SeCckLcheSoivïcmt
Voor een fijn stukje kaas
Overheidspersoneel 10% meer salaris
V.d.BRiNK: Verhooging productieve volkskracht
Geen staatrechtelijk stuk doch
staatkundige overeenkomst
DONDERDAG 21 NOV. '46
Bureaux: Papengracht 32. Leiden
Giro 103003.
Telefoon voor Advertenties en
Abonnementen 20826.
Redactie en Directie 20015.
Handelsdrukkerij 20935.
Abonnementsprijzen 10.26 per
week, 1.10 p. mnd.Z3.25 p.
kwartaal Franco p. post 4.00.
waarin opgenomen „DE BURCHT"
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
37e JAARGANG No. 10942
Hoofdred.: Rector H. SONDAAL
en TH. WILMER. Directeur:
C. M. VAN HAMERSVELD.
Uitgave van N.V. „De Leidsche
Courant" en Stichting ^De
Burcht".
Advertenties 15 cent p. m.m. Bij
contract belangrijke korting.
Gebed voor Indië
P)E REGEERING staat voor een uiterst
U moeilijke beslissing inzake Indië.
Uiterst moeilijk en zóó gewichtig, als er in
de historie van ons vaderland maar weinig
beslissingen kunnen worden gevonden. Een
beslissing, waarvan zal afhangen niet
slechts de naaste, maar ook de verre toe
komst van Nederland en van Indië.
Het Hoogwaardig Episcopaat heeft de ka
tholieken opgewekt, om in dezen tijd veel
te bidden, opdat aan de Regeering wijsheid
worde geschonken.
In een niet te verontschuldigen opper
vlakkigheid, in een leegheid van christe
lijk leven, in een gebrek aan levend ge
loof, vergeten wij maar al te dikwijls, dat
het gebed de machtigste factor is om een
gelukkige, een goede oplossing te krijgen in
een moeilijke zaak. Het echte en oprech
te, door een harmonieerend levensgedrag
gedragen gebed!
Er is maar al te veel reden voor, schreef
de „Tijd" gisteravond terecht, dat de Bis
schoppen in hun herderlijken brief een af
zonderlijk gebed vroegen voor de Regee
ring. „Deze heeft waarlijk hoogeren bij
stand noodig en daartoe den steun van ons
aller gebed. Een opwekking hiertoe van
zoo gezaghebbende zijde als het Episcopaat
is onder ons zeker geen overbodigheid."
Het recht van gemotiveerde critiek wordt
ons daardoor natuurlijk niet ontnomen; in
tegendeel.
Wie zich het recht toekent, om te criti-
seeren, moet voor zichzelf de zekerheid
hebben, dat hij de medewerking, die van
hem mocht worden verlangd, den becriti-
seerde ook niet heeft onthouden.
Van ons allen verlangen de Bisschoppen,
dat wij onze medewerking aan de Regee
ring verleenen in deze zoo uiterst belang
rijke dagen door: ons gebed.
BONNENLIJST
VOOR DE EERSTE HELFT VAN DE 13e
PERIODE 1946 (24 NOV. Lm. 7 DEC.).
BONKAARTEN KA, KB, KC 612
(Strook No. 3).
491 brood 800 gram brood
492 brood 400 gram brood
491 boter 125 gram boter
492 boter 125 gram margarine of
100 gram vet
493 boter 250 gram margarine of
200 gram vet
491 melk4 liter melk
491 vleesch 100 gram vleesch
492 vleesch 400 gram vleesch
491 algemeen 200 gram kaas
492 algemeen 50 gram cacao
493 algemeen 750 gram suiker, boter
hamstrooisel enz. of
1500 gr. jam, stroop,
enz.
491 B res1600 gram brood
491 C res800 gram brood
49—2 B 49—2 C
reserve 3 liter melk
493 B res100 gram kaas
493 C res1 ei
BONKAARTEN KD, KE 612.
(Strook No. 3).
501 brood 800 gram brood
501 boter 250 gram boter
502 boter 125 gram margarine of
100 gram vet
501 melk 12 liter melk
50—1, 50—2
vleesch 100 gram vleesch
501 algemeen 100 gram kaas
502 algemeen 50 gram cacao
50—3, 5__4, 5Q—5
algemeen 250 gram suiker, boter
hamstrooisel of 500 gr.
jam, stroop enz.
506 algemeen 1 ei
501 D reserve 800 gram brood
501 E-reserve 250 gram rijst
502 E reserve 300 gram bloem
TABAKSKAARTEN, ENZ.
T 59 2 rants, tabaksart.
V 60200 gr. chocolade en/of
suikerwerken
X 592 rants, tabaksart.
