DINSDAG 31 DEC 1946
Bureaux: Papengracht 32 Leiden
Giro 103003
Telefoon: Admin., Adv. en
Abonn. 20826.
Redactie: 20015.
Dir. en drukkerij 20935.
Abonnementsprijs f 0.26 per
week, 1.10 p mnd. 3.25 p.
kwartaal Franco p. post 4.00.
waarin opgenomen „DE BURCHT"
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
37e JAARGANG No. 10975
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
Directeur:
C. M. v. HAMERSVELD
Uitgave van N.V. „De Leidsche
Courant" en Stichting „De
Burcht".
Advertenties 15 cent per m.m.
By contract belangrijke korting.
Zalig Nieuwjaar. In deze paar woor
den geven wij uiting aan de beste, de zui
verste gevoelens, die wij voor elkander kun
nen hebben: wij wenschen elkaar toe, dat
het nieuwe jaar moge leiden tot ons waar
en werkelijk geluk.
De Vlaamsche dichter Guido Gezelle
schreef:
Een heilig einde, een goed begin,
dat geve U God, jaar uit jaar in,
'k wil zeggen, in één woord gezeid,
zoo nu zoo altijd: Zaligheid!
En elders dicht deze priester-dichter:
Een dingen wensche ik u,
en mij en allen samen,
het oude jaar en 't nieuw
te doen, in Godes namen,
van aan den eersten dag
tot aan den laatsten tuk.
een lange keten zijn
van christenweerd geluk.
En wat is dat geluk?
Dat is, den wille Gods
in alles ga te slagen,
en lief en leed gelijk
met kloeken moed te dragen;
want, wee of weelde, welk
van beiden 't zwaarste last,
en 't ergste nagevolg
op onze zielen tast
en weet ik! God alleen,
Hij weet, en Hij zal 't wijzen,
ik wensche 't u en mij,
in 's hemels paradijzen!
Het nieuwe jaar moge ons schenken die
geesteshouding, welke de priester-dichter
bedoelt en schetst die eenvoudige en in
haar eenvoud schoone en voorname hou
ding, waarin de christen menschen en din
gen ziet in het overstralende licht van
,,'s hemels paradijzen"!
De katholiek is geroepen, om aan die
levenshouding een levende uitdrukking te
geven op elk levensterrein. Van die levens
houding moet getuigenis afleggen zijn
werkzaamheid op economisch, op sociaal,
op politiek terrein, op alle terrein. Bij al
zijn werkzaamheid moet hem het groote
levensdoel van zichzelf en elk zijner mede-
menschen klaar voor den geest staan en
moet hij door dat levensdoel worden geleid
en bezield. En daarin moet ook ten slotte
verankerd liggen ons zoo noodzakelijk
streven naar verandering, vernieuwing,
verjonging van het maatschappelijk leven.
Er wordt veel gesproken en geschreven
over vernieuwing en verjonging, maar de
grootste teleurstelling, die ons de na-oor-
logsche tijd heeft gebracht, is juist, dat er
zoo weinig, zoo bedroevend weinig is ver
nieuwd en verjongd en dat er nog zooveel
leven voort zeult in een ouden sleur van be
krompen gemakzucht en zelfgenoegzaam
egoïsme.
De mensch moet beginnen zichzelf te ver
nieuwen, iederen dag, naar St. Paulus'
woord, die ons opwekt telkens weer op
nieuw nieuwe menschen te worden; de
mensch moet beginnen zichzelf te verjongen
in den geest, waartoe de Kerk aanspoort
iederen dag, als Zij den priester ook den
meest bejaarden! laat bidden bij het be
gin van het H. Misoffer: Ik zal opgaan tot
God, Die mijn jeugd verblijdt.
