S)e CcicbchcSoivtcwt Positie der Kroon geeft moeilijkheden De vrouw die Arnhem plunderde gevat Spoedige overeenstemming verwacht! Het probleemDuitschSands toekomst MAANDAG 4 NOV. 1946 Bureaux: Papengracht 32. Leiden Giro 103003.® Telefoon voor Advertenties en Abonnementen 20826. Redactie en Directie 20015. Handelsdrukkerij 20935. Abonnementsprijzen 10.26 per week, 1.10 p. mnd, ƒ3.25 p. kwartaal Franco p. post 14.00. waarin opgenomen „DE BURCHT" KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 37c JAARGANG No. 10926 Hoofdred.: Rector H. SONDAAL en TH. WILMER. Uitgave van N.V. „De Leidsche Courant" en Stichting „De Burcht". Advertenties 15 cent p. m.m. Bg contract belangrijke korting. Naar een betere Maatschappij CEN NIEUW Katholiek Weekblad, dat den titel draagt „Integrety" en te New York is verschenen, schrijft in een inleidend ar tikel van P. Paul Hanley Furfey, hoogdeer- aar van de Katholieke Universiteit, geti teld: „Schaamt gij U over het Evangelie?" „Er zijn twee manieren om de katholieke sociale leer voor te stellen. De eene is, ze integraal weer te geven, zooals zij vervat is in de gezaghebbende schriften van de Kerk. De andere is, ze selectief voor te stellen, bijzonder nadruk leggend op het geen aannemelijk is voor onze heden- daagsche ooren en een deloyaal stilzwijgen te bewaren over de rest". De eerste methode wordt door hem aan bevolen, de tweede gebrandmerkt als een verdoezeling van de katholieke leer, om „voor liberalen aannemelijk gemaakt te worden". P. Furfey, paedagoog en schrijver van vele boeken over sociologie: „Drie Theoriën van de samenleving", „Geschiedenis van de So ciale Gedachte", enz., vraagt of de Ameri- kaansche katholieken oprecht en met na druk „aan onze ongeloovige liberale tijd- genooten" de katholieke leer voorhouden over de volgende onderwerpen: de vereeni- ging van Kerk en Staat, godsdienstvrijheid, de zonden van ontrouw, vrijheid van woord, dienstweigering, openbare scholen, boven natuurlijke sociale actie, de ro\ van gebed en boete, de rol van de H. Eucharistie. Zijn antwoordt luidt: zelfs oprechte en ernstige katholieken zullen soms bewust of onbe wust, een beetje schipperen wanneer zij de sociale leer van de Kerk prediken aan een onwillige moderne wereld". En zijn besluit is: „We kunnen niet verwachten, de men- schen te behagen; or.ze eenige plicht is. God te behagen." Er zijn geen twee soorten Katholicisme: een integraal Katholicisme d.w.z.: een volledig Katholicisme en een ander! Het Katholicisme stelt voor héél het ter rein van het leven zijn eischen, waarmee niet valt te schipperen of te marchandee- ren. Ook op het terrein van het sociale le ven. En deze tijd, waarin een nieuwe maat schappij moet worden gevormd, is den Ka tholieken geschonken, om met alle kracht naar de verwezelijking van dien eisch te streven, alleerst door ze zélf te beleven in de eigen, persoonlijke levenspractij'k, en, vervolgens, in de wetgeving. Wij mogen, om het meer concreet te zeg gen, van de huidige regeering in ons vader land verwachten, dat zij in haar wetgeving zeer positief en concreet de hier bedoelde maatschappelijke vernieuwing zal leiden en stuwen. De maatschappelijke vernieuwing naar de Katholieken beginselen is aanvaardbaar voor allen, omdat zij is gebaseerd op de wetten, die de Schepper van de mensche- lijke natuur heeft gegeven; omdat zij dus is een zegen voor alle menschen, Katholiek of niet-Katholiek. De samenwerking ter be reiking van dat doel kan daarom heel breed zijn, al zullen uiteraard zij, die zich met ons op de basis der christelijke beginselen stel len, eerder tot de samenwerking bereid worden gevonden. DE ONDERHANDELINGEN TE BATAVIA Tegenover een