S)a CcicLche Gowtcwt Griekenland doet beroep op Ver. Staten Nog geen beslissing in de Veto-kwestie Mgr. Stepinac's lijden in de gevangenis Oproep tot gebed voor Indië DINSDAG 19 NOV. 1946 jureaux: Papengracht 32. Leiden Giro IÜ3U03 Telefoon voor Advertenties en Abonnementen 2U82Ö. Redactie en Directie 20015. Handelsdrukkerij 20935. Abonnementsprijzen f 0.26 per week, f 1 10 p. mnd. f 3 25 p kwartaal Franco p post f 4.00 waarin opgenomen „DE BURCHT" KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 37e JAARGANG No. 10940 Hoofdred.: Rector H. SONDAAL en TH. WILMER. Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Uitgave van N.V. „De Leidsche Courant" en Stichting „De Burcht". Advertenties 15 cent p. m.m Bi) contract belangrijke korting. V De boeren /"\VER DE BOEREN schreef de pas onder tragische omstandigheden overleden schrijver Herman de Man in zijn roman: „Het wassende water": „Ondanks allerlei gescheld op botte, stomme, huichelachtige, baatzuchtige boe ren, bleef in mij het besef leven, dat toch feitelijk de diepe moreele waarden van ons volk grootendeels door de boeren voor elk nieuw geslacht worden behouden." Dat schelden op de boeren gebeurde in den tijd, dat Herman de Man zijn roman schreef meer dan nu. Maar toch kan men het nog wel hooren. Z.H- Paus Pius XII heeft dezer dagen, ter gelegenheid van het nationale boerencon- gres te Rome, gewezen op de sociale betee- kenis van den boerenstand. De Paus deed een beroep op hen, niet den grond in den steek te laten en zich door de glinsterende lichten der stad te laten aantrekken, daar anders hun land een gemakkelijke prooi voor de speculatiezucht der kapitalisten zou worden. „Eenmaal in handen van het kapi taal is het land niet langer productief, doch een speculatie-object, terwijl het volk honger lijdt en de landbouwarbei. ders naar den afgrond worden ge sleurd", aldus de Paus. „De boer vertegenwoordigt het ge zondste instituut van particulier bezit, daar hij, ten gevolge van zijn direct contact met de natuur, uitvoert wat Gods oorspronkelijke bedoelingen voor de menschheid zijn geweest". Hier houdt de Paus ons voor hét nut van het privaat bezit, indien de bezitter zich laat leiden door goede normen, goede ge dragsregels. Als het privaat bezit wordt gebruikt voor speculatiezucht, voor kapita listisch winstbejag, dan heeft het zijn nut verloren en wordt het veeleer een nadeel voor de samenleving. De Paus vermaande verder de boeren, om hun mooi privaat bezit sociaal te gebrui ken. De Paus deed verder een beroep op de boeren de verzoeking te weerstaan, de arme menschen te exploiteeren, zeggend: ,,Gij moet zorgvuldige bewer kers zijn van den grond dien gij hebt. Weest echter eerlijk en geen hebzuch tige exploitanten van het volk". Er is beginselvastheid noodig om te weer staan aan de duivelsche verzoeking van het verachtelijk speculeeren op de nooden van uw buren» in plaats van in het zweet uws aanschijns u een eer lijk bestaan te verwerven. Hier had de Paus klaarblijkelijk den zwarthandel op het oog. De afschuwelijke zwarthandel, die niet alléén, maar óók on der de boeren zyn beoefenaars vindt, is een der grootste ergernissen, welke er kun. nen gegeven worden! De Paus waarschuwde vervolgens om de ontwikkeling, een degelijke ontwikkeling, niet te verwaarloozen. Deze en de komende tijd stelt andere, zwaardere eischen, dan het verleden, óók aan den boer. Zijne Heiligheid waarschuwde ver volgens de ouders hun kinderen niet op te jongen leeftijd.aan het werk te sturen en hun scholing te verwaarloo- De liefde van de boeren voor hun grond is niet voldoende, indien zij niet vergezeld gaat van een uitgebreide en diepgaande kennis van de technische dingen, die onontbeerlijk zijn. Ten