3)e CckbclveSou^arvt1 Weer gevechten uitgebroken bij Batavia Regeering in den Senaat verslagen! Paus ontvangt pelgrims van de zaligverklaring Pullman-trein grijpt een vrachtauto Zonderlinge daden van beheersinstituut Sovjet-troepen trekken uit Duitschland VRIJDAG 29 NOV. 1946 Bureaux: Papengracht 32. Leiden Giro 103003. Telefoon voor Advertenties en Abonnementen 20826. Redactie en Directie 20015. Handelsdrukkerij 20935. Abonnementsprijzen f 0.26 per week, 1 10 p. mnd. Z3.25 p. kwartaal Franco p. post /4.00 waarin opgenomen „DE BURCHT" KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 37e JAARGANG No. 10950 Hoofdred.: Rector H. SONDAAL en TH. WILMER. Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Uitgave van N.V. „De Leidsche Courant" en Stichting „De Burcht". Advertenties 15 cent p. m.m. Bij contract belangrijke korting. Wij willen een rechtsstaat ¥JET VERLANGEN naar een rechtsstaat was wel een der meest fundamenteele verlangens, die er leefde in ons tijdens de jaren van de bezetting. Toen werd, zelfs openlijk en onbe schaamd, macht beschouwd als recht. De bezetter had de macht, om een daad te stellen, dus had hij er ook het recht toe. Zeker, wij willen niet verbloemen of ver doezelen, dat er óók vóór dien tijd, en al tijd', menschen geweest zijn, die zich prac- tisch op het standpunt stelden, dat zij aan de macht, die zij bezaten, een 'recht kon den ontleenen. Maakte b.v. een werkgever zich niet wijs, dat hij het recht had, een ar beider te ontslaan, omdat hij de macht had, om het te doen! Alsof recht niet zou zijn een moreele bevoegdheid! Maar de publieke opinie onder ons is toch altijd zoo geweest, dat men een der gelijk machtsmisbruik kwalificeerde als onrecht, veroordeelde als een moreel slech te daad. Onder het nazi-regiem werd echter de „moraal" van het „macht is recht" publie kelijk gehuldigd. En, als het gebruik van de macht voordeel bracht voor het doel, dat de bezetter beoogde, dan werd dat machts misbruik zelfs als een lofwaardige daad gehonoreerd. Ook deze nazi-opvatting is niet onder ons verdwenen zonder sporen in de geesten te hebben achtergelaten. Als wij met grond zeggen of schrij ven, dat deze of gene handelwijze in strijd is met de wetten, waaraan men zich in een rechtstaat moet houden, en dus moet wor den afgekeurd, dan heeft men kans om, óók door overtuigde en felle tegenstanders en bestrijders van het nationaal-socialisme, te worden uitgelachen. En wie rondziet moet constateeren, dat helaas uit vele practijken niet meer zooals voorheen de conscientieuse opvatting van een rechtsstaat spreekt. Wij bedoelen hier practijken van instanties, die het openbare leven beheerschen. Zoo ontvingen wij dezer dagen een schrijven van een abonné, die zich ergert o.ver het volgende geval. Een politieke delinquente is ontslagen met ajs éénige straf de verbeurdverklaring van de radio Geen zwaar geval dus. Deze vrouw mist nu echter haar huisraad: menbelen, kachel, enz. Dat alles is gelukkig niet spoorloos verdwenen, doch door de daartoe aange wezen instantie hier en daar onderge bracht. Alles is te vinden en degenen, die het -tijdelijk in hun bezit hebben, zijn ook bereid het aan de rechthebbende af te ge ven, indien.... zij daarvoor een schrifte lijke aanwijzing ontvangen. Maar: die krij gen ze nog niet, omdat de betrokken in stantie allen tijd heeft, en, ook na verzoek van iernand, die met de zorg voor politie ke delinquenten is belast, niet van plan is, eenige haast te maken. Intusschen zit die vrouw zonder iets en wacht en wacht. Ziet, dat is nu één feit, één uit vele dat wijst op een mentaliteit, welke door de „macht is recht"-theorie is aangetast en besmet. Vroeger zou men heb