vertegenwoordiger van Aneta heeft dr. van Mook zich optimistisch over den toestand uitgelaten; hij noemde echter geen datum, waarop een overeen stemming zou worden bereikt. Niet-Nederlandsche kringen, die nauw bij de onderhandelingen betrokken zijn, deelen dit optimisme. Zij zijn van mee ning, dat de besprekingen, die Maandag avond zullen worden voortgezet, nog meer. dere dagen kunnen duren, en dit des te meer, omdat zij van zeer delicaten aard zijn. Toen de commissie-generaal en de In donesische delegatie Vrijdagavond ten hui ze van Sjahrir bijeen kwamen, zijn voor namelijk door de Nederlanders een aan tal concessies gedaan. Maar op een aantal punten rezen, moei lijkheden, speciaal t.a.v. de kwestie van het formuleeren van een verklaring over de po sitie van de Nedérlandsche Kroon in de ba sis-overeenkomst. De positie van de Nederlandsche Kroon is, naar men aanneemt, een van de punten, t.a.v. waarvan de commissie-generaal geen concessies kan doen. Nederlandsche kringen, die in nauwe be. trekking staan tot de commissie-generaal, doen uitkomen, dat er in den huidigen toe stand zekere elementen zijn, die ongetwij feld een zeker optimisme rechtvaardigen. Men "moet echter rekening houden met het feit, dat er nog een aantal aangelegen heden zijn van onmiskenbaar principieele belang, waarvoor op het oogenblik nog geen geschikte formuleering is gevonden, en die in geen geval voor een compromis vatbaar zijn. Gemeentehuis wegens staking gesloten Welk 'n heenijk Jand is Frank rijk! Vandaag gaan -150 burgemees ters van evenzoovele Zuii-iTranSchc gemeenten met hun secretarie-per soneel in staking. Wat willen ze? Loonsverhooging? Neen, het is de wijn, die hun dwars zit. Of liever de maatregelen vdn de regeering in zake de aflevering van wijn. Deze gemeenten leven n.l. van den wijn bouw en zij moeten h.i. te veel wijn afgeven tegen te lage prijzen. De regeering zal water in haar wijn moeten doen, anders kan er in deze gemeenten niet rechtsgeldig ge trouwd, noch geboren noch gestor ven worden. Want niemand komt zooals het behoort op deze wereld, noch gaat er van af tenzij via het gemeentehuis. Nu spreken we nog niet eens van de uitoefening van het stemrecht, maar wat moeten de eer zame inwoners dezer gemeenten be ginnen, als zij hun belasting niet kwijt kunnen? Ons land kent wel gestaakte bur gemeesters, maar stakende geluk kig nog niet! De PRA te Arnhem heeft in samenwer- ding met het Bureau voor Oorlogsmisdrij ven te Wesel (Duitschland) gearresteerd Frau Louise Grasili, die de leiding heeft gehad bij het plunderen van de stad Arn hem in den winter van 19441945. Zij werd reeds geruimen tijd door de Britsche autoriteiten gezocht, maar het was haar niet gelukt haar te arresteeren. Door een lip. dien de PRA te Arnhem van een ken nis van Frau G. ontving, gelukte hét haar te arresteeren. De politieke recherche is thans op het spoor van dr. Zelger, die ten nauwste met Frau G. samenwerkte. Frau G. wordt be schreven als een buitengewoon fanatieke nat.-socialiste. De volgende oorlogsmisdadigers zijn naar Nederland overgebracht: Gerard H. A. Müller, SS.-Sturmbann- führer en majoor der Schutzpolizei, plaats vervangend Commandant van het 83e re giment Landstorm Nederland; f Uitslagen 1ste klasse K.N.V.B. DISTRICT I. RFC.Hermes DVS EmmaEDO ADO—VSV SpartaFeijenoord Ajax—^t Gooi DISTRICT II Blauw WitDe Volewijckers XerxesNeptunus DHC—HBS StormvogelsDFC DOS-Haarlem DISTRICT IH Hera'clesEnsched. Boys TubantiaQuick Go Ahead—AGOW EnschedeBe Quick W ageningenVitesse DISTRICT IV NOAD—BW LongaBaronie DNL VlissingenHelmondia He lm on diVW NAC—Willem n DISTRICT V EmmenSneek FrisiaGVAV DISTRICT VI EindhovenBrabantia JulianaLimburgia MWBleijerheide Sportclub EmmaSpechten MauritsPSV 4—5 3—2 2—3 0—2 2—5 3—2 2—2 1—0 4—0 6—1 0—0 Ludwig Hommrich, SS.