slotte hield de Paus voor, dat de boeren solidair moeten zijn met allen, die door arbeid de maatschappij nuttig zijn, solidair, zoo zeide de Paus, met „andere arbeidersklassen". Gij allen vormt met uw gezinnen een arbeidsgemeenschap en gij moet u met andere arbeidersklassen mengeq en vereenigen om een groote productie gemeenschap te vormen. Deze gemeen schap vindt haar uitdrukking in het dagelyksche gezinsgebed. De Paus heeft zich direct gericht tot Italiaansche boeren, maar indirect ook tot de boeren elders, en tot anderen. Wij allen kunnen ons nut doen met deze lessen van den Vader der Christenheid. Ï"\E GRIEKSCHE REGEERING heeft een dramatisch beroep op de V.S. gedaan voor onmiddellijke hulpverleening. Het beroep werd gedaan in een persoonlijke boodschap van minister-president Tsaldaris aan minister Byrnes. Byrnes heeft geant woord, dat de Amerikaansche autoriteiten gunstig tegenover dit verzoek staan. val hebben gedaan op Archangelos en dat de strijd zich vercÜer langs de Joegoslavi sche grens uitbreidde. Het Grieksche leger maakte hierbij gebruik van de luchtmacht. Maandag hebben de Grieksche strijdkrach ten de stellingen rondom Archangelos ge zuiverd. De strijd duurt voort rondom No- Sluitingsdatum consumentencrediet Het Centraal Bureau voor het consumen tencrediet deelt mede, dat ingevolge be schikking van den minister van Financiën en van Sociale Zaken de sluitingsdatum van den inleveringstermijn van de aan vraagformulieren voor het consumenten crediet, in tegenstelling met reeds eerder gedane mededeelingen, is bepaald op 30 1 November 1946, en wel bij sluiting der kan toren. Aanvraagformulieren welke na dien datum bij de districtsraden worden aange boden, zullen niet meer aangenomen wor den. Het Centraal Bureau voor het Consumen tencrediet maakt voorts bekend, dat indien credietaanvragers, die werknemer zijn bij een werkgever met minder dan 25 werk nemers, er bezwaar tegen maken het aan vraagformulier aan den werkgever ter tee- kening van de werkgevers-verklaring over te leggen, de districtsraden ook genoegen zullen nemen met een afzonderlijke werk geversverklaring. Voor deze afzonderlijke verklaring dient gebruik gemaakt te wor den van de losse werkgeversverklaringen, die gratis op het postkantoor verkrijgbaar zijn De werkgevers zijn verplicht, een der gelijke afzonderlijke werkgeversverklaring af te geven, indien de werknemers hun zulks verzoeken. De nieuwe bonnenlijst In de bonnenlijst van deze week zal een bon worden aangewezen voor 50 gram cacao. Naar wij vernemen zal er in de maand December 1 ons bloem en 50 gram thee extra verstrekt worden. In verband met de precaire vetpositie zal er geen bon voor spijsolie worden verstrekt. Hevige strijd aan de Grieksche grens. Uit betrouwbare militaire bron wordt vernomen, dat sinds gisteren een hevige strijd gaande is tusschen bergopstandelin- gen en sterke strijdkrachten van het Griek sche leger in het gebied van den berg Skra Een groot aantal rebellen is in den aan val. Zij maken gebruik van zware wapens en machinegeweren. Over den strijd zijn nog geen verdere bijzonderheden bekend. Volgens radio-Ankara zouden de gueril- la-benden in het afgeloopen week-end 10 dorpen in Macedonië hebben veroverd. Ook wordt door de Grieksche militaire autoriteiten opnieuw melding gemaakt van schendingen van Grieksch grondgebied door Albaneesche troepen. Deze incidenten (twee in getal) zouden op 13 en 14 November zijn voorgevallen, toen Albaneesche soldaten, die op Grieksch grondgebied waren doorgedrongen, een hinderlaag legden voor een Grieksche pa trouille. In een officieel bericht van de Grieksche regeering uit Saloniki wordt gezegd, dat ge wapende groepen uit Joegoslavië een aan- Mijnwerkersstaking