ben gezegd: die persoon heeft recht 00 zijn bezittingen, waarvan het beheer tijdelijk in andere handen is overgegaan, dus zoo gauw mogelijk, met spoed, moet hij weer in dat recht worden gesteld. Wij moeten terug naar de volledige prac- tiseering van den rechtsstaat. H.M. J>E KONINGIN NAAR AMSTERDAM. Het ligt in het voornemen van H.M. de de Koningin tegen het einde van het jaar voor een verblijf van eenige weken haar intrek te nemen in het paleis te Amster dam. NIEUWE CRISIS IN BELGIË |"\E BELGISCHE REGEERING heeft gistermiddag in den Senaat géén meerder- heid achter zich kunnen krijgen bij de behandeling der begrooting van het mi nisterie van wederopbouw. De stemmen staakten. Dit beteekent volgens het ge woonterecht, dat de regeering verslagen is. De begrooting was opgemaakt door den communistischen minister van wederopbouw, Jean Terfve en werd'met 82 tegen 82 stemmen verworpen. C.V.P. verlaat uit protest de Senaat Onmiddellijk na de opschorting der zit ting zijn de verschillende politieke fracties bij elkaar gekomen. De ministers zijn met spoed bij den pre mier, Camille Huysmans, ontboden. Uit betrouwbare bron is bekend gewor den, dat de rechtsche oppositie, indien de iegeering niet aftreedt, zich uit den Se naat zal terugtrekken, zoodat het quorum niet meer aanwezig is en de regeering lam gelegd zal zijn. Regeering geeft zich niet gewonnen. De bewogen Senaatszittingf bereikte een climax toen de vergadering, na geschorst te zijn, om 16 uur 15 werd hervat. Op dat tijdstip waren alle ministers aanwezig. De premier, Camille Huysmans, ver klaarde, dat de regeering niet zou aftreden. Hij zeide, dat de begrooting naar de Ka- med zou worden verwezen om, wanneer zij daar is goedgekeurd, opnieuw in den Senaat te worden behandeld. Paul Struyve, de leider van de opposite in den Senaat, verklaarde, dat de Christe lijke Volks Partij (Kath.) zich zal terug trekken, indien de regeering haar stand punt handhaafde. Na een opwindende discussie verlie'en de leden der Christelijke Volks Partij toen den Senaat, terwijl de voorzitter van dit lichaam onderzocht of het quorum nog aanwezig was. Dit bleek niet het geval te zijn, zoodat de zitting moest worden opge heven. Nader verluidt, dat de katholieke Se naatsfractie heeft medegedeeld', dat zij voortaan niet meer zal verschijnen als pro test tegen het feit, dat de regeering niet b reid is af te treden- FRANSCHE KABINET AFGETREDEN Thorez candidaat Het Fransche kabinet onder voorzitter schap van Bidault is overeenkomstig de verwachtingen afgetreden. Bidault drong in zijn ontslagbrief aan op de spoedige vorming van een stabiele regeering, die tegen de moeilijke financieele situatie op gewassen is. Deze nieuwe regeering zal slechts twee maanden aanblijven. De eenige candidaat voor het minister- presidentschap is de leider der communis ten Maurice Thorez. Hij wordt als zooda nig bestreden door ie M.R.P., de socialis ten, de radicalen en de liberalen, die zelf echter geen candidaat hebben gesteld. De communisten blijven druk oefenen op de socialisten en hebben hen opnieuw uitgenoodigd om te spreken o*'tr een ge meenschappelijk program. Zij stuurden een zelfde uitnoodiging aan de radicalen en aan den grooten vakbond de C.G.T. De socialisten hebben Vincent Auriol candidaat gesteld voor het voorzitterschap der Assemblée, maar de communisten drei gen een tegencandidaa te stellen indien de socialisten weigeren met hen mee te werken. De communistische partij heeft bekend gemaakt, dat Thorez, indien hij gekozen wordt, de volgende buitenlandsche politiek zal voeren: onmiddellijke breuk met Franco; liquidatie van a fascistische overblijfsels waar ook ter wereld; meer kolenleveranties