Wij zullen in het komende jaar, ieder op
zijn plaats, moe1en meewerken aan een ver
nieuwing van de samenleving niet een
vernieuwing van slechts bijkomstige en on-
beteekenende uiterlijkheden, maar een ver
nieuwing van den mensch, die zijn christe
lijk levensbeginsel consequent wil beleven
en streeft naar een schoone harmonie tus-
schen eeuwigheidsdoel en héél het tijde
lijke leven
Over de wijze, waarop die vernieuwing zal
moeten geschieden, hebben wij meermalen
geschreven, en wij zullen in het koménde
iT- nrs tot taak stellen de door ons be
doelde vernieuwing concreet te propagee-
ren. „De Leidsche Courant", zal haar taak
als gewestelijk katholieke orgaan van in
lichting en voorlichting in het nieuwe jaar
voortzetten, strevend naar .steeds beter",
daarbü steunend oo het vertrouwen der
katholieken in het breede gewest, dat ons
b'^d b^trükt. van welk.vertrouwen wij
wij constateeren dit met oprechte dankbaar
heid! ir. den achter ons liegenden tijd
zoo vele ondubbelzinnige blijken hebben
ondervonden.
Wij wenschen allen lezers van ganscher
harte een: ZALIG NIEUWJAAR!
De Commissie-Generaal zal
5 Januari naar Indië
terugkeeren
Naar de „N. Rott. Crt." uit betrouwbare
bion verneemt, is thans besloten, dat ce
Commissie-Generaal op 5 Januari naar Ne-
derlandsch-Indië terugkeert.
Omtrent de vraag of het ten sloi'.te zal
komen tot een uitbreiding van de Commis
sie-Generaal, waarvoor verandering van
de desbetreffende wet noodig is, is nog geen
beslissing genomen. De ministerraad zal
zich hieromtrent nog moeten uitspreken;
de kans dat men to' een uitbreiding met
nog twee leden zal overgaan schijnt intus-
schen vrij groot te v/ezen. Daarnaast is in
overweging en hebben reeds de voor
bereidende besprekingen met het oog daar
op plaats gevonden tot versterking van
den technischen staf van de Commissie-
Generaal over te gaan.
De Commissie-Generaal is uit den aard
der zaak gemachtigd om de basisovereen
komst van Linggadiati te onderteekenen,
waaraan echter, gelijk vanzelf spreekt, nog
wel eenige besprekingen met de Indone
sische delegatie vooraf zullen moeten
gaan; evenals trouwens nog de correspon
dentie gevoerd moet worden, waarover
minister Jonkman bij het Indische debat
ir. de Tweede Kamer gesproken heeft, n.l.
de correspondentie ter vastlegging dat de
zeventien artikelen van de overeenkomst,
de toelichting van de Commissie-Generaal
en de regeeringsverklaringen één geheel
vormen. Vermoedelijk zal het dus nog wel
eenigen tijd duren, alvorens het tot de on-
derteekening komt.
Tweehonderdduizend geloovigen kwamen op het St. Pietersplein te Rome bijeen, om
te protesteeren tegen de anti-clericale actie, die door de pers in Italië wordt gevoerd.
Na afloop van de plechtige H. Mis, welke vóór den St. Pieter werd opgedragen, gaf
de H. Vader vanaf het balcon boven den hoofdingang van de basiliek zijn apostoli-
schen zegen. De Paus verlaat het balcon na de plechtigheden.
^^TSTEREN BRACHT A.F.P. bet opzien barende nieuws, diat het K N.I.P. (het voor
loopt® rep'VJblikeinsohe parlement) na twee dagen van stormachtige debatten,
de over: nko-mst van Lingigadjati met groo te meerderheid had verworpen.
Uit een later Aneta-berloht blijkt echter, dat niet het K.N.I.P., doch de P.N.I. (Partai
Nasional Indonesia) heit ontwerp-accoord beeft verworpen. Voor zoover bekend, zal
de behandeling in bet K.N.I.P. eerst in Ja nuari geschieden.
lijk 37 en 46 zetels.
De partijen, welke zich tot nu toe voor
de ontwerp-overeer.komst hebben ver
klaard, bezetten in totaal 41 zetels, en wel:
de socialistische partij 34 zetels, de com
munistische partij 1, de katholieke partij,
socialistische Pemoeda-parÜj en hét „Lasj-
kar Ra'jat" ieder 2. De overige 11 partijen
en een aantal partijloozen hebben hun
standpunt nog niet bekend gemaakt.