in Amerika Krachtproef tusschen Truman en Lewis Het Amerikaansche departement van justitie heeft medegedeeld, dat een federale rechter een bevel heeft uitgevaardigd, het welk John Lewis zal beletten Donderdag zijn overeenkomst met de regeering op te zeggen. De staking der mijnwerkers is ech-# ter reeds begonnen. Meer dan 20.000 mijn werkers hebben den oproep der regeering,» de verscheping van steenkool naar het bui tenland niet te belemmeren, genegeerd. Zij zijn gisteren, drie dagen vóór het vastge stelde tijdstip, in staking gegaan Een hooge Amerikaansche regeerings- autoriteit heeft verklaard, dat het nu de beste tijd is om uit te maken, wie het mach tigst is, de regeering of de vereenigde mijn- werkersbond, /aarvan Lewis president is. Deze verklaring bevestigt het vermoeden, dat president ^Truman voornemens is „het uit te vechten" met Lewis, die, ofschoon hij zich blootstelt aan arrestatie, zijn 400.000 mijnwerkers Donderdag zal oproe pen in staking te gaan als regeering en mijn-eigenaren niet aan zijn eischen tege moetkomen. Technisch zijn de mijnen nog steeds in handen der regeering en volgens een oor- logswet kan ieder, die een staking tegen de regeering uitroept, tot 5000 dollar boete en een jaar gevangenisstraf veroordeeld wor den. Incidenten te Buitenzorg In den nacht van Zaterdag op Zondag zijn te Buitenzorg om ongeveer drie uur 's nachts zes Indonesiërs gedood, onder wie de waarnemend burgemeester, aldus ver neemt Aneta uit betrouwbare Nederland- sche en Indonesische bron. Volgens de In donesische lezing van het gebeurde hebben Nederlandsche militairen Zondagmorgen te omstreeks drie uur een aantal huiszoekin gen verricht. x In den loop van den dag is een rapport van de T.R.I. aan Sjahrir overhandigd, dat Nederlandsche militairen den waarnemend burgemeester, Mashoed, hebben neergescho ten en dat vijf andere Indonesiërs denzelf den nacht bij huiszoekingen zijn gedood. Een hooge functionaris van den Neder- landschen Legervoorlichtingsdienst ver klaarde, dat een i'apport ter beschikking is, waarin wordt toegegeven, dat zes Indone siërs zijn gedood, maar waarin tevens wordt geconstateerd, dat het schieten op Neder landsche stellingen te Buitenzorg de laat ste paar dagen is toegenomen. Ofschoon de Nederlandsche militaire autoriteiten geneigd zijn aan te nemen, dat dit niet door de T.R.I. geschiedt, maar door onverantwoordelijke elementen, toch blijft het feit, dat de laatste dagen drie Neder landsche soldaten zijn gedood. Toen in den nacht van Zaterdag op Zondag de Neder landsche stellingen van uit een huizenblok opnieuw werden beschoten, werd een opere- tie op kleine schaal tegen dit huizenblok uitgevoerd. tia. DE TERUGKEER VAN DE COMMISSIE- GENERAAL. Een officieel communiqué, hetwelk be vestigt, dat de Commissie-Generaal beslo ten heeft deze week naar Nederland te ver trekken, vermeldt verder nog, dat zij hier toe is overgegaan om de zoo spoedig mo gelijke onderteekening van de overeen komst te bevorderen. De .Commissie-Generaal verwacht korten tijd in Nederland te vérblijven om de Ne derlandsche regeering op alle punten in te lichten en dan weder zoo spoedig mogelijk naar Indonesië terug te keeren. 1500 manschappen van de 7 Dec.