uit Duitschland; interna tionalisatie van het Ruhrgebied; uitvoe ring van de -vgeling der hersteuetalingen waarop Frankrijk recht heeft; vriendschap met de geallieerden. In het departement van Justitie te Den Haag heeft de Commissie-Generaal bespre kingen gevoerd met de regeering. Tijdens de beraadslaging. Achter de tafel zien wij minister-president dr. Beel, de ministers Drees en Vos. Woorden van bewondering voor Neêrlands nieuwe zalige De Romeinsche correspondent van de „Tijd" bericht: Het verblijf te Rome van de Nederland- sche pelgrims, die de zaligverklaring van de martelaren van China hebben bijge woond, vond zijn bekroning in een rede van den Paus en een grootsche hulde aan den H. Vader, toen deze om tien uur Woens dagmorgen in de aula „Delia Benedizione" werd binnengedragen, waar ruim vier dui zend katholieken uit de meest verschil lende landen hem opwachtten. Behalve de delegaties uit Nederland, Bel gië, Frankrijk, Spanje en de geboorteplaat sen van de Italiaansche zaligen, waren er vele Chineesche geestelijken en religieuzen, o.a. de Europeesche bisschoppen van de diocesen waar de Zaligen den dood vonden. Onder de prelaten, die naast den troon van den Paus plaats hadden genomen, be vond zich ook Mgr. Olav Smit. De Paus werd op stormachtige wijze begroet Geze- rvONDERDAG werd vernomen, dat Neder landsche troepen, na in de ochtend te zijn ontscheept, ten Westen van Tandjong Priok op republikeinsch gebied vochten. Er waren van Nederlandsche zijde nog geen bijzonderheden verkrijgbaar. Volgens een Indonesischen woordvoerder zijn Don derdagmiddag gevechten uitgebroken tus schen Nederladnsche en Indonesische strijdkrachten bij Bekassi, 24 kilometer ten Zuid-Oosten van Batavia. Men mag aannemen, dat beide berichten op dezelfde ge vechten slaan. Indonesische bevelhebbers saboteeren het bestand Staan deze gevechten in verband met het ultimatum, dat van Nederlandsche zij de is afgekondigd? Krachtens de wapen stilstandsbepalingen behoort er een demar catielijn te worden vastgesteld tusschen de twee troepenmachten, doch op verschil lende plaatsen is elke poging om contact te krijgen met de Indonesische be velhebbers mislukt. De Nederlandsche mi litaire autoriteiten hebben daarop een ulti matum afgekondigd, dat voor West-Java op 27 Nov. afliep en voor het district Sema- rang op 28 November. Twee dooden op onbewaak- ten overweg bij Dordrecht Een ernstig opgeval is Donderdagmiddag gebeurd o pde spoorlijn Dordrecht-Willems dorp .De Parijsche trein die twee minuten voor halfeen Dordrecht moest passeeren, greep op den onbewaakten overweg bij den Zuiderdijk, op de grens van Dordrecht en Dubbeldam, een vrachtauto en sleurde den wagen ongeveer 4C0 m. mee. De twee in zittenden, de 37-jarige A. Boek en de 16- jarige P. v. d. Anker, beiden uit Poede rooien' werden op slag gedood, aldus meldt „Trouw". 5 PCT. EXPORT?? In een ons toegezonden mededeeling, die wij Dinsdag plaatsten, werd' vermeld, dat er 2 millioen M.2 wollen stof per maand wordt geproduceerd, waarvan 5 pet. wordt uitgevoerd. Een deskundige op dit terrein verzekert ons, dat dit niet waar kan zijn en dat ge noemd percentage van 5 pet. dichter bij de 60 pet. moet liggen. Eerlijk gezegd, komt ook ons dat cjj- fer van 5 pet. ongelooflijk voor. Een „druk fout" is het niet! ook in andere bladen stond het zóó vermeld. Kjoooo 0000000000000000000000000000000000 Weer sinaasappelen 1 0 A Binnenkort zal per hoofd der be- volking 500 gram sinaasappelen be- g schikbaar worden gesteld. Men o moet hiertoe bon 49-6 of 50-8 alge- g 5 meen uiterlijk op Zaterdag 7 De- g o camber a.s. bij een handelaar in o o groenten en/of fruit inleveren De aflevering des sinaasappelen zal 5 g plaats vinden, naarmate deze aan- g gevoerd zullen worden. Uiteraard S g zal de afwerking van de voor de f o groepen D. en E. in Augustus j.l. o bekend gemaakte bon voorgaan. 