X 60 100 gr. chocolade en/of
suikerwerken
Voor de week van 1 t.m. 8 December zul
len nog bonnen worden aangewezen voor
tabak en suikerwerk.
Deze week is wederom 100 gram vleesch
extra beschikbaar, zoodat men in totaal 500
gram vleesch per veertien dagen ont
vangt.
Op de bonnen voor tabaksartikelen zal
bij aankoop van 2 rantsoenen sigaretten
ten minste een pakje sigaretten vervaar
digd uit Zuid-Amerikaansche tabak ge
kocht moeten worden.
Voor zoover nog voorradig, kan op de
suikerbonnen pindakaas worden gekocht en
wel een potje (pl.m. 370 gram) pindakaas
per 250 gram suiker.
De niet-aangewezen bonnejp van strook 2
kunnen worden vernietigd.
V 60 200 gr. prima chocolade en/of
suikerwerken van C. Jamin.
X 60 100 gr. prima chocolade en/of
suikerwerken van C. Jamin
1.889
'T KAASBOERTJE
Haarlemmerstraat 148.
De ROEMEENSCHE VERKIEZINGEN.
Radio Belgrado deelt mede, dat volgens
de eerste berichten over de uitslagen der
Roemeensche verkiezingen het communis-
tischee regeeringsbloc 70 h 71% van de uit
gebrachte stemmen heeft verkregen. „De
oppositie heeft een zeer gering aantal
stemmen verworven", aldus radio Bel
grado.
Keizer Hirohito groet de menigte van ongeveer 100.000 personen, die op het plein
van het Keizerlijk paleis te Tokio bijeengekomen waren, om de afkondiging van
Japan's nieuwe grondwet te vieren. Rechts de Keizerin.
ONDER VOORZITTERSCHAP van den heer L. Neher, directeur-generaal van het
staatbedrijf der P.T.T. heeft de door den minister van Binnenlandsche Zaken
ingestelde salariscommissie in haar vergadering van 11 November j.l. definitief ad
vies uitgebracht omtrent verschillende voorstellen met betrekking tot de bezol
diging en de rechtspositie van het burgerlijk Rijkspersoneel. Omtrent het voorge
stelde werd door de regeeringsvertegenwoordiigers in de salariscommissie volle
dige overeenstemming bereikt met de daarin zitting hebbende centrale organisaties
van het Overheidspersoneel. Het Kabinet heeft zich inmiddels met het resultaat der
besprekingen vereenigd en zal op grond daarvan aan de Kroon in overweging ge
ven zoo spoedig mogelijk dienovereenkomstig te besluiten.
Verbetering rechtspositie
voorgesteld
De huidige Rijksbezoldigingen zullen, ge
rekend van 1 Oct. 1946 af, worden ver
hoogd met omstreeks 10%, terwijl de thans
bestaande vaste en tijdelijke toelagen in de
basiswedden worden opgenomen. De ver
hoogingen zullen aanstonds in de salaris-
en loonschalen en de vaste wedden wor
den verwerkt, waarna, voor zoover noodig,
administratieve afrondingen zullen plaats
vinden, ten einde tot een sluitend geheel
te komen.
De bestaande ongehuwdenaftrek zal ver
vangen worden door een uniformen onge
huwdenaftrek van 5%. Ingeval van huwe
lijk zal het totale bedrag van den onge
huwdenaftrek, welke voor het bereiken
van den 45-jarigen leeftijd op den ambte
naar is toegepast, aan hem worden terug-
Congres „Stichting van den Arbeid" te Utrecht
Beperking van vrijheidsbelemmeringen
der ondernemers
j^yïïET HET DOEL in onderling overleg die middelen te vinden, welke de noodzakelij-
ke verhooging van onze arbeidsproduc tiviteit kunnen bewerkstelligen, organi
seerde de Stichting van den Arbeid in den Stadsschouwburg te Utrecht een congres.
Aan een verslag van deze bijeenkomst in de „Tijd" ontleenen we het volgende:
In zijn openingsrede wijdde de heer Ed. Kupers speciale aandacht aan het pro
bleem van loonen en prijzen. Met name verklaarde hij, dat de spanningen, die zijn
opgeroepen, binnen den kortst mogelijken tijd tot evenwicht moeten worden gebracht,
omdat anders een even onvermijdelijke als noodlottige inflatie ons deel zal worden.
reidheid door voorlichting en sociale maat
regelen te bevorderen. Tenslotte zullen de
spanningen tusschen overheid en arbeider
dienen te worden weggenomen en hiervoor
bevordere men een doelmatig contact tus
schen beiden en vooral een gezonde poli
tiek ten aanzien van het reëele arbeiders
inkomen.