-divisie en de U-brigade defileerden op 9 November te Batavia voor gen. Stopford. Voor de U-brigade beteekende dit een afscheid, voor de onlangs gearriveerde 7-Dec--divisie een kennismaking met de burgerij van Bata via. Onder groote belangstelling der bevolking marcheeren de jongens van de divisie voorbij het hoofdkwartier van de 23e Ind. Div. op het Koningsplein Zuid. Van Ne derlandsche zijde waren o.m. aanwezig generaal Spoor en vice-admiraal Pinke. Een „gedrags-code voorgesteld De vijf ministers van buitenlandsche za ken, die Maandag in het Waldorf Astoria Hotel te New-York in geheime zitting bij een waren ter bespreking van de veto kwestie, zijn er, na by na drie uur te heb ben vergaderd, niet in geslaagd tot een be slissing te komen. Zij hebben zich beperkt tot een algemee- ne bespreking van de beginselen, die bij de kwestie betrokken zijn. Molotof meende, dat de heele veto kwestie een kunstmatige agitatie betrof. Hij was in beginsel geen tegenstander van voorbereidende besprekingen tusschen de permanente leden van den Raad, zooals door den Britschen minister van buiten landsche zaken, Bevin was voorgesteld. „Het veto-recht is door den Sowjet-af- gevaardigde slechts dan gebruikt, als het onontbeerlijk was", aldus Molotof. Pe Amerikaansche minister van buiten landsche zaken Byrnes zeide echter, dat de delegatie van de Ver. Staten teleurgesteld was door de vele keeren, dat het recht van veto in den Veiligheidsraad was gebruikt. Bevin zeide, dat Groot-Britannië zijn ge- heele buitenlandsche politiek op de V.N. wilde baseeren, maar eerst moet het er van overtuigd kunnen zijn, dat de machinerie van den Veiligheidsraad een doelmatig in strument is. Alle vijf ministers gaven als hun meening te kennen, dat er geen sprake is van een verandering in het handvest van de V.N. Bevin drong echter aan op een vrijwilli ge aanvaarding van een „gedrag-code", daar deze volgens hem waarschijnlijk gun stiger resultaten zal afwerpen dan scherp omlijnde gedragsregels. DE GROOTE VIER EN TRIëST. De raad van ministers van buitenland sche zaken der „Groote Vier" heeft gister avond overeenstemming bereikt ten aan zien van de betrekkingen tusschen den gou verneur van Triëst en het hoofd van politie. Een woordvoetder verklaarde, dat de raad thans overeenstemming had bereikt over alle belangrijkste punten betreffende het statuut van Triëst. Deze moeten alleen nog worden gefor muleerd. Het door de „dissidente" leden der En gelsche Labourpartij ingediend amende ment, dat de buitenlandsche politiek der regeering critiseerde, werd in het Lager huis met 353 tegen nul stemmen verwor pen. Er waren 70 leden afwezig en 70 ophiel den zich van stemming. SOVJET-DESPOTISME IN ALBANIë. De ..Osservatore Romano" het blad van het Vaticaan, zegt in een artikel over den toestand op godsdienstig gebied in Albanië, dat Albanië zich thans onder communis tisch despotisme bevindt, dat onder de bescherming van maarschalk Tito js ont staan en derhalve van Moskou uit geleid wordt. Dr. Julius Maniu, voorzitter van de Na- tiqnale Boerenpartij in Roemenië, heeft op een persconferentie verklaard, dat de huidi ge Roemeensche regeering de vrijheid van meeningsuiting, pers en vereeniging onder drukt. Hij zeide, dat de regeering van dr- Petru Groza dictatoriaal en reactionnair v/as en dat zij niet door de meerderheid van het volk werd gesteund. Aartsbisschop „geestelijk verdoofd" Uit Vaticaanstad wordt gemeld, dat men daar zeer onder den indruk is van de me dedeelingen van mgr. Hurley, den waar nemend nuntius te Belgrado, omtrent den toestand, waarin de tot vijftien jaar gevan genisstraf veroordeelde aartsbisschop van Zagreb, mgr. Stepinac, thans zou verkee- ren, namelijk een toestand van geestelijke verdooving. In verband hiermede schijnt men de gedachte aan de mogelijkheid van eventueele verheffing van mgr. Stepinac tot de waardigheid van kardinaal thans los te laten. Onder leiding van dr. Donald Campbell, aartsbisschop van Glasgow heeft aldaar een massademonstratie van Schotsche ka tholieken plaats gehad tegen de veroor deeling van aartsbisschop Stepinac en tegen „de communistische vervolging der chris tenheid in Joego-Slavië". De bekende Londensche priester dr. John C. Heenan zeide in