8 o OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO Menschen die op het moment van het on geval zich in den nabijheid van den over weg bevonden, hoorden plotseling een ge weldigen klap cn zagen een trein voorbij stuiven, waarvan de machinist kennelijk alle moeite deed hem tot stilstand te bren gen. Dit gelukte echter eerst na 350 a 400 meter. Een totaal geruïneerde vrachtauto zat tusschen d ewielen van de locomotief ge klemd. Het lichaam van den chauffeur moest uit de ravage gezaagd worden. Het andere slachtoffer was uit den wagen ge slingerd. Een weede locomotief moest er bij gehaald worden om den vernielden auto van den Pullman los te trekken. Mo gelijk heeft de chauffeur van den vracht auto bij het passeeren van den onbewaak ten overweg niet de noodige voorzichtig heid i nacht genomen. Het zich in de rich ting van Willemsdorp is zeer slecht, ter wijl de knipperlichten alleen na zonsonder gang branden. De trein uit Parijs had een uur vertra ging. De republikeinsche generaal Soedirman heeft daar thans op een persconferentie als volgt op gereageerd: „In tegenstelling tot de verwachtingen, die gekoesterd werden ten aanzien van het resultaat der politieke besprekingen, heb ben de Nederlandsche commandanten van Midden, en West-Java pamfletten ver spreid, waarin geëischt wordt, dat de In donesische troepen zich terugtrekken ach ter de door de Nederlanders zelf bepaal de demarcatielijnen." Soedirman verklaarde, dat het Neder landsche ultimatum in flagranten strijd was met den geest der wapenstilstandson derhandelingen en dat er voor de republi keinsche troepen geen reden was aan het ultimatum gevolg te geven, aangezien de voorwaarden „onaanvaardbaar" waren. Met het oog op deze kwestie maakt pre sident Soekarno thans een reis door West- Java en zal hij naar Djogjakarta terugkee- ren, teneinde den toestand te bespreken. Het vertrek der Britsche troepen uit Indië. Van het totaal van 91.800 man Britsche en Britsch-Indische troepen dat in Februari j.l. in Ne,derlandsch-Indië aanwezig was, bevinden zich momenteel nog 17000 op Java en Sumatra. De laatste troepen, die Java zullen verlaten, zullen op 28 dezer uit Batavia vertrekken. Dit zal een trans port zijn van 1.500 man. De laatste troe pen, die Nederlandsch-Indië zullen verla ten, zullen Britsche eenheden zijn uit Pa- dang. Deze zullen op 29 dezer vertrekken. Watervoorziening van Soerabaja nog onvoldoende. In strijd met afwijkende beweringen is de watervoorziening van Soerabaja nog onvoldoende. Er is onvoldoende water in de rivier en bij Ponokawang is geconsta teerd, dat een rivierdijk is doorgestoken, waardoor een kampong werd geinundeerd. Onder bovenstaand opschrift schrijft „Trouw": Het is een schijnbaar oneindige reeks van verduisteringen eri andere wandaden, waaraan een groot aantal personen van het Bussumsche Beheersinstituut zich heeft schuldig gemaakt en waarover wij reeds een en ander hebben gemeld. Het is thans komen vast te staan, dat een groot deel van de in beslag genomen goederen,- een voudig onder een aantal leden van het Be heersinstituut zijn verdeeld. Perzische ta pijten, meubilair, wandborden, dekens, bed- stellen, matrassen, overgordijnen, brand stoffen, rookartikelen, al dit goed is spoor loos verdwenen. Gedupeerden, die om recht kwamen vragen, werden met een kluitje in het riet gestuurd. Radiotoestellen 'en andere waardevolle voorwerpen uit de opslagplaatsen werden verkocht of verruild tegen sigaretten. Klee- dingstukken werden ten