-Oberschafführer bij het regiment dat o.a. betrokken is ge weest bij den bcruchten bankroof in Tiel in het begin van 1945, waarbij de# safes werden leeggehaald. de leider van de Dienststelle van den S.D. te zwolle in het 'begin van 1945, Willy Monnick, die vele oorlogsmisdrijven op zijn geWeten heeft. Hauptwachtmeister en Stutzpunktoffizier Johann Parusel, die verantwoordelijk wordt geacht voor het zonder vorm van proces doodschieten van resp. 17 en 18 Nederlan ders in het kamp Westerbork in Septem ber en October 1944. Lunteren vecht voor zijn varkens De grieven, welke in kringen van de boe ren en kleine landbouwers léven tegen de huidige huisslachtingsregeling, hebben te Lunteren tot ongeregeldheden geleid, aldus de „Volkskrant". C.C.D.-controleurs, die de afgeloopen week op verschillende varkens beslag hadden gelegd, moesten het ontgel den. Een menigte van ongeveer 300 man wachtte Vrijdagmorgen de controleurs op. Een van hen, die niet vlug genoeg aan het „bevel", het dorp te verlaten voldeed, werd mishandeld, terwijl zijn fietstasch van het rijwiel werd getrokken en de zich daarin bevindende papieren werden verscheurd. Des avonds werd een protestvergadering gehouden, waar het publiek de C.C.D.-con troleurs naar „Neurenberg" wenschte. Za terdagmiddag had een afvaardiging van het dorp een bespreking met den voedselcom- missaris ir. Kooy te Arnhem. Deze zegde toe, te zullen bepleiten dat de geregistreer- den, die een varken in voorraad hebben, zonder dat dii is opgegeven op de registra- tiekaart, dit alsnog tot slachtrijpheid mo gen brengen, om straks na inlevering der bonnen, tot huisslachting te kunnen over gaan. Het merkwaardige van deze Lunter- sche actie is, dat deze heel spontaan tot stand kwam. HET ACHTSTE LEERJAAR. In de millioenen-nota is mededeeling ge daan van de door de regeering voorgenomen opschorting van het achtste leerjaar. Deze mededeeling heeft er in vele gevallen toe geleid, dat leerlingen van dit leerjaar de school niet meer bezoeken. De aandacht wordt er op gevestigd, dat de leerplicht voor deze leerlingen nog ten volle geldt, en dat onwettig verzuim van de school straf maatregelen voor de ouders tengevolge kan hebben. Plenaire zitting uitgesteld. De plenaire zitting, die( heden zou plaats hebben, is voor korten tijd uitgesteld. Een nieuwe datum is nog niet vastgesteld. Militaire spanning neemt af. Een speciale correspondent van de „Ti mes" seinde op 3 November uit Batavia: Gisteren is tijdens een bijeenkomst van de gezamenlijke wapenstilstandscommissie be. sloten om dr. A. K. Gani naar Medan te zenden teneinde te trachten een einde te maken aan de daar plaatsvindende gevech ten. De Britsche en Nederlandsche stellingen zijn door de Indonesiërs aan een constan ten druk onderworpen en af en toe heb ben hevige gevechten plaats gehad. Ofschoon een formeele „staakt het vu- ren"-order nog niet is uitgevaardigd, komt het bestand toch bij stukjes en beetjes in werking en met uitzondering van Medan is de militaire spanning op Java en Suma tra afgenomen. KANEOKA, DE CYCLOOP, ZAL HANGEN Op de dezer dagen gehouden rechtszitting van het Hof voor Oorlogsmisdaden te Sin gapore werd de Japanner Kaneoka, bekend als de „cycloop", ter dood veroordeeld door de strop. De „cycloop" zal den krijgsgevangenen, die met het stoombootje „Maros" in Sep tember en November van 1944 van Ambon naar Soerabaja reisden, nog levendig voor den geest staan. 