een toespraak onder meer het volgende: „Ik overdrijf niet, wanneer ik zeg. dat de Kerk van Christus de zwaarste vervolging van den tegenwoordigen tijd in het vooruitzicht heeft. Er is reeds een strijd gaande tus schen het Communisme en* de Roomsch- Katholieke Kerk, tusschen het Kremlin en het Vaticaan, zoo u wilt. Voor iedeyen ver- standigen man en voor iedere verstandige vrouw moet het duidelijk zijn, dat deze oorlog levensgevaarlijker is dan de twee wereld-oorlogen" In het Engelsche Lagerhuis heeft het on afhankelijk lid Daniel Lipson onder ver wijzing naar de petitie, die de Engelsche minister van buitenlandsche zaken van een groot aantal Katholieken heeft ontvangen en waarin wordt verzocht, stappen te on dernemen om de vrijlating van aartsbis schop Stepinac te bewerkstelligen, voorge steld om de Joego-Slavische regeering of ficieuze vriendelijke aanmerkingen te doen toekomen. De Engelsche onderminister van buitenlandsche zaken, antwoordde echter, dat de Engelsche regeering geen wettige gronden heeft om onicieele aanmerkingen over de gevangenneming van den aartsbis schop te maken. Het vonnis van een Joego-Slavisch bur ger is een zuiver binnenlandsche aangele genheid. Officieele aanmerkingen zouden „den aartsbisschop meer kwaad dan goed kun nen doen". Herderlijk schrijven van het Hoogwaardig Episcopaat In de katholieke kerken van Nederland is Zondag het volgend schrijven van het Hoogwaardig Episcopaat voorgelezen: Het is de plicht van ieder Nederlander te bidden voor Indië en zijn bevolking, voor onze Begeering, op wie zulk een zwa re verantwoordelijkheid rust, en voor onze jongens in Indië, die aan zoo groote geva ren blootstaan. De Goddelijke Voorzienig heid heeft Nederland en Indië ten nauw ste verbonden. Het lot dier millioenen ligt mede in onze handen. Gelukkig beseft Ne derland thans zijn plicht en verantwoorde lijkheid. Moge ons katholieke volk zijn taak in dezen nog dieper aanvoelen! Want er staat hier geweldig veel op het spel. Onze Nederlandsche jongens gaan naar Indië. Wij blijven hier, doch moeten hen daar heen volgen in den geest, in belangstelling, door steun en door gebed. Wij moeten ook Hier ligt een taak voor de Katholieke Actie, die dezen vurigen wensch der Bis schoppen tot werkelijkheid kan brengen. De Katholieke Actie dan bewerke in sa- 1 aan die millioenen menschen waarheid en j menwerking met de priesters, dat van nu af vrede brengen. En niet zooals de wereld dien geeft, doch den vrede van Christus in het Rijk van Christus. Die plicht rust op ons allen, temeer daar wij iets hebben goed te maken tegenover die volkeren, die eeuwen lang van ons afhingen ,ook in hun kennis van God en hun opgang naar God. Aan ons heeft de Goddelijke Voorzienig heid dit grootsche werk te doen gegeven. Niet de Regeering alleen, niet onze jon gens alleen daar in Indië, maar ieder van ons moet meehelpen bij deze grootsche taak van Nederland. Diep overtuigd van den nood en van het gewicht der komende dingen, dringen de Bisschoppen van Nederland er bij hun priesters en geloovigen op aan, te bidden en te blijven bidden voor vreedzame ver houdingen tusschen Nederland en Indië. Welnu dan, Katholiek Nederland, clama. ne cesses et exalta vocem tuam. Roep tot God en zonder ophouden stijge Uw smeekbede omhoog voor Nederland en Indië! aan veel en vurig worde gebeden om voor* lichting van den Heiligen Geest voor onze Regeering, voor het behoud van onze jon gens en mannen in Indië en voor vreed zame verhoudingen. Wij weten, dat dit ge bed niet alleen zelf reeds de beste hulp is, maar ook het meeleven bevordert en een geest van hulpvaardigheid kweekt. Wij dragen daarom de Katholieke Actie op het volgende gebed te verspreiden: Laat ons bidden: Wij