eigen bate ver maakt en als belooning ontving de kleer maker dan een radiotoestel, afkomstig van het Beheersinstituut. Twee postzegelalbums van groote waar de werden door een „rechercheur" van het Beheersinstituut verkocht voor de somma van 12.50. Van de opbrengst van sommige artikelen werd goede sier gemaakt. Een kasregister, dat op Dollen Dinsdag uit een café werd gestolen, kwam ten slot te terecht bij het Beheersinstituut en prompt werd het den nieuwen eigenaar van het café aangeboden voor de somma van 600. Het zal nimmer precies meer zijn na te gaan, wat er allemaal gestolen is en te gen welke belachelijke lage prijzen de mooiste en kostbaarste dingen, zoogenaamd met recht van wederinkoop, aan hen, die het dichtst bij, het vuur zaten, werden ver kocht. De Amsterdamsche Justitie, die de zaak thans in handen heeft, zal de schuldi gen ongetv/ijfeld weten te vinden, voor zoo ver zij nog niet bekend zijn. ARBITRAGE-COMMISSIE NAAR SUMATRA. De legervoorlichtingsdienst deelt mede, dat in antwoord op de uitnoodiging van de Indonesische autoriteiten te Medan een ar bitragecommissie onder leiding van kolonel P. Scholten, territoriaal commandant van Sumatra, voor de ten uitvoerlegging van het bestand, deze week naar Sinatar zal vertrekken. Dit is de eerste Nederlandsche militaire missie, sinds de uitroeping van de Indonesische Republiek. Onder meer zullen besprekingen worden gevoerd over het vaststellen van een de marcatielijn, gebaseerd op den status quo van 14 October. INDONESISCHE VERLOVEN INGETROKKEN? Volgens het Republikeinsch-Indonesi- sche persbureau Antara is officieel bekend gemaakt, dat alle Indonesische militaire verloven met in gang van 27 November zijn ingetrokken. Volgens genoemd pers bureau houdt dit verband met de gespan nen toestand aan alle gronten, hetgeen het gevolg is van het mislukken der conferen tie tot vaststelling van de demarcatielijn. ten op zijn troon hield de H. Vader een rede in het Italiaansch, waarin hij wees op de onverminderde kracht van het gebod' van Christus: „Weest mijn getuigen tot in de verste uithoeken der aarde". Dit is be waarheid en een voortdurend getuigenis geweest. De Paus herinnerde er aan, hoe Johannes in de openbaring den hemel ge vuld ziet met zaligen uit alle stammen en naties Het was een ontroerend oogenblik, toen de H. Vader van alle negentien nieuwe za ligen de karakteristieke eigenschappen noemde en er op wees hoezeer zij onder ling verschillen en toch één zijn, zooals de Kerk zelf. Met bewondering sprak de Paus over Zuster Maria Adolphine uit Ossendrecht en bracht in herinnering hoe Nederlands nieuwe zalige placht te zeggen: „Mijn eenig verlangen is te lijden voor Onzen Heer". De orde van Franciscus, waaruit deze nieuwe glorie van Christus is voort gekomen, noemde de Paus oud en roem rijk in geschiedenis doch zoo jong als deze zalige in den geest. Na den plechtigen zegen te hebben ge geven onderhield de Paus zich eenigen tijd met de aanwezige bisschoppen. De familie leden van de zaligen werden aan Hem voorgesteld. Ook de pastoor en de burge meester van Ossendrecht werden tot den handkus toegelaten. Toen de Paus plaats nam op de gestatoria groeite de geestdrift aan tot een oorverdoovqnd gejuich. Velen hielden rozenkransen of foto's van fami lieleden in de hoogte, welke de Paus ze gende of even met de hand aanraakte. De Nederlandsche pelgrims hebben Woensdag de Heilige Stad verlaten, om na een kort oponthoud in Florence de terug reis te aanvaarden. DE COMMISSIE-GENERAAL IN DEN MINISTERRAAD. De ministerraad, waarin ook de Commis sie-Generaal voor Ned.