Prof. Tinbergen, wiens rede in hoofd
zaak die van zijn voorganger onderstreep
te, viel prof. Van den Brink niet bij in
zijn „critiek"' op het Planbureau. Dit bu
reau wil, als verlengstuk der regeering, het
bedrijfsleven niet aan banden leggen, maar
slechts dienen als algemeen richtsnoer. De
te geringe arbeidsproductiviteit van het
oogenblik weet prof. Tinbergen ten deele
ook aan een zekere teleurstelling onder
het volk over corruptie, zuivering, onbe
grepen export, en miskenning der regee
ring, die echter veel m°er vooruitstrevend
is dan velen denken. Het staat vast, dat
deze regeering, indien haar een voldoende
lang leven is beschoren, nog belangrijk
verder gaande verbeteringen zal aanbren
gen. Prof. Tinbergen noemde hier de werk-
loosheidsvoorkoming, sociale verzekering,
volksontwikkeling e.d.
Straks zal ons volk nog meer dan vroe
ger afhankelijk zijn van de verkoop aan
het buitenland van industrieele producten
en diensten. Liefde voor de techniek, zorg
voor het werk, ingesteld zijn op het ver
leenen van service, zijn eigenschappen,
welke moeten worden bevorderd; wij staan
daarin achter bij de met ons concurreeren-
de landen. De taak welke hier ligt, is niet
enkel een zaak van vakonderwijs, maar
ook een taak voor het algemeen vormend
onderwijs. Ten slotte zullen wij veel geld
(het Globale Plan 1947 stelt voor de eer
ste zes jaren 2 milliard gulden per jaar)
in de productie moeten steken, ten deele
met welbewuste opoffering van de levens
standaard der huidige generatie. Want zon
der dit offer zal de werkgelegenheid der
toekomstige jonge generatie :n gevaar zjjn.
Inflatie-gevaar nog niet
geweken
Nadat prof. mr. B. C. Slotemaker in een
korte rede zijn visie op de Stichting van
den Arbeid had gegeven, was prof. Tin
bergen de eerste, die hei; eigenlijke onder
werp van het congres, de verhooging van
de arbeidsproductiviteit, aansneed. Hij
stelde vast, dat een derde a een vierde van
ons productie-apparaat is verloren gegaan
en dat ook de productieve arbeid naar
schatting sinds 1938 met een kwart is ver
minderd. Is de oorzaak hiervan grooten—
deels te verklaren uit het ten eerste ge
stelde, de verminderde productie-capaci
teit, ook een gevolg van teleurstelling van
de arbeidende groepen, meende prof. Tin
bergen als een der belangrijkste factoren
te moeten noemen.
Prof. Van den Brink, die dit zelfde pro
bleem besprak, stelde als voorwaarde om
de productieve volkskracht te verhoogen,
den eisch de factoren, welke haar beïn
vloeden, zich zoo gunstig mogelijk te laten
ontwikkelen. De overheid trachte reeds
nu de vrijheidsbelemmeringen van de on
dernemers tot een minimum te beperken,
de bedrijfsgenooten in te schakelen bij de
totstandkoming van haar maatregelen.
Prof. van den Brink bepieitte in dit ver
band vaststelling van maximumprijzen,
berekend naar een representatieve onder
neming, waarbij nog concurrentie mogelijk
zou zijn. (Deze laatste opmerking vooral
moge ter harte worden genomen. Red.).
Hij bepleitte eveneens opvoering van
den export door een deel van de verdiende
deviezen ter vrije beschikking van den
ondernemer te laten.
Het vraagstuk van de opvoering van de
arbeidsproductie belichtend van den kant
van den arbeider, merkte prof. van den
Brink op, dat militaire dienst, overheids-
en semi-overheidsbedrijven mee- dan
300.000 personen aan het productie-proces
hebben onttrokken en, al is daartegenover
het aantal werkloozen officieel met 325.000
verminderd, men dient toch rekening te
houden met een getal van ongeveer 200.000
z.g. vrijwillige werkloozen. Deze zwarte-
handelaren zal men, ald"s prof. van den
Brink, moeilijk met overheidsmaatregelen
aan den gang kunnen krijgen. Het zal zaak
zijn zoowel de arbeidsgeschiktheid door
herscholing op te voeren als de arbeidsbe-
Spoedig Nederlandsche
bezetting van Duitschland
Nederlandsche eischen
en de „Groote Vier"
Minister Van Boetzelaer heeft naar U.P.
mededeelt, in een vraaggesprek verklaard',
dat Nederland er veel belang bij heeft om
aan de bezetting van Duitschland deel te
nemen en dat momenteel tusschen de Ne
derlanders en Engelschen over dit onder
werp besprekingen worden gevoerd. De
sterkte van de Nederlandsche bezetting,
die eventueel naar Duitschland zal wor
den gezonden, is nog niet vastgesteld, doch
wel staat vast, dat zij zich tot de Britsche
zóne zal beperken.