De „Merdeka" merkt hieromtrent op, dat
de houding van de niet-politieke groepee-
ringen niet bekend is en dat de incidenten
van den laatsten tijd de kans oo de aan
neming van hst accoord niet hebben ver
groot. Ten slotte meent hst blad, dat lin
ker- en rechterzijde verbeeld zijn over de
reacties in Amerika en Engeland in geval
van verwerping van het accoord.
Belangrijke oppositie
in K.N.I.P. verwacht
Het besluit van de P.N.I. houdt in, dat
het ontwerp „noch politiek nooh econo
misch voldoende zekerheid biedt voor de
republiek". De P.N.I. wil bet ontwerp wel
aanvaarden, indièn de volgende wijzigin
gen worden aangebracht:
1. De erkenni ng de jure en de facto van
de Republiek over Java, Sumatra en Ma-
do era.
2. Een staatkundige structuur van Indo
nesië volgens het unitarische beginsel.
3. Een tand met Nederland in den vorm
van een bondgenootschap tusschen twee
souvereiine staten.
4. Afwisselende bekleeding. van de func
tie van „sybbolitsoh hoofd" dezer unie.
5. De vestiging van diplomatieke verte
genwoordigingen van beide staten bij el-
kaars reigeeringen.
6. De erkenning van de rechten van hen,
die niet tot het Indonesische volk behoo-
ren, alsmede eerbiediging van d e buiten-
landsche eigendommen op basis van het
politieke manifest van 1 Nov. 1945.
7. Het zoo spoedig mogelijk terugtrek
ken van de Nederlandsche strijdkrachten
uit republikeinsdh gebied.
De vergadering verklaarde zich ten slotte
bereid zioh bij de eventueels beslissing
van het K.N.I.P. (het voorloopige republi-
keinsdhe parlement) neer te leggen.
BELANGRIJKE OPPOSITIE TEGEN
LINGGADJATI.
Door de afwijzende houding van de P.
N. I. tegenover de ontwerp-overeenkomst
van Linggadjati moet een belangrijke op
positie in het K.N.I.P. verwacht worden.
Dit comité bestaat momenteel uit 205 le
den. Hiervan hebben de Masjoemi en de
P.N.I., de beide partijen, die zich tegen het
ontwerp hebben uitgesproken^ respectieve-
„Helpt de kinderen"
H. DE PAUS heeft in Zijn Kerstbood-
schap van dit jaar, .gericht tot alle
volken der aarde, in den volgenden zin
eigenlijk aangegeven de kern van de ver
nieuwing, welke wij moeten nastreven:
„Vergeet uw zelfzucht en eigenbelang
en heb slechts oog voor d n nood van zoo-
velen-, vooral van de jeugdigen; helpt de
kinderen".
Zelfzucht en eigenbelang vergeten, zegt
de Paus, en slechts oog hebben voor den
nood van zoo velen!
Als deze vermaning in practijk wordt
gebracht, dan is vernieuwd die samenle
ving, op de meest doeltreffende en de
meest voortreffelijke wijze! En, als wij in
eigen beperkten kring aan die vermaning
gevolg geven, dan werken wij mede, om
in dien kring het christelijk levensibegin-
sel om te zetten in een ware en schoone
levenspractijk
De Paus wijst er op, dat vóóral in den
nood van jeugdigen, van kinderen moet
geholpen worden. Wie kinderen helpt,
zorgt voor de toekomst. En wie kinderen
helpt, help<t óók de oudeTs dier kinderen.
Mogen wij er terloops even op wijzen,
dat tijdens den oorlog in stilte is herdacht
het 25-jarig bestaan van het K. 'holiek
Huisvestingscomité (thans in het. Bisdom
H a arlemKathol ieke Kinderu itzending
dat te Leiden is opgericht' en later over
héél het land zijn afdeelingen heeft gekre
gen.