-Indië tegenwoor dig was en welke gisterochtend 9 uur is begonnen, werd na een pauze gistel-middag te 3 uur voortgezet. De zitting duurde tot half zeven. De ministerraad zal Zaterdagochtend half tien wederom met de Commissie-Ge neraal bijeenkomen. Berichten over terugtrekking op groote schaal van Sovjet-troepen uit de Sovjet- Russische zóne van Duitschland zijn van Sovjet-Russische zijde bevestigd. „Groote contingenten worden terugge trokken, in het kader van de demobilisa tie", aldus verklaarde een Sovjet-Russisch officier. MOLOTOF PLEIT VOOR ONTWAPENING Een verrassend Russisch voorstel. Molotof heeft gisteren het verrassende voorstel gedaan, om de voorgestelde maat regelen ter beperking van de bewapening effectief te maken door instelling van in ternationale inspectieorganen, één voor de geleidelijke ontwapening in het algemeen en één voor het gebruik van de atoomen ergie. Dit is in principe, wat van Anglo- Amerikaansche zijde voortdurend als voor waarde is gesteld en waar Rusland zich steeds tegen gekant had, hoewel er den laatsten tijd aanwijzingen waren, dat het op dit punt concessies zou doen. Canada en Australië juichten het Russi sche voorstel toe, maar gaven te kennen, dat zij aanvullende amendementen zouden indienen. Sir Hartley Shawcross (Enge land) zegde den steun van Engeland voor een algemeene beperking der bewapening toe en pleitte voor een controle-systeem, dat ook werkelijk doeltreffend zal zijn. Voordat hij zijn voorstel indiende, had Molotof nogmaals voor ontwapening het pleit gevoerd. „De Sovjet-Unie", aldus Molotof, „had een groot leger opgebouwd om fascistische agressie te vernietigen. Nu de situatie zich gewijzigd heeft, heeft de Sovjet-re geering de verantwoordelijkheid op zich genomen om de kwestie van algemeene vermindering der bewapening op te wer pen. Het zou zeer goed zijn, indien die landen, welke in het bezit zijn van de grootste marine- en luchtstrijdkrachten, het voorbeeld van de Sovjet-Unie zouden volgen". Volgens reizigers, die uit de Sovjet-Unie te Berlijn aankomen, is het terugtrekken jongstleden Vrijdag begonnen. E'en tot nog toe betrouwbaar gebleken persoon sprak van terugtrekking van „zes divisies en vier brigades", hoofdzakelijk uit Thuerin- gen en Saksen. Het schijnt 'hoofdzakelijk te gaan om in fanterie. Van terugtrekking van lucht- macht-onderdeelen is nog geen bericht ont vangen. Men neemt aan, dat tot dusver slechts een of twee regimenten, bestaande uit en kele divisies, in Oostelijke richting zijn vertrokken, doch men twijfelt er niet aan. dat een aanzienlijke troepenmacht voor bereidingen treft af te marcheeren. Berichten uit Moskou maken melding van het stichten van doortochtcentra en canti- nes voor de terugkeerende troepen en van demobilisatie in een aanzienlijk versneld tempo. In Berlijn, zelfs in den Sovjet-sector van de stad, ziet men veel minder Sovjettroe pen dan voorheen en de door de Sovjets gebruikte gebouwen schijnen minder streng te worden bewaakt dan eenigen tijd gele den. EENDAAGSCHE STAKING IN BOCHUM. Vertrouwenslieden van de metaalarbei ders te Bochuan, in de -Britsche zóne van Duitschland, hebben besloten een een- daagsche staking af te kondigen uit pro test tegen de „heerschende omstandighe den", aldus meldt de Britsche nieuws dienst in Duitschland. Het doel der sta king is „bevoegde autoriteiten aan het verstand te brengen, dat de arbeiders in de ijzer- en staalindustrieën van het Rhur- gebied physiek uitgeput zijn." WEERSVERWACHTING g Tijdelijke opklaringen. o Wisselen '.e bewolking met plaatse- g g lijk enkele buien. Matige, aan de kust g g aanvankelijk tijdelijk krachtige wind g g tusschen Zuid en West. Iets kouder, o g vooral des nachts g •OOOOOO 00< KJOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1946 | | pagina 1