smeeken U, God al machtige Vader, stort goedgunstig Uwen zegen uit over Indië, wil er den vrede her stellen en verleen, dat onze jongens en man nen behouden uit Indië terugkeeren. Dat de Heilige Geest onze Regeering verlichte en haar bijsta- Lieve Moeder Maria, bid voor de Regeering en voor uw kinderen in Indië. Vervolgens herbeginne de Katholieke Actie terstond met het schrijven van brie ven vanuit de parochies aan onze jongens en mannen in Indië. Vliegtuig in zee gestort 23 DOODEN. Bij het in zee storten van een Curtiss transport-vliegtuig van het Amerikaansche leger, op 20 k.m. van zijn bestemming: Iwosjima, kwamen Zaterdagnacht 15 mili taire passagiers en de bemanning bestaan de uit 8 koppen om het leven. De British European Airways deelt me de, dat een harer vliegtuigen van den dienst LondenGenève, een Dakota, ten gevolge van slecht weer een noodlanding heeft moe ten maken aan de Fransch-Zwitsersche grens. De piloot en een passagier werden licht gewond- Maandag is de reddingsbrigade, die zich naar de plaats had begeven, waar Woens dag een vliegtuig van de Western Airlines was neergestort, den 2000 meter hoogen witten berg in de omgeving van Burbank, Californië, weer afgedaald zonder de lij ken van de 11 passagiers en de beman ning, die bij 't ongeluk om het leven kwa men. In het vliegtuig zijn vijf lijken gevon den, allen met ernstige brandwonden over. dekt. De overige lagen waarschijnlijk on der het wrak. De brigade was echter niet voèdoende uitgerust voor het vervoer der lijken. De Nederlandsche marinevoorlichtings- dienst deelt mede, dat de Nederlandsche mijnenveger „Walcheren" by Balikpapan op een mijn is geloopen en gezonken. Door de explosie werden twee leden van de be manning gedood, drie zwaar gewond en 8 licht gewond. De namen der slachtoffers zijn nog niet bekend. TREIN ONTSPOORD. Het republikeinsche persbureau Antara deelt mede, dat gisterenmiddag om 4 uur tusschen Batavia en Soerakarta een trein is ontspoord, waarbij 6 personen zijn ge dood, 15 zwaar en anderen licht gewond. Het ongeluk is veroorzaakt door verzak king van den baan en heeft tot gevolg, dat een trein met evacué's, die vandaag te Batavia had moeten aankomen, deze stad pas over eenige dagen zal kunnen berei ken. Engelsch voetbalelftal tegen Nederland Gistermiddag is te Sheffield het Engel sche voetbalelftal tegen Nederland geko zen. Het luidt als volgt: Doel: Swift (Manchester City). Achter: Scott (Arsenal) en Hard wick (Middles brough) aanvoerder. Midden: Wrigth (Wol verhampton Wanderers), Franklin (Stoke City) en Johnston (Blackpool). Voor: Fin ney (Preston North End) Carter (Derby County), Lawton (Chedsea), Mannion Midiesbrough) en Langton (Blackburn Rovers). Reserves: Hagan (Sheffield Uni ted) en Cockburn vManchester United). Dit elftal is, op een uitzondering na, het zelfde elftal, Jat met 72 van Ulster, met 10 van de Iersche Vrijstaat en onlangs met 30 van Wales gewonnen heeft en dus het sterkste elftal, dat Engeland momen teel in het veld brengen kan. Dat de'linkshalf na diens minder goede prestatie tegen Wales vervangen zou wor den, was te voorzien. Hiervoor heeft men den aanvoerder van Blackpool, Johnston, gekozen Het zal velen verbazen, dat ook ditmaal Matthews gepasseerd is, als gevolg van het feit, dat de keuzecommissie een winnend elftal zoo weinig mogelijk heeft willen ver anderen. Voor Hoeden, lint en garneering naar Hoeden vanaf 112.50 Vervormen in alle gewonachto modellen I""-- WEERSVERWACHTING ooooo Onvast weer o Een front met zeer schirpe tempera- tuur tegenstellingen nadert ons land. g Dit gaat gepaard met veel bewolking, g g regen en motregen. Plaatselijk mist. g iooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1946 | | pagina 1