Dezer dagen kwam ons het feit van dit
jubileum ter oore, en genoemde organisa
tie, die in Leiden een zeer actieve afdee-
ling heeft, willen wij alsnog hier gaarne
geluk wenschen. Zij heeft talrijken kinderen
gezondheid enfrissohe levenskracht her-
schonken! Aan haar moet aller katholie
ken daadwerkelijke steun blyvend verze
kerd zijn: „Hebt oog voor den nood vam
zoovelen, vooral van de jeugdigen, helpt
de kinderen"!
En intusschen gaan de
aanvallen voort
Frankrijk kan er blijkbaar nog niet toe
komen om zijn houding te bepalen tegen
over de Vietnameezen in Indoo-China. Aan
den een kant staat de Fransche generaal
Leclerc op het standpunt, dat eerst de orde
hersteld moet worden, waarbij hij er op
wijst, dat er versterkingen aankomen en
Frankrijk dus over de middelen beschikt
om de orde te herstellen. Aan den anderen
kant heeft de Fransche minister van Over-
zeesche Gebieden, Moutet, die naar Indo-
China is gereisd om poolshoogte te nemen,
verklaard, dat de Fransche regeering be
reid is om te onderhandelen over een
schikking.
f 1e Beslissingswedstrijd
Damkampioenschap
van Nederland
A.s. Zaterdag te Leiden
Het is de Leidsche damvereeni-
ging (L.D.V.) gelukt, één van de
drie beslissingswedstrijden om het
kampioenschap van Nederland dam
men tusschen R. C. Keller en P.
Roozenburg in Leiden te organisee-
ren.
Deze wedstrijd wordt gespeeld op
a.s. Zaterdag, 4 Januari, in de bo
venzaal van „Amicitia", Steenstraat
te Leiden, aanvang 4 uur, toegang
tot de zaal vrij.
V
Ernstige gevechten.
Intusschen gaan de aanvallen der Viet
nameezen voort. Vietnameesche nationalisti
sche troepen hebben gisteren sterke aan
vallen gedaan op Fransche stellingen by
Nam-Dinh, de sleutelstad, die den mond
van de rivier Rouge ten Zuid-Oosten van
Planoi beheerscht. De gevechten hier schij
nen van erng igen aard te zijn.
Vietnameesche artillerie beschoot Fran
sche stellingen in het ingesloten Hanoi,
waardoor in het centrum van de stad
schade ontstond-
De Vietnameesche ondergrondsche strijd
krachten in de provincie Cochin-China (die
intusschen opnieuw via de Vietnameesche
radio is opgeëischt) hebben opdrachit ge
kregen, om het vuren te staken, ten einde
te voorkomen, dat de Fransche minister
Mouet 'n verkeerd beeld zou krijgen van 't
Vietnameesche standpunt in het huidige
geschil.
STAKING IN ANTWERPSCHE HAVEN
DUURT VOORT.
De staking in de haven van Antwerpen
duurt nog steeds voort, overal zyn militai-,
ren te werk gesteld.
Het s.s. „Ernie Pyle", dat gisteren met
een groot aantal gerepatrieerden aan boord
te Antwerpen moest aankomen, heeft op
dracht gekregen koers te zetten naar Le
Havre, waar de opvarenden hun reis per
trein verder moeten voortzetten.
DIRECTORAAT NED. BANK.
Met ingang van 15 Januari a.s. is prof.
mr. A. M. de Jong voor den tijd van 7
jaren benoemd tot directeur-secretaris
van de Nederlandsche Bank.
Engeland deelt Amerika's
ideeën
Terwijl de Fransche maatregelen tot
economische afscheiding van het Saarge-
bied van vele zijden protest blijven uitlok
ken, komen uit betrouwbare bronnen te
Berlijn -berichten, die nadere aanwijzingen
geven voor het Amerikaansche standpunt
ten aanzien vam de grenskwestie in haar
geheel. Zij geven weinig hoop op verwe
zenlijking van de Nederlandsche aanspra
ken.