Wat de eischen van Nederland met be
trekking tot Duitschland aangaat, verklaar
de de Minister het volgende:
De Nederlandsche zoowel als de Belgi
sche en Luxemburgsche territoriale aanspra
ken zullen voor gedetailleerde bestudeering
naar de plaatsvervangers der ministers gaan
en het is mogelijk, dat zij door de Groote
Vier pas op de volgende zitting besproken
zullen worden.
EXPORT BOOMKWEEKERIJ-
PRODIJCTEN.
Voor het eerst sedert 1939 zullen Neder
landsche boomkweekerij-producten aan
Engelsche kweekerijen worden geleverd.
Taak op gebied der bemiddeling
en ongevallen-wetgeving.
Minister Drees, die na hem onder ap
plaus het woord nam, wijdde zijn korte
rede aan de verhouding tusschen overheid
en bedrijfsleven. De betrekkelijk goede ar-
beidsvrede, welke men in Nederland in
tegenstelling tot vele andere landen heeft
weten te bewaren, is grootendeels te dan
ken aan het werk der Stichting. De minis
ter verklaarde verder geen voorstander
van zoo groot mogelijke overheidsbemoeiing
met het bedrijfsleren te zijn.
De vaststelling der loonen kan door
ons echter op dit tijdstip niet aan la
gere organen worden overgelaten, om
dat het gevaar van een inflatie nog
niet definitief is geweken. Het terrein
van de arbeidsbemiddeling kan door
ons evenmin worden verlaten, ook in
de toekomst niet, omdat altijd, met
name in het belang van de ongeschool
de krachten, voor ons een bescher
mende taak zal blijven weggelegd. En
ook op het gebied van de ongevallen
wetgeving zal alleen de Staat de mi
nima kunnen aangeven, die in de toe
komst door het bedrijfsleven in details
kunnen worden vastgesteld.
De regeering overweegt in de toekomst
ook voor landarbeiders algemeene normen
voor den arbeidsduur aan te geven. Wat
wij, met betrekking tot de arbeidsverhou
dingen wel aan het bedrijfsleven zullen
willen overlaten, dat is de kwestie van het
aannemen en ontslaan. Maar ook bij de
komende publiekrechtelijke bedrijfsorga
nisatie, welker voorbereiding door politieke
tegensteFingen is vertraagd, izal het de
taak der Stichting blijven het evenwicht
te handhaven, hoofdlijnen aan te geven en
zwakkeren tegen sterkeren te beschermen.
Voor de sociale groepeerin^en zal naar
mijn inzichten een horizontale en voor de
economische een verticale bedrijfsorganisa
tie noodig zijn.
LANDBOUWPRODUCTEN NAAR
TSJECHO-SLOWAKIJE.
Het handelsverdrag met Tsjecho-Slowa-
kije, dat op 31 October afliep, is zooals wij
reeds berichten, met een jaar verlengd, ter
wijl het tevens werd uitgebreid. Beide lan
den zullen voornamelijk industrieele pro
ducten leveren, doch ook eenige landbouw
producten zullen worden uitgewisseld. Ne
derland zal diverse zaden, groenten, visch,
cacaoproducten, uien en bloembollen leve
ren, terwijl de Tsjechen ons een kleine
partij klaver, wat tuinbouwzaden en land
bouwmachines zullen zenden. Voor de bier
brouwerijen komt er mout en hop.
betaald. De nieuwe aftrek zal zich uitstrek
ken over het geheele burgerlijk Rijksperso
neel.
Het hierboven omschreven voornemen
met betrekking tot de bezoldiging van het
burgerlijk Rijkspersoneel heeft eveneens
betrekking op het onderwijzend en docee-
rend personeel bij het lager, middelbaar
en hooger onderwijs. Bovendien zullen de
wedden van de onderwijzers nog afzon
derlijk worden herzien.
De definitieve uitwerking van deze
plannen vergt eenigen tijd. Het ligt in de
bedoeling voor de periode van 1 October
tot het oogenblik. waarop de plannen in
werking kunnen treden, een overgangsre
geling te treffen.
Aanpassing.