638 Mannen brachten 68 dagen op zee door, op een ongelooflijke manier samen geperst in het 500 ton metende bootje. Na intens lijden werden 305 van de krijgsge vangenen in zee begraven. Kaneoka was was met de kombuis belast en sloeg de mannen met stokslagen van de lekkende waterleidingen weg, wanneer zij 'trachtten hun dorst tengevolge van de brandende zon te lesschen. Meedoogenloos ranselen was Kaneoka's dagelijksche bezig heid. De actie voor babykleertjes, in verband met de aanstaande blijde gebeurtenis in het Prinselijk Gezin, belooft een groot succes te zullen worden. Uit alle deelen van het land en zelfs uit Canada arriveeren dagelijks pakketten met babykleertjes aan het paleis Soestdijk. Mej. Sneller, secretaresse van H.K.H. Prinses Juliana sorteert de ar tikelen en bergt zé in een kast. Prinses Juliana stelt zich dagelijks persoonlijk op de hoogte van de nieuwe binnengekomen zendingen. HET GESCHIL TUSSCHEN ARTSEN EN ZIEKENFONDSEN Wat gebeurt er, indien er geen overeen stemming wordt bereikt over het sluiten van nieuwe contracten met de ziekenfond sen, nu de artsen de bestaande overeen komsten hebben opgezegd? Deze vraag is van groot belang voor de 66% van de Nederlandsche bevolking, die bij ziekenfondsen is aangesloten. De deelneming der drie kleine landen „Wij zullen moeten beraadslagen over toelating van België, Luxemburg en Neder land ter conferentie van de ministers van buitenlandsche zaken over Duitschland", aldus verklaarde de Britsche minister van buitenlandsche zaken. Ernest Bevin, bij aankomst te New-York aan boord van de „Aquitania". Volgens Reuter heeft Bevin op een vraag, of hij vond, dat de lage landen de vergade ringen der ministers van buitenlandsche za ken moesten worden uitgenoodigd, geant woord, dat de aanwezigheid van België en Nederland van het grootste belang was bij het nemen van besluiten over de toe komst van Duitschland. België heeft geen territoriale eischen. Daufresme de la Chevalrie, Belgisch plaatsvervangend gedelegeerde bij de V.N., heeft tegenover een verslaggever van ANP- Aneta verklaard, dat België zelf geen ter ritoriale eischen ten aanzien van Duitsch land heeft, maar zeer veel belang stelt in alle eischen, die zijn buren eventueel zul len stellen, met name de eischen, die het Ruhrgebied en het Rijnland betreffen. Daufresne voegde hieraan toe, dat in dit Het consumentencrediet De minister van financiën heeft besloten, den termijn voor aanmelding voor het con sumentencrediet, welke op 9 November zou sluiten, te verlengen tot en met 30 dezer. Het A.N.P. heeft te bevoegder plaatse ge hoord, dat het aantal aanvragen thans ruim 10.000 bedraagt. Een betrekkelijk gering aantal. Men wijt de weinige belangstelling, welke het consumentencrediet tot heden heeft ondervonden aan het bestaan van te veel onzekerheid .met betrekking tot de te rugbetaling. Men wist niet hoe lang men zou vastzitten aan de terugbetaling. Deze kwestie is nu opgelost en uit de gepubli ceerde schalen blijkt, dat men geen aflos sing wil brengen, welke de draagkracht te boven gaat. DE DAMES KUNNEN GERUST ZIJN. Het gerucht, dat de dames verstoken zul len worden van tabaksbonnen, doet nog steeds opgeld, getuige de mededeelingen in sommige bladen. Te bevoegder plaatse ver klaart men echter met stelligheid, dat er geen sprake van is, dat het tabaksrantsoen voor dames ingetrokken wordt, aldus de „Nieuwe Courant". ROOFMOORD IN DONKER AMSTERDAM Een stokdoove 61-jarige alleenwonende vrouw, Anna M. Marsman, die een soort hotel in de Warmoesstraat 99 te Amsterdam Centrum beheerde, is vermoord. Een 24-jarige jongeman, die beloofd had haar Zaterdagmorgen te vergezellen naar het belastingkantoor (zij had een aanslag ontvangen voor ƒ20.000.trof haar om 10.30 uur tot zijn ontsteltenis, gewikkeld in 'n deken en gekneveld, vlak achter de niet gesloten voordeur van het perceel aan. Haar gasten lagen rustig op de eerste en tweede verdieping te slapen. De vrouw is door mes steken of door wurging om het leven geko men. Roof schijnt het motief van de daad te zijn, waaromtrent het onderzoek loopen- de is. Actetasch met textielcoupures ontvreemd. Dezer dagen werd uit een telefooncel aan het station. H.S.M. te 's-Gravenhage een actetasch ontvreemd inhoudende cou pures ter waarde van 2600 textielpunten. De tasch was vergeten door een gebruiker van deze telefooncel. opzicht door geen der drie lage landen stap pen worden genomen, vóór er met de twee andere beraadslaagd is. Naar D.P.D. meldt heeft de Belgische re geering in een nota haar voldoening uitge drukt over Bidaults voorstellen, een aantal andere landen aan de besprekingen van den Raad van Ministers van Buitenlandsche Zaken over het Duitsche probleem te laten deelnemen. Deze nota is Zaterdag aan de regeeringen van de Ver Staten, Engeland, de Sowjet- Unie en Frankrijk overhandigd. De Egyptische delegatie ter conferentie van de Algemeene Vergadering verzocht krachtig maatregelen tegen „geloofsvervol ging en rasdiscriminatie" te treffen. De delegatie heeft daarbij vooral het oog op een reeks Centraal-Europeesche staten. Deze week zal de algemeene commissie der V.N. deze zaak in behandeling nemen en men verwacht een levendige discussie, DE ACHERGROND VAN DE BOM AANSLAG TE ROME. De diplomatieke correspondent van de „Evening News" weet te melden, dat de Joodsche terroristen in Palestina van plan zijn, hun ondergrondschen strijd naar het hart van Engeland over te brengen. Dit werd besloten op een geheime bespreking van den „generalen staf" der Joodsche ter roristische organisatie, welke in Palestina gehouden werd ten tijde van de Parijsche Vredesconferentie. De bom in de Britsche ambassade zou de eerste uiting zijn van dezen nieuwen „oor log". Volgens mededeeling van den correspon dent zou de Joodsche ondergrondsche be weging het plan hebben op een daarvoor geschikt oogenblik een „ultimatum" aan de Britsche regeering te stellen, dat, indien de Joodsche eischen inzake Palestina niet wor. den ingewilligd, de oorlog tegen Engeland zal overgebracht worden naar Europa tot in Londen. Daarbij zou men de ondergrondsche tac tiek volgen, om openbare persoonlijkheden te vermoorden, aanslagen te doen op re- geeringsgebouwen, sabotage te plegen, enz. De bomaanslag op de Britsche ambassa de te Rome heeft tot gevolg gehad, dat de wachten rond de Britsche ambassade te Pa rijs zijn verdubbeld en dat ook in New- York voorzorgsmaatregelen getroffen zijn. ONRUSTIG PALESTINA. Zondag is te Jerusalem officieel mede gedeeld, dat 10 Britsche soldaten onder wie 3 ernstig gewond zijn geraakt, toen een mi litaire vrachtauto van de eerste valscherm brigade eenige km. buiten Tel Aviv door een via electrischen weg tot explosie ge brachte landmijn in de lucht vloog. Tezelfder tijd reeds een vrachtauto van het negende valscherm-bataljon op een draadversperring, die 25 cm boven een weg ten Noorden van Petah Tikva was opgehan gen, waardoor het voertuig aan den kant van den weg terecht kwam en de bestuur der licht gewond werd. AMERIKAANSCH VLIEGEND FORT VERMIST. Officieel is bekend gemaakt, dat een Amerikaansch „Vliegend Fort" een B 17, die Vrijdag opgestegen was van het vlieg veld Capo di China bij Napels „ergens in buurt van het vliegveld" verloren ge gaan is. Het vliegtuig had geen passagiers aan boord maar wel een bemanning van 8 kop pen. Alle pogingen om het toestel op te sporen zijn totnogtoe vergeefsch geweest. Van de zijde van het bestuur van de Ned. Maatschappij tot Bevordering der Genees kunst, waarbij zoo goed als alle artsen zijn aangesloten, antwoordde men aan „Parool" op deze vraag het volgende: „Wij verwachten stellig, dat een bevre digend resultaat zal worden bereikt bij de besprekingen, welke thans gevoerd worden met het staatstoezicht op de ziekenfondsen, met de Prijsbeheersching en met de verte genwoordigers der verzekerden in de ad- vies-commiss^|voor het ziekenfondswezen. Zou echter oimanks onze stellige verwach ting, geen overeenstemming worden be reikt, dan kunnen wij ons niet uitspreken over de gevolgen. Het antwoord op de ge stelde vraag dient te worden gegeven door de algemeene ledenvergadering". „Wel kunnen wij ons uitspreken in ne gatieven zin", aldus dr. Brutel de la Rivière, voorzitter van de maatschappij, „en verkla ren, dat een eventueel ontstane controverse niet tot gevolg zal hebben, dat aan de ver zekerden in de Ziekenfondsen geen genees kundige hulp zou worden verleend". Op een andere vraag, die werd gesteld, n.l. welk honorarium de artsen vragen, luidde het antwoord, dat het niet juist ge acht wordt, hangende de loopende bespre kingen, bedragen bekend te maken. Deze bedragen zijn evenwel vastgesteld op de basis van redelijkheid, uitgaande van den toestand zooals deze door het Ziekenfonds- besluit is geschapen. De aanspraken houden rekening met de algemeene versobering, welke de oorlogsgevolgen noodzakelijk ma ken, maar stellen waarborgen, dat den art sen bij voldoenden omvang der praktijk, een onbezorgd bestaan is verzekerd, waar door zij zich ten volle aan hun beroep kun nen wijden. Het gezag hoog houden I De Tweede Kamer heeft in haar laatst ge. houden vergadering getoond, met minister Beel het gezag te willen hooghouden. Nadat was aangenomen een wetsont werp tot vereenvoudiging van de proce dure bij gemeentelijke grenswijziging (met 49 tegen 23 stemmen) en een wetsont werp, waarbij de activiteit der bouwkas- ondernemingen tot nader order werd be vroren (zonder hoofdelijke stemming), kwam er een uitvoerige discussie over de gemeente Opsterland, waar Me Regeering een Regeeringscommissaris wil benoemen omdat daar „de regeling van het bestuur op grove wijze wordt verwaarloosd?" Hoe koiht dit? De burgemeester gestaakt ge zuiverd teruggekeerd; een noodraad, die tóch niet met hem wil samenwerken en een nieuwe raad, waarvan overigens de ge. loofsbrieven nog niet zijn goedgekeurd, en die het op één na ook niet wil. Dit is schending van het gezag, zegt de Regeering, dus een regeeringscommissaris en dit zal wel de burgemeester moeten zijn, omdat anders de rebelleerende raad nog zijn zin heeft. De communisten natuurlijk! stem den tegen het wetsontwerp tot benoeming van een Regeeringscommissaris. De Partij van den Arbeid viel uiteen. Onder leiding van den heer Scheps stemde een deel te gen, anderen volgden de leiding van den fractieleider den heer Van der Goes van Naters en gaven hun steun aan het wets ontwerp. Minister Beel had duidelijk verklaard, dat hij de zaak-Opstertend zeer ernstig nam: het gezag moet worden hoog gehou den! De minister wil ^lijkbaar- krachtig optrc. den tegen degenen, die een relletje willen maken tegen de een of anderen persoon in een openbare functie, omdat deze hun niet welgevallig is, waarbij zij dan „vaderland- sche" motieven aanvoeren zelfs al is die persoon door het hoogste en meest onver dachte gezag als „zuiver" erkend! Aan zulk een tyrannie moet inderdaad een ein de komen in vrij Nederland! ooo°° WEERSVERWACHTING •ooooo O UITGEBREIDE MISTVELDEN. g Op vele plaatsen nevel of mist, over- o 9 dag hier en daar tijdelijk doorbre- kende zon. Plaatselijk nog eenige 2 o lichte neerslag:. Weinig wind. Iets g minder zacht. o •OQooooooooooooooooooooooooooooooooooooo

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1946 | | pagina 1