Verwacht wordt, dat de Ver. Staten zich
De COMMISSIE VOOR DE ATOOMENERGIE van de Ver. Naties heeft gisteren
het Amerikaansche plan voor de controle op de atoomenergie goedgekeurd, on
danks Sowjet-Russische tegenwerpingen, zoo meldt A. P. Tien landen stemden voor
het Amerikaansche plan, Rusland en Polen onthielden zich van stemming. Het plan,
dat een gedeelte vormt van een lang rapport van de atoomcommissie, gaat thans
naar den Veiligheidsraad, waar Gromvko, de Russische afgevaardigde, er mogelijk
het vetorecht op zal toepassen, gezien het Russische standpunt.met betrekking tot het
plan. Het rapoort zal heden aan den Veiligheidsraad worden voorgelegd. In hoofd
zaak worden in het rapport richtlijnen gevolgd, welke in Juni 1.1. zijn voorgesteld
door den Amerikaanschen afgevaardigde Baruch.
Veto-recht is
Damoc'es-zwaard
In de gisteren gehouden bijeenkomst der
commissie heeft de Sowjet-afgevaardigde
Gromyko die tot veler verwondering in
het Engelsch sprak het Amerikaansche
plan-Baruch, waarover reeds bijna een half
jaar is gesproken, .,in strijd met de begin
selen van het Handvest" verklaard. De uit
schakeling van het recht van veto in het
internationale verdrag voor atoom-energie
stelt in feite een herziening van het Hand
vest voor, aldus Gromyko Toch had de
Sowjet-Russische regeering ondanks de ern
stige tekortkomingen der Amerikaansche
voorstellen, er geen bezwaar tegen om deze
in bijzonderheden te bespreken.
Wat dit zou beteekenen. werd door den
Australische afgevaardigde Paul Has-
luck duidelijk gemaakt. „Wij hebben reeds
zes maanden", aldus Hasluck, .deze kwes
ties besproken en nu wil de Sowjet-Russi
sche afgevaardigde blijkbaar heelemaal van
voren af aan beginnen. De belangrijkheid
van ons werk gedoogt een dergelijk vertra
gend proces niet".
Sir Alexander Cadogan. de Britsche ge
delegeerde, het ranport-Baruch eveneens
steunende, zeide: Ik moet verklaren dat
de Britsche regeering het grootste belang
hecht aan het standpunt, dat de schenders
van de conventie niet door het veto-recht
moeten worden beschermd. De bepaling
kon anders geformuleerd worden, maar n
is nu duidelijk, dat de Sowjet-Russische
regeering het principe op zichzelf niet aan
vaardt en dat wijzigingen in de formulee
ring van het rapport in dit stadium haar
goedkeuring niet zullen wegdragen".
Om de grenzen van
Duitschland
De afsnoering van het Saargebied
De Frans-clhe autoriteiten hebben nieuwe
maatregelen ter isoleering van het Saar
gebied van de rest van Duitschland geno
men. S aar landers zullen het mijn-gebied
niet mogen verlaten voor perioden van
langer dan 72 uur. Duitschers zullen slechts
het Saargebied binnenkomen, wanneer zij
er verwanten of vrienden hebben. Boven
dien moeten zij aan strenge eischen vol
doen. Den twaalfhonderd gendarmes en
douanen, die toezicht houden op de grens
tusschen Saargebied en Duitschland, zou
den, naar v.rluidt, order gekregen hebben
óm te vuren op personen, die zouder. trach
ten de grens clandestien te overschrijden
Een reden voor het weren van Duitsdhers
zou zijn te voorkomen, dat men marken
zou binnenbrengen met het g op even-
tueele voordeelige inwisssli ig voor francs,
wanneer het Saargebied Fransch zou wor
den. Het uitvoeren van steenkool, voedsel,
kleed ing en andere goederen wordt ver
boden, doch niet het invoeren uit Duitsch
land.
tegen elke grenswijziging in het Westen,
zullen verzetten, behoudens die, welke be
trekking beeft op het Saargebied.
Dit Amerikaansche verzet betreft dus
niet alleen de Fransche eischen ten aan
zien van het Rijnland, maar ook de meer
bescheiden aanspraken van Nederland,
België en Luxemburg, tenzij deze landen
kunnen bewijzen, dat de bevolkingen der
betrokken gebieden de wijzigingen oprecht
wenschen. Hetzelfde zou gelden, indien
Denemarken en Tsjecho-Slowakije eischen
mochten indienen.
Voorts verluidt, dat Amerika de terug
gave aan Duitschland zal voorstellen van
een groot deel der vroegere Duitsche land
bouwgebieden in het Oosten, die ingevolge
Potsdam bezet zijn door Polen. Dit land
zou wel het industriegebied van Silezië,
Danziig en de helft van Oost-Pruisen kun
nen houden.
Volgens de Amerikaansche zienswijze
zal Duitschland nimmer zichzelf kunnen
bedruipen indien het een kwart van zijn
beste landbouwstreken kwijt is, hetgeen
alleen maar een gesohilnunt voor een nieu
wen oorlog zou opleveren.
Men gelooft, dat Engeland de Ameri
kaansche ideeën deelt, Frankr'jk echter
niet. Het Russ'scbe standpunt is nog niet
geheel duidelijk.
Het bezoek van H.M. de Koningin aan Am sterdam. De Koningin inspecteert bij Haar
aankomst op den Dam de voor het Konink lijk Paleis opgestelde eerewacht van
etuden ten.
De
DE KONINGIN TE AMSTERDAM.
Koningin zal oo 31 December des
avonds om 9 uur een Oudejaarsrede voor
de radio uitspreken.
De Koningin, die gisteren te Amsterdam
is aangekomen, is voornemens drie tot vier
weken in de hoofdstad te vertoeven. In de
gerestaureerde burgerzaal van het paleis zal
H.M. op 3 Januari nieuwjaarsreceptie hou
den.
Den eersten dag van het Koninklijk ver
blijf heeft de Amsterdamsche Kon. Stu-
dentenschietvereeniging de wacht voor het
paleis betrokken. Alleen op de eerste da
gen van het nieuwe jaar en bij bijzondere
gelegenheden zal een groote wacht in het
geweer zijn, beurtelings door de marine
en de landmacht te verzorgen.
NOORD-HOLLAND NA ELF UUR
ZONDER STRAATVERLICHTING.
Het Provinciaal Electriciteitsbedrijf van
Noord-Holland heeft zich door de moei
lijke kolenpositie, genoodzaakt gezien, ten
aanzien van de straatverlichting, bezuini
gende maatregelen te nemen. Zoo lang de
toestand niet verandert, zal de avondver
lichting een half uur na zonsondergang
worden ontstoken en om elf uur 's avonds
worden gedoofd. Amsterdam en Haarlem
val'en buiten deze regeling, daar zij niet
door de P.E.N. van stroom worden voor
zien.
DE WONINGNOOD.
Bij den dienst van Volkshuisvesting te
Rotterdam zijn momenteel bijna 12.000
gezinnen geregistreerd, welke blijkens on
derzoek een woning behoeven, terwijl
5000 gezinnen bekend zijn, die voor een
ruimere woning dan hun tegenwoordige
in aanmerking komen.
Terugkeer militairen
Militairen, die op 2 Januari naar hun
garnizoen moeten terugkeeren, worden ver
zocht op 1 Januari om een uur 's middags
te luisteren naar de nieuwsuitzending ovdr
beide zenders. In deze uitzending zullen ge
gevens over de terugreis worden omgeroe
pen.
ooooo
g WEINIG VERANDERING. Q
o Aanvankelijk nog tijdelijk krachtige, o
later afnemende wind, voornamelijk o
met richtingen uit Zuid en West. Meest
zwaar bewolkt met plaatselijk eenigen
g regen, hier en daar tijdelijk vermengd
§met sneeuw. Weinig verandering in g
temperatuur. g
oooonoooi >000000000000000000000000000000