De besturen van de lagere publiekrech
telijke lichamen zullen gewezen worden
op de wenschelijkheid om soortgelijke
maatregelen voor het provinciaal, gemeen
telijk en waterschapspersoneel te nemen
met dien verstande, dat het Rijkssalaris-
en loonpeil als absoluut plafond zal gel
den. Voor het personeel op weekloon,
werkzaam bij de lagere publiekrechtelij
ke lichamen in gemeenten, waarin geen
of geen groot aantal Rijksweeklooners
werkzaam is, zal bij de bepaling van de
nieuwe loonen, behalve met het Rijksloon
peil, dat in geen geval mag worden over
schreden, rekening dienen te worden ge
houden met het typeerende particuliere
loonpeil ter plaatse.
Met betrekking tot de verdere rechtspo
sitie zal het kabinet aan de Kroon de vol
gende maatregelen in overweging geven:
a. verhooging der tijdelijke pension
toelage voor uitwonend jeugdig personeel
en personeel, hetwelk met eenvoudigen
kantoorarbeid of huishoudelijken arbeid is
belast;
b. intrekking van de korting van V/2%
op de loonen van bepaalde arbeidscon
tractanten;
c. verbetering der geldende regeling van
de overwerkvergoeding;
d. vervroeging van het aanvangstijdstip
van het recht op kindertoelage, thans ont
staande op 1 Januari volgende op den da
tum, waarop het kind geboren is, tot den
eersten dag van de maand, volgend op
dien datum;
e. uitbreiding van den kindertoeslag tot
kinderen van 18, 19 en 20 jaren, dje dag-*
onderwijs genieten;
f. verhooging van het ziekengeld van de
arbeidscontractanten, die volgens ambte
lijke loonschalen worden betaald, tot ÏOOH
(thans 80H).
ONDERWIJZERSSALARISSEN.
Van officieele zijde wordt ons mede
gedeeld, dat in de commissie van advies en
overleg in zake de onderwij zerssalrissen
t.a.v, de hoofdpunten van de salarisrege
ling volledige overeenstemming is bereikt.
De commissie zal thans nog enkele neven
zaken in behandeling nemen en vertrouwt,
binnenkort haar advies aan de regeering te
kunnen uitbrengen.
Zaterdag extra-zitting
kabinet
Zaterdag a.s. zal een buitengewone mi
nisterraad worden gehouden, waarin de
door de Commissie-Generaal bereikte resul
taten zullen worden besproken. In de loop
der volgende week zal de regeering be
sprekingen voeren met de Commissie-Ge
neraal, waarna het definitieve standpunt
der regeering zal worden bepaald.
ooo,WEERSVERWACHTING ooooo
O O
O Buiig. O
Krachtige, aan de kust tijdelijk harde, o
2 Zuidwestelijke wind. Wisselend be- 8
g wolkt met regenbuien, hier en daar
g met hagel of onweer. Eenige daling
8 van temperatuur. g
•oooooooooonoooooooooooooooooooooonooooo
DE NIEUWE STATUS VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN.
NEDER LA NDSCH-INDONESISCHE UNIE.
OMVAT
MAX VAN POLL OVER „CHERIBON"
INDONESISCHE
LEIDERS ZIJN
TEVREDEN.
De heer Max van Poll, een
der leden van de Commissie-
Generaal, heeft gisteren voor
de radio te Batavia een rede
uitgesproken, waarin hij een
overzicht heeft gegeven van d_e
verrichtingen der commissie.
Hij zeide o.m., dat degenen die
slechts theoretiseeren over het
staatsrecht en gewend zijn in
bepaalde traditioijeele vormen
te denken, eenige moeite zul
len hebben, zich bewust te ma
ken van de omstandigheid, dat
in nieuwe constructie het ver
band en de samenhang tusschen
beide deelen zeker niet min
der hecht en krachtig is dan
tusschen de deelen van het hui
dige Koninkrijk der Nederlan
den in en buiten Europa.
Wat de verdere vormgeving
van de ontwerp-overeenkomst
aangaat, waarschuwde de heer
Van Poll er voor, de laatste
niet te zien als een staatsrech
telijk stuk. Zij is vóór alles een
staatkundige overeenkomst,
welke de bestaande moeilijk
heden moest overwinnen en
toch daarnaast in groote lijnen
de staatrechtelke vormen gie
ten, welke daartoe in de toe
komst zullen moeten ontstaan.
Er zal dus voordestaatrechtkun-
digen aan beide zijden nog
werk genoeg aan de winkel ko
men, om ter constitueerende
vergadering van de federatie
der Vereenigde Staten van In
donesië de federale grondwet
te ontwerpen en te voltooien
en tijdens de rijksconferentie
het nieuwe statuut zijn